I
I «81.
Fr. 4-00
Aalst, 20 December.
VOOit VRIJHEID WAMHEIB EN BECH7.
i
Liberale Federatie.
r
n
's jaars voor de stad.
aankondigingen
15 L"""1 den drukregel
VOORUIT
verschijnt wekelijks
den Donderdag
in den namiddag.
's jaars vor heel liet
land.
Dc abonntmen sprijs
is voorop beta1 b \r
>ek I n»
des Woensdags voor
6 uren namiddag te
zenden.
Compagnie Générale dePublicité Etrangère G. L. Daube et c». Paria. Lend,-es, Frankfort s.orM' Eiin, Vienne, Zurich etc
EERBIED DER CLERIC ALEN VOOR
HET GERECHT.
Sedert dat de Belgische geestelijk
heid haren onbezonnen opstand legen
de schoolwel begonnen heefi. schij
nen de clericalen zich ie beijveren om
in alle gelegenheden den spot ie drij
ven met de wet en het gerecht.
Zoo wordt er niet eene veroordee
ling tegen voorname clericalen uitge
sproken of men hport de rechiers be
schuldigd worden van partijdigheid,
men ziet pogingen aanwenden om de
plichtigen (edoen doorgaan als marie-
laars der ingedeelde liberale vervol
ging men ziet de gemeenste regels
van welvoegelijkheid en eerbied voor
zich zeiven onder de voe'en trappen,
om de opinie van hei ongeleerd en
onnadenkent volk ten voordeele der
clericale campioenen te doen overhel
len.
Dat heeft men gezien te Sl Genois,
te Heule en op meer andere plaatsen
en nu laatst te Geeraardsbergen.
Zoo veel te verderfelijker is den in
vloedbaar het voorbeeld cegeven
wordt door de hooge geestelijkheid
die den eerbied en het gezag der justi-
ti- zoekt te verminderen met de ge-
schandvlekten in graad te ve'rhoogen,
zoo als te St. Genois en elders.
Niet min verderfelijk werki op den
geest van Ge» gem eene volk de publie
ke manifestaties ingericht ter eere der
plichtigen, wanneer deze uil de ge-
RedcvocHiag van 12. EO S*ECOEtt
(1"* ViïRVOLG.)
Het is hoogst verlangbaar dat de
overheid zonder vertraging, recht be
kome over deze feiten van opstand te
gen het gezag.
Het gouvernement zal ongetwij
feld de taak willen zien bekronen
welke het heeft ondernomen onder
toejuiching der natie en den invloed
versterken van het burgerlijk gezag
over het hooger onderwijs.
Het belang van den Staat en der
vrijheidszaak zijn het hierin eens.
Langs den eetien kant heeft het
gouvernement heeft het recht waar
borgen te eischen van eene erstige
wetenschappelijke, waarde vanwege
hen die naar de eer reikhalzen om in
de magistratuur te treden of geroepen
te worden tot hooge bestuurlijke amb
ten, en langs den anderen kant. moe
ten de verd'-diuers der maatschappe
lijke orde eraan houden, dat de ver
standelijke ontwikkelling der bestu
rende klassen van de samenleving
deze waaruit onze wetgevers voort
komen, de volledigste, de meest
verheven zijn en dat zij doordrongen
wezen vooral, door eenen rechtzinni-
gen eerbied voor onze nationale instel
lingen en al de vrijheden welke uit
het natuurlijk recht voor spruiten
Het land ziet het behoud zijner
toekomst iri de liberale en progres-
stische richting die gegeven isaan het
vangenis terugkeeren.
Te Heule werd de onderpastor Yser-
bijt. de stormklokluider, in zegepraal
ontvangen bij zijnen terugkeer uit de
gevangenis. De pastor De Seure was
het voorwerp van dergelijke betoo-
ging.
Zonder de strenge en verstandige
h«uding des Burgemeesters dhr plaats
had er aldaar eene buitengewone ma
nifestatie plaats gegrepen tijdens de
loslating van den laatslen plichtige der
onlusten \an Heule, August Lagae.
De pastor van VIierzele, die tot 8
dat en gevangzitting veroordeeld w.<s
om zich de functies van burgemeester
aangematigd te hebben, werd bij zijn
terugkeeren door eenen stoet ontvan
gen die niet minder dan 40 peerden
en rijtuigen telde.
Drij vrouwen van Dendermonde,
die in voordeel van Pater Vermondus
eenen valschen eed gedaan hadden
en tot drij maanden gevang/itting ver
oordeeld waren, werden bij tiet we-
derkeeren uit de gevangenis plechtig
ingehaald.
Te Geeraarsbergen was De Pooter,
de schrijver van het clericaal vuilblad-
je Ridder Geeraard, voor valsche aan
tijging tot 8 dagen gevang veroordeeld
Na het volbrengen zijner straf werd
De Pooter aan de statie afgemaakt
door eenen praalstoet aan denwelken
zelfs leden van den gemeenteraad
deel namen. Dit maal ging het ver en
openbaar onderwijs in alle graden,
Let is onder dat opzicht nauw ver-
eenigd van gedachte met zijne tastdra
gers. welke hetzelve vertegenwoordi
gen sinds 1878. Het is be
langrijke nooit uit het oog te verbazen
dat, hunne zending verre is van ge
ëindigd en om haar tot einde toe te
vervullen.zij niet alleen devereenigde
krachten van alle mannen van goeden
wil noodig hebben, maar ook de
krachtdadiger) ondersteuning van heel
ile liberale partij
»De clericalen houden die vreemde
en gevaarlijke thesis staande, om te
pogen hunnen oorlog tot het uiterste
te verrechtvaardigen welke zij hebben
ondernomen tegen het openbaar on
derwijs dat dan Staat de grondwette
lijke zending niet is opgedragen voor
zijne kosten het openbaar onderwijs
in te richten, dat zijne lusschenkomst
niet moei beslaan dan in die gevallen
waar het onvoldoende van het bijzon
der initiatif bewezen is.
Eene zoo verkeerde uitlegging van
artikel 19 ue Grondwet kan niet zijn
dan liet gevolg eener verwarring van
hetgene tot het godsdienstig domein
behoort, met datgene wat behoort tot
het domein van het openbaar recht.
Zulk grondwettelijke ketterijen
mogen niet verspreid worden.
Wij hebben om dezelve te bestrij
den, het, oud gezag van eenen oud-
constitutionneelen. de achtenswaar-
digen heer Leclercq, eere procureur-
generaal bij het verbrekingshof.
het schandalig feit verwekte een inci
dent in de' Kamers hetwelk g rooten
ophef maakt. De minister van justitie
heeft eens en voorgoed de strekking
der clericalen blood gelegd. De leden
der rechter zijde die voelden dat de
handelwijze hunner partijgeno'en
eene groote verontweer liging in ge
heel liet Luid ging verwekken hebben
getracht dezelve over boord te werpen
en de daadzaken van Geeraardsber-
gen aan eene abdere oorzaak toe te
schrijven, doch di is hun niet gelukt.
M. de Mmmster had schriftelijke be
wijzen ter hand.
Ziedaar dan di-n eerbied de clerica
len voor 's lands wetten en instellin
gen. Zoo ver zijn zij gekomen, dal zij
li< t gezag des gerechts bij hei gemeene
volk verminderen-ja, gansch zoeken
wegtenenien om de veroordeelingen
welke hunne partijgenoten ondergaan
te kunnen verontschuldigen, ja wat
meer is, als vereerend doen door te
gaan.
Fn zulke partijmannen noemen zich
de verdedigers der nationale wetten,
Zien zij niet dat zulke middelen juist
tot de ordeloosheid leiden Ja wel,
maar wat geeft het hun, als hunnen
polilieken haat maar bevredigd is
Na de groote gerechterlijke
waarheden te hebben ontwikkeld,
welke geproclameerd zijn door het
Congres in onze Grondwet en waar-
door alles omvat is wat de kracht
en de uitboezeming is van het men-
schelijk leven en inzonderheid van
den huiselijken kring, de bewaarder
onzer overleveringen, levensvoor-
waarde voor het behoud en de op-
voeding van den mensch enz...
na verder te hebben ontwikkeld dat
het Congres, door de vrijheid \an
onderwijs te decreteeren,begreep dat
het gezag van den huisvader ten volle
zou worden geeerbiedigd, voor wat
den vrijen keus en het vrij bestuur
van onderwijs en opvoeding betrof,
wat aan zijne kinderen zou worden
gegeven, stelt hij als volgt de verplich
tingen van den Staat vast.
Door het groRdbegin der vrijheid
van onderwijs te wetdgen, verloor
het Congres een ander grondbegin
niet uit het oog, hetwelk gehecht is
aan hei onderwijs en dat niet min
belangrijk is, omdat het begrepen is
in de zending van den Staat, in de
zending namelijk, niet alleen om liet
recht van iedereen te erkennen en
te beschermen, maar ook om de
wett.-Iijke rechten van allen in het
gemeen te bewaren en te besturen.
Onder die belangen is eene der
grootsie, het openbaar onderwijs,
verdeeld volgens den maatschappe-
lijken toestand van iedereen, omdat
zonder onderwijs, alle beschaving
LANDBOUW.
HOE DE AARDAPPELEN BELETTEN
TE ROTTEN
Wij gelooven dat de ze vraag dit jaar
vooral eene bijzondere aandacht ver
dient. fen onzent gtlijk in vele vreem
de landen beloofden de aardappelen
egncn overvloediger» oogst van uitste
kende hoedanigheid te geven: z'j heliben
die helofie niet (en v.dJe gebonden en
bebhen meer of min door de plaag ten
gevolg- van bet .slechte wedtr'geleden.
Er zijn heele streken waar de kwaal
zon algemeen is. dal men er nauwelijks
een gezonden aardappel aantreft.
Hoe moet men in dergelijke voorwaar
den te werk gaan am te redden wat kun
gered v\ orden, om ds aardappelen te
bevrijden zoowel legen de vorst als te
gen bet rotten
Als men groote hoeveelheden aard
appelen op elkander legt. verhitten zij
en drijven een deel van bet water uit
dat zich in bun moe-- bevindt. Als inte-
geudeel de aardappelen aan de vrije
lucht zijn blootgesteld verheft die wa-
tenlamp zich en verdwijnt in de Inch
Maar van den eenen anderen kant, daar
men de aardappelen moet dekken om
z«' tegen de koude te beschutten, is de
ui waseming van hun water meer of
min verhinderd. Daaruit volgt dat men
uliern de doenwijzen van bewaring mag
aannemen, die terwijl de aardappelen
tegen de koude beschermd w orden, de
uitdrijving toe aten van den waterdamp
stilstaat of vergaat de burgerlijke
en politieke vrijheden, waarvan de
bewaking in werkelijkheid berust in
s handen der natie, zijn overge aten
aan eene verblinde en ontaarde me-
nigte, dieten langen laatste ontaardt
in egeeringloosheid of despotism
omdat een algemeen onderwijs hel-
welk voor aller» zonder onderscheid
geschikt is niet kan bestaan, war»-
neer d t onderwijs niet geheel het
land begrijpt in eene eenige inrich-
ting van wetenschappen en personen
die gehecht zijn aan het onderwijs.
dat gedurig wordt verbeterd en de-
wijl de Siaat alleen, door de alge-
meenheid en het blijvende zijner in-
stelling in staat is dit voort te bren-
gen en te behouden.
Het is dat grondbegin hetwelk
het Congres nevens het grondbegin
vrijheid van onderwijs en zonder
hetzelve daarmede te verwaren
grondwettelijk heeft erkend, en er-
kend mei zijn gewoon verstandig
vooruitzien, door aan de wet alleen
dal is te zeggen aan de nationale
vertegenwoordiging, de zorg over
te laten voor de legeling van het
openbaar onderwies, te geven op kosten
van den Staat, waardoor dus het
grondbegin zelve buiten bereik
werd gesteld van alles wat hetzelve
zou kuimen doen ontaarden in in-
breuk op de vrijheden door hetzelve
geproclameerd.
(Veraolg nadien./
-}
r
11 i*
OORUÏT
