VOOR VRIJ
HEIDEN RECHT.
1882.
Fr. 4-00
Aalst, 3 Januari.
V
Kan kondigingen
Liberale Federatie.
's jaars voor de stad.
15 Ocn den drukregel
VOORUIT
verschijnt wekelijks
den Donderdag
in den namiddag.
is voorop betaalbaa:
UIT
De aankondigingen
,-erzoekt men uiterlijk
des Woensdags voor
0 uren namiddag te
zenden.
Compagnie Générale dePublicité Elrangère G. L. Daube et C'v Paris, Londres, Frankfort s.orM' Blin, Vienne, Zurich etc
NIETS IS VERANDERD.
Onze lezers kennen dat woord,
^.waarmede de klerikale dagbladen zoo
dikwijls voor den dag komen en willen
doen gelooven. dal met de wet van 1879
alb s in de nfficieele scholen veranderd
is.
Nu, volgens het sehool-enkwest is
dit woord niets is veranderd, door een
pasloor en nonnekens bevestigd. Zie
hier het geval
Nonnekens-onderwijzcressen, in
overeenkomst met den pastoor, om het
onderwijs in de gemeentescholen voori
,e zeilen, onder de nieuwe schoolwet,
hadden zich bij geschrift verbonden de
niet van I juli 1879 na ie komen, en de
heer pastoor, begeerende de vrede in
zijne parochie te houden, ging voort
met den catechismus in de otficieele
school der nonnekens te onderwijzen.
De heer burgemeester veivsonderd
de nonnektns in de school le zien blij
ven, antwoordde de nonnekens hem
zooals de heer minister in de Kamer
ban ue rechterzijde Legde,Er is niets
veranderd, n
Eindelijk heeft de geestelijke over-
eid. ondanks den pastoor, de uonne-
_pns weggetrokken en hun ontslag doen
geven, buiten wete van den pasloor.
Dit feit is voorgevallen te Silenrb ux,
in het kanton Walcourt met pastoor F.
Bodart, oud 53 jaren.
Stvdcvoca'Ssig van ffl. CO. rtCEER.
(2J' VERVOLG.)
De geleerde procureur-generaal,
|M. Charles Faider, vervat zijn ge
voelen in deze zeer stellige bewoor
ding, na over liet zelfde onderwerp
te hebben gehandeld in zijne rede
voering, uitgesproken den 16 October
1876, bij de plechtige opening van het
Verbrekingshof
Ook geloof ik dat die zonderlinge
uitlegging van den laatsten para-
graaf van artikel 17 geheel moei
worden op zij gezet, welke bestaat
in het staande houden, dat de slaat
geen onderwijs aan de natie moet
geveu, dan bij gebrek aan vrije in-
stellingen.
En verder sluit hij zich aan bij
het gevoelen van M. de Bebr, het-
welk aldus is uitgedrukt: Het
gouvernement, de justicie en het
openbaar onderwijs zijn ingericht in
het algemeen belang van hel land
liet is dus naiuurlijk de kosten er-
van te doen dragen door den S'aat
»en de heer procureur-generaal voegt
daarbij Ziedaar de wenzenlijke
oplossing.
wet van 30 Juli 1881, welke
ffing meebrengt van de reclit-
twisie zaken door de per-
in verschillende
zekere bepalin-
gewijzigd,
aan hel
Het geval is zeer inei kwaardig, om
dat het hier de geesielijke onderwijze
ressen zelvvn zijudie lu-kennen dat niets
in de scholen veranderd is met rde wet
van 1879.
Daarenboven heeft de heer sehoolop-
zichter de volgende verklaring af
gelegd, die door den pastoor werd be
vestigd;
De zusters-onderwijzeressen, hebben
mondelings verklaard, in tegenwoordig
heid van den pastoor dat zij zich in alle
punten aan de voorschriften der nieuwe
wet zouden gedragen zij hebhenmij na
melijk beloofd, de voordrachten der
onderwijzeressen bij te wonen. De ge
schrevene verklaring is aldus opgesteld
Wij oiidergeteekenden, verklaien de
wet van juli 1879, zooals zij tegen
woordig w ordt toegepast, te zullen na
komen.
Men begiijpt dat de geestelijke over
sten de nonnekenslieblif n weggetrokken,
't was cene al groote logenstraffing
aan al wat zij prediken, en tegen de
offiejeele scholen zeggen.
'T JAAR BEGINT GOED
Het jaar 1882 wordt goed ingesteld door
de onderwijzers met God. door dat slach
van' lieden, die het monopoiium willen
hebben van dezedeleer.
^ike grieven
doen verdwijnen, waartegen de Libe
rale Federatie was opges'aan.
Wij hadden, wel is waar, meer
gevraagd.
Tegeuover de oproerige handel
wijs van sommige clerïcale bestendige
depuiaiies, van het wezenlijk vqrzet
tegen de wet, waarvan zij zulke be
treurenswaardige vooi beelden hebben
gegeven en die bovpndien ten over
vloede bevestigd zijn door talrijke
koninklijke besluiien, waardoor hun
ne beslissingen verbroken zijn, scheen
net ons tegenstrijdig mei het open
baar belang, dai de Slaat ongewapend
bleef tegenover die oproerige feilen
De berekening, welke bestond
om geene andere personen leden te
maken van de Bestendige Deputaties
dan de vertegenwoordigers der pro
vinciale belangen, was de oplossing
die daartegen algemeen werd verlangd.
Die terugkeer lot den nutuurlijken
zin der provinciale wet is bovendien
duidelijk aangewezen in het vertoog
van motieven der hoogere gezegde
wet van 30 Juli 1881.
Ziehier hoe den minister van
binnenlandsclie zuken zich in dal
document ui drukt
Het getal en de verscheidenheid
j hunner aitributies, de stoffelijke
onmogelijkheid voor de deputaties
om met de verlangde rijpheid de
oplossing van al de kwesties welke
haar onderworpen zijn gereed te
maken, de politieke inzichten welke
voorzetelen bij de samenstelling en
de feiten regelen van eenige dezer
colleges, hebben de kwestie doen
De Progrès des Cöles du Nord, ine ld1
ei n nieuw schandaal dat in het geeste
lijk College, gewezen klein seminarie
van Dinan, beeft plaais gehad.
Nieuwe aanslagen op de eerba irheid
zijn gepleegd.
De schuldige is gevlucht. Het is prie
ster Morin; geboortig van Pleintel. stu
die-meester in dat College met God.
Er is een aanhouding- mandaat
tegen hem uitgevaardigd.
Men weet, dat priester Perquis, ins
gelijks 'en der professors va nliet klein
seminarie van Dinan. na in denzelfdc
voorwaarden te zijn weggevlucht, als
zijnen beminnelijken collega, Morin, bij
versiek tot io jaren dwangarbeid, door
bet b»f van Assisen van de Cotes du
Nord, is yeioordeeld.
BERICHT AAN DE DESERTEURS.
Volgens men uit 's Gravenhagn meldi,
zou den minister van oorlog van Holland
eene beslissing genomen hebben, die
van belang is voor de Belgen?
In liet reglement, voor de inlijving
van vrijwilligers, voor liet leger der
koloniën, is h' l verboden vreemdelingen
in te lijven, die noch hollandsch, noch
duitsch kennen, en namelijk Franschen,
Walen, Engelsclien en Amerikaan, be
halve degenen die reeds in het
ontstaan om te weten of het niet
rechtvaardig en noodzakelijk zou
zijn, in het algemeen de. Bestendige
Deputaties te ontlasten van die hun-
i> ner bevoegdheden welke geene be-
trekking hebben op het eigenlijk
gezegd bestuur der provincieale be-
langen. Het is hier de plaats niet die
kwestie te onderzoeken, ook niet
de verschillende sielsels te over-
loopen^welke kunnen worden voor-
gesteld om dezelve op te lossen.
Laten bij ons bepalen met te zeggen,
dat het gouvernement daarvan het
onderwerp maakt van eene oplet-
tende studiedat in zijne oogen
daarin eenen toestand ligt over wel-
ke het noodig is zich te bekomeren
en waaraan zal moeten eene ver-
betering worden gebracht, lu af-
wachting zullen wij besiaiigen wat
beweging er plaats heeft in het
openbaar gevoelen als net voortee-
ken eener natuurlijke terugwerking
legen de bijna onbepaalde uitge-
breidheid van den kring der werk-
zaamheden en den invloed der Bo-
stendige Deputaties,
Wij wachten dus op den uitslag
der studie waarin het gouvernement
gewikkeld is, met het vertrouwen dat
die studie zal uidoopen op eene nutti
ge hervorming der provinciale wet,
door deze in overeenkomst te stellen
met de vereischen van onzen tegen-
woordigen politieken toestand. Die
toestand verschilt grootelijks, onder
opzicht eener menigte betrekkingen,
van dien welke bestond in (836, liet
jaar waarin de provinciale wet werd
hollandsch leger gediend hebben.
Het schijnt dat hel te moeilijk is oni
aan de colonie-soldaten een volledigen
leergang te geven, alvorens ze de prin
ciepen in te printen van hoofd reciits»
en hoofd links,
De vreemdelingen die huh land ver
laten hebben, uit hoofde van een politiek
misdrijf, zijn ook uit de inlijving ge
sleten.
DE LIBERALE GAZETTEN.
Het prediken tegen de liberale gazet
ten herbegingt op nieuw. 'Die booze
gazetten.
Maar ziet-gc, alles heeft zijn reden,
N'cuwjaar was daar en de vrij^ gazetten
hebben te veel broeJerkeiis-riieuws te
vermelden die zoo leelijk zondigen te
gen God en de menscheu, dat het
wraak rorpt bij den Heer.
Dat ze konden de liberale gazetten
dooden, dat ware zeker 'nen.grooiefi ze
gepraal. Want sedert de geestelijkheid
een woord tegenspraak vindt in de
drukpers, is baar gezag op liet volk
meer dan de helft gedaald, om reden
dal het volte niet wil dat de godsdienst
lot politiek wapen gebruikt worde, De
bevolking heeft gelijk en moet krachtda
dig stand houden de pastoor in zijne
kerk en de burgemeester op het slad-
gestemd.
Uw middencomiteit'heefl besloten
u niet te onderhouden in bet verslag
van dit jaar, over kwesties die betrek
king hebben op onze kieswetgeving.
Het is bovendien noodig door de prak
tijk le beoordeelen welk uitwerksel de
nieuwe wet zal hebben die op dit
oogenblik voor de eersle maal wordt
toegepast.
Ou uiibreiding van liet kiesrecht
heeft aanleiding gegeven tot eenen
parlementairen redelwist welke op
merkbaar zal blijven. Wij wenschen
dat de siudies der mannen van goeden
wil, voor gelukkigen uitslag hebben,
het opstellen van een met wijsheid
beraamd wetsc.'IG.ei r waarvan de
verwezenlijking ons eindelijk eene
kieshervorming geeft tot algemeerie
voldoening, met behulp van al de li
beralen.
Goedkeuringen
Van dit oogenblik af moeten de
wetgevende verkiezingen voor de
maand Juni aanstaande terecht reeds
zeer ernstig de liberale partij onledig
houden.
Zij staat tegenover eenen vijand,
die wel verre van iets te hebben luien
varen van zijne rovolutionuaire aan
matigingen, dezelve staande houdt
met eene vasthoudendheid die vrees
inboezemt. De bisschoppen willen de
overwinniuningen van den wereldlij
ken geest, noch de hedend uagsclie
vrijheden aannemen en liet zijn wel
zij, die als souvereine meesters beve
len over het klerikaal leger.
(Vemoty nadien.
