YOOB VRIJHEID WAARHEID EN RECHT.
1882.
Aalst, 28 Juli.
J\° 109.
Fr. 4-00
Fr. 4-73
aan kondigingen
De abonnementsprijs
VERMINDERING DER ONDERPAS
TOORS.
's jaars voor de stad.
15 G°~ den drukregel
VOORUIT
verschijnt wekelijks
den Donderdag
in den namiddag.
OORUIT
s jaars voor heel het
land.
is voorop betaalbaar
De aankondigingen
verzoekt, men uiterlijk
des Woensdags voor
1 uren namiddag te
viden.
ZE ZWEETEN ZE ZWEETEN
De dagbladen vermelden het sluiten
en aanstaande sluiten van katholieke
vriie ezelscholen. O ok in Aalst zijn
aardige geruchten in omloop, maar
wij willen zeker zijn van de zaak eer
er van te spreken.
Altijd is het stellig dat de geestelij
ken in graote nesten zitten en niet
weten waaruit nochwaarin, ten gevolge
van hun revolutionnair en onmensche-
lijk gedrag.
De bisschop van Doornijk, heeft
circulairen rondgezonden, om geld te
bedelen voor zijne scholen.
In een dezer circulairen zegt Zijne
Hoogwaardigheid, dat hij, om zijn
budget in evenwicht te houden,
100,000 frs noodig heeft, waarvoor
hij verbintenissen heeft aangegaan.
En dat is diezelfde bisschop, die
vier miljoen uit de bisschoppelijke kas
laat wegdragen, die nu komt bedelen
om 100,000 frs. te bekomen vóór zij
ne scholen.
De klerikalen hadden gerekend op
de overwinning van 13 juni en dach
ten het onderhoud hunner scholen op
den nek van het gouvernement te
schuiven in hunne hoop bedro
gen, beginnen zij nu op de zak
ken te kloppen der onnoozele heden,
die dom genoeg zijn om te geven voor
scholen, wier bestaan een ongeluk zijn
voor de volksklas.
RIJKDOMMEN DER KLOOSTERS.
Het statistiek jaarboek van ons Jand,
bevat de opgave van de goederen der doo
ds hand, die de katholijke kerk in Belgie
bezit,
Godsdienstige eongregatien 803 hecta.
Kerkfabrieken 23,273 id
Bisdommen 368 id
Seminarie n 2,075 >d
Te zamen 26,541 hecta.
Berekenen wij de hectare maar aan
5000 frs, dat brengt ons tot bet sommekeu
van 132,715,000. zegge honderd twee en
dertig miljoen zeven honderd vijftien dui
zend franken dat de geestelijke congrega
tiën bezitten.
Maar, boe groot die rijkdom ook moge
zijn, i« die som nog enkel oeu klein partie
der klerikale fortuin.
Aan wie zou men, bij voorbeeld, kun
nen doen gelooven dat onze vijftien hon
derd kloosters slechts 805 hectaren bezitten
Niemand is onbewust dat het bij duizende,
bij tienduizende hectaren is, zoo men de
hofsteden en landerijen mederekent die
zich in de handen van tnsschengeplaatste
personen bevinden.
Dat men bi] dit alles de miljoenen der
bisdommen voege, de koiosale sommen die
de kloosters bezitten in actiën en renten,
het budget der eerediensteu, de gunsten, de
voerdeelen van allen aard die do Staat, de
provincie en de gemeenten aan de geestelij
ken verleenen, en men zal moeten erken
nen dat de weleerwaarde hceren niet wei
nig overdrijven als zij zich vergelijken aan
de eerste christenen die door de barbaar-
sche keizers aan de wilde beesten tea prooi
geworpen werden in het oude Rome.
DEWAARBORGWET.
In ons nummer van 22 januari 1882
hebben wij eeltige artikels medegedeeld
uit de wet van 1871, door dewelke liet
lialiaansch gouvernement de vrijheid
van liet hoofd der II. Kerk, de paus
van Rome, waarborgt'en de betrekkin
gen tusselien den II. Vader en den Slaat
vastgesteld worden.
Wij gaven dit uitreksel om eens en
vooral een einde te stellen aan de jere
miades der clericale bladen en vooral
om hel bewearen der geestelijkheid in
duigen te slaan, welke zoo graag een
bedroevend tafereel ophangt van den
ellend'gen toestand des Pauzen, die vol
gens haar, zou gevangen zitten nadat
men hem alles afgenomen heeft, tot
zelfs zijn paleis toe.
Om liet geheugen onzer lezers betrek
kelijk dit punt op te frisschen, zullen
wij bun de artikels 4 en 5 der waar-
boigwet van ltialie nogmaals onder het
oog leggen.
ArI. 4. De dotatie ia vorm van
jaarlijksclie rent van 3,225,000 franks
wordt den Heiligen Stoel voorbehouden
Die schenking zal op het grootboek
der openbare schuld ingeschreven wor
den in vorm van eeuwigdurende en on
vervreemdbare rent in naam van den
Heiligen Stoel. In geval van openstaan
des Pansdoms, zal die rent niettemin
betaald worden om in al de eigene kos
ten der Roomsche kerk te voorzien, ge
durende die tusschenmimte
Art. 5. Buiten die boven gemelde
rente blijft de Paus het bezit genieten
van de apostolieke paleizen des Vati-
kaatis en van Latranen en van al de ge
bouwen, boven en gronden die er aan
gehecht zijn of van afhangen, alsmede
de Villa (lusthuis of zomerverblijf!) van
Caslel-Gondolfo met al zijne aan en bij-
hoorigbeden.
Gezegde paleizen. Villa en aanhoo-
righcdeti, alsook de museums (verza
melingen van schildderstukkeri). boe
kerijen, verzamelingen van kunstwer
ken en oudbeidskunde welke er zich in
bevinden zijn onvervreemdbaarvrij
van alle rechten en kunnen niet ontei
gend worden voor rede van openbaar
nut
Waanneer men op zoo eene duidelij
ke wijze door 's lands wetten vastge
steld ziet dat de Paus (wie hij ook we
zen moge) het onverstoord bezit geniet
van het Vatikaan, dat onder de schoon
ste en grootste paleizen der wereld
mag gesteld worden, want het bevat
niet minder dan 600 kamers en eene
kapel gansch in witten marnier dat hij
daarenboven een ander paleis, dal van
Lantranen, ter zijne beschikking heeft,
dat hij den zomer op een builengoed,
de villa Caslel Gondolfo, kan gaan door
brengen en dat hem bij dit alles een
jaarlijks inkomen van drij millioen twee
honderd vijf-en-twintig duizend franks
verzekerd is en men leest dan in de cle
ricale gazetten en menhoort dan geeste
lijken preken dal den Paus alles ontno
men is, zelfs zijn paleis, dan is het toch
zeker niet ongeplaatst van te zeggen,
dal men het volk wil bedriegen dat
men liegt moedwillig liegt ten
ware ipen veronderstelde dat de cleri
cale schrijvers en de fanatieke geeste
lijkheid de waarborgwet van Italië niet
kenden en zoo maar goeds moeds ge
looven nat men hun over den toestand
des Pauzen wijs maakt. In dit geval
schiet er ons niets over dan voor die
onnoozpianrs de schouders op te trek
ken.' Beati paupcres spiritu I
HET BEGIN VAN JfET EINDE.
Het werd meer dan eens gezegd, dat
het voortbestaan der scholen met God
zou afhangen van den uitslag der laatste
wetgevende kiezingen. Die voorspelling
begint zich te vfwezenlijken. De goede
clericale zielen, die orn Hen tuin geleid
waren met de verzekering dat hel
Staatsbewind ging in handen vallen van
de creaturen van Mgr. Dec'tamps, be
ginnen hnnne beurzen te sluiten, het
geen dan ook het natuurlijk gevolg is,
dat een groot getal schooiersscholen in
bestaan bedreigd zijn.
Wij treffen in een liberaal dagblad
van Elzene, 'l Evile, het volgende aan
Wij vernemen daar-zoo even, dat de
catliolieke meisjesschool van Boendael
hare deuren gesloten heeft.
Is het bij gebrek aan hulpmiddelen?
is het bij gebrek aan onderwijzeressen
of om welkdanige reden nok Wij zijn
hierover niet iugelict't.
Mijnheer de pastoor beeft de kleine
meisjes aangeraden de lessen te gaan
volgen van de nonnekensshool op het
Sl. Kruisplein, gelegen in het hoogste
gedeelte van Elzene, op eene halve uur
afstand van Boendael.
SVat de kleine jongens betreft,
die loopen voor het oogenblik op de
straat.
De wanhopige hulpkreet van Mgr. Gra-
vez, bisschop van Namen, tot geheel
het Jand gericht, zegt op eene meer dan
afdoende wijze, dal de clericale scholen
van de provincies Namen en Luxem
burg op liet punt zijn schipbreuk te
lijden. Uit zijnen tot de catholieken gc-
richten oproep, zullen wij slechts het
volgende aanhalen
Neen. roept hij uit, de katholieken
van het bisdom van Namen zullen niet
toegeven; geene enkele hunner scholen
zal vallen om ze le ondersteunen, zul
len zij zonder te blozen, de ban] uit
steken tol de kalholieken der negen
provinciën bedelen voor onze scholen
is roemrijk; ze ie verlaten ware eene
schande en eene misdaad.
In geval de clericalen doof blijven
voor den oproep van den bisschop van
Namen en ongenadig hunne benrzen
gesloten houden, schiet er de geestelij
ken slechts nog een middel van reddiug
voor hunne scholen over, te welen....
openbare gebeden te bevelen in «1 de
kerken van de verschillige bisdommen.
FLINKE UITDAGING.
In eene briefwisseling uit Harlelbe-
ke, aan een klerikaal blad van Kort-
rijk gezonden, werden de onderwij
zers der gemeenteschool uitgemaakt
voor luiaards.
Die onderwijzers hebben zich niet
laf genoeg laten uitschelden en thans
den volgenden brief gezonden aan de
onderwijzers der klerikale school van
Harelbeke
De Ileeren onderwijzers der Vrija
School van Harelbeke.
Mijnheeren
Wij hebben dc eer u de volgend©
uitdagingen toe le richten
1. Wij beroepen de heeren Ghey-
sens en Yserbyt, ondermeesters, op een
openbaren prijskamp tegen twee leer
lingen der yemeenleschool. Dc examen
zullen loopen over al de vakken, die
in eene welingerichte lagere school
moeten onderwezen worden, er in
begrepen, den Godsdienst.
2. Wij beroepen op denzelflen
prijskamp 50 leerlingen van uwe vrije
school tegen 50 leerlingen der Ge
meenteschool. Die leerlingen zullen
genomen worden uit al de klassen,
VOORWAARDEN.
De juri zal samengesteld zijn uit
een gelijk getal ofticieele en vrije on
derwijzers.
Elk lid zal het recht hebben in de
bus vijf vragen voor elk vak te steken
De te stellen vra,gen zuilendoor het
lot getrokken worden.
De bestuurder der vrije school
mag den dag, het uur en bet lokaal
aanduiden waar de prijskamp zal plaats
hebben en de som bepalen, die aan de
overwinnaars zal worden toegekend.
De onderwijzers der Gemeenteschool.
P. MESTDAGH,
J. DE RAL.
Em. MAERTENS.
Tot hiertoe, voor zooveel wij welen,
hebben de onderwijzers met God nog
niet geantwoord op die flinke uitdagin -
gen.
Wij vinden in liet klerikaal blad la
Gazette de Liége, eene correspondentie
uit brussel, waarin er gesproken wordt
van het ontwerp van vermindering van
het getal onderpastoors, ontwerp dat
van het departement van justitie zou
uitgaan.
Het is algemeen gekend boe weinig
werk de pastoors en ouderpastoors heb
ben en sinds «ie weigering der sakra-
menten aan de onderwijzers en onder
wijzeressen,aan de ouders der kinderen
die de officieel? scholen bezoeken, enz..
is hun werk op de helft verminderd,
tot zoo verre, ware hel niet dat die
pastoors en onderpastoors ziclt geheele
dagen bezig te houden hebben met
hunne schooiersscholen en de politiek,
zij geen half uur per dag werk zouden
hebben.
Nu, bet is stellig en vast dat het
gouvernement hen niet kon betalen om
schoolmeesters of kiesmakelaars lc spe
len, en daardoor een gostadigen oorlog
tc voeren legen het gouvernement dat
