VOOR VRI JHEID WAARHEIDE If RE C
Aalst, 14 September.
Fr. 1-00
Fm. 4-75
K«.
a a it k o i; d ig i cge n
Re sbeniieiacRlsjirijs
i'
's jaars voor de stad.
15 O™ den drukregel
VOORUIT
verschijnt wekelijks
den Donderdag
in den namiddag.
's jaars voor heel het
land.
OORUIT
is voorop betaalbaar
D' aankondigingen
verzoekt men uiterlijk
des Woensdags voor
ure namiddag te
zenden.
UK... VERZOENING.
Er is reeds zooveel gezegd en ge
schreven o er de stappen, die zonden
gedaan zijn, om de bisschoppen Ie
overhalen toegevingen te doen. in de
kwestie van bet officier! onderwijs, dat
wij (lachten daar niet meer op ie moe
ten temg komen.
De. katholijke dagbladen ontkenden
die slappen en de liberale gazellen wa
ren liet eens om te zeggen dat de ver
zoening te laat kwam en niemand in de
liberale partij die weusehteof er een
slap voor zon doen.
Heden vinden wij evenwel in de Ga-
zette de Liégeeen klerikaal blad. een
brief uit Bi'iissel.aan dit blad gezonden
waarin bel duidelijk bewijs voorkomt,
dat er door de leden der klerikale par
tij. slappen zijn gedaan, om de cis-
schoppen tot verzoening te doen over
slaan.
Daar men dit zoo volstrekt geloo
chend heeft, denken w ij niets beters ie
kunnen doen, dan een uittreksel van
den brief mede te deelen, welke ir« hel
bisschoppelijk blad voorkomt
Moet men., vraag» de Gazette de Liége
als geëindigd aanzien, de pogingen van
«•enige bruselselie conservateurs, om
de bisschoppen te dwingen de regels
te w ijzigen, door dezen voortgeschre
ven, en betrek hebbende op het toe
dienen der sakramenien aan de offictee-
le onderwijzers en onderwijzeressen,
aan de ouders wier kinderen vrijwillig
naar de staalsscholen worden gezonden?
Deze pogingen hebben plaats gehad
het is ounoodig dit te lochenen zij heb
ben plaals gehad voor de kiezingen van
juni en zijn nadien hernieuwd gewor
den. Zij hebben elders dan in Belgie
plaats gehad, Het is zeker dat de groote
meerderheid der katholijken ze kracht
dadig heeft gelaakt.
Met welk recht mogen de wereld
lijken zich in het bestuur der geestelijke
dingen Ziedaar wat de belgische ge
zonde reden zich heeft aangevraagd,
Het artikel van de Revue générale ken
merkt van den tegenwoordige» staat
van zaken, heefteen toestand vetopen-
baard, die,als hij voortduurt de eenheid
der katholijke partij zou vernietigen.
Er is bier niet alleen kwes'ie van
eenige brusselsclie conservateurs, ver
mits M. Woeste, vertegenwoordiger
van Aalst, een der invloedrijkste leden
der rechterzijde, van liet. getal is.
Dit alles bewijst dat de eenheid der
katholijke partij zeer bedreigd is en de
toestand zeerei moet 'Oorkonten.
De Courrier de Bruxellesde onver
zoenlijke, spreekt ook »an de stappen
die zijn gedaan, door eenige invloed
hebbende katholijken <iie zouden gezegd
hebben Moet men niet verzoenend-
gezind zijn Waar is de liefdadigheid
in de onbuigzaamheid der princiepen
Moet men de denkwijze niet eerbiedi
gen Het is niet zeer hoflijk zich on
verzoenlijk te tonnen.
Waarop de Courrier antwoordt
Ziedaar de ovetwtgende argumenten,
voor welke die kleine groep van vrede-
lievenden. na drij jaren zegepraal van
de bisschoppen en van liet groot ka-
tholijk leger,tol eenc omeeremie, schul
dige en rampzalige overgave wil komen
Zij houden geene rekening van den
plicht, van de eer, van de bekomene
rechten, van de waarheid, van de be
langen der kerk en van de princiepen
Verzoeningheeft hel wanhopend libe
ralism geroepen, en als een domme
weergalm, herhaalt die kleine groep
lafliertigen Verzoening
Het. artikel 4 deze fopperij voor
de klaarziende katholijken, volgens
welke de priester in de liberale scho
len mag gaan om den catechismus te
(iitiler ijzen, zou dus hunne ooge-n eenc
zon gelukkige oplossing zijn, zoo zege
pralend, dat de kerk, uit liefde voor
artikel 4. aan de logte den vredekus
zou moeten geven
Zoo dat volgens de Courrier de Dnux-
elles, de bisschoppen in 1882 niet
meer dan in 1879. nel ariikel 4 vol
doende doen vinden, en zij in hunnen
oorlog tegpn de officieele scholen wil
len voortgaan.
Des te beter het zal te eerder ge
daan zijn met hunne overltcerscbing.
ZE WORDEN GENEPEN. I
De fransche Journal officieel kondigt
een dekreet af, dal de jaarwedde der
fransche bisschoppen vermindert
De jaarwedde der bisschoppen van
Guadeloupe, van de Martinique en van
La Réunion, worden op 12.000 fr. ge
bracht.
De fransche bisschoppen, die eene
jaarwedde van 15,000 fr. hadden, zul
len voortaan maar 10 000 fr. meer heb
ben. De aartsbisschoppen die 20.000
fr.'s jaars trokken worden op 15.000
fr. gesteld.
De dagbladen vragen ook de vermin
dering» an jaarwedde van den aarts
bisschop van Parijs, die nog 45.000
fr. trekt.
Wij bevelen die les, door het fransch
gouvernement, aan de blsseltoppen ge
geven, ons gouvernement aan. Het ge
drag onzer bisschoppen, jegens al wat
openbaar bestuur is beveelt dat men ze
zoo kort mogelijk houde.
HET ONDERWIJS DER OFFICIEELE
S< HOLEN EN HET NONNEKENS-
ONDERW1JS.
Een der oubelamelijkste uitvallen on
zer politieke tegenstrevers tegen de on
derwijzeressen onzer inidelbare en la
gere schalen, die naar het zeggen
dier eerlijke lieden aan hunne leer
lingen niets anders lecren dan polka's
dansen, heeft ons liet gedacht doen op
vallen eene kleine vergelijking te maken
tusschcn het onderwijs en de opvoe
ding, die men ontvangt in de stad- en
staalsscholen, en tutselien hetgeen de
nonnekens geven. Want, merk, wel
aan, dat liet niet alleen met het onder
wijs is, maar ook met dc opvoeding,
dat de ouders hedendaags de onder
wijzers en onderwijzeressen gelas
ten.
In deze eeuw van vlugge werkzaam
heid hebben weinige ouders den tijd
zich gedurig met huil kroost bezig te
houden anderen helmen er de noodige
bekwaam.icid niet toe, anderenzeg
gen wij maar gan«ch de waarheid
zijii le lui nl' wel te onachtzaam, om
zich met al de bijzonderheden te gelas
ten van eene opvoeding, onontbeerlijk
aan al wie', mannelijk of vrouwelijk,
hedendaags in liet leven zijnen intiek
neemt. Hét zijn de onderwijzers en on
derwijzeressen, die heden voor het
grootste deel gelast zijn met de zorg de
kinderen voor le bereiden (ot hunne
intrede in de wereld, en zc op hunne
hoede te stellen tegen de onvermijde
lijke moeilijkheden e.i de gevaren van
het maatschappelijke leven. Men heeft
zooveel gezegd en geschreven over die
kwesiie, dat wij bet overbodig oordce
len op al de omstandigheden van die
duizendvoudige en belangiijke zaak stil
te blijven.
Meer gezaghebbender pennen dan de
onze helmen getracht hei voor en liet
tegen van alle liedeudaagsc.he opvoe
ding en onderwijsstelsels le doen uit
schijnen, en wij zeiven. in de male van
ons zwak vermogen, hebben die zaak
meer dan langs eene zijde verhandeld.
Wij denken dus bij de bijzonderheden
niet te moeten Mil hj ij ven, en ons te
mogen bevredigen met de volstrekte
onmogelijkheid te Imslaiigen waarin
zieii de Nonnekens bevinden, gedwon
gen, of uit vrijen wil, of onwetens van
de wereld afgescheiden om de jonge
geslachte i voor ie bereiden tot de wor
stelingen Jes levens.
Is dat hetzelfde met de wereldlijke
onderwijzers en onderwijzeressen, die
leven in de wereld, tn het huisgezin, in
plaatsen waar zij gestadig in aanraking
zijn met de moeilijkheden, met de klei
ne en gioote bezwaren des h-vens Die
vraag sleilen is ze oplossen. En dan
zelfs, wanneer geestelijke personen van
beider geslacht, die aaa de wereld ver
zaakt hebben en zich in deze wereld
nog slechts bezig houden met het toe
komende leven, hunnen tijd en verstand
wilden benuttigen mei op te voeden
en te onderwijzen zelfs dan, als zij
den goeden wil hadden hun mandaat
stipteiijk, ja met strengheid te vervullen
is liet hun wel mogelijk zulks le doen
Wij zeggen opentlijk neen.
Een oude en ware spreuk zegt Het
vat geeft uit wat het in heeft, en zeker
is 'l dat men geenen honing uit een
azijnvat zal tappen. De beste wil der
wereld is daartoe niet bestand, en het
schijnt ons volstrekt onmogelijk, dat
mannen en vrouwen, die de wereld
verlaten lubben, om in een klooster te
gaan die dc worstelingen des levens zijn
ontvlucht, die niets kennen noch kun
nen kennen van al de moeilijkheden
en al de ellende des maatscliappehjkeii
levens, dat zulke personen in staat
zouden ziju de kinderen behoorlijk voor
te bereiden om iu dat maatschappelijk
midden dat zij ontvlucht zijn ie leven.
En men zal ons schoon te bevestigen
hebben, dat de plicht, de zeifverbnieee-
ning de onderdanigheid aan <ie bevelen
hunner oversten, aan de zoete zuster-
kens, aan de lieve broederkens der
kristelijke leering en andere mirakels
doen verrichten, wij zeggen dat zulks
onmogelijk is en ouder dal betrek, een
als onder andere, gelooven wij aan de
mirakels niet-
De opvoeding en het onderwijs kun
nen dus niet, ouder algemeen oogpunt,
betamelijk gegeven worden door broe-
derkens eu zusterkens.
Plaatsen wij ons nu onder een bij
zonder oogpunt, en onderzoeken wij
welke waarborg het onderwijs en de
opvoeding opleveren, gegeven in de
geestelijke gestichten, zooals zij l.eden-
daagsch zijn ingericht.
Door wie worden die onder cvijzeis,
die onderwijzeressen, die klerikale op
voeders aangeduid '.Vaar, door wie
en hoe zijn zij opgeleid geworden in
alles wat noodzakelijk, onontbeerlijk is,
om goede meesters ie zijn
liet is waar dai de noodwendigheden
der scholen;met God, sedert de wet
1879 zoo giooi zijn geworden dat het
stoffelijk onmogelijk is geweest de !>e-
noodigde leeraars le vinden. De bis
schoppen hebben zich moeten te vre-
den houden met de meerlen hij gebrek
aan lijsters en het schoolonderzoek
heeft ons geleerd tol welke sooit van
meerien men verplicht is geweest zijne
toevlucht te nemen. Gewezen koeisier,
gewezen meizer, gewezen peerden-
knecht, zelfs oudvei oordeelde zijn aan
genomen geworden, "in in dc nood
wendigheden der kristeue opvoeding le
voorzien. Men zou niet verre moeten
gaan, om menigvuldige bewijzen le vin
den, dat liet echte dmnkoppr.ii zijn. die
men heden gelast m de opvoeding en
liet ondeiwijs van de kinderen van
werkman en burger.
De klerikale M. De Decker g. loofde
niet dat zijne vnoiz gging zoo spoedig
zou bewaarheid worden, vooral loen bij
zijn beroemden nooit uitsprak, die hem
zoo veel beleedigingen .heeft berokkend
van wege de klerikale pers, ten nro-
pooste van liet geslacht crétins, dat liet
klerikalisnms aan liet toekomende Bel
gie wilde voorbereiden.
Welk vertrouwen kunnen zulke
meesters inboezemen Waar is de in
spectie die onderzoeken uinelofal die
gasten dc noodige bekwaamheid bezit
ten Waar zijn do wedstrijden die ia-
len oordeelen over de waarde van dat
onderwijs Nergens Hel zij i dc bis
schoppen, en (ie bisschoppen alléén die
beslissen, en rechtuit gesproken dat is
ons niet voldoende. Wij i'cbben geen
enkel, volstrekt geen enkel betrouwen
in de handelingen van die heerschzueh-
tige jiersonnajiies, welke nationale op
voeding, om van al het overige te zwij
gen, kunnen wij verwachten van ben,
die doen schrijven dat onze grond
wet niets anders is dan eenc vuilniskar»
en dal zij zich di s avonds niet p de
knieën gaan zeilen voor de sliefutoe-
der, zat van ontucht en overspel om
baar den zegen te vragen...
