Landjuweeiprijskamp Tooneelkunüig Gezelschap VERSLAG Tweede Jaargang Nr 18 JVIRfltfDBüAD Maand Juni 1924 te Aalst 1923-1924. Voorzitter Robert KLAÉS, fipstirM t«n iarP 1 «71 8 MAATSCHAPPELIJKE ZETEL Aalst, Dirk Martensstraat, 73. - Tel.-is i ie J e ao/i Graaf van BgmontGroote Markt, Aalst Aan dit nummer behoort een bijvoegsel OVER DEN Aangezien het Landjuweel geschonken door Z. M. Koning Albert, inden eersten wedstrijd, waarvan de_ inrichting was toevertrouwd ge worden aan de Kon Tooneelmaatschappij De Noordstar van Brussel, gewonnen werd door het Koninklijk Letter- en Tooneelkun lig Gezel schap VOOR TAAL EN VRIJHEID» van Aalst, viel deze laatste vereeniging de eer der inrichting van den tweeden Landjuweeiprijs kamp te beurt. Zoo geschiedde het, dal een provintiestad gedurende een paar maanden de aandacht op zich vestigde van al wie zich in het Vlaamsche land aan tooneel wijdt, en gedurende, een korte spanne tijdstot èen centrum van hoog-opgevoerd kunstleven werd, waarvan in de toekomst oen heilzame nawerking mag worden verwacht Te Aalst werd op schitterende wijze bewezen, hoe de herinrichting van het aloude Landjuweel een daad is geweest van groote cultureele betee- kenis, die op de ontwikkeling der volksbescha ving door middel van dien machtigen factor, waarvoor het tooneel len allen tijde gold, een diepgaanden en ver-strekkenden invloed ten goede zal blijven uitoefenen. Reeds het feit alleen, dat de verplichting om het tweede Land juweel in te richten, de uitschrijvende vereeni ging deed hesluiten tot het bouwen van een modern-toegerusten schouwburg, die te Aalst ontbrak en daar in de toekomst de verdere ont wikkeling van het tooneelleven zal bevorderen, zou voldoende zijn om het gegronde onzer bewe ring te staven. De oprichting dezer tooneelzaal, waartoe alleen kon worden overgegaan dank zij de offervaardigheid der bevolking, bewijst hoe de belangstelling voor intellectueel leven in het algemeen en voor de dramatische kunst in het bizonder, groeiende is in de Vlaamsche gewesten Wij allen zijn er van geluige geweest, hoe ondanks de guurheden van den Winter, de tooneeliiefhebhers van heinde en verre, soms uit afgelegen dorpen van alle verkeersmiddelen verstoken, naar Aalst reisden om de lange reeks van vertooningen bij te wonen. In die dagen van het Landjuweel ging er van Aalst een sterke aantrekkingskracht uit, die zieh deed gevoelen tot in de verste uithoeken van het Vlaamsche land, waar de tradities der rederijkers nooit heelemaal verloren zijn gegaan Tijdens den eersten Landjuweel-prijskamp bleek het reeds, dat de beste onder onze volks maatschappijen met beslistheid den weg naar hooger op wilden. Het was inderdaad verheu gend te kunnen vaststellen, hoe de mededingen de dilettanten ook werk aandurfden van groote literaire waarde, dat aan de vertolking hooge eischen stelt. In dit opzicht heeft het tweede tornooi resultaten opgeleverd, die zelfs tamelijk stoute verwachtingen hebben overtroffen. Al de deelnemende vereemgiilgen hadden stukken ge kozen waarvan de Ki, 1 waarde, hoe uiteenloo pend ook, toch onmiskenbaar was. Terwijl een Genlsche kring De Vrijheidsliefde liet had aangedurfd een opvoering van Op Hoop van Zegen (een der moeilijkste werken van Heyer- mansjte gevenwaagden andereinaatschappijen zich aan de jongste producties van een paar on zer modernste tooncelsphrijvers. Zoo bracht do toonnelkring Door Strijd tot Zege Sint Pietersnacht van Gaston Martens voor het voetlicht, tern ijl «Volharding» van Thienen Mama's Kind van Putman speelde en De Noordstar van Mechelen, Teirlinok's Vertraagde Film vortfeonde. De Thiensehe rederijkers, die Mama's Kind in moderne insceneering op de planken verwe zenlijkten, gaven blijken van een vooruitstre vender! artistieken zin. Dank zij het Landjuweel werd voor het eerst de aandacht der tooneel iiefhebhers gevestigd op de mogelijkheden,wel ke een vernieuwing der oude tooneel vormen voor de evolutie der dramatische kunst inhoudt. Ook wanneer we ons minder'bekommeren om de bereikte resultaten, kunnen wc verklaren, dat Volharding door deze daad beslist den weg der navolging verliet om ondankbaren pioniersarbeid op ziclfle" nemen dan wanneer de gesubsidieerde gezelschappen der groote cen tra slechts hoogst-zelden en met behoedzamen stap hot zekere spoor der overlevering verlaten. De Aalstersche Kring Voor Taal en Vrij heid heeft glansrijke wijze bewezen, dat nek liefhebbers lietzgn, klassiek werk kunnen spelen. Ook zij hebben baanbrekend bescha vingswerk verricht. Immers het leeren genie ten der groote dichters uit den bloeitijd der Ne- dertaudsche literatuur, waarvan de schatten versloten blijven voor de groote massa, is hij- dragen tot versterking van het merg der eigen Vlaamsche cultuur Alhoewel de keus der stukken eigenlijk niet in aanmerking komt hij de beoordeeling der prestaties, achten we het toch wenschelijk hieromtrent een paar opmerkingen van alge- meenen aard een plaats in dit verslag in te ruimen Over het algemeen is in deze keus een gewisse beperktheid waar te nemen. Hoofdzakelijk wordt er geput uit het repertoire der schouw burgen, waardoor de vertolkers, die in de gele genheid verkeeren het spel der beroepsartisten te bestudeeren, al te zeer tot navolging worden geprikkeld zoodat hun prestaties dikwijls een eigen ziel missen. Bovendien lijdt deze al be perkt" keus aan een opvallende eenzijdigheid. Dolle Hans en Sonna werden reeds opgevoerd in don vorigen Landjuweel-prijskamp. Nu weer genoot het werk van Eabrieius de voorkeur van verscheidene maatschappijen. Van hem werden ditmaal ten tooneele gebracht Sonna, Dolle HansOnder één Dak. We laten de waarde dezer drama's buiter. beschouwing en willen er enkel op wijzen, dat de rijkdom der Nederland- sche tooneelliteratuur een grooter verscheiden heid in de keus der stukken toelaat. Een eigenaardig verschijnsel dringt zich verder aan onze aandacht op. De Vlaamsche dilettant schijnt een zeer sterk-afgeteekende voorliefde te koesteren-voor het drama en ver waarloost daarentegen het blijspel, dat schier nooit het hoofdbestanddeel van het programma vormt. De luimige eenakter, die tot aanvulling dienen moet, wordt heel zelden met groote zor gen omringt. We willen niet veronderstellen, dat de Vlaamsche tooneelljellTebber zich niet bij machte gevoelt om een blijspel te interpreteeren. Ons dool was het enkel de VI. Rederijkers opmerkzaam te maken op een euvel waaraan heel gemakkelijk kan verholpen worden. De prijskampen van het Landjuweel moeten toonaangevend worden op elk gebied der dra matische bedrijvigheid. Zij dienen bij te dragen tot vernieuwing en verbetering van liet reperto rium, tot loutering van den smaak onzer Vlaamsche rederijkers voor wat betreft spel en insceneering. Elk Landjuweel zou het resultaat moeten zijn van een volgehouden streven naar hooger en het uitgangspunt voor steeds nieuwe pogingen. Dan zou deze groote nationale wed strijd beantwoorden aan het cultureele doel, dat met de herinrichting van het aloude Land juweel werd beoogd. Twaalf maatschappijen uit het Vlaamsche land werden door de Koninklijke Commissie van Toezicht aangeduid om deel te nemen aan den Landjuweelprijskamp te Aalst. De beurtop- treding werd als volgt geregeld Zondag 9 December 1923, Willem Ogiers- kring van Antwerpen met Eerloos, drama in drie bedrijven door Van Nouhuys, en De Glim lach van den Faun door Andre Rivoire. Uit het Fransch vertaald door M. Sahbe. Donderdag, 13 December, Broedermin van Brussel piet Onder Een Dak, toonoelspol in 3 bedrijven van Jan Fabrieius en Onder Ons, dramatisch tafereel in één bedrijf door Marcel lus Emants. Zondag, 16 December, Voor Taal en Vrij heid met Jojef in Dothan, treurspel in 5 be drijven van Vondel. Donderdag, 20 December, Roos en Eikel van Leuven, met Kleine Menschen, komedie in vier bedrijven door Van Waesdijck. Zondag, 6 Januari 1924, 't IJzerbloempje van Kortrijk, met Sonnatooneelspel in 3 be drijven van Fabrieius en Onder Vier Oogen, blijspel in een bedrijf door Fulda. Donderdag, 10 Januari, De Vrijheidsliefde» van Gent, met Op Hoop van Zegen, spel van de zee, in 4 bedrijveii/van Herman Heyermans. Donderdag, 17 Januari, Hoop en Liefde» van Antwerpen, met De Schande, boerenzede- spel in 4 bedrijven door Scheffer en Bietje, too neelspel in 1 bedrijf van M. Sabbe. Zondag, 20 Januari, De Ongeleerden van Lier, met Mijnheer Pirroen, schouwburgspel in 4 bedrijven, door F. Timmermans en Éd. Veterman. Zondag, 3 Februari, Vslharding van Thienen, met Mama's Kind, van Willem Put man. Donderdag, 7 Februari, Door Strijd tot Zege van Oostende, met Sint Pietersnacht. drama in 3 bedrijven van Gaston Martens. Zondag, 17 Februari, De Zeegbare Herten van Roeselaere, met Dolle Hans, Indo drama in 3 bedrijven van J. Fabrieius en Leentje uit Hemelrijk, in 1 bedrijf van Gaston Martens. Donderdag, 21 Februari, De Noordster van Mechelen, met De Vertraagde Film, van IJ. Teirlinck.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Voor Taal en Vrijheid | 1922 | | pagina 1