visie toe te schrijven. Het ware wellicht meer
in overeenstemming met zijn opvattingen zoo
er naar gestreefd werd de heele tragedie in zui
ver symbolistische en bovenaardsche sfeer te
verhellen
De voornaamste verdienste der vertolking
was gelegen in haar sterke homogeneïteit.
Robert Klaes muntte uit in de zeer complexe
rol van Ruben, wiens leed en vertwijfeling hij
door intens-doorvoelde zegging en karaktervol
spel naar buiten bracht.
M. Modest Beeckman slaagde er in de illusie
van Jozefs argelooze jeugd te wekken. Simeon
werd in de goede vertolking van den H. Van
den Branden, een brok krachtig-levende wer
kelijkheid. M. de Stobbeleir Judas en M!
Van Cauwenbergh-Levie, voldeden zeer. Over
het algemeen was de uitspraak niet van een
voorbeeldige zuiverheid en ging heel wat van
de vormschoonheid der taal te loor bij het té
radde zeggen der verzen. Eénig-mooi daaren
tegen klonken de sonore stemmen der engelen
Mej. van Trooyen en Malcorpsdie met
innig en zuiver gevoel de reien zegden en hooge
schoonheid schiepen. De vijf bedrijven van deze
tragedie werden zonder opgever gespeeld.
De opvoering van Jozef in Dothan bezat een
groote artistieke waarde. Voor Taal en Vrij
heid verrichtte baanbrekend werk. Waar wij,
ook in dezen prijskamp, menigmaal mogen
wijzen op een bewonderenswaardig pogen, ver
heugt het ons thans van een volledig welslagen
te kunnen gewagen. Jozef in Dothan spelen na
De Paus van Hagendonk, was blijk geven van
een durf zoo ongemeen, dat hij aan vermetelheid
grensde. Dank zij een voortreflélijke leiding
kwam ruime bijval deze stoute daad bekronen.
Roos en Eikel van Leuven, trad op met
Kleine Menschen door A. Van Waesdijck.
Als een gelukkige, kunnen we de keuze van
het stuk niet prijzen. De spelers bezaten niet
eens de geschiktheid om het dramatisch gebeu
ren van dit vry ouderwetsche en banale stuk
aannemelijk en belangwekkend temaken.
Ofschoon homogeneïteit niet ontbrak, bleef
de vertolking, in haar geheel, beschouwd, eer
der zwak. Het spel tempo was loom. De uit
spraak liet in opzicht van zuiverheid te wen-
schen over. Van de tooneelschikking kunnen
we echter met lof gewagen, ook al bleek ze
niet feilloos. Zoo stonden b. v. in I al de stoelen
naar het pubhek gekeerd
Er werd door de leden van den kerkeraad
min naar een scherpe doch juiste weergave dan
naar een karikatureele vervorming der werke
lijkheid gestreefd. Vooral de godsdienstonder
wijzer Pilgers en Gozewine vervielen in dit
euvel. M. Breeus als Kousbroeck muntte daar
entegen uit door soberheid. Mevr. Dons gaf wel
de gelatenheid weer der vrouw, die gebukt
gaat onderde heerscherigheid van haar brutalen
man. Meer natuurlijkheid had Mej. Poot kunnen
leggen in haar vertolking van Suze. De zoon
van der Groei M. Mees sloeg af en toe een
declamatorisch toontje aan. Niet onverdienste
lijk was de wijze waarop de rol van vader Van
der Groef in strakke lijning werd uitgebeeld
door M.Thiriart. M. G.Polspoel voldeed tamelijk
als domino Raalgers. Er ontbrak rolvastheid.
't IJzerbloempjc van Kortrijk, speelde
Sonna van J. Fabricius.
He stuk is overbekend want veel gespeeld
door liefhebbers- en beroepsgezelschappen. Het
wordt vooral door vrouwen gedragen.
Deze dilettanten gaven blijk van ongemeene
rolkennis en bleken een opgever te kunnen mis
sen. Er werd gepraat meteen verrassende rad
heid. Toch werd daarom niet altoos den typi—
schen conversatietoon getroffen. De tekst werd
bij plaatsen kleurloos. Over enkele pathetische
gedeelten werd heengegleden. Op de taalzuiver
heid viel echter schier niets af te dingen.
De mannelijke spelers droegen het minst bij
tot de schepping der eigenaardige atmosfeer van
het werk. M. Demoen kapitein Velsen was
te weinig een officier. D- hoekigheid zijner
gebaren droeg niet hij <»m dien indruk te tempe
ren. Sterker bleek de opvatting van Julius Van
Overdiep, zooals M. Liber deze rol speelde.
Doch de sarcasmen van pen auteur kregen in
zijn mond niet de onontbeerlijke scherpte.
Gelukkig getypeerd was de Prawiro van M.
E. La verge. Ook zijn karakterteekening van
den sluwen inlander mag geslaagd heeten. Als
Sonna gaf Mevr. Tilly Van Spevbroeck bizonder
verzorgd en waardevol werk te zien. Pit haar
optreden bleek, dat ze de rol in haar schakee-
ringen doorleefde. Mej. Allyns gaf blijken van
verdiensten in haar bezielde Nitti-vertolking en
Mej. Van Dorpe teekende een aardige, opge
wekte Njo.
De eenakter Onder Vier Oogen van L. Fulda
werd vlot gespeeld door Mevr. Tilly van Spey-
broeck, die de figuur van Hermina beslist op
het voorplan schoof en de HIJ. Mulie
Hubert Soenen Volhardt. Maar heel
wat geestigs in de dialogeering ging verloren
tengevolge van het radde zeggen. De avond als
geheel beschouwd maakte een gunstigen in
druk.
De Vrijheidsliefde van Gent, trad op met
Op Hoop van Zegen van Herman Heyermans.
Dit zoo specifiek-Hollandsche spel van de zee
opvoeren was blijk geven van ariistieken durf.
Inderdaad de bezetting is uitgebreid en schier
van elk dor optredenden wordt, op een gegeven
oogenbhk, typisch werk vereischt. Over het
algemeen bleek de vertolking bij machte om
haar moeilijke taak tot een eervol einde te bren
gen. We mogen zelfs wijzen, voor wat de meer
derheid der spelers betreft, op een zich inleven
in hun respectievelijke rollen. Enkel Simon en
Bos vielen uit de lijst. Ook werd er nu en dan
een offer gebracht aan conventie. De bejaarde
menschjes, lijk Kaps, werden voorgesteld als
door het leven gebroken een tooneelcliché, dat*
vernieuwing behoeft Deze opmerking geldt
overigens vooreen groot aantal maatschappijen.
In Op Hoop van Zegen is er naast de ten-
denz een algemeen menschelijke kern aanwezig
waaraan het stuk zijn blijvende waarde ont
leent. Het kwam ons voor of de spelers te veel
opgingen in de nu, gelukkig, als verouderd aan
doende strekking van het drama. Dan vooral
trof het melodramatisch tintje, waarmee enkele
tooneelcn wat dik bestreken waren. De sobere
levensechtheid werd dan verdrongen door thea
traal acteeren. Ook slaagden de acteurs er niet
altijd in hun Vlaamschheid af te leggen, welk
gebrek nog versterkt werd door de dialectische
kleur der toch verzorgde uitspraak. Slechts een
voortdurende oefening kan hieraan verhelpen
Met ingenomenheid wijzen we hier op de
scenische verwezenlijking van tooneelcn als dit
van de koffietafel in het derde bedrijf. Het uit
flappen der lamp moest evenwel met een grooter
wijziging der belichting gepaard gaan.
Kniertje werd door Mevr. Roman op onge
lijke wijze uitgebeeld. Toch gaf deze actrice de
smart van het gelaten vrouwtje in zekere too-
neelen met treffende intensiteit weer. Geert
M. Gaston Gyselinck mócht er pootiger heb
ben uitgezien. Het verhaal van zijn gevangen
schap werd met klem doch op eenigszins tliea-
tralen toon gedaan. Zonder in tranerigheid te
verwallen gafM. Van Hecke de vreesachtigheid
van Barend weer. Daantje werd mooi getee-
kenddoorM. Lieven Gyselinckwiens prestatie
echter werd overtroffen door den prachtig gety-
peerden Cob us van M. R. Peelers. Ook de
uitbeelding van Kaps door M. Vleurink was
degelijk werk. Frisch en fleurig was de sterk
omlijnde Jo van Mevr. De Moor. Ilct weerzien
van Geert kon deze temperamentvolle actrice
echter met grooter intensiteit hebben gespeeld.
Zij had haar personage met echt leven bezield.
Al de vrouwenrollen berustten in goede han
den en de vertooning bezat groote verdiensten.
Hoop en Liefde van Antwerpen, bracht
een boerenzedespcl in drie bedrijven l)e
Schande van D. Scheffer. voor het voetlicht.
Er werd door de leden van de/e vereen iging
vlot, doch vooral met ongewone heiligheid
geacteerd, waardoor de feilen van dit vrij on
belangrijke stuk nog werden aangedikt. De
Schande ontaardde in een kijfpartij in drie
bedrijven. Toch dient hier gewezen op de zorg
waarmee elk personage getypeerd werd en op
de schilderachtige inscenecring. Mej Van
Harneveldt speelde met groote natuurlijkheid
voor Coba. Mej. B. Van der llevden deed
soms te luidruchtig als Truus. Toch wist zij
de brutale rondborstigheid der fabrieksmeid
door haar flink spel weer te geven. Mevr. De
Coninck mocht het leidzamc karakter van Lien
meer hebben onderbind. M. G Wouters gaf
een brutalen eigenzinnigen pachter te zien.
M. Peleman trof den juisten toon in de uit
beelding van Jan. M. Vercammen teekende
een gemoedelijken Tienus. Als Stam mocht
M. Sysmans voldoen. De taal bleek niet voor
beeldig zuiver
De jury kan niet nalaten heur verbazing
uit te drukken over het feit. dat een zóó mach
tige vereeniging geen belangwekkender en
sterker stuk uit het modern repertorium wist
op te diepen om te kunnen wedijveren met
maatschappijen uit kleinere steden en met
kans van welslagen aan het landjuweeltornooi
deel te nemen. Slechts een absoluut superieure
vertolking kon De Schande redden. En die
superioriteit werd in lange niet bereikt.
In Bietje van M. Sabbe, waren Momme (M.
Monjet) en Jean Baptist (M. G. Wouters) vrij
kleurloos. Mevr. De Coninck bracht met haar
Bietje, wat frischheid op het tooneel. Er ont
brak atmosfeer en stijl
De Ongeleerder^ van Lier, speelden Mijn
heer Pirroen, schou wburgspel in vier bedrij
ven van F. Timmermans en Veterman.
De intenties van de auteurs werden door de
zwakke vertolking niet gediend.
Van de eigenaardige kleur, die het stuk, on
danks de vele tekortkomingen in den sceni-
schen bouw en in de karakteriseering der
personages, toch aantrekkelijk maakt, ging
nagenoeg alles verloren. In dialect gespeeld
zou de vertolking waarschijnlijk aan sappig
heid gewonnen hebben.
Nu was de gebezigde taal toch maar onzui
ver Nederlandsch zonder eigenaardig karak-
teiAtmosfeer-scheppen lag boven de kracht
der optredenden. Pirroen zelf iM. Appeltant)
bleef schimmig het heele stuk door Het tri
viale werd niet gelouterd door humor De
speler streefde naar komische effectjes, waar
door de psychologische bedoelingen van de
schrijvers verraden werden. In het laatste be
drijf wanneer de tragiek de overhand dreigt te
zullen krijgen, bleek M. Appeltant niet bere
kend voor zijn zware taak. I)c innerlijke loute
ring door <*rnst ontbrak in zijn vooral uiterlijk
komische uitbeelding. Dc dolfijnen bereikte^
geen hooger peil Het feestmaal miste leven
digheid en kleur. De acteurs zegden hun rol
op, leefden ze niet. Cato moet een flinke meid
zijn, waarvan kracht uitgaat en die haar mees
ter eenigszins behcerscht. Mevr. Godschalks
hield er een andere, minder passende doch
sterk conventionneele opvatting na. Alleen
Mej. Van Harneveldt voldeed schier geheel.
Zij leende Cesarinc van Sint-Jan statigheid
van voorkomen, voornaamheid in beweging,
onbuigbaren trots, en, aan het einde weldadige
warmte van gevoel.
De vertooning van Mama's Kind, tragi-
comedie in drie bedrijver van Willem Putman,
door Volharding van Thienen, kreeg dank
zij dc modernistische inscencering van Karei
Maes, de beteekenis eener artistieke gebeurte
nis, die aanleiding kon geven tot discussie,
Zie vervolg op het bijvoegsel.
