MET VERBOIVD VAN 1ELST.
KOOPHANDEL. NYVERHBID. LANDBOUW.
Aelst, H October.
!\r 414.
/.OM)AG, 15 OCTOBER 1854.
Se JAER.
YZ.EREN WEG. STATIE AEEST.
Vertrekuren van den I October •1854-.
1* Ten 6 u. 45 m., 's morgens: Dendcrmonde, Mcchclcn, Brussel, Antwerpen, Leuven.
Tbienen, Luyk, Vcrvicrs, Landen, S'. Truyen, Hasselt.
2° Ten 7 n. 50 m. 's morgens: Dendcrraondc, Gent, Brugge, Oostende, Kortryk, Mous-
cron, Doornyk, Rysscl. Kales'.
3° Ten 11 u. 20 m. 's middags: Dcndermondc, Gent, Brugge', Oostende*. Kortryk
Mouscron, Doornyk, llysscl. Kales.
4" Ten 5 ii. 30 m.'s avonds: Dendcrmonde. Mechclen, Brussel, Antwerpen, Leuven,
Tliicnen, Gent, Brugge, Oostende, Kortryk, .Mouscron, Doornyk, Rysscl,
Kales*.
5" Ten 8 u. 15 ra. 's avondsDendcrmonde. Mcchclen**, Biussel**, Antwerpen"
Leuven", Thienen", Luyk**, Vcrvicrs", Gent.
Van Bcntlermontle nacr Aclst:
1° Ten 6 u. 's morgens. 2" Ten 7 u. 25 m. id. 3° Ten 8 u. 30 m. id.
1° Ten 12 u. 5 m. 's middags. en 5" Ten G u. 45 m. 's avonds.
Zullen te Gyscgem stil slacn, de konvoois vertrekkende van:
DENDERMONDEten 6 u.' s morgens, Icd 8 u. 30 m. Ten 12 u. 5 m. 's middag»
en ten 6 u. 45 m. 's avonds.
Van AELSTTen 6 u. 45 m. 's morgens: ten 11 u. 20 ra. 's morgens ten 5 u. 30 m.
's avonds en ten 8 u. 13 m. 's avonds.
N. IS. De konvooijen geteekend met een' zyn uitsluitelyk samengesteld uit rytuigen
van 1" klas; die met twee" uit rytuigen van 1° en 2° klas. De overige zyn
samengesteld uil konvooijeu der drie klassen.
Alle verouderde begrippen, al waren zy de uit—
zinnigste, de belachelykste en de scbudelyksle der
wereld, zyn vooraf verzekerd dat zy door het kleri-
kalismus zullen acngenomen worden. De vcreering
der oude gedachten en ongervmdheden is het
klerikalismtis eigen.... het is genoeg dat een ding
<le oudheid en de vooroordeclen tot aenbeveling
hebbe, om by liet klerikalismus welkom te zyn.
Deze strekking van het klcrikatismus laetzichin
alles opmerken, in politiek even als in zake van
religie, in zake van koophandelyke wetgeving even
als in de maetschappelvke kwestien. Aldus: in
zake van politiek zyn de instellingen van het vcrlc-
dene, voor hem, de beste der wereld; in zake van
religie is de manier, op de welke men dezelve in
de middeleeuw verslond, dat wil zeggen, weinig
verlicht en uitermaten ongedoogzaemlieden
nog steeds zyne manier van haer te verstacn; in
anke van koophandel verwerpt het de vryheid
waoruit heel zie wereld moet voordeel trekken, en
verkiest een beperkend systeem, dat slechts acn
«enigen profyt verschaft ten nadcele van allen
in de vraegstukken van maclschappelyke verbete
ringen plaetst het de aclmoes boven bet werk. en,
als maetschappelyk redmiddelsteunt liet liever
zyne hoop op de vermenigvuldiging der kloosters,
die eertyds niets dun nationale ellende en luiheid
te wege bragten, dan op eene krachtdadige uit
breiding acn den openbaren rykdoni te geven.
Het gene wy hier zeggen is waerheid. Om zich
ervan tc overtuigen heeft men slechts een blik rond
zich te werpen, en overal zal men het kierikalismus
heiig vinden aen de vernieling van dc beschaving,
van die vrye, verlichte, verdrnegzame, vruchtbare
en maelscliappeljke beschaving, ten einde op hare
puinen, ten voordeele van eenigc mannen, allengs-
kens de oude wereld te vestigen met al zyne
vroegere onreglvoerdigheden, onwetendheid, mis
bruiken en ellende.
Het klciikaiismus spant alle zvnc krachten in
om, kost wat kost, de samenleving te overheerschen;
het spaert niets om dit doel tc bereikenAldus,
door het onderwys waervan het 't monopolium
cischt, bereidt en kweekt het moraeltyk de toeko
mende geslachten om zyn jukte dragen;«Laetons
de opvoeding over van twee geslachten, zegde
M. de Monlalembcrt, en wy zullen meester zyn.
door de vermenigvuldiging der kloosters, geeste-
lyke gestichten, enz., tracht liet, by middel van
derzclver rykdommen, zich eenen materielen invloed
te verschaffen, by middel van welken liet de gehecle
samenleving in de prang zoude hebben en zc in
't vervolg acn de begrippen en dc belangen van het
kierikalismus zoude gebonden houden.
Ziet dacr de gevaren waermede bel kierikalismus,
met een beetje seffens en in 't verborgen, ons
bedreigt...: en wy zouden die gevaren steeds laten
aengroeijen .zonder er de acndacht. van al wie de
hedendaegsche beschaving ter harte neemt, op in
te roepen? wy zouden dit alles slilzwvgend voorby-
gnen? De stilzwygendheid, in dees geval, zoude
niet alleen!) k eene lafheid zyn zy zoude eene
mcdepligtigheid wezen.
!)e Duerlc der levensmiddelen.
Na eene steeds klimmende duertc die bel graen (de tarwe)
van den middenprys van 25 franken wederom op 30 fran
ken per hectoliter gebragl heeft, doet zich wederom eenen
liglen afslag acn. Op weinige uitzonderingen na is die afslag
algemeen en reeds in Fraokryk is du middenprys der gra
nen gevoelig, gedurende de laetslc week, gezonken, terwyl
de laelste opgave der vierde weck van september bier tc
lande nog opslag acnduidt.
Wy gclooven dat de afslag die zich nu lieden aengceft
voortdurend zyn zal, en dat dc pry zen tusscbcn eenigc
weken lyds op hunne normale hoogte zullen gekomen zyn.
Wy zeggen op hunne normale hoogte: dal men ons wel
versla, en geenzins op bunnc gewoone hoogte van over twee
en dry jaren; deze pryzen, wy zyn en blyven overtuigd,
zullen niet meer bereikt worden, en wy zouden veel dur
ven te pande zetten dat dc prvs der tarwe niet beneden dc
25 fr. zal komen, welken oogst men ook verwachten moge.
De oorzack, tvy hebben die reeds mcnigmnel aengeduid, is
eene vermeerdering van algemeonen rykdoni die loelacl
aen de voortbrengers, door dc grootcre vraeg der waren,
lioogere pryzen tc bekomen. Wy welen zeer wel in welken
akelige» toestand deze omstandigheid dc grootc bevolking
der w erkende klas brengt; w y w elen al tc wel dat wy tegen
woordig in eenen voorbygaenden Slaet van krisis leven, die
de werkendo volksklassen aen oneindige ellenden blootstel
len, tot dat liet evenwigt der nieuwe pryzen zal wederom
hersteld zyn; maer dit alles is eene onvcrmydelykc noodza-
kelykheid van den slaet der zaken. Dc grootcre rykdommen
komen eerst in de banden der voortbrengers en later in
deze der verbruikers; dit is ongelukkig, maer wy herhalen
het, ouvcrciydelyk
Menige scbryvers, door menscblicvcnde gevoelens acnge-
spoord, maer die zich de moeite niet geven de oorzaken der
duertc te doorgronden, hebben zich ingebeeld dat deze
duertc niet alleen van hel graen maer van alle voortbreng
selen des landbouws, tol oorzack den uitvoer enden opkoop
bad, en hebben dacr uil besloten dat liet verbod van uitvoer
liet beste middel was om de gestadige klimming der pryzen
tc verhinderen. De menigte die lydt, en dus zeer weinig
redeneert, heeft dit voorgedacht gretig opgenomen en by-
gcvallen van dacr verzoekschriften die langs alle kanten
lol hel Gouvcrneradnt gezonden worden ten einde beletse
len en hindernissen op den uitvoer der granen en eetwaren
af te vragen. Het gouvernement, gelukkiglyk, scliynl wei
nig in dien zin te kcercii, en het ware inderdaed bel beste
middel om den verkeerden uitslag tc bekomen
Al dc maatregelen welke voor uitslag zouden hebben van
den uitvoer te verhinderen, en aldus ccue prysvermindering
te weeg te brengen, zouden voor den landbouw en voor
geheel bel land noodlottig worden, door den landbouw in
den algemcencn nood te doen dcclen en op deze wvze dc
algemeene middelen te doen verminderen. En dan nog
ware deze mactrcgel onmogelyk om uitvoeren.
Een veel redelykcr gedacht is besloten in den voorstel
dien wy steeds ondersteund hebben en allyd zullen onder
steunen, van den uitvoer vry te laten. Men schreeuwt tegen
deduerle van liet graen en het graen belaell by liet inko
men fr. 1-10 per hectoliter regt; men lieklacgt zich over dc
duerte van bel vlcescb, en bel vleesch, niet bot gcslagte,
maer het levend vee, dal men door alle mogelykc middelen
zou moeten zoeken acn te lokken, wordt belast op de gren
zen met 10 en 15 lol 20 ccntimcn per kilogr.
Men roept overal dal hel onmogelyk is van nog boter cn
cijcren te clen, cn boter en cijeren betalen bv het inkomen
tot 8,10 a 12 °/o va» bunnc weerde; «le ryst die zoo krachtig
liet gebrek der lydcndc volksklassen zou kunnen verzachten,
is voor sommige soorten tegen 20 "/0 van hunne weerde
belast! en met dit alles vracgt men beletselen aen den uit
voer Neen, dal niet. Lacl alles vry inkomen, opdat dc
overvloed van andere landen op onze tc korten kunnen ver
goeden, dat keuren wy, landbouwers, goed, dat vragen wy
in liet belang onzer medeburger»; macrgccnc beletselen acn
Jen uitvoer: de vrve beschikking over onze voortbrengselen
vorderen wy af. y zyn ook labrikanlcn, even als de vlas-
spinners, dc yzermannen cn dc eigenaers van koolpullen,
die met zulke boogc regten bevoordeeligd worden. Iih wel,
wy zien van deze voorrcglen af; in liet belang onzer zncdc-
buergers vergenoegen wv ons met de vrye liandclsbéwegin-
Aen degenen die zich hiermede niet ronden vergenopgen,
zullen wy zeggen De werkers moeten niet alleen gevoed,
maer ook gekleed en gewarmd worden; zy hebben gereed
schap noodig in welke hel yzer dc voornacmslc rol speelt 1
Nu ziet wat er nog in het voordeel dezer volksklassen te
doen slaet. Door den vryen invoer der levensmiddelen zyn
wy van alle bevourdceling berooid. De granen op dconuit-
mcelbarc uitgestrektheden van Amerika cn Rusland ge
wonnen, komen op onze merkten met onze voortbrengselen
mededingen, terwyl de katoenen, dc garens, het laken, dc
wolle goederen, hel yzer, enz., even zoo ononlbeerlyk als
graen, doorterugsloolende regten belast blyven. Dit is do
gesteltenis die wy acnncmcn, maer dit is ook de uiterste;
verder kunnen wy niet; meer zullen wy niet dulden.
[_Dc Alikerbouw.)
Onderwys van den Slaet.
Wy vernemen mtt genoegen dat liet Slactsonderwys
door bccl het land in vollen bloei is; overal beeft men by liet
openen der leergangen van dit jaer eene merkclyke ver
meerden» van liet getal leerlingen bemerkt. Dit bewysl dat
de ouders, langzacmmccr toegelicht, dit verstandige en
nalionael onderwys,'t welk ter zclvcr tyd geleerde cn def
tige burgers vormt, naer vvaerde beginnen le waerdcren;
dit bewysl ook öat de belachelykcn dcklamaliou van god-
delooze scholen, waermede dc klerikale» dit onderwys ver
volgen, geheel en al in duigen vallen cn liaer einde naderen.
Den Denierbode lac-t on» welen dal het prachtig gebouw
van Mevrouw wed. dcCrgaet dienentoleenonder wysgc
sticht dei jongelingen beslncfti tioordejlroedersdcr Christelijke
scholen. Wel verre van dal deze acnkondiging onze gal doet
overkoken, zoo als Den Dcndcrbode het zegt, verzekeren
wy hem dat wy er geheel gerust in zyn.... Niettemin is dit
een nieuw bewys dal bet kierikalismus overal tot het mo
nopolium van bet onderwys wilt komen, want het ont
breekt bier, God dank! cn wal Den Dender bode er ook van
zeggen moge aen gecnc onderwyzingsgeslichtco van dien
aerd, waervan liet ccne alrcede eene zoo schitterende on
derscheiding bekwam in den algcmecncn kampslryd van
bet gouvernement, dat bel zekerlyk wel al de vvaerborgen
oplevert welke de ouders kunnen verlangen.
Wy zouden niet gaerne veroordeeld zyn tol het ophalen
van al dc ongervmdheden cn bet brandmerken van al do
schandelykheden, waermede Den Dcnderbode vvckelyks en
regel.matiglyk zyne Iczeren vergast. Hel is alrcede te veel er
van te gewagen. Wy verzoeken liever de persooncn, die
nog moed hebben dit geweefscl van beestigheden cnbatelyk-
heden le lezen, zelve te bcoordeelcn. Echter raden wy bun
acn zich, voorzigligbcidsbalve, tc voorzien van een flescli-
ken Eau de Cologne, ten einde zich tegen dc braeklusl te
wapcuen.
Dc landbouwers kunnen op dit oogenblik oordeclcn
welke do party is die het beste dc belangen van den land
bouw voorstaet, of dc klerikale party die met groot geschrei
vracgt dat den uitvoer der granen verboden worde, cn w ie
voornacmslc tolk, Den Vaderlander, thans bv dc brouwers
acndringt op dat zy ook zonden vragen dal bel verboden
wordede hoppe uitlcvoeren, of de liberale party dieaenden
landbouw dc vrye beschikking over zyne produklcn wil
behouden, geljk «le andere n) verheden die vryheid hebben
over dc hunne. Koophandelyke vryheid! ziet dacr do
wacrborg van een ieder, zoo wel voor den voortbrenger als
voor den verbruiker, en liet is om deze redenen dat het
libcralismus die vrybcid verdedigt.
Dit is alrecdc de eerste les voor dc boerkens die zoo
vuriglyk voor de klerikalcn gestemd hebben.... Dacr zullen
er nog andere komen die bun allcngskcns do oogen hcclc-
ganscb zullen openen.
Verleden zondag heeft te Dendcrmonde een van die
acndocnlykc feesten placls gehad, welke ter zeiver tyd
lot ccrc verstrekken aen den gene die rr hel voorwerp van
is, en acn hun, die er de aenleggers «an zyn. Hel waren de
hecren notarissen van ons arrondissement, welke onzen
achtbaren stadsgenoot, den lieer Cornelius Evil dc oudste, op
een prachtig gastmacl omhadden ter gelegenheid van zyno
vyfligjarige bediening van het notarisambt. Vcrsclnide
notarissen van andere arrondissementen en liooge ambte
naren van de gcrcglerlyke en van de bestuerljke orde,
woonden dit feest by en waren er bunnc hulde aen den
achlingswacrdigcn ouderling komen arnbieden. Gedurende
het banket zyn er warme cn welgepaste redevoeringen
uitgesproken geworden door den heer Direkleur der Regis
tratie, den heer Prokureur des konings by de rcglbank van
Dcndermondc, den beer J. Sabv, notaris le Audenaerde,