N« 1687.
Zondag 20 April 1879.
33e jaar.
IJZEREN WEG. Vcrfrméi» van Aalst. 1 Februari 1870.
Aaisl, 19 April.
Dit blad verschijnt alle zaterdagen.
Brieven, enz., fivnco toe te zendon, aan
C. VRANKEN, drukker-uitgever, Leopold-
straat, N° 13, te Aalst.
De prijs van het abonnement is G fr. 's jaar?.
Prijs der gewone annoncen 1." ceniitnftn
reklamen 25 centimen, Gei-cchierlijke inser-
tiën 50 centimen per drukregel.
Brussel 4.-40 (3* kl.7.19 7.50 8.12*" 9.18 11.53 1.04*" 2.50
G.00 3.49 9.00 10.00***.
Gent (5.00 des vrijdags) 7.50*** 8.4l 9.45 12.22 12.40 3.09
3.41*** 6.12 6.40 8.49 9.36.
Dendermonde 4.55 G.42 G.42 12.25 3.06 6.40 10.05.
Lokeren 4.55 0.45 8.43 12.25 3.06 6.40.
Ninove, Geeraardsber^n, Lessen en Aath 6. - 7.50 8.12 11.53
2.50 0.4 (9.09 afstappen to Denderleeuw.)
Sottogem en Audenaarde 6.00 7.50 8.12 11.53 5.52 6.04.
Erpe-Meire, Burst, Herzele en Sottegem 6.05 12.30 6.02.
Oostende 7.59"* 8.59 12.22 12.40 3.51'" 6.40.
Van Itrussel naar
7.25 9. 11.00 11.53
s
1.55
Aalst 7.20*
5.01 5.55 7.00 8. - 1 *U0 8.20.
Leuven 5.20 6.50 9.35" 10.42 1.20 1.47 5 20"
7.00 7.48 9.34 11.00.
Luik 5.20 6.50 9.35"' 10. 2 1.47 5.20"* 5.27 7.48
Met-helen 5.32 6.38"" 7.279.16*" 9.51 10.50*" 12 43
3.40 4.34 4.59'" 5.39 (.30 8.05 9. - 11.30.
Antwerpen 5.32 6.38 7.27 9.16"' 9.51 10.50"*
2.30'" 3.40 4.34 5.39 (.'.SO 8.05 9.00 11.30*".
Van Dendermonde naar
Aalst 7.18 0.45 11.34 2.15 5.27 8.23 10.47.
Mechelen 5.27 7.14 9.35 13.29 8.21.
Gent 7.15 11.37 2.23 5.25 5.57"' 10.45.
Hamme 7.25 1.00 7.15
3.02"*
5.27
11.00
2.30"'
12.31***
7.21.
Van G-ent naar
Aalst 5.12" 6.32 7.39"* 8.19 10.59
5.06 8.09 8.14 9.31"'.
Kortrijk en Moescron 5.15 9.38 1.28 4.24
Naar Aalst
Van Aath 6.49 10.30 1. 4.20 7.58 9.12.
Tan Geeraardsbergen 7.27 11.08 2.1S 4.58 8.33
Van Ninove 7.55 11.36 2J6 5.26 9.01 10.18.
Van Sottegem langs Erpe-Meire 7.49 2.00 7.43.
wilt zeggen EXPRES 1- en 2e klas.
1°, 2° en 3° klas.
Politie)» berichten.
AANSLAG OP .-ET LEVEN VAN DEN
OZ U.
Er kóintoiroen tijding lee uit Rusland, dit
reet .Yraiuc .waard' i>.
Do k r.utf meldt dit -r oen. inslag ia - a-
pleèg-' o.''li. I i- v.' van d-. i keizer van -.insla u'.
Ziehier de t ,70e depochen wolk3 wj ov r die
kriminelo daad ontvangen
St-P-t •rsburg, 14 april.
-Verscheidene ïevolvcrsc'.olv iju 0; den
keizer gelost terwijl hij dek op od .dhij be
vond.
- M. is niet gekwetst; de dader is aange
houden.
St-Petersburg, 1april.
- O.'liciejl. Pa aaiijL' o o'i.d .,7 Jvd'-ev
Int 4't om 9 uro 's mor'gv/4* ,#i ■.atv 1 -cTiïïdM.
«bel zijn) '"".vont morgend..a.dkin liet
palnis van '1 011 s'laf. Da mo »r'enan; hoef!; zYli
rechiover het ministerie va-' builvidaurlr Jt
zalc g iphatstea vergift .i«-D e -r (licht b:i ilea
keizer als deze voorbijging, Hij -efi vier revol
vers li )ten gelost en geen enkel heeft hem ge
troffen.
De,moordenaar is aangehouden.
De ;o aan lag staat stellig in verband met de
cv tL'.> iitieke moorden," die sinds ui, e lid
in Rusland plaats hebben, In geheel I;-. vu 1 '1
rijk heersc' t er een groote revolrti.mumi ost
en zulke gevallen die men reed. ::e v .iden
voorzien.
Die In.'i'e daad heeft overal ocne groot - op
schud li 'g to v set a ibrackt, v -a 1 al' ka iten
7y 1 rj'e.ls blij! toe ue.- «re laeln: un«
bij >1 - 'er.o- n 'ze Ak-sai j II,
is 0 i-vor.d die - iet goe 1 1 -i ld
car.s v -1 hervor. d" i; ..ij1 lain loeft
it ovoe-d; i-ai Ra d nl i ui! zo uel<- vorschil-
lige «>i! rassen'. 1 gCol d 1, dat wat men ook
doe, altijd oatevrodenen /ol hebben.
De aanslag op het leven van den keizer van
Rm'jM'd, i-'.'v kt bet oorwerp "uit allerp rok
je 1E groot -.-tal telegrammen van g.-luk-
v,- Ji -'-I 'Si-P Li^inirg toegoko.a. 11 van
d v:r c'.illi ••- 'vov v. Europa.
De 1 \zz i.- io St-'V 1 liet voorwerp va: 1
"eer t- ,v.ue,e-'- Rii- e - fc.
D. -uo -d ih.l.-i Sokolouw te
li et .1. Zij - ü*-t ckw 1 i. M;»i 1 ■.-Lt op
ii ve ulen 1 - -e 1 do b I\ vee
pil' ie v/aarsch'j mjk vergift ovatton. Rij is
27 j oud.
I e geruchten had du rover rondloop.-n vor
st' ill.m.
D keizer heeft zich om 1 uro22r.iinri o;>
het b Ikon geloond on is door h -i ntionil
hy» "i e ile -h ver.-.ide toejuichingen der vo!!:s-
raa sp begroet.
liet - 0vacht dc.t ('e moordenaar zich v. giftigd
h f. is b: v .i d.
Dij3 jy-ond i e.rt oen* (Lr ec' iio-sto ver-
lich ea jd- -eh; l. T i ilai.t i d n nacht
war nao d. ten on.- gr mei m s. to'I
w 'v n tl rif'.ond-n-ophoud :n geduurd
beef. ot vivat aan don koi-:^r.
Do dader van den aai slag, daalt aan d i .nat-
reg 1 ig 'o-- doos de ;oi e li -re",i buiten
t;ca .r. A-T'i is 0.1 '.er go ;d g.-l ide, am liet rogi-
i e r garde, ven de pol-tie-profectuur naar
de vo tin Pi.,rr®-et-Paul geleid.
Verslag vail M. Ol-'n.
Het merkwaardig verslag over de nieuwe
schoolwet, van M. Olin, in naam d..r middon-
soktie, aangeboden, b w.at oenigo uitleggingen
over do nieuwe wet, wolko kot oodig is to doen
uitschijacn, daar zij bowijzen dat do klerikalen
hot volk bodriogen. als zij beworon dat do uicu .vo
wet God uit do school bant 011 hot onderwijs god
deloos „J zij.i, .ooal i\I. Visart, burgemecst. r
van Bruggo, in do Kamer zegde.
•Ziellier oonige uittreksels van dit verslag;
w.arop v/ij do bijzondero aandacht onzer lezers
roepon
Do g:e 'telijklieid mag bijzondere gestichten
op. ion, l'lco.tir.s.liol n mown op alle "ir lui
-.a"; t laad opgericht worde zooals t ui hot
b -1 iU nkoDdigt, ui v «a d zal dat h.>tt
Par; zal de priest r als soivereiiiheorsclien, alle
toezie!d v-ibiedeiido, do jeugd laar zijne ..i -ns-
v/ijzo opbrengoniL, meest -r zijndo van zijn pro-
gvii--,111a, van zijne professors, van zijno'onu..r-
wijs-ioctbode, vrij, iu een woord, in do volle
bet ekor.is van hot woord.
Imarais do Staat zijne onafhankelijkliaid durft
dou-i g. Uien, oru in d 1 schol ui de ..>a;tyh.»'ppo-
lijko zonding te vervullen, vi door do grou-1-
'-'«t ongelogd, t rstoml sclir ouwt n» .j'.lat de
St.it do vrije schol op. -vil doodon on van de vos-;
tel ijk au martelaars ma!:on, omdat dozen ïieb
•eo. t r zijn in de openbare scholen zooals ziV
meester zijn in hunne sc lolen.
Ziedaar, w -arin geheel de zodeh-klieid steekt;
der opposiie tegen hol wetsontwerp.
Nu vindt de geestelijkheid dat de wet van 1342-
uitmuntend is' maar hoe dikwijls, als zij zieh!
maar van de wet kon ontslaan, hoeft zij zo over
boord geworpen
Dat eeno openbare school mededinging komt
doen aaneeuo kloosterschool, wat zal do houding,
zijn vu do geestelijkheid tegenover da gemeen
teschool v Zij zal iet woede tegen de goniaoeta-
s hoe! uitvalle.i.die onder d - vat van t's ;3 sta at,
juist al zi j nu doet tegen dn toekomen lo scholen,
die zi'o.lioloi. zonder God noemen; zij zal .lie
scholen \crmaled i'e 1 welke uogtans aan hot
gee.-telijk loezidit ziin ondorwor e-, zo -gonde
"dat zij niet dan ongo Isdionslige geslachten kun
nen voortbrengen, jongens zo.n'?r zeden en
meisjes .- hide, eergevoel.
De geestelijken zullen propaganda maken vo r
da Kloostorsclioolzij zulle in de gemeente
school gaa 1 om de kinderen r uit ie lokken, om
de name 1 dor le. rliiyre t te ken-io ui ze li^zoe-
kvi. ca i Ts'ond b;-do oud a-s d-r kinderen te
aan, toe in-b zo op te ni .lvn z.ocit di" vor-
doondo school i. trekken enz - naar do klooster
school bzrnd.il. En -L allo inid-lelen uitgeput
z/jn schoon sproke bel I'! -a 1 -dreign g n,
zal ie 1 tot li t iiitoi'ste middel den io 'vlucht,
.-.een: lmi weigeren van de le 'dingen d r go-
memit-school tot d eersla com .ïunio. i j li h-
benpastoors gezimi di kleine meisjes v. rvloek-
ten, omdat z.ii zust rschool aiet hezocluen, 011
een bisschop heeft-le 1 - rling n eon r geine.eute-
sc'.iool ven ee.ie groote stad, plechtig in den an
geslagen en ze geweigerd hunne eerste communis
t„ laten ('o. 11.
Lit we.s liet gedrag dor geestelijken tegen do
scholen, die ond r het beheer dor wet van 1812
sto deieu waarde geestelijken all- dagen toe
gelaten werden als overheidspersonen.
liet is noodig, zegt l-ct verslag.zicdieonoogen-
blik stil le ••dude.j bij ho a' i lig i foreel. dal;
en ons maa! tv 11 hel toeko .siig choollokaal,
wa ir de nau van tiod niet me r zal uitgespro
ken wot de.i, zegt mca, air alle go bed z-1 uit
verbannen zijn, waar het 'kristusbeeld uit zal
oefen verdwijnen.
De 'ubeeliü g van de bestrijders van het wets-
onl werp ontdekt er al die dingo 1 ia 011 nog vele
a .der- daarbij.
Evenwel haasten zij zich niet ons te zeggen
w." r z.'i in de nieuwe wet do veroordeeling
hebben gevonden, van wat zelfs in de oude wel
niet geschreven staat.
Als het CHRISTUSBEELD lieden het school
lokaal versiert, is hei daar krachions algemeen
gevolgde gebruiken, ten gevolge van maatrege
len door il uitvoerende macht, onder de kabi
netten van allo denkwijzen genomen. De vrrheid
van geweten der leerlingen is er niet door ge
krenkt geweest, vermits do groote meerderheid
der scholen men zegt het alle da-ren eeno
groote eenheid van geloofbelijdenis aanbi dt, 0
m do klassen waar zich audersdoukonde bevin-
don. zijn wij zeker dat zij zulke groote onver
draagzaamheid niet toonen, als degenen die ze
in 'uu ben slagen.
Y/ij zullen er bijvoegen ter hunner eere, dat
z:i z.irli niet beleedigd gevoelen in hunne over-
tuiging, 0 adat. z>! onder do oogen een teeken
ho-ben, d'.t niels uitd .ge 'de bezit en dat de
zalen onzer rechtbanken dagelijks opleveren aan
«0 '.zicht 11 van eeno volksmm'gte tot alle re-
loofsbelijdenissen en denkwiizen beboerende.
it alles is oeue zaak van zeden -11 ge .voonte
en deze zeer bijlioorigo kwestiën, hebben geen
belang, 1,-11 zij een valschen ijver, zeggen wij liet
woord, eeno groote onbehendigheid, ér to - kwam
zonder ernstige reduien, aft; breken"'met ge-
vestig 1-en eerbiedwaardige overleveringen.
Late-» w'-i, zoo als do wet van IS 12 het dóet,
laten wij aan hot gouvernement -le zorg deze
uitvoerings punten te regelen metde overtiiigin
At het in eenon voldoenden zin van verdraag
zaamheid die kwestie zal weten op te lossen.
vrijheid vui geweten is in gevaar uietge-
!'i'ae! t, zoodra wiets uns dwin s -.s ran te slni-
!-ij dad die jnaar schuldelo betoogiugen
i.-.rsl -11--U van .-.i e-1 biedwaardigevoelen,
k'l die sclicmwspei, -if> iultjgenduel, niet dionon
"is .-ene Je., va-, wezentlijke vordraagzaaralieid
on ware broederlijkheid
Uit het voorgaande moot men opmaken, dat
er niets in do wet is, zooals er in de wet van
18(2 niets was welke beveelt liet kruis wog te
n men, zooals do klerikalen willen deen geioo-
von en liet dus voortdurend van de overheid
afhangt het er in te laten, zooals het verslag doot
voorzien.
ITot is aldus met vele dingen, welke do geeste
lijkheid aan het wetsontwerp verwijt, die er
zich niet in boviaden.
Ziehier nog eenige plaatsen uit het slot van
dat verslag
Do twist over het volksonderwijs moei einde
lijk. worden afgemaakt. Waar twee m-ichten
strijden, is voor 'ie het. beste terrain nat Ier
n ulraliteu, dat t-veas dat der vrijh. i i is.
kut'iolieke godsdi. 1st zul bowijzen, da. zij zi.'i
in dim sfciat .'au zaken w -ot - sc ikkon, hier
als elders, 0.: -lat haar invloed en har on. wik
keliu- :.iet afhangen van eene kwo tie van de
bovenlu.nl tusxehen haar en het bur-ierlijk
gezag.
Zij die gewikkel 1 zijn in de politieleen str'jd,
begrijpen den hartstocht, de .wi'-drijvi m, de
ourecttt.yaa-dig!ieiii cell's, waarto men zich in
di :i strijd togen zijne tegenstanders dikwijls laat
verleiden.
Meuigeen echter zal zich afvrage 1, of dat
gedrag ovo - verse'oonhaar is b'j d bedienaars
va-.ee- godsdi; f.-ii«retro i 11 - 1 b id
lav.u( -n, e i dio ei.-.; liefd.-riik ioid zoud -1
n .1 I)jto-iiCu t.,g;-uovit li 11. -lie niet al
hua'.u L- elan over de i.iricl'.tiug van
Staat o'i itsv.lc.ppij.
Wij w.1 m t, welk weldaden aan den
godsdie sl worde .-\\cx 1- door de i t ijd,
astoo- zij.11;! z'bi - oode naam
pin iv.- ri.i doe'. 1 ui, I c-ir.ig
.-11 .is va hot es li 'ca- -i u i, vvou-
•1 fffl? hen, dioden torn hebl^ opgewekt,
don linnrdoor veroorzcauten .-.a.R hc-opiè te bo
llet le.ud wote het wolde v -ran 1 ring belem-
-r iu gee o[ i d v -.der o kind eeue
i'olko-v n Oil -li>_ 1 geyen, en
cv 1 zoo en z i-i - do a n oaz gemeen-
t soli den kunnen coevertroi- -i m -tvolia z-ker-
1. id, dat daar voor hun geloof geen gevaar
bestaat.
De natie moet w. ten,dat het schoollokaal open
hl.'-fi voo en oedienaar van den godsdienst, en
dat, L iiij er liet k unt, het ei kel is, veijl hij
./ei - komen
D m -.Isc'-ai -i j .1 niet wankelen op liaren
gr .rdslr r, wijl er in ied r dorp t./ee m-munieu-
le r'leii -i;u opgericht mr eere dor geda-dit-
„1 g-, ..-,i(liu .le bclaiigeu des geostos. de kerk
e-1 do schoolwijl men op den gevel der eerste
zou kunnen lozen - Hier oefent en leert men
de liefde Gods» en op ilo deur der aiilvo:
Hier leert men lézen en schrijven. 1) 1 k
en de school Twee instellingen., g,-lijk -r-
bied waardig en in ieder van welke 0 11 oven
achtenswaardig raan don staf zal voeren.
Wij eindigen hier met den v/ensch dat dit ver
slag ook in het vlaamsch zou worden uitgegov n
011 eeue groote ruchtbaarheid er aan worde ge
geven.
Be nieuwe schoolwet.
In het yaalscho gedeelte van ons land, stollen
uo libvalou zich 111 beweging om doklerikalé
Lei'g.ns oaz;. !;t nis JK;t -wetsoiilwerp op de scho
len t.i besi.nido.i 01, de waarheid te laten kennen.
Waarom gebeur! d'fc in Vlaanderen ook niot?..
M. Lucq, repres-nlant van Charleroi, heeft to
iuarciuello een,- voordracht gegeven die me! don
groots,en bijval bekroond is' g'oweestc Wij iaten
hier een godeelle zijner merkwaardige réi.iovoo-
nng volge i, uiooeno voorspraak, zal g -ven van
hetgeen de discussie inde Kamer over de nieuwe
sc'ic 'icvot al 7.iin
i. Lucq goefi. eerst lezing van art. 4
oer nieu -. o wet, welke aan al de gemèenteliuizcn
uitgi'plak*. hangt.
Do huisvaders, zegt hij, en de geestelijken
z.,11 gelasi, niet li *t goijsdienslig oudorwijs, e;i do
zending d *r onderwijzers z.d zijn li-ü. wet m-
sciiappelijlt onderric'it. te g wen. Èlk zijne plaats,
elk zijne zaak, ieder aan z'jno bezie-ooi,!. (Too-
.1 meningen.)
- .\Iaar do klerikalen houden staan 'lat hot
woiensehappelijk onderwijs niet zeil -lijk is. Yol-
g nislu-.i, alleen lm 1111 sciiolon 'zi jn zedo-
1 ijk. Zij Hou I ai staan dat zij do coni so 1 zijn di
edelijklie»-l bezitten.
- Eiwelik heb ze aan liet werk gezien, als
magi.-traat v; 1 hel gereclit, en ik word c-r nog
se;i.oql an! Ik heb ze to Chimav 0 (0
•Tuinoi /.i I... Ik heb ze aangehouden te Cha-
1 -'h b ze ie Moiicoau-op-do-Sainbre
ai Is de gi-ofib onzer rocatb nlc pro-
cef -verbaal van gatuigeuissou bevat 4e
\n vcl zon I -r ia;un, monsterachtige 0 r-
iocs -.h a opln-ldoi'oa... nog houd 11 zij slaan
a! 01 g. I jkheid te bezittm. (Uiibai"stin j vail
toejuichingen.)
Mijne lieer en, ik wil over zulke kwestii-n
niet uit .-ijke-. Maar, zelfs al die sehandelijklie-
(iO!) tor zijde latende, hoe zouden de klerikalen
den alleenhandel in do odolijkh id hviu
Bestaan er go,me alg -meen- gro ulregels dm f
het bereik en de kennis van al ii.óa. c' e izi' -.?
- D c het goede, vbwhl hel ben le, is dat
mat de goh -el z «d -lqklioid J Jem 1,1 uw eeeu-
nauste, is dat ui I i.i ied rs geweien gepi-iut
- Doe aar anderen wal pij zoudt Hle.t did u
*cl a geschtede, is uit groit beginsel don
eigendom van eeno enkele god dienst i loejui-
clnngeii.)
••O origens zei Is in da scliool zul «1 - priester
hei recht hebben zijne godsdie .sties te geven.
Dat i oen;- gunst die \elen overtli-evou vinden,
T-iaar die alle voorwendsel tot brscliuldi:.gng ua:i
ucu prioste-- moest autnemiën...
Indien In., liet ben -don zijno waardigheid acht
ar te gaan waar hij als 1 c i en overheer
st lier niet. kan binnentred.-:», oiwl! danblijv-
Inj te huis. (l itbaiting v; 11 r.avos.)
»Ma.ar zelfs da over.', -rsi-liing is 1107 moge
lijk... zoj t.o onderw 1 -:er oi in toost.-mt.
Gij ziet liet, indi 11 er de minst ,i0 trouw
bij onze tegenstix-v-i-s bestond, aier mid-L-l
om ol!;-»iiu-er ia verstaan. ---r ui ui \vr-
k lyk'-Rd zoekt i ui i I» 0-i 1 ,.u
l-.u is/.i ii--xploii - (Bi 1 1 i-,>;
de ge 'stol jkli -id ba,- -1 -,r uii-i o! di u -
-R onderwij d rp lab ,l ijaldieu
"•J ,,,'vir -'-1 -r--M .i.-. is u. a, i-d, iklwm en ver
garen!-» (Langdurige toejuichingen.)
Mijnheer den l. iigroer,
VorgecIk- i;j i 'i -u uwo dienstwilligheid
co - s koi.i .n. op -1 e.» u ver;ooken hot vol
gende iu uw geëerd blad te willen opnemen