yiaamsche tóss'anden
Allerlei.
Borg-
Door Woeste; de eeuwige en venijnige slang
die de hersenen van ons Volk uitzuigt, het bloed
van het Vlaamsche volk aftapt.
Door Woeste. dat zegt genoeg.
De nieuwe iekst.de goevernernenteele wijziging
wijzigt heelemaal niets.
Zij laat de bestaande .misbruiken voortwoeke-
De goevernernenteele wijziging geeft een wapen
aan de veriranschte gemeentebesturen en school
hoofden, aan nomiekens en broerkens, aan ver-
franschte ministers, om willejréuiig en misdadig
tegenover ons volk op te treden.
Misbruiken.... maar zij bestaan zoo wat hier
en elders.
De minister kent ze niet. Misschien is hij hoo
iende doof en ziende blind.
Te Brussel (stad; zijn 14,000 kinderen wier
moedertaal, volgens ouderlijke verklaring,
Franschis, en M.00 wier moedertaal Vlaamsch
Hoeveel lagere scholen met Vlaamsch als voer
taal, meent ge in dv hoofdstad te vinden.
Enkel 3.
in de andere
wijzers.
Stelselmatige uitmoording.
En zulkcn toestand hebben de opzichters niet
gezien, en wil de minister met veranderen.
Te Brugge, te Leuven en te Oostende, is, in
veel lagere scholen, he: Franseh devoertaai.
Van Cauwelaert zei zelfs dat. in zijn geboorte
dorpje, Katharina-Lombcek, een gemeente van
700 inwoners, in 't hartje ui Vlaanderen, hij zei.
dat de zusterkens er eene froebelschool ofte pap-
school besturen.
Ais de bengels braaf en stil waren geweest,
dan mochten zij. tot belooning, in 't Franseh
bidden.
Welke mentaliteit Heere toch Het Franseh
de belooning. het Vlaamsch de straf.
Bidden sspieltei piet God, zijn hart verheffen
tof den Heer.
Hoe wilt gij da* die kleinen weergeven in het
Framch, de uitdrukking van bun kinderlijken
eerbk de vroomheid van hm: onnchuulig hart.
Hai ten die zustciker.s van Kat.iar.na-Loinbeek
eemg besef van aflaten en verdienste.:, ze zouden
zeker die engeltjes nio: gedwongen nebben tot
God te spreken in een-taal van motten, en lu
Misbruiken... maarVij bestaan hier te
loon in de lagere school der broerken.'
Ik heb verschillende leerlingen dier school on
dervraagd
Hunne inlichtingen komen overeen uit en ik
stel meer vertrouwen in het onvooringenomen
gezegde dier kinderen, dan in een soms vooringe
nomen verslag van eed inspekteur.
Hel Franseh, volgens hun eenparig zeggen,
wordl i:i de school der broerkens reeds' geleerd,
onniiddelijk na het tweede schooljaar.
Vanaf den eersten dag van het vierde school
jaar, worden er dagelijks zoo wal drie kwart
uursaan Franseh besteed, Vier maal per week is
het huiswerk Franseh.
Dus op 6, soms op 5, avondwerken, wekelijks
4 Fransche
De Fransche les wordt dagelijks inden morgen,
na het katechismusonderwijs gegeven. Dan zijn
de geesten frisch en voor opvatting heel vatbaar.
Rekent den speeltijd af. dan hebben de kinde
ren's donderdags zoo wat 2 uur 15 les. Voegt
daarbij een uur voor kei avondwerk.
Dan komen wij tot het besluit, da: op een don
derdag in de lagere scholen der broerkens te
Borgloon, op 3 uur 15. bijna 2 uren aan 't Franseh
worden besteed, slechts één goei uur aan het
Vlaamsch
En dien toestand wil hel goevernement besten
digen, aan dien toestand brengt de tekst in twee
de lezing aangenomen, geen verandering
Aan zulke scholen van verbeulemansing en
geestesverdrukking. zou het Vlaamsche Volk
zijn geld, zou de arbeidersklas haar (zuurgewon
nen penningen moeten oberen.
De volksvertegenwoordigers die zuiken toe
stand bekrachtigen, hebben geen besel meer van
hunne verantwoordelijkheid tegenover hun volk.
Gij zij: kiekens, zei Daens, tegenovèr de
klerikale viainingen als ze u de strop toewrin-
gen, zult ge nog wat schreeuwen, tegenstemmen"
durft ge niet.
De goevernernenteele Jekst in tweede lezing
aangenomen, is een officteele,fopperij.
Hij Iaat al de misbruiken voortwoekeren.
Hij is dubbelzinnig, bekrachtigt den willekeur
van ministers en ambtenaars.
Ernstige Vlamingen kunnen er geen vrede mee
hebben. Wij begrijpen niet hoe de klerikale fla-
- ffiinganten, bezonder de lesuwkens van Antwer
pen, zich bij zulkcn teks hebbemkunnen of dur
ven aansluiten.
Ik heb ze daar bij de tweede lezing in de Ka
mer zien zitten, die klerikale Vlamingen: onb
ntoedigd, terneergeslagen, ischuchter op luin
bank gebogen.
Ze waren beschaamd over hun ejgen.
Woeste had de manen der leeuwkens afgescho-
.'lamingen hebben weer het goede
voor hun volk verkocht aan den
ner partij.
;een annen die nkel üirteeren
ne Maagd, wij willen mannen die
:ei Van Cauwciaert op t.'-; meeting
Cauwelaert en konsoorten, uwe
e.i in deze plechtige stonden voor
I geweestflirtage.
iet vurig genoeg geweest om de
denk', dat gr geen huwelijk is ge-
i ware er nti echtscheiding, dan
•imsche Maagd overgeleverd aan
JULIUS DEMARREZ.
tc Ssnl-Ti'uidcn
Onze lezers ztilien zich "wellicht herinneren het
artikel dat eenigen tijd geleden onder denielfden
titel in ons blad verscheen. Wij wezen er onder
anderen op de volledige veriransching van onze
stadsdiensten en burgerlijken stand.
Met vee! genoegeii hebben we vernomen dat
ons woord niet verloren gmg Inderdaad, we le
zen in de katholieke Gazet van St-1 ruiden
dar van a: 1 Januar, alles op het stadhuis in het
Nederlandsen toegaat
Tot hiertoe is het heel >el 1 Maar. waar het
liedje begint plezierig te worden, dat is wanneer
die zeilde Gazet van St Truiden daarover be
gint te jubelen. Sedert onheuglijke jaren is de
katholieke partij alleen meester op het stadhuis
en noot heeft haar moniteur de Gazet» een
woord van vervlaamschrttg gerept I En nu de
vcr.'laamsching er da3r fc.-h ;s. nu is zij hei
't Was te verwachten
Eere nu, wie eere toekomt Wij brengen eene
welgemeende hulde aan den heer doktor Quin-
ten, den nieuwen schepcne van Burgelijken
Stand, door wiens toedoen de vervlaamsching
eene afgedane zaak werd De vlaamschgezinden
hadden ten andere niet minder van hem ver
wacht.
Misschien zou dit nuttig werk al lang gedaan
zijn, indien niet in onze Gemeenteraad eenige
franseh dolle heertjes zetelden. Zoo heeft b.v.
den voorganger van den heer Quinten, den ge
noeg gekende gewézen'notaris Louis Nagels,
steeds zijn best gedaan om het Vlaamsch. de taal
van liet onnoozele volk en van zijne kalanten...er
maar buiten ie laten.
God beware ons van zulke Vlamingen
Wat denken onze Vlaamsche Sint-Truienaars
van de houding van den heer de .Menten. bij bet
afstemmen der vlaamsche amendementen over
taalgebruik in bet onderwijs V Zal niemand gedu
rende den aanstaande kiesstrijd, den moed heb
ben om hem daarover uitleg te vragen Oi meent
hij dat een volksvertegenwoordiger de taal.
die de hoeksteen is van onzen volksaard en
van onze zeden, zoo maar ongestraft mag weg
cijferen -
Het gerucht loopt rond. dat den heer C. Pee-
ten in Mei aastaande. de vernieuwing van zijn
mandaat niet zal vragen Als vlaamschgezinden!
kunnen we ons daarover slechts verheugen. "tZa
nu te zien zijn wie hem op de liberale lijst zal
vervangen, krijgen we daar ook een vlaamsch-
otikundige vlaming in den aard van Ridder
de Meuten, dan zijn wij even ver
In sommige middens spreekt men van den
heer advokaat Van der Smissen, als eerste kan
didaat. Dat ware zeker voor de vlaamschgezinden
eene prachtige aanwinst G.
Welle.
Dé Wakkere'democraten van Wellef huldigen
op zondag. .12 April, zijnde I Paaschdag, hun
Vaandel in.
Deze plechfigliéid gaat insgelijks gepaard met
het tienjarig bestaan hunner maatschappij.
"-Zij wenschên San dit feest allen ntogelijken
luister ls géven" Allé democratische kringen zijn
verzocht aan den optocfit deel te tienion.
Bijtredingen en inlichtingen worden ontvangen
bij den voorzitter heer Benoit Wvnant, Steen
weg, Welle.
Reizmde Werklieden.
Op de spoorlijn Luik-Hasselt is hel een alge-
meene ontreddering.
De treinen kómen een half uur, éen uur, ander
half uur te laat binnen.
Dagelijks moeten spoorarbeiders hun werk
twee en drie uren vroeger verlaten eii dan ergens
in d'een of d'ander statie of herberg een uur op
aansluiting wachten.
Anders zijn zij gedwongen, soms in regen
en koude, 2 en 3 uren, eeaigen 4 uren 's nachts
in volle duisternis te moeten afleggen.
Is dat een mensclielijk bestaan
Is dat voor de huisvaders ec-n dragelijk leven
Welk reusachtig verlies aan dagloonen, aan
brood, aan vrijheid.
Welk reusachtig verlies voor handel en nijver
heid!
Zou de lieer Minister er niet kunnen in voor
zien dat de treinen Luik-Hasselt in tijds binnen
komen, dat de aansluiting te Liers en te Tongeren
verzekerd wezc.
Borgloon
Over een drietal weken heeft het weer in onze
Statiestraat erg gestonken, drie dagen lang.
Rottend bloed, beerput, en stinkende beesten-
afval uit bet gemeentelijk slachthuis, wordt zoo
maar in vollen dag zonder voorzorg uitgeschept.
Men voert over straat en aanpalende weiden,
waar die rottende bestanddeelen worden uitge
stort.
Die sfinkende uitwasemingen verpesten de
lucht, de openbare straten, de bezondere lunzen.
Het gevaar ware onherstelbaar, moest die ver
pesting tot ziekten aanleiding geven.
Verscheiden personen werden er door ontsteld.
Waarom blijft de gezondheidskoinmissie wer
keloos
Waarom vaardigt het gemeentebestuur geen
verordering uit.
Het slachthuis behoort aan de gemeente.
Waarom dan toch niet bep.Heii dat de- putten
slechts mogen worden uitgehaald b.v. des nachts,
en nog, enkele kecren 's jaars?
Waarom die verpesting niet verbannen uit den
kring van min of meer drie kilometers rond het
Gemeentehuis V
Een snippertje reglement en de stank is ver
dwenen.
Uit oordt
Onze, of liever hunne kasteeljuffrouw, want
Hubert zit met haar niets in, heeft weer een
staaltje gegeven van haar adelijk hart, van hare
onpartijdige liefde tot de armen.
Die miliioenrijkc oude vrijster geeft vóór nieuw
jaar een klein geschenkje aan de arme mcnschen
van Voordt.
Hoog gepakt zal haar barones gift aan het
Voordtsche Volk 200 frank beloopen.
En daarmee denkt zij, de hooghartige vrouw,
dat alleman moet kruipen aan haar voeten.
Vooreerst ik beschouw dat nieuwjaar niet als
een geschenk Men inoet kruipen om het te be
komen. Het is enkel een vergoeding op liet karig
daeloon aan heur werkslaven betaald.
Ik ken een arbeider van de hoogedele barones,
een forsche en verstandige kerel, die slechts
l.SOfr. daags verdiend.
Nemen wij dat die werkslaaf 300 dagen 's jaars
voor zijn meesteres wroet.. Zoo zij hein een dag
loon van 3 fr. b. v. den arbeider waardig, uit
keerde, dan trok die werkman op een jaar, niet
450 ir. maar 900 fr.
Daarom herhaal ik Als hunne kasteeljuftrouw
200 ir. ten beste gaf aan de gansche bevolking
van Voordt, dan wint zij dat reeds meer dan dub-
bel in, op een enkelen barer werkslaven van
1 fr. 50.
Moedertje Wlllems nu. mijne moeder, die daar
woont op den hoogen berg, moedertje Wiilems
kreeg ook jaarlijks dat geschenkje uit dc vrijge
vige en kwistige handen derVoprdtsche oude
vrijster.
Dees jaar wérd haar dit met misprijzen gewei
gerd Geen kruimel meer voor de oude vrouw
Wiilems, omdat haar zoon meedoet met die slech
te menschen, met die democraten van Loon.
Moet de moeder dan gestraft worden ter wille
van de mèening van haar zoon
Wil dié'kasteeljüffröüW' de moeder gebruiken
om drukking uit tc oefenen op het kind, om bij
een belgischen burger de vrijlieid van denken te
wurgen
Hoe rechtvaardig
