Aalst.
Ronse.
Waar staan wij
Waar staan wij na zooveel jaren katho
liek bestuur
Op verstandelijk gebied, waar staat de
Vlaming tegenover een Engelschman, een
Franschman, enz. Overal moet hij den
zwaren arbeid verrichten in Frankrijk,
in Amerika, ja zelfs in eigen land de
beste plaatsen zijn ingenomen door
vreemden hij moet zwoegen en wroeten
omdat hij geen vakonderwijs genoten
heeft. In Vlaanderen zijn er bijna geen
vakscholen ;het lager onderwijs is weinig
verzorgd. Dom heeft men den Vlaming
gehouden om hem later, dachten ze,
beter te kunnen leiden...
Op verstandelijk gebied is Vlaanderen
niets 1
Op zedelijk gebied. Hierover behoe
ven wij niet uit te wijden. Wie daarvan
nog niet overtuigd is, bezoeke de achter
buurten onzer Vlaamsche steden en dor
pen en hij zal moeten bekennen dat
Vlaanderen op zedelijk gebied laag, be
droevend laag staat.
Op sloffe ijk gebied. Overal was
Vlaanderen vóór den oorlog beroemd voor
zijn kleine daghuren. Met duizenden
moesten ze uitwijken, omdat ze hier, in
het moederland, hun bestaan niet konden
v nden. De ellendige en enge werkmans
woningen getuigen van stoffelijke ellende.
Op politiek gebied, —'iedereen kent
de ellendige wetten waaronder de Vla
mingen leefden.Voor een haas te stroppen
wierd men zwaar gestraft maar voor
't stelen, branden, moorden, als men
geld genoeg had, neep moeder Justitia de
oogen nögal gauw toe.
Over de verdrukking en verdringing
dér Vlaamsche taal zullen we niet uit
wijden, want 't is eenvoudig het regiem
van een overwonnen volk.
Op politiek gebied staan wij op de
laagste trappen.
Op elk gebied arm, arm land
Waar staan wij, na het vierde
eentr eeuw katholieke overheer-
sching
Albert VYVERMAN.
WERKER5BEL AN GEN.
De vergadering van onze vakvereeni
ging verleden zondag gehouden w^s
prachtig. De groote zaal van ons lokaal
was proppensvol. Bravo 1 zoo moet het
zijn. Dit bewijst dat de werklieden voor
goed beginnen a' te breken met die oude
gedachten, dat het voldöende is een
sekretaris aan het hoofd der vereeniging
te hebben om alles op wieltjes te doen
loopen, en dat zij beginnen te begrijpen
dat zij hun bestuur stevig ter zijde moeten
staan, om zijn pogingen tot het be
komen van zedelijke en stoffelijke ver
betering in den toestand der werklieden
te steunen-
Daarom bracht de voorzitter in zijn
openingsrede hulde en dank aan de leden
voor hunne talrijke opkomst.
Daarna werd er lezing gegeven van de
inkomsten en uitgaven sedert de laatste
algemeene vergadering.
Niettegenstaande de groote uitgaven
die wij gedaan hebben door het uitbeta
len van steun aan onvrijwillige tijdelijk
werkelooze leden, sloot de rekening met
een schoon overschot.
Eens te meer hebben onze leden kun
nen bestatigen met hoeveel zuinigheid
hunne gestorte gelden beheerd worden.
Daarna deed de schrijver een beroep op
al de leden om een voortdurige krachtige
propaganda te maken bi; vrienden en
kennissen voor onzé vereeniging en hij
drukte de hoop uit tegen de aanstaande
algemeene vergadering ons ledental ver
dubbeld te zien.
Het laatste punt aan de dagorde was
herkiezing van 't bestuur en kiezing van
drie nieuwe bijgevoegde bestuurleden.
De leden verklaarden eenparig dat zij
volle vertrouwen stelden in 't bestuur en
drukten den wensch uit dat het blijven
zou- De drie nieuwe bestuurleden werden
gekozen zonder strijd.
Dit was de schoonste vergadering die
we ooit gehad hebben.
tin nu, vooruit, naar de verdubbeling
van ons leden tal 1
WILLEM.
Bij de Schoenmakers.
Maandagavond hadden wij eene
samenkomst met de bazen. De kristene,
liberale en kristen demokratische vak-
vereenigiugen hadden saam een tarief
opgemaakt welke zij aan de bazen voor
legden, en vragende van 1,50 fr. tot 1,75
per uur.
De socialisten wilden met ons niet
samenwerken. Ze zouden het wel alleen
gedaan krijgen en ze stelden een tarief
op beloopend tot 1,50 fr. per uur, en
zegden aan hun leden dat ze 1,75 fr. ge
vraagd hadden. (Wat mag dit bedrog be
duiden
De bazen deden ons opmerken dat onze
vraag veel hooger was dan die "der socia
listen, en we zouden het niet geloofd
hebben hadden de werkgevers ons de
brieven door de socialisten geschreven
niet getoond.
Het treurigste van dit geval (bedrog)
is, dat in een paar werkhuizen waar den
tarief door de socialisten gevraagd, toe
gepast werd, de werklieden in staking
zijn gegaan. Hadden de socialisten recht
zinnig geweest in plaats van hnnne leden
te bedriegen, dat zou niet gebeurd zijn,
en onze vraag 1,75 fr. zouden wij wel
bekomen hebben. Nu hebben de bazen na
eene lange onderhandeling het volgende
toegestaan 1.50 fr. tot 1,65 fr. per uur,
en de stukwerkers zullen tot 1,80 fr. ver
dienen. Dus is hetgeen wij bekomen heb
ben voordeeliger dan den eisch van de
socialisten-
We zullen het aanbod der bazen aan
de werklieden onderwerpen, en hun de
onbegrijpelijke handelwijze der socialis
ten uiteen zetten.
't Is te hopen dat de werklieden einde
lijk zullen inzien dat zij door de socia
listen bij den neus geleid worden, en dat
het tijd wordt van zich bij een ernstige
vereeniging aan te sluiten.
Toekomende week geven wij volledig
verslag over deze kwestie.
Bij de Breidsters-
Wij kunnen de breidsters verzekeren
dat zij voldoening zullen bekomen, 't is
te zeggen een loonopslag van 40 0/°.
ONTWIKKELING
Is de vereenigiug voor de gehuwde
fabriekarbeiders eene noodzakelijke in
stelling, waar hij, als werkman die weet
dat hij voor zijn bestaan en ook voor dat
van vrouw en kinderen moet zorgen r.iet
kan buiten blijven, even noodig is het
dat hij zijne kinderen, van zoodra zij op
de fabriek gaan werken, lid van de ver
eeniging laat ot doet worden, im
mers zijne kinderen zoowel als hij zelf,
zullen gedurig te kampen hebben tegen
de misbruiken en slechte toestanden, die
tegenwoordig, helaas I nog maar al te
veel in voege gehouden worden. En niet
omdat de vereeniging strijd voert om het
bestaande slechte in de nijverheid te ver-
beleren, maar ook omdat de werkman,
die onvereenigd is, moet beseften welken
heilzamen invloed er onder zedelijke en
en verstandelijk opzicht van de'vereeni
ging -- bijzonderlijk van eene demokra
liscbe vakvereeriiging kan en moet
uitgaan, zal hij er aan houden dat zijne
kinderen lid worden van de vereeniging.
Wij schrijven dat er van de vakvereeni
ging een heilzamen invloed uitgaat onder
zedelijk opzicht, en inderdaad, 'i is in de
vakvereeniging dat karakters worden
gevormd, 't is iu de vergaderingen die de
vereenigingen houden dat men gelegen
heid heeft van met de werklieden te
spreken en hun niet alleen over hunne
rechten, maar ook over hunne plichten te
onderhouden. Plichten wij hebben er ai
zooveel te vervullen. Eerst en vooral wij
moeten goed ons werk doen, opdat wij
dan ook een goed loon zouden mogen
vragen. Dan moeten wij ook onze mede
werklieden behulpzaam zijn. Hoe schoon
is het niet, als werklieden ondereen als zij
moeilijkheden hebben op hun werk,
kander hulpe te biên. Wij moeten al 3e
misstanden, de misbruiken en grieven,
die op de tabriek bestaan aan 't bestuur
otjzer vakvereeniging kenbaar maken.Wij
moeten propaganda maken voor onze
vakvereeniging.
Bij elke gelegenheid er met onze werk
gezellen of gezellinnen over spreken, de
werkingervan doen kennen doen inzien
aan de werklieden dat in de Vrije Demo
kratische vakvereeniging de belangen der
werklieden op goede wijze kunnen be
hartigd worden. Onder verstandelijke
opzicht ook werkt de vereeniging heilzaam.
De vergaderingen die men houdt worden
gebruikt om voordrachten Ie geven over
loon, arbeidsvoorwaarden, wettelijke be
scherming van den arbeid, enz. Het
weekblad Hei Werkerswelzijn bevat
zooveel nuttigs dat de werkman die het
geregeld leest op de hoogte is, en blijft,
van alles wat hem en de nijverheid waarin
hij zijn brood verdient aanbelangt.
EEN BEROEP.
Met een waar genoegen vernemen wij
dat ook onvereenigde werklieden belang
stellen in het lezen van ons blad «Het
Werkerswelzijn ».Het is immers door het
lezen van het blad dat men vertenigings-
man wordt. Daarom raden wij onze
veretnigde werkbroeders en zusters aan
hun blad, zooveel mogelijk aan^hurne
onvereenigde werkbroeders te laten lezen,
om zoo des te gemakkelijker de vakrer-
eenigingsgedachten te kunnen doen door
dringen.
ARME MENSCHEN!
Arme menschen, zijn er niet meer.Peist
'ne keer. Dit is de spreuk onzer burgers
bladen, en hun betaalde tr.wanten. Als
fabriekwerker denk ik er geheel anders
over, want wanneer ik eens rondkijk hier
in onze stad, ziet ik toch veel arme
menschen. Hnjnochtans z'n zoeken de
armoe niet, wel integendeel, ziet ne keer
naar de fabriekwerkers,zij zijn werkzaam
gansch den dag, 9 uren Jper dag met
gebogen hooid, vele die gansch den dag
ozer het hart liggen enz. en alzoo geheele
weken staan ze te tobben en te zwoegen
En als z>j thuis komen,J't is voor
sommigen niet geestig immers het werk
staat hem te wachten, op hun beetje land
of thuis. En dat kan er natuurlijk niet at,
daar er veel te weinig inkomt, nu alles
zoo schromelijk duur is.
En alzoo moeten de werkers, na de
afgedane taak op het fabriek nog op hun
land gaan werken, werk dat doorgaans
zoo zwaar is Daarbij ze doen dubbelen
arbeid omdat ze dat werk niet gewoon
zijn. Neemt daarbij dan nog in acht dat
die menschen daarop gaan nadat ze loom
en moegewrocht zijn in 't fabriek in een
ongezonde lucht
Wie zal durven beweren dat zulk een
lastig leven boven 's menschens krachlen
niet gaat.
En toch nietiegenstaande dat alles,
lijden er menschen nog ombering, zelfs
nog degenen die dagelijks werken.
Ze zouden moeten kunnen leven, door
en van hun werk, gelijk werkmenschen,
maar niet als arme menschen En als ik
zeg door en van hun werk, is dat te
zeggen dat zij na hun werk in de fabriek,
zouden moeten kunnen rusten in plaats
van zich op hun land Ie moeten afbeulen.
God heeft gezegd s Gij zult in 't zweet
uws aanschijns uw brood eten Maar wil
dat nu zeggen dat men met neerstig te
werken te kort moet hebben in 't geheel
niet.
Werken doen wii gaarne, er mag nog
wel wat zweet langs ons wezen loopen,
als wij maar op fatsoenlijke wijze kunnen
leven met vrouw en kinderen, Maar 't en
is tegenwoordig zoo niet. Velen zijn er
die niet vragen of de werkmenschen fat
soenlijk kunnen leven, het is juist alsof
deze hun 't zien niet waard zijn- 't Is
spijtig genoeg
Te veel zijn er die dat niet voldoende
verstaan, en die de slechte toestanden
waaronder de werkmenschen lijden, maar
alzoo laten voor de... ruste. Die personen
roeenen van daar goed mede ledoen maar
juist het tegenovergestelde is waar. Die
rustige menschen zouden beter doen van
evenals wij te trachten daar verbetering
aan te brengen.
Dat kunnen zij, door als ze werklieden
zijn, zich bij onze Vakvereeniging aan te
sluiten, en in algemeenen zin, door te
ijveren voor onze vereeniging.
Onder de arbeiders zijn veel, diejdat
zouden willen zien verbeteren, maar die
den moed missen om voor hun eigen wel
zijn te werken.
Wat ze zouden moeten doon orti moed
te krijgen Wei heel eenvoudig zich ont
wikkelen, En een goed middel voor onze
fabriekwerkers om zich te ontwikkelen
is zich egelmatig Het Werkerswelzijn
aanschaffen. Daarin zouden ze zien, als
z' het blad ten minste zouden lezen, wat
al opoffering er ten allen kante gedaan
worden om tot een deftig werkmansleven
te komen. Dat zou hun moed geven.
Onvereenigde werkbroeders, denkt nit
toch 'ne keer, dat het meer dan tijd is dat
gij ophoudt met ons tegen te werken,
door uwe onverschilligheid. Onder u ook
zijn er arme menschen en niettegenstaan
de dat, werkt gij uw en eens anders
beter bestaan tegen. Dat is laf I
Maakt voor góed een einde aan uwe
kortzichtigheid en sluit u aan bij onze
Vakvereening. Dan zult gij met uwe
werkbroeders er. zusters strijden om te
bekomen dat de werkmenschen kunnen
leven door hun werk, als werkmenschen,
en niet gelijk arme menschen.
KAPROEN.
Qij zult niet stelen
Vriend lezer, hebt ge nog niet opge
merkt dat er in onze stad zoovele winkels
zijn nu dat is zulk een groot wonder nog
niet, maar hetgeen boven ons verstand
gaat is dat dezelfde waren 0,40 en soms
0,80 fr. meer verkocht worden in den
eenen winkel tegen den anderen. Het is
duur leven, ja, en dat de winkeliers ook
moeten bestaan, dat geef ik toe, maar
