HET
EEN SLET.
Orgaan der Christene Volkspartij
Wélke weg gaan de
Kr. Demokraten op?
Feiten
Woekeraars
Builen
Onverdiende
Belediging:
Zondag 9 IV) stiO.
«-Pljs p«rr nummer 10 ceiiniemSH.
TweBde laar r r !8
erswe
Elke schrijver - v trant woor
delijk voor zijne artikelen.
TOLK DER MAATSCHAPPELIJKE WERKEN
Slaaf noch bedelaar
jmag de Arbeider zijn.
Abonnementsprijs
Per jaar fr. 5,00
Per O maand fr. 2,60
Per 3 r,wand fr. 1,40
Bureel en Redactie
R.VANDERuSCHELDEIM,
DEERLIJK. West-Vl.
Aankondigingen
Kleine aanhondigigeneenmaal
verschijnend fr. 0,50
Andere velg ens overeenkomst.
Hij moet een vrij en
welvarend man in de
samenleving v lzcb.
Priester Daen»
«O»
Deze vraag s»etde mij een mijner ken
nissen, naar aanieioing van de bewering
door sommige poli'okus geuit, dat de
demokraten voor ut r. kunswtg slaan, en
dier.svo'gens wel aan 't Deraden zijn,
welken weg ze zulten opgaan.
Dat bekommert de oude partijen meer
dan rren vermoedt, want de demokraten
van Brugge en Aalst en elders zijn inder
daad niet te versmaden biokjes, waaraan
allen zich tegoed zouden willen doen.
Welken weg wezul'en volgen
Het gezond veistand zegt ons dat het
dezen weg is die oeaniwoordt aan onzen
oorsprong en aan den ontwikkelingsgang
dien onze partij als elk levend organisme
heeft doorgemaakt
Welke is de oorsprong en de ontwikke
lingsgeschiedenis van de kristene volks
partij
Onnoodig daar breedvoerig over uit te
weiden ieder kristen demokraat heeft
hare vijf en t intigjarige lijdensgeschie
nis meegeleefd.Ter herinnering enkel dit
De kristene volkspartij is geworteld in
en gegroeid uit de verdrukking welke ons
Vlaamsche volk kultureel, zedelijk en
stoffelijk eronder hield.
Het waren onze onvergetelijke voor
kampers als daar waren de gebroeders
DaenS, adv. De Backer, Smid Lambrecht
Sterkx, Van Langenhaecken, Plancquaert
Vanneste, Minnebo. enz. en a's daar nog
zijn Stijn Storms, Moeyaerr en anderen,
die onvervaard de vlag der VLAAMSCH
en VOLKSGEZINDHEID heschen en
den hardnekkigsten regenstand van de
behouders van alle pluimage moedig het
hoofd boden.
Zooals de strijd ontstaan is, zoo heeft
hij zich dan ook ontwikkeld steeds is
hij gebleven een worste'ing tegen de
machten in Vlaanderen, die het volk kul
tureel, zedelijk en stoffelijker dieper naar
omlaag wilden drukken.
Dat is ons verlenen De loekomst
Mengelwerk.
1.
NOVELLE door C. J.
Breed en onstuimig begonnen de laat
ste orgel akkoorden door de schier ledige
beuken der dorpskerk te bonzen en. afsof
zij ongeduldig op dit u eken gewach! ha i-
den, staken de geloovigen. meestal
vrouwen en oude, stramme boeren, hun
gebedenboeken en paternosters weer op
zak en verschoven luidruchtig hun stoe
len, om uit het avondlof huiswaarts te
keeren.
De eerste die haar zitplaats, achter aan
den vrouwenkant verliet was een nage
noeg twintigjarig meisje, smaakvol ge
kleed, met mooie donkere oogen, weelde
rige zijden haarkrullen en dieprooden
wan enblos. Eén oogwenk slechts, toen
zij uit de rij trad, kon men die bijzonder
heden opmerken, want zij boog het hoofd
en spoedde zich gemischloos door het
karig verlichte portaal naar buiten, waar
zij het zijstraatje insloeg en voortliep tot
aan een eenzaam veldwegellje. Hier ver
traagde zij den pas en slenterde het
Thans staan de Demokraten aan den
kruisweg, zeggen de oude politiekers
daarbij lachen ze ons vriendeli'k ioe en
zouden ons wel vullen liefdevol aan hun
uud hart dood drnkken.
Iets dient hun gezegd we blijven ons
verleden getrouw als voorhoede .n het
vlaamsch en volksgezind leger. Den weg,
die voert naar den kant waar men dezelf
de idealen koestert, dien weg zullen wij
betreden en geen anderen, wat voordeel
een andere baan ons ook verschaffen
moge
Immers, de Christen Demokraten zijn
fiere en vrije Vlamingen gebleven
ondanks alles. En aan hen die smalen op
onze nietigheid in den strijd die heden op
maatschappe'ijk en nationaal gebieu de
wereld schokt, zeggen wij Het zijn
meerendeels nietelingen die de kern vor
men van een grootschen volksstrijd
Neen. onze rol is niet uitgespeeld. De
vlaamsche volksstrijd is een beslissend
stadium ingetreden. Het Vlaamsche Volk
voelt pijnlijker dan ooit het drukkend juk
dat liberale en klerikale franskiljons reak
tionnairen hei op de schouders legden,
en het voelt neiging om het verbasterend
en verlagend juk van zich af te werpen.
Vlaanderens zon is aan 't rijzen
Allen die Vlaanderen schooner, groot-
scher en welvarender wenschen, staan
aan de zijde van hun volk tegen zijn ver
drukkers
En wij Demokraten, wij zouden klein
moedig, afzien van den last die wij 25
jaren gèjeden op ons genomen hebben
Wii zouden verlangend naar rust, uitzien
naar een der oude partijen, die niets
anders wenschen dan het ideaal waar
voor we zoo bitter gestreden en geleden
hebben, nog zoolang mogelijk op hunne
verwezenlijking te laten wachten
Neen. dat nooit Wij strijden voort en
getrouw onze leus roepen wij uit volle
borst: ALLES VOOR VLAANDEREN
EN HET VERDRUKTE VLAAMSCHE
VOLK I
Daarheen voert onze baan
Vlaamsche Demokraat.
baantje op, terwijl zij klaarblijkelijk
iemand verwachtte.
Men hoorde een klappen van blokken,
een knarsen van met spijkers beslagen
schoenen op de hobbelige steermn vóör
de kerk, eenige snel gewisselde uitroe
pen, en onn<iddeli;k daarna srierf alle
gerucht in verschillende richtingen uit.
Thans zag het meisje een korte, ronde
gestalte haar nasluipen en hield £lil. Zijt
ge daar, koster fezelfde zij en gedempt
antwoordde een stem als van een heesch
straato'geltje Ja, mijn zoete Magda
De dikke vent sloeg den arm om haar
slanke, welgevormde lichaam en fluiste
rend en zoenend verdwenen beiden in de
vredige, mistige schemering der landou-
Het mooie kind, dat we Magda hebben
hooren noemen, was de dochter van een
bemiddelden metser-ondernemer, die
vroeg zijn echtgenoote verloren had en
daarop zijn twee kinderen, Klara en
Magda, naar het Fransche pensionaat der
naburige stad had gebracht, meer om van
den last ontslagen te ziin, dan om de
meisjes een verzorgde opvoeding te laten
genieten wam voor een volmaakt huis
De ijzeren wepen van den Staat zullen
ons, volgens de financiers der regeering
bekennen, dit jaar ongeveer 300 miljoen
te kort nalaten De exploitatie, zooals de
Staat die begrijpt, met een enorm aantal
nuuelooze hooge beambten, toezichters,
besiuurders, onder bestuurders en zoo
meer, kost stukken van menschen.
Een maaischappij, eigenares van een
kleine lijn, „ie van s Gravenbrake! naar
Gent, heeft boor 1919 een netio winst
I bekend gemaakt, van meer den 2 mil
ioen...
Als we, in afwachting dat we menschen
vinden die weten wat ue exploitatie van
een openbaren dienst is, de uitbating
onzer ijzeren wegen eens verpachten
voor enkele jaren We zouden gauw een
aantal aanbiedingen krijgen, genoeg
misschien om onze naionrle schuld te
delgen en nog wat over te houden...
Dat is in elk geval beter dan er aan
toe te leggen...
De vergoedingen voor oorlogsschade
zullen een groot aantal miljoenen, wel
licht miljarden, verslinden.
Daat zijn meer dan één miljoen aan
vragen, terwijl het zeker is dat er niet
zooveel Belgen zijn, die rechtstreeks
oorlogschade hebben ondervonden.
Aan kooplui en fabrikanten geeft men
terug wat zij verloren met woekerwinst.
Maatschappijen, die nu veel beter zaken
doen dan voor den oorlog wier aandee-
len met 100 pet. zijn gestegen die alle
dagen groote wirsten opstrijken, en wel
dra nier meer zullen welen wat oorlog
was, krijgen lot IOCmiljioen vergoeding
De vergoeding voor werklieden en
burgers, cbe ais soldaat aan het front
stonden, en "erminkt, verlamd, blind
totaal ongeschikt rot werken terugkwa
men worden niet centiemen uitgerekend.
Dat is een schandaal, waarlegen niet
genoeg kan geprotesteerd worden.
vader kon de man moeilijk doorgaan, daar
het kaartspel in de herbergen hem. gedu
r»nde zijn lecigen tijd, meer bekoorde
dan huiselijke zaken dit konden doen.
In die geroemde en buiten hel ver
keerde taalgebruik en de het kostschool
lever, eigen zedelijke nadeelen in alle
opzichten onberispelijke inrichting, had
Klara vier jaren doorgebracht en zich
daarna met ijver en zorg aan vaders huis
houden gewijd. Magda, was er een paar
jaren langer gobleven en had alzoo een
voor dit verachterde landbouwersdorp
meer dan gewone ontwikkeling genoten.
Zij las en sprak vloeiend Fransch, kende
een boel bescha'ide manieren, wist over
mode en kookkunst voldoend mee te pra
ten en.... had in de kostschool ook een
grondige kennis in liefdezaken opgedaan.
Zij was er namelijk de boezemvriendin
geweest van een tekere Anna uit de stad.
een vroeg rijp huichelaarstertje, evenals
zijzeive thuis slordig veronachtzaamd, die
haar heimelijk allerlei vrijage ervaringet-
jes had meegedeeld en zeer gewaagde
Fransche romans in haar handen gesmok
keld.
Eens op het dorp teruggekeerd, wist
het aldus ingewijde meisje van haar min
der ontwikkelde zuster of van den geen-
Het staat eenieder, die den bezettings
tijd heeft meegemaakt, nogverschin het
geheugen hoe sommige bakkers hun
klanten hebben bedrogeu, door hun ze-
melenbrnod re verköopen en de uitgezifte
bloem legen hooge prijzen aan woeke
raars en ooriogswinsfmakers af te zetten.
De maatregel van ons berucht ministerie
van bevoorrading, waardoor witte bloem
tegen 330 fr. de 109 kilo algeleverd zal
worden aan pasteibakkers, zal voor na
tuurlijk gevolg hebben, dat sommige
gewetenlooze ketels dezelfde praktijken
van den oorlogstijd in toepassing zuilen
brengen. Temeer zal dit het geval zijn,
omdat toezicht veel minder scherp en de
voortbrengst van brood onbeperkt is en
er geen rantsoeneering bestaat.
Fr breekt weer een gouden tijd aan
voor woekeraars en bedriegers. Wel moe
ten voorraden witie bioem aangegeven
worden. Maar die zulten reeds lang ver
borgen zijn. Verder zullen de buiiloestel.
Itn verzegeld wórden.
Maar kleine ziften, welke de bakkers
gebruiken, zdfien daarar n weiontsnappen.
En zoo komen we stilaan lot de rant
soeneering en andere schoone dingen van
den zaligen bezetiings.ijd terug.
Verbeeld u mijn verbazing, lieve leze
ressen en lezers, toen mijn gebuürvrouw
maandag morgen met in ieder hand een
brood bij mij binnen kwam geloopen,
bevend van gramschap, met geweld haar
brooden op de tafel smeet en mij toe
snauwde deugniet, leugenaar, bedrie
ger, slechte vent, 't is net of ge plezier
hebt i,ï onzen droevigen toestand als ge
in 't vervolg de waarheid niet kunt zeg
gen zwijg dan maar liever enz. enz., een
lange litanie.Heusch,'.iet duurde een heele
poos vooraleer ik van mijn verbauwe
reerdheid bekomen was van al dat schim
kwaad vermoedenden metser gedurig geld
af te vleien, om steeds meer van die bij
uitstek Parijsche verhalen en zoogezegde
wetenschappelijke raadgevingen voor
de jeugd in haar bezit te krijgen,
Wordt voortgezet.
Er zijn er, die niet het kleinste ideaal
in zich dragen, doch die het weten Dezen
zullen er een zoeken en er ook een vinden.
Anderen, velen, hebben er ook geen en
zijn zich van dien mangel niet eens be
wust. Die zullen doodgaan zonder er
een gekend te hebben. Dit zijn menschen,
die nooit menschen worden.
Spek ia tor.
Wij wanen op de gevoellooze asch der
dooden te treden. In werkelijkheid omrin
gen zij ons, verdrukken zij ons wij ver
smachten onder hun gewicht zij zijn in
ons gebeente, in ons bloed, in de grijze
stof van onze hersens en vooral dan, ais
de groote gedachten, de groote hartstoch
ten medespeler:, luistert dan wel naar die
stem het zijn de dooden, die spreken.
M. de VOGUE.
