RERUM iet.
Iets voor Ron se.
De Productie Bouwmateria
len in Ce S. W. I C.
Wij vernemen dat de productie van
bouwmaterialen in de steenbakkerijen en
werkhuizen van de NationaleMaatschappjj
der Bouwnijverheden in België (Soctété
Nationale des Industries de Cons ruction
of S.N I C.) dit jaar zal beaiagen Bak
steen 625 miilioen stuks; Dakpannen 18
millioen Blauwe steen XO.QOO kubieke
meters 9.600 000 kasseisseen^n i 1 000
kubieke meters marmer 36.00... v, m.
schaliën 7o.ooo ton cement l,5oo,ooo
ceramiektegels. Vooris zijn er aan gewa
pend beton voor 15 miiitoen fr. werken
aan den gang.
en IV ia-
Toen over 27 jaar paus Leo XIII zijn
wereldberoemde encekl.ek Rerum No
varum de wereld inzond, waarin hij be
toogde dat het grootste deel der werklie
den in een staat van onverdiende ellende
verkeerde, en, dat er spoedige en afdoen
de middelen rroesten gebruikt worden
om daaraan een einde te stellen, steeg om
zoo te zeggen een jubelkreet op uit de
harten der toenmalige, weinig in getal
zijnde klaarziende en volksgezinde katho
lieken, daar ze meenden, nu hun aller
opperhoofd gesproken en den weg gewe
zen had, de oude kaïholieken verdraag
zamer en demokraiischer zouden worden.
Het was met dit gedacht met die geest
drift bezield, dat onze onsterfelijke hoofd
mannen Priester Daens en zijn broeder
Petius, adv. De Backer, Frans Sterckx,
smid Lambrecht en tal van andere leiders
de kristene Volkspartij stichtten en met
vuur en liefde ten strijde trokken vcor de
opbeuiingen ontslaving van ons in nood
verkeerend en zeer verdrukte volk-
Ik herinner 't mij nog, hoewel ik toen,
om zeggens nog een kind was. hoe pries
ter Daens, adv. De Backer en Planquaert
die op de gemeente waar ik woonde, een
meeting kwamen geven en er spraken
over Rerum. Nóvarum, over meer vrij
heid en een menschwaardiger bestaan,
met een onbeschrijfbare geestdrift toege
juicht wierden, en hoe ze vooral dan, als
ze spraken over de verdrukking van ons
Vlaamsche volk ert over de middelen die
er dienden aangewend om het uit dien
staat van minderwaarde te verheffen, dan
regende het bloemen op de hoofden van
Priester Daens,De Backer en Plancquaert
en de sprekers werden door het volk in
triomf gedragen.
De indruk die deze redevoeringen op
mijn jonge ziel gemaakt hebben is on uit-
wischbaar. Men zou gezegd hebben dat
de kristene demokratie gansch Vlaande
ren zou overstroomd hebben - En dit zou
werkelijk zoo geweest zijn, waren een
bende bewaarders met Woeste aan het
hoofd kristen geweest in plaats van ka
tholiek, hadden ze geluisterd naar de
raadgevingen van den helderzienden paus
Leo XIII in stede van de belangen van
den geldzak te plaatsen boven de belan
gen van het volk en van den godsdienst.
Ja, dan zou het vast en zeker zoo geweest
z'jn, en zouden we nu in de plaats van
het socialism, dat het volk vergod- en
v -rzedeloost.een rotsvaste kristene demo
kratie gehad hebben.
Doch de toen oppermachtige katholieke
bewaarders.ziende mer welken geestdrift
de baanbrekers der kristene demokratie
overal in 't Vlaamsche land ontvangen
wierden, voelden hun alleenheerschappij
en voorrechten bedreigd, en van uit hun
kamp ging een storm van woede en ver
volging op tegen de verkondigers van den
wereldbrief Rerum Novarum. Wat er
toen al gebeurde weet de bevolking van
het Aalsterscne berer dan wie ook.
De rijke bewaarders die spijts alles het
volk ender den hiel wilden houden,liepen
raar den bisschop en dreigden het bisdom
allen steuq te zullen ontnemen, indiende
geestelijke overheid Priester Daens en
zijn volgelingen niet openlijk afkeurde.
Van dan af wierden de kerken op den
Vlaamschen buiten im meetingszalen her
schapen, en van den sioel der Waarheid
in Gods huis wierd de vuigste laster en
de snoodste verdachtmakingen naar het
hoofd der kristene demokraten geslingerd.
Priester Daens werd afgeschilderd als
een slechte goddelooze priester, afgezant
van den duivel, een vermomd socialist,
die er slechts op uit was het volk van zijn
godsdienst af te trekken en in de armen
van het socialism te werpen. De poorten
der nel wierden alle zondagen wagenwijd
i opengezet en alwie naar een meeting dierf
gaan of een kristen demokratisch blad
lezen was eeuwig verdoemd. Zaten ze in
de macht van de lijke katholieke bewaar
ders dan wierden de verdachte kristen
demokraten hun werk cf hun land ontno
men of hun huis opgezegd,
Ziedaar in 't klein geschetst wat dezen
te verdurenhadden vanwege katholieke
bewaarders.die toen de raadgevingen van
Rerum Novarum wilden zien toepas-
fen.
Hier alles opnemen, hoe de kristene
demokraten vervolgd wierden en wat ze
te lijden hadden, zou mij te ver leiden, en
daarvoor is er meer plaats noodig dan de
kolonneri van een gewone gazet. Alle
middels, eerlijke uitgezonderd' wierden
aangewend, om de demokraten ten onder
te brengen-
Door hun geldmacht, hunnen invloed
op de geestelijke overheid en den dwang
en broodroof dien ze op het volk konden
plegen, zijn zij er in gelukt de radikale
kristene demokratie, bij hare geboorte in
de wieg te prangen en voor een tijd hare
ontwikkeling te beletten. Doch eens richt
ze zich op en verbrijzelt den kop harer
beulen'van voorheen.
Veel onzer hoofdmannen zijn lichame
lijk en zedelijk geknakt geworden en
en voor hun tijd ten grave gedragen.
Het geloovige volk die van de katho
lieken niet gekregen heeft wat het ervan
verwachtte heeft wat het ervan verwachtte
heeft zich van de kerk afgescheurd en
heeft zich in de armen van het in schijn
zoo schoone socialism geworpen.
Dit staat in bloedige letters geschreven
op rekening der oude katholieke bewaar
ders.
Eenige jaren zijn sinds die vervolgin
gen tegen de kristene demokraten ver-
loopen. Door de omstandigheden gedwon
gen zijn de katholieken aan demokratie
beginnen doen,nu hebben ze zelf het feest
van Rerum Novarum, gevierd. Hoe
alles toch veranderen kan.
Ik ben op het feest niet geweest, maar
ik zou willen weten of de redenaars de
eerlijkheid en den moed gehad hebben te
zeggen, dat Priester Daens den eersten
geweest is die tot het volk gegaan is om
het te spreken over Rerum Novarum
en over betere dagen.
Hebben zij het niet gedaan, ze zullen
toch niet kunnen beletten, dat Pr. Daens
en zijn medestrijders van ,dien tijd, in de
geschiedenis der volksbëwegtngl zullen
geboekt staan, als zijnde oaanbiekers der
kristene demokratie.
OctVarschamelhout.
EEN KOOP
In Ronse worden er tegenwoordig vieze
koopen gesloten tusschen den volks
bond en de katholieke fabrikanten.
Die rekel die zich zelf een geniale held
noemt in Het Volk van Ronse heeft
een koop gesloten met de katholieke
fabrikanten, hierin bestcande, dat de
Volksbond aan die fabrikanten werklieden
zal leveren, (tegen welke prijs weetik
niet) maar dat de werkgevers geen wer
kers mogen gebruiken die niet bij katho
lieken gesyndikeerd zijn.
Hier voor mij, heb ik een uitnoodigings-
kaart liggen gericht aan een werkman die
van den Volksbond naar onze vereeniging
overgekomen was sedert ongeveer drij
maanden, hem verzoekend zich aan te
bieden op het bureel van den Volksbond.
Die werkman ging niet, maar den volgen
den morgen wierd hij bij zijn patroon
geroepen die hem zegde zoo hij zich bij
de katholieken niet vereenigde dat er voor
heni geen werk meer wasen.dat er nog
andere zijner familieleden op straat zou
den gevlogen hebben.
Door die rood gedwongen ging die-
man naar den Volksbond en daar wilde
men hem de twaalf weken die hij bij ons
betaald had ook aan de katholieke vak-
vereeniging dóen betalen om terug te
kunnen aanveerd worden. Hij weigerde
en wierd zijn wetk ontnomen, bijgevolg
gebroodroofd.
Kan men we) iets hatelijker ui<denken
van mannen die aan het hoofd staan van
een vakvereeniging Zijn evenmensch,
zijn broeder in Christus, onmeedoogend
het werk ontnemen en mer vrouw en kin
deren zonder eten zetten.
En dit noemt die geniale held Een
koop met de katholieke fabrikantenmaar
dit
den ge
m ik De werkli
dzak.
Gij schurk, u voor eenige jaren in t
gevanj werpen ware voor u eene te
zachtëstraf. Men moest u in een met na
gels diiorsla,i;en ton door de stad rollen.
En julk een dwingeland durft dan nog j
spiekëi van kristendom en kriste!ijke
broederliefde. Al de vrijdenkers van Ronse
kunnen te s..men zooveel kwaad niet
doen ian Oen godsdienst dan zulk een
kortzintige fanatieker.
Een tijd lang, heer dwingeland, kunt
ge dojtr uw handelwijze schijnvoordee!
behale't, doch eens keeren de slaven zich
tegen ji en dart zal er in Ronse van den
Volksbond geen spraak meer zijn. Ook
de katholieke behouders hebben zich
door tjwang en broodroof een tijd boven
watecgehouden. maar nu hebben de ver
drukkers zich tegen hen gekeerd, en de
vroegere zoo machtige behoudsgezinde
katholieke partij is van geen tel meer.
Dit is het lot van alle dwingelanden.
Ook dit staat u te wachten. O. V.
WEEKOVERZICHT
Men mag geen wit b.óod meer eten uit
spaarzaamheid.... maar te Antwerpen
sloeglmen onlangs een schip aan geladen
met 3oo,ooo kilo schoone witte bloeme,
die men van zin was naar den vreemde
uitte/voeren. 'rZal geen arme duivel ge-
wees) zijn die aan 'l hoofd van die onder
neming stond Wie weet met hooveel
schepen ze reeds vertrokken die groot-
stnokkelaars en grootvaderlanders I
Wij moeten sparen roept men ons
toe van alle kanten, van uit de Kamers,
van uit de ministeries.enz.... de werkman
moetsparen. Maar... verdomme, weet ge
hoeveel ons leger kost in éen jaar
Dat kost 600.000,000 fr. (zegge zes hon
derd milioen) per jaar Voor ieder Belg,
't zij man, vrouw of kind kost het dus
per hoofd en per jaar gerekend lo.ooo fr.
(tien duizend tranken.)
Welnu, wie zal mij zeggen dat iedere
werkman geene tien duizend franken per
jaar kan sparen als hij wi! Maar ge
moet willen Allons, werkmenschen
sparen maar....!
De. algemeene begrooting van 't land
sluit met een tekort van 5 milliard. Van
den anderen kant staat ons geld zeer laag,
omdat er te veel papier uitgegeven is.
Konde men drie tot vier "milliard papieren
geld uit den omloop trekken, de wissel
koers zou onmiddellijk l'onzen voordeele
draaien en het Belgisch geld zou veel
hooger in waarde komen Doet het bel-
gisch bestuur wel zijn plicht om dien toe
stand te verbeteren Volstrekt niet. Wij
zullen het bewijzen.
Beschikte ons staatsbestuur over veel
gouden geld, de toestand van onzen wis
sel verbeterde rap. Welnu, verleden jaar
heeft men goud uit Kongo in België ge
bracht voor een waarde van 30 millioen
frank- Het belgisch bestuur kon daar
gouden geld van maken, en het moest het
gedaan hebben in 't algemeen belang.
Ongelukkiglijk, en 't is altijd hetzelfde,
het algemeen belang moest onderdoen
voor 't belang van eenige kapitalisten
dit goud heeft men 'aten verkoopen aan
enkele juweliers van Brussel... en Parijs!
Voor den oorlog stelden de koolmijnen
zich tevreden met eene winst van 3o tot
4ö centiemen de ton, en zij wonnen veel j
geld. j
Thans rekenen zij dooreen 9 tot 10 fr.
winst op iedere ton en er zijn zelfs kool
mijnen, die tot 3o tot 35 fr. de ton winnen.
Er zijn inrichtingen, die in een enkel
jaar meer millioenen wonnen, dat hun
kapitaal millioenen bedraagt.
En sommige menschen zijn dan ver
wonderd dat het duur leven is
V¥ ij worden uitgebuit dal het schanda
lig is. De belgische machien-fabrieken
bieden onzen ijzerenweg stalen stukken
aan tegen 3,45 fr. den kilo de fransche
fabrieken vragen 1,75 fr. den kilo.
De grondeigenaars hebben niet slecht
gevaren met den oorlog.Hunne landerijen
zijn driedubbel in waarde gerezen. Als
een kasteelheer voor den oorlog een mil
lioen rijk was in hofsteden, is hij nu
DRIE millioen rijk. En zeggen dat de
dompelaar daarvoor geen vinger heeft
moeten verroeren
Gedenkt den Strijdpenning
Steunt Met Werkerswelzijn
:den verkocht aan SWEVECHEM.
Zooals wij schreven laten wij Oen tarief voor
de wevers volgen toepasselijk in «LaFlandre-.
Wij raden onze leden aan dezen zorgvuldig te
bewaren ten einde hem te kunnen onderzoeken en
raadplegen.
TARIEF.
BaJsloon voor Platwerk
13/4 wevers fr. l,3o per uur
lo/4 8/4
6/4
4/4
Armure en carreaux
lo/4-8/4
6/4
4/4
1,25
o,96
o,9o
l,3o
I,oo
o,95
1° Geweefsels mei katoen ketting en eene be-
kamming van min dan 9o draden per Belgische
duim. (33 3 dr. per cm.)
4/4 pst. 55-70 cm. Bas. 85 om. |ti. si. O'SGS p. scheut op lm.
ea p. Kr. pew. st.
6/4
8/4
lo/4
li/4
13/4
80-I00
115 lóo
151-180
181-200
2lo-25o
9o
l4o
I60
195
23o
o,oo7i>
o.ollö
o,ol32
o,o!6
o.olS
A) Toelage voor ketiingen katoen vlasgarens
of zuiver vlasgarens (lijnwaden niet inb.) lo
B) Toelage voor de bekamming
Van af 9o dr. tot 99 dr. inbegrepen 5
loo
i lo
l2o
l4o
lo9
119
129
139
l°°/o
15
2o °jo
25
2° Basisloon voor Dammassé
13/4 wevers r 1,35 per uur
lo/4-8/4 l,3o
6/4 1,00 >1
4/4 0.95
Damast geweefsels in katoen ketitng
4/4get. 65-75cm. Bas. 7o cm.g. st. O.oo85 p.sch.
6/4 - 8n-llo 95 Éo,ol
8/4 65 l5o l4o .0,0155
lo/4 151 I80 I60 o.olfj^
11/4 181 2o9 195 0,18
13[4 210 25o 23o o,o2
Toelagen A en B hier toepasselijk.
3» Finlandaises - katoen ketting - scheut op
scheut (Basis fr. 1,35 p. uur) 8(4 get. !2o 14o cm.
Basis l3o cm. gew. stof o,o21 per scheut (zonder
toelagen.)
4" Ameublementen (Meubelstof) 3(4 kettingen
- 3 toestellen Jacquard 314 ingeslagen fr. l,4o p.u.
5° Lijnwaadgeweefsels in vlasgarenketting.
Gew. v. 65 75 cm. Bas. 65 cm. gew. st.o.oo65p.s.
80 llo
111-1150
151-170
171-190
191-210
211 23o
231-250
9o
!4o
I60
18o
2oo
220
24o
o,ooS
o,o!3
o,ol4
o,ol95
o,o2o5
o,o215
o,o23
C) Toelagen voor fijne vlasgarens in ketting
N° 4o 5 N° 5o lo o.
«55 15 «60 2o
Algemeene toelagen
D) Voor jute inslag lo%.
E) katoen n° 7 eng. 4
«««66
5 9
5 13 «/o.
F) Voor careaux met 2 schietspoelen 5
3 6/V
«4 lo »/o.
G) Voor armuren tot 8 schachten 6
9 tot 8 «9 «Jo.
meer dan 12 12
H) Voor kettingen met 2 boomen 5
3 7 °lo.
«in getwijnd katoen op han-
molens geschoren 5°l».
I) Voor kettingen in enkel katoen op sectionnels
geschoren 5 «1».
handmolens
geschoren lo
I) Gewéefsels var. min dan 75 cm breedte op 6(4
getouwen 14 °lo.
«151 1014 lo 6|o.
21o 13(4 11
K) Alle werk gemaakt op 4|4 carreaux get. 14 °l.
6(4 8(4 lo|4 lo »|t>.
L) Smalle geweefsels in zuiver vlasgartn geverfd:
met eene bekamming v. af 96 dr. p. Belg. d. 15°lo
I08 2o°|o
12o 25>
OPMERKING Al de toelagen worden op ba
sisloon berekend.
Voor spoelsters, bobijnsters en doorhaalsters is
den tarief zoo eenvoudig dat het niet noodig is
hem te laten verschijnen.
RONSE.
LUSTIGE VRIENDEN
Sadoen Edmond o,25
Van mij V. G. E. o,25
Omdat Polie op zijn lief zijnen schouder
niet meer zou liggen op den trein o,25
Omdat de leden van den Tooneelbond mijn
voorbeeld zouden volgen o.25
En niet doen gelijk velen ons tn den steek
laten G. T. c,25
