EEN SLET.
Orgaan der Christene Volkspartij - Tolk der /Taatschappelijke Werken
Godsdiensten Politiek
Zondag 30 Mei laaïÖ.
Prijs per nummer 10 centiemen.
Tweede laar' nr. 21
HET WEHKERSWEbZIIH
ELKE SCHRIJVER IS VERANTWOORDELIJK VOOR ZIJNE ARTIKELEN.
Staaf noch bedelaar
mag de Arbeider zijn.
Abonnementsprijs
Per jaar fr. 5,00
Per 6 maand fr. 2,60
Per 3 maand fr. 1,40
Bureel en RcdaUie
R. VAN DER SCHELDEN,
DREELIJK. West-Vl.
Aankondigingen
Kleine aankondigen, eenmaal
verschijnend fr. 0,50
Andere volgens overeenkomst.
Hij moet een vrij ea
welvarend man in de
samenleving v 2zea.
Priester Daeas
Vroeger en Nu.
Aan het slot van een artikel, waarin de
behoudsgezinde heeren der katholieke
partij er duchtig v^n langs krijgen, lezen
wij in het orgaan der Frontpartij
En tot hen die als levensplicht hebben
te waken over het geloof in Vlaanderen,
roepen we Tracht het geloof niet te ver
eenzelvigen met deze partij.
Ontneemt aan het jonge Vlaanderen
zijné geliefde leiders niet, in wie het ver
trouwen stelt.
Schept geen tweespalt tusschen de
Vlaamsch de.nokratische opvattingen het
geloof, of de gevolgen zouden wel eens
kunnen vreeselijk zijn.
Dat strookt zoozeer met onze eigene
opvattling nopens godsdienst en politiek,
dat men bij het lezen van dezen passus,
een oogenblik kan wanen een onzer de-
mokratische bladen te lezen uit den tijd
toen we heelemaal opgingen in den
Vlaamsch Christen Demokratischen strijd.
En onwillekeurig mott men terugdenken
in dit verleden van haatgeschreeuw en
vervolging, welke tegen ons ontketend
werd, omdat we niet gewillig in 't gareel
draafden van de oude pruikenpartij, waar
men wilde doen gelooven dat buiten haar
geen kristelijk leven mogelijk was.
Onzalige tijd
Toen werd elke vernieuwing, iedere
verjonging der gedachten en bestievin-
gen. voortvloeiend uit den nimmer rusten
den evolueerenden tijd, uit den booze
verklaard.
De kristen Demokraten moesten ver
pletterd, al waren ze nog tienmaal zoo
kristelijk, want in hun opkomst zagen de
oude meesters het einde hunner heer
schappij over het Vlaamsche volk.
Geen middelen waren hun daartoe te
laag en te laf Zij zagen er niet tegen op,
om den godsdienst tegen ons uit te spelen
om aldus de geloovige menscben tegen
ons in het harnas te jagen.
Zoo slaagden zij erin de opstrevende
kristene demokratie te verlammen.
Maar wat hebben de vasthoudisten erbij
gewonnen
Treffend zegt het Ons Vaderland
Heeft men Priester Daensniet gebro
ken en aldus den opbloei van eene kriste-
lijke demokraiie in Vlaanderen
jawel, de kristelijke demokratie heeft
men verlamd, maar niet de demokrati"-.
De demokratie is op dit oogenblik reu-
zensterk en dank zij de vasthoudisten, is
ze socialistisch
Mengelwerk.
4.
Dat is de waarheid. In plaats van eene
kristen-demokratie is er nu een sociaal
demokratie. Zoo zijn de bewaarders hard
gestraft voor hunne lage handelwijze
jegens de kristen demokraten.
Daar is echter meer. Ook de godsdienst
is erg gewond uit het gedrang gekomen.
Wie zal het loochenen
Daaraan hebben wij geen schuld. Dik
wijls genoeg waarschuwden wij voor dit
gevaar. Wij waren immer de meening
toegedaan.dat eene duidelijke scheidings
lijn tusschen den godsdienst en de poli
tiek moest getrokken wordei.. Onze her
haalde pogingen werden tot ons groot
spijt in den wind geslagen.
God zij dank, de dageraad van een
nieuwen en betere tijd is aangebroken
een wind van vrijheid waait over de we
reld, en enkelingen en volkeren voelen
ze als eene weldaad langs hen heen-
strijken.
Wij staan niet meer alleen met onze
gedachten. De jonge demokratische Front
partij oordeelt over godsdienst en politiek
als wij en heel wat jonge katholieke Vla
mingen zijn dezelfde meening bijgetreden.
Vroeger kon men maar al te gemakke
lijk den godsdienst vereenzelvigen met
de katholieke partij. Nu gaat dat niet
meer-
De jongeren zijn niet meer aan banden
te houden met slagwoorden als Katho
lieke Vlamingen, katholieke demokraten
schaart u rond het vaandel der katholieke
partij en dergelijken prietpraat.
Onbevangen zeggen ze wat uit hunne
harten opweltKristelijk zijn en blijven
wij. maar voor het overige willen wij
V R IJ onzen weg gaan.
De jongeren zijn wars van alle verou-
derde politiek en bedanken er hartelijk
voor, aan de oude franskiljonsche heeren
schoudertje te staan.
Dat is de geest der nieuwe tijden, die
zich onweerstaanbaar baanbreekt, tot
heil van de Vlaamsche Demokratie en de
kristelijke broederliefde
Vl. Demokraat.
DEERLIJK.
Heden Zondag 3o Mei om 3 ure namid
dag, bijzondere vergadering voor de vrije
demokratische vakvereeniging bij Leopold
Vanmeerhaegeter herberg In de Tuba
Oostwijk, plaats, Deerlijk.
De algemeene schrijver Oct Van Scha
mel hout zal komen spreken
I De nieuwe Belastingwet
1 De klimmende belasting op de uitzon
derlijke winsten. die het kapitaal naar de
maat van zijn krachten treffen zal, is door
de groote geldmannen in de Kamer hard
nekkig bekamptgeworden. Van Hoegaer-
den en Woeste vooral, hebben de sluizen
hunner welsprekendheid wijdopen gezet
om de nieuwe wet te bevechten. Van
Hoegaerden is een man die beheerder is
eener nijverheidsinstelling in het Luik-
sche, en die verleden jaar schromelijke
winsten heeft verwezenlijkt. Ge ziet van
hier hoe die man zich in het haar krabt,
wam er gaat nogal op zijn beurs geklopt
worden.
Woeste vond het oude belastingstelsel
onverbeterlijk, en de regeering moest, als
ze geld noodig heeft, de belastingen maar
verdrie- of vervierdubbelen.
ledereen weet echter dat ons belasting
stelsel onrechtveerdig was, daar het juist
in verhouding het zwaarst trof degenen
die het minst bezitten kleine burgers,
boeren en werklieden. Bijgevolg Woeste
wilde het onrecht vervierdubbelen de
Belgen, zegde hij, waren dit stelsel ge
wend-
Wat kluchtspeler blijft toch die Woeste.
Die man heeft steeds de demokratie ge
dwarsboomd en den oorlog heeft hem
niets geleerd.
Ja waarlijk, de katholieke kleine bur
gers, de boeren en de werklieden van het
arrondissement Aalst, mogen er fier op
zijn dat ze voor zulk een kandidaat mogen
stemmen O. V.
NOVELLE door C. J.
Bij die opmerking voelde Magda in 't
meewarige hart een pijnlijken bons en zij
trieef treurig getroffen peinzen, tot de
met een schok stilhoudende trein haar
uit haar gemijmer deed opschrikken.
Toen zij buiten het drukke station-
verkeer in de koele lucht trad, begon zij
opnieuw de woorden der dame te over
wegen en beangstigde zich vóór haar j
eigen gevolgtrekkingen Zij zelf was er j
immers gedeeltelijk de schuld van, dat i
Karei in dien toestand was geraakt, daar
zij met Lode had beslist, den jongeling in
Anna's strikken te doen vallen En zou
zij aldus hebben bijgedragen tot het onge
luk van dien deftigen, onschuldigen jon
gen, die anders een schitterende looobaan
kon verhopen Dat mocht niet Zij
zou haar fout pogen goed te maken, door
bij Anna op het afbreken dier nadeelige
b^tr^hkirg°n ra*1 te dr:r°,Qr.Ophe°!
dit, bij een lichtzinnig meisje als zij, totaal
onverwacht denkbeeld bezield, sloop zij
de kamer harer vriendin binnen.
Na de gewone ontboezemingen, wist
zij algauw het gesprek op Karei te bren
gen en légde voor Anna de vreeselijke
gevolgen bloot, die hun verkeering voor
hem moest meebrengen, vooral wanneer,
zooals dit vroeg of laat zou gebeuren,
elkeen die oneerlijke betrekkingen zou
kennen en laken. Echter kon haar wijze
redeneering geenszins de laaghartige,
zei zuchtige vtiendin overreden en deze
begon, met bespottelijke verontwaardi
ging, haar van minnenijd en schijnheilig
heid te beschuldigen, zoodat Magda on-
middelijk inzag, dat zij elders pogingen
zou moeten aanwenden, om haar doel te
bereiken- Zij veinsJe dan ook de uiterste
toegevendheid jegens de getergde Anna
en, opnieuw verzoend, sleten de gezellin
nen den avond verder ónder bandelooze
zangen en uitbundige vroolijke verhalen.
Karei Donkers w -ndelde een paar dagen
nadien de breede baan langs, die van de
st:d naar Magda's dorpje leidt. Hij adem-
De Strijd voor de
Rechtveerdigheid-
Het was in den loop der jaren 1893 er:
'94 dat wij, kristen demokraten. den
hardnekkigen en rechtveerdigen strijd be
gonnen in de beide Vlaanders met Pries
ter Daens aan 't hoofd van een oransciie
schaar knappe makkers. De kristene
Volkspartij was dan nauwelijks gesticht,
en Priester Daens, met de encekliek Ré
rum Novarum in de hand, toonde enkel
en alleen aan het volk dat er meer wel
stand moest komen voor de werkende
klas slaaf noch bedelaar mag de arbei-
de met gulzige teugen de met bloesemgeu
ren bezwangerde lentelucht in en waande
zich weer op zijn eigen verre dorp, bij
vader en moeder, waar hij gedurende de
vacantie-dagen steeds zoo'n heerlijke uit
stapjes deed.Een soort heimwee gemengd
met wroeging prangde hem om de keel
Het was al zóó lang geleden, dat hij de
brave oude lieden nog eens aan de borst
had gedrukt I Ja zelfs, hij had hun sedert
weken niet meer geschreven, want andere
genegenheid had hem geboeid En de
eerlijke jonkman voelde het bloed zijn
wangen verpurperen, toen hij aan die
andere neigingen dacht, waarover hij
zekerlijk.nooit met zijn eenvoudige ouders
zou durven spreken.
En thans had Magda hem laten vragen
of hij haar op het veldwegeltje nèvens de
beek wou afwachten rond drie uur, dien
Donderdag namiddag en hij had beslo
ten aan haar verzoek te voldoen, half uit
verlangen naar het bekorende samenzijn
met Lode s muoie minnares, half uit
nieuwsgierigheid om die buitengewone,
zonderlinge handelwijze.Beminde zij mis
schien zijn huisbaas niet meer en wou ze
der zijn Als de volkspriester in de
Kamer kwam was zijn eerste vraag een
pensioen voor den ouden werkman. De
bewaarders riepen hem dan toe waar
zult gij het geld halen En om die
schoone en edele werking werd hij in de
bewaardersgazetten uitgemaakt voor zot,
afgevallen priester, enz. In Aalst waren
postkaarten gedrukt waarop het hoofd
van Priester Daens stond afgebeeld op
een zwijn men spuwde naar hem op de
straat I
Maar nu moet de politiek der katholie
ken voor ieder eerlijk mensch klaar uit
schijnen en hün handelwijze tegenover de
kristen demokraten als een schijnheilige
en laffe daad doen aanzien. Thans gaan
diezelfde belagers van onze voormannen
in hun zoogezegde volksbonden het feest
vieren ter eete van diezelfde encekliek
Rerum Novarum
De demokraten hadden het dan toch
goed voor Priester Daens en zijn vrien
den waren dan niet zot
Priester Daens mocht niet berecht
worden of hij moest beloven..
Hoeveel onzer leiders zijn er niet om
hun ideaal in de Rerum Nóvarum ge
knakt geworden stoffelijk en zedelijk. En
hoevelen der onzen zouden thans nog
leven had men ze niet op allerlei wijze ge
folterd en vervolgd.
Ha moesten onze martelaars voor de
heilige volkszaak, de slachtoffers der
katholieke bewaarders, Terugkomen zou
den dan de schijnheilige volksbonders
van schaamte in den gro.id niet kruipen
Ja, want u, volksbonders, zouden ze in 't
aangezicht slingeren ge zijt huichelaars,
volksbedriegers Vreest de strenge ge-
reehiigheid van God
E. V. M.
S WEVÊGHEM.
Op Zondag 3o Mei om 9 ure voormid
dag komt onzen algemeenen schrijver
Oct. Vanschamelhorit een belangrijke
voordracht geven over de werkersorgani
satie en den maatschappelijken toestand
iu het algemeen.
Al onze 'eden worden dringend ver
zocht tegenwoordig te zijn.
Werklieden van alle vakken komt eens
luisteren naar dezen talentvollen spreker
om u te overtuigen van de noodzakelijk
heid der werkersorganisatie.
Uw belang eischt het. Allen op post.
HET BESTUUR.
nu met hèm over liefde praten Zou hij
voortaan met haar de oneerlijke gevoelens
deelen, die niettegenstaande zijn vurige
drift, hem somtijds diep beschaamden
Weer kleurden zijn wangen, terwijl hij
weifelend het smalle kronkelpad naar de
beek insloeg en hij loerde van tijd tot tijd
verlegen om zich heen.
Bij het kabbelende water bleef hij staan
wachten en stopte een pijp geurige tabak.
Wat was de natuur hier verrukkelijk
Jeugdig groene doornhagen en wilgestrui
ken, die de welige weiden van elkaar
scheidden, sloten het vruchtbare kleine
dal erg gezellig in en, in 't midden, kron
kelde het met bramen en varens over
welfde, zilveren beekje, waarvan de klare
golfjes murmeleud over keitjes van veler
lei kleur heenvloeiden.
Karei dacht weer aan zijn geboortedorp
en aan het reine buitenleven,in zichzelven
bewerend, dat daar alleen nog zuivere
liefde huist, en hij verachtte bijna de
geile Anna en haar vriendin.
Wordt voortgezet.
