looi' o£ denkwijze; gij laat iedereen vrij. Eiwel
thn is nu ook eene misdaad geworden hij de kle-
rikalen.
De vrijheid willen zij maar voor hen zeiven
alleen.
De verdraagzaamheid ja, dat cisschen zij ten
hunnen profijle uitsluitelijk, om te gemakkelij
ker andere mensehen te kunnen verdrukken,
vervolgen, ruineeren. Pas op dat gij hunne
lage daden, hunne wraakzucht laat kennen, an
ders wordt gij uitgeroepen als een hecrsehzuch-
lige, een revolutionnair.
Integendeel wat is oen klerikaal Gij moogt
alles zijn wat gij wilt, een klerikaal is altijd een
goede. Als gij tot de dompersparlij behoort, gij
moogt verloren zijn naar zeden, geen godsdienst
hebben, 'l is al wel, vivat voor u !gij zijt goed,
blijft goed en men spreekt niet van uw gedrag.
Uwe ondeugden werden deugden, uw berispe
lijk ge Irag wordt verschoond, uwe ongeloovig-
heid vindt genade bij de christelijke partij, t fs
al goed wat een klerikaal uitzweet. Zelfs hadt
gij duizenden familien geruïneerd, gelijk Lan
grand, gij zult verdedigd en ondersteund wor
den, men zal u verheffen boven alles en allen.
Zedeles. Ziedaar in korte woorden de kleri
kale partij naar 't leven afgeschetst. En 't is die
gezindheid welke, na alle zedelijk gevoel van
eigenwaarde en burgerdeugd verloren te heb
ben, dc wereld wil overheerschen. Leert die
mannen kennen; hun spreken komt geenszins
overeen met hunne daden, immers als de vos
de passie preekt hoeren wacht uwe ganzen.
{fV. v. D.
FAMILIE FEESTEN.
Wij gelooven den volgenden brief over de scliooie-
W/'derkloosterlingen Ie Gent, onderdo oogen onzer
lezers te moeten slellemhi jis eene ware slereotij
pie van de werkwijze in al de plaatselijkheden
van België in zwang zoo wel in sleden als dorpen.
Dat men ze eens weloverdcnke, en hetkwaad
afmelc welke men met aldus te handelen sticht.
Zijn zij voor de maatschappij niet duizend
maal gevaarlijker dan de bohemers en andere
ongelukkiger die, zoo tegenstrijdig met onze
wetten, door eenen beslierder der openbare vei
ligheid die ter zake niets te zeggen heeft, uit
hel land gedreven worden P
En aan anderen voor wie het carnaval is gedu
rende heel het jaar, alles toelaten
Gent, 18 oogst 1873.
Mijnheer de Opsteller,
Heden zijn wij hier al weder met een nieuw
bezoek der zusters der armen gekwollen ge
weest; alhoewel zij aan vele huizen kloppen zonder
men haar opendoet, komen zij niettemin terug,
want die kwezels, weten altijd te winnen door te
volherden. En inderdaad, 't zij de maandag een
dag van geluk voor de bedelaars is, 't is nu hetzelf
de ter welke oorzaak, maar de godsvruchtige
sekooisters zullen weigevaren hebben: wanneer
zij van hunne bedelarij terug kwamen, waren zij
geladen als muilezels (vergiffenis voor deze verge
lijking, die mij onvrijwillig ontsnapt).
Nu dat het klooster der zusterkens der armen
eene definitieve instelling geworden is, zal ik mij
veroorloven hier te vragen, hoe het mogel i is
dat alle soortgelijke instellingen in ons landeken
seffens bloeien en groeien, en hoe die kloosterlin
gen, zonder een centiem in den zak aangekomen,
seffens de noodige sommen bijeengeschart hebben,
om gansc'ne wijken aan te koopen en ze in prach
tige kerken en kloosters te herscheppen.
Om hun doel te bereiken, steunen die "gemach
tigde bedelaars niet alleen op de hulp hunner par
tijgangers, maar ook op de onverschilligheid hun
ner tegenstrevers, de liberalen. En inderdaad de
ondervinding moet hun meermalen bewezen heb
ben, dat zij door hunne beschermingen op beide
deze gronden te steunen, doorgaans in hunne be
doelingen lukken. En ik verklaar mij
Komt er eene inschrijvingslijst voor het een of
het ander liberaal beginsel in omloop, dan blijven
de liberalen meest altijd ten achter, onverschil
lig aan het werk, en langs eenen anderen kant en
zelfs gezegd: niet, een klerikaal neemt aan de in
schrijving deel: wanneer er hij geval een man van
overtuiging hun deinschrijvingslijst gaat aanbieden,
dan in plaats van in te teekenen, beginnen zij te
spartelen en zich te kruisteekenen alsof zij den
duivel gezien haddenja, tot nu toe is er geen
voorbeeld geweest van eenen katholieken die voor
bel een of ander volkslievend werk eenen penning
zóu gestort hebben.
Die katholiekeu behoeven zich immers niet te
bedwingen hoe meer zij openlijk voor hunne par
tij in het harnas treden, hoe meer zij do klinkende
en tastbare gunsten hunner rijke hoofdmannen
ondervinden en opslurpen
Eu wat gebeurt er niet als eene inschrijvingslijst
voor het een of ander klerikaal doel in omloop
gebracht wordt De inschrijvingen vallen er op als
regen eerst zijn het de kopstukken der partij die
de inschrijvingen openen en zoo maakt de lijst
hare reis tot hij de nederigste partijgangers: hier
aangekomen denkt gijheer Opsteller, dat de in
schrijving gesloten wordt Ah ja, 't is nu eerst dat
de overtuigden in het kamp treden: zij nemen hun
ne verregaande onbeschaamdheid en de inschij.
vingslijst in de handen, en komen dan, stout en
tergend, hunne inschrijvingslijsten aan liberalen
vrijmetselaars en vrijdenkers aanbieden; zij aan
vaarden alles geld bijdragen en affronten: ja
de affronten zelve verlangen zij met gretigheid,
want dit zijn als zoo vele aanbevelingstitelen, die
hen later bij de kopstukken der partij doen gelden
en hen tot den graad van martelaar voor hunne
overtuiging doen veilieffen. En wat zijn de libera
len in dit geval verplicht te doen De liberale partij
die. meestal uit neeringdoende menschen samenge
steld is, is om zoo te zeggen verplicht aan de kle
rikale kuiperijen de hand te reiken want daarin
ligt juist het gevolg der onverschilligheid dor libc-
len een liberaal, hoc overtuigd ook, mag niet
weigeren aan een katholieke inschrijving deel te
nemen of anders is zijn handel en zijn dus ook
zijne bestaanmiddelen door de katholieken bedreigt.
Het spook van den ondergang doet hem tegen zij
ne overtuiging handelen op zijne vrienden en
hunne ondersteuning mag hij immers niet rekenen;
zij zijn te onverschillig. Een katholiek, integendeel,
die weigert aan een liberaal werk deel te nemen,
handelt niet alleen in overeenstemming met de
belangen zijner partij, maar behaalt daar bij nog
het voordeel zich de gunsten zijner bazen en par
tijgenoten te verwerven, gunsten die niet in woor
den maar in daden bestaan
Deze zijn de denkbeelden, heer Opsteller, die de
schaamtelooze-bedelarij der kwezels in mij heelt
doen ontstaan.
KLERIKALE VOORUITGANG.
Onze belgischc klerikalen leveren het gekste
schouwspel op.
Te Lokeren bestaat eene Middelbare school
van den Staat.
De regering, vroeger liberaal is thans kleri
kaal geworden.
Zij durft de Middelbare school niet aanran
den. Doch wal doel zij om die school te beila-
deelen, zij stelt voor en de klerikale meerderhe
steint dat hei schoplge' d ivotrd
...omdat de sleenko.. Dit was at
gegevene rede. t
Terwijl geheel Europa door de volkeren naar
het middel zoeken om het onderwijs voor ieder
een, voor arm en rijk genaakbaar temaken,
ontnemen dc klerikale Lokenaars hel voedsel
des geestes aan de burgerij. Het is gelijk in de
oude tijden, dc rijken mogen geleerdheid heb
ben maar de burgers moeten bot blijven.
ALT1JD.DE GODSDIENST.
Als de klerikale geene goede reden hij te
brengen hebben om iets te wederleggen, dan
weten zijde kwestie zoodanig Ie verdraaien dat
zij altijd op hel afgezaagde liedeken van den
godsdienst terug komen.
Volgens de klerikale schrijvelaars is liet
slechts uit baat van den godsdienst dat wij han
delen.
Wij hebben het u reeds honderd maal gezegd,
klerikalen: als wij van onzen eet hied voor den
godsdienst spreken, dan is het van uwen gods
dienst niet. dat wij gewag willen maken, helis
van uwen hedendaagsehen geld win kei niet dat
wij spreken, noch van uwe religie die gehiedt
uwe tegenstrevers te vervolgen eu ten onderen
te brengen.
Als w ij van den godsdienst spreken, bedoelen
wij den waren godsdienst, dien onzer voorva
ders, de religie van liet Evangelie dal zegt 8e-
mindt ttwe vijanden, doet hun wel die u haten
Voor die religie is liet. dat wij eerbied heb
ben. Indien gij ons zulken godsdient aanpredik
te t en uitoefendel. dan zouden al de liberalen
met u zijn en de kerk zou waarlijk zegepralen.
Doch gij ondervindt dat, met naar de voor
schriften van liet Evangelie te bandeken, gij tot
uw doel van heerschzucht niet geraken kunt,
daarom hebt gij eene religie op uw eigen ge
maakt, om de lichtgeloovige mensehen te ver
blinden en te verleiden.
Het zal niet lang blijven duren, nochtans.
Men begint u zoo goed te kennen.
ledereen weet immers genoeg dat, wanneer
gij van godsdienst spreekt, men terzelfder lijd
het puntje van den eenen ojjun deren offerblok
ziel. Lierenaar
LODEWJJK GERRlTS.
M. L. Gerrits is maandag oyerldden. Rond
iicl einde der jaren veertig maakte bij zich in de
vlaamsche letterkundig^ wereld hekend door de
Zoon des Volks en door twee drama's Tan-
chelrn de Ketter en Menschen liefde, waarvan
het eerste, socialitisch van zuiveren bloede
en anti-paasch gelijk hel IV onder jaar (hel eer
ste) van Concsience, het Iluis van JVezembeke,
van üelael en de voortbrengselen van Aug.-
Snieders, Junior, die alsdan... mais alors ils
élaeint Vieicux door de maatschappij de
Hoopmcenen wij, met groeten bijval op het
Theatre des Variétés vertoond werd. Laler gaf
hij met medewerking van V. Lagayc, De Taye,
9
Do j.mrlijksche plechtigheden der prijsdeelirtgen ann
de leerlingen der gestichten dnor liet stedelijk bestuur
ingericht zijn deze week aangevangen. De oefeningen
die deze plechtigheden voorafgingen hebben hunne
bloeianden vooruitstreyenden toestand voor eenieders ot>-
genbewezen.De stad mag er trotsoh over zijn,en ofschoon
een hunner door de stadskas niet meer begunstigd is
dank onzen huidige bestuurders die zooveel belang in
waarheidlicht en vooruitgang stelten als deze maar door
broei kens zusterkens en paterkens voorafgaandelijk ge-
rad bra a kt of verkleed worden, hoeft het steeds onder
hen gerangschikt te worden omdat het aan een ver
licht en vooruitstrevend bestuur zijn bestaan te dan
ken heeft. En wie kent de aanslagen niet der middelba
re meisjesschool aan welke M. Monfils, Bethone, enz.
hunne vermaardheid in de vuilboeken verschuldigd
zijn?
Die school heeft maandag aller oogen opengebroken
en allen om er reet den meesten lof over te spreken er
valt geene uitzondering aan te stippen.
En nog tans wordt dat gesticht dooreenige verkrom
pen hoofden aangerand, omdat zij het onderwijs op
ware geestesontwikkeling gestaafd in afschrik hebben.
Want van het oogeriblik dat men de meisjes voorbereid l
tot verlichte huisvrouwen te maken is het met het bij
geloof gepast en valt de fopperswinkel in duigen. Daar
is het raadsel hunner aanrandingen heel en gansch op
gelost.
Donderdag was het de beurt der middelbare jongens
school die zich al hunner oefeningen opperbest ge
kweten hebben.
Dejonkheeren Oranckx, M. Steleman,De Bruyn staan
reeds op het boek der tooneelknndigen ingeschreven:
uitspraak, houding, gevoelens, alles is bij ben natuur
lijk dat het gezelschap «Voor Taal en Vrijheid zijne
boontjes maar voor hen te wecken legt.
Eer en lof aan de onderwijzerskorpsen die niets
verwaarloozen en geene gelegenheid laten onl-
snappen jeugrlj geleerdheid eo deugden in te
plant.i' K
i.