Eindelijk viel het dwangbeheer iri duigen. De
liberale gedachten zegevierden en het volk kreeg
vrijheid en recht. De edellieden en de geeste
lijkheid verloren hunne voorrechten en almacht;
met hunne willekeur was het gedaan. Zij wer
den burgers gelijk de andere kinderen van God.
Dat was rechtvaardig en gelijk hei zijn moest,
meer niet.
[Iet is goed soms de geschiedenis te kennen,
en wat onze vaderen te lijden hadden, om ons
geslacht en onze nakomelingen tot waken en
strijden op te wekken.
Want, daarvoor, mag er niet geslapen wor
den, de vijand waakt en werkt. Men ziel in
Frankrijk de oude bevoorrechte klassen en de
geestelijkheid hemel en aarde bewegen om een
koning van hei goddelijk reclü lot den troon te
roepen. En wat willen zij, wat is hun doel daar
mede wij verbergen het niet, zij willen de
goede oude tijden doen herleven en allen vooruit
gang onmogelijk maken.
Zal dit mogelijk zijn in de negentiende eeuw?
Voor de eer van he' mensehdom verwerpen wij
verre van ons dat gedacht. Maar het gevaar
beslaat; beier te vroeg strijden dan te laat kla
gen.
Mier in Belgie gaat het nog zoo niet. Dank aan
de kloeke gevoelens van ons volk en dc vrijhe
den gewaarborgd door onze Grondwet, zien wij
hier den vijand moedig in bet oog en bonden
bemin bedwang. Wij willen vrij zijn en blij
ven. De klerikalen zijn bij ons wel meester aan
den Slaat, maar slechts tijdelijk. Dot weel de
tegenpartij ook, die bare machteloosheid gevoelt
en niets kan uitvoeren.
Inderdaad de klerikalen moeten zicli in ons
land koesle houden,,
Zij hebben wel veel getempeest en gedonderd
tegen dc liberale wetten
Op de studiebeurzen.
Op hel wereldlijk onderwijs.
Op de kerk boven.
Op de kerkfabrieken.
Op de pensioenstelling der magistraten.
Enz., enz., enz.
Maai wat is er van al dat gehuil geworden
Niets min dan niets. De liberale wetten blijven
beslaan. Waarom Omdat zij rechtvaardig en
noodigzijn De klerikale wetten, de kloos
terwet blijven begraven. Waarom Omdat bet
volk er niet van wil welen en de liberale ge
dachten en gevoelens nog te kloek zijn in Belgie.
Wij schrijven dit arlikel niet uit trqtschheid,
eigenliefde en zelfs betrouwen. Neen verre
vandaar. Wij zijn ongerust en vinden het noo-
dig iedereen op te wekken tot werkzaamheid
voor vrijheid en vooruitgang.
De reaklie, als een monster met zeven kop
pen, steekt dreigend bet hoofd op in eenige lan
den van Europa. Zij wil en zal hel uiterste wa
gen om te zegevieren en de volkeren te dominee-
ren.
Dit. mag niet gebeuren.
Al wie liet wel meent met landen en volkeren,
moet ons bijstaan in dien strijd voor vrijheid,
welzijn, vooruitgang, onderwijs, verlichting en
beschaving, tegen de dompers,-de achteruitkrui
pers. dc liebtverdoovers die de oude lijden wil
len doen herleven toen het volk, de burgerij, de
boeren slaaf warén naar geest en lichaam.
Zwicht u van te veel vertrouwen en gerust
heid aan den dag te leggen De vijand werkt in
't donker. -{IV.v.D.)
PORTRET VAN EEN KLERIKAAL AAN
ALLEN TOEPAbSELIJK.
Er beeft een konflikt, te Led "berg plaats
gehad, tusschen den kalliolijken schepen Dau
ween de gemeente overheid. Ziehier de feilen:
Vóór eenigen tijd heelt de gemeenteraad van
Lcdeberg belangrijke kalseidewerken gestemd
en M. Dauwe heeft het ontwerp gestemd even
als de overige leden den van Raad.
De uitvoering der gedekreteerde werken ver-
eischt dal eenige boomen verdwijnen, die zich
langs been den Brussclschen steeenweg, vóór
eenige huizen, bevinden.
AI de boomen waren zonder betwisting weg
genomen, toen men degene wilde vellen, die
zich voor het huis van den heer schepen Dauwe
bevinden, verzetle deze er zich tegen en zond
de werklieden weg.
De heer schepen, de dienst van burgemees
ter doende en de polilie-kommissarishebben dal
werk willen doen hernemen en na eene lang
durige discussie met M. Dauwe, zou deze laat
ste in huis ztjn -gegaan, een venster op de eerste
verdieping hebben geopend en met eene pistool
op den werkman hebben aangelegd, gelast met
den boom te vellen hem beclieigende gebruik
van zijn wapen te maken in geval hij met dat
werk voortging.
De politie commissaris bij M.Dauwe willen
de binnen gaan, zou deze hem ook bedreigd heb
ben vuur te zullen geven op al wie zijne woning
zou schenden.
De dienstdoende burgemeester, van oordeel
zijnde, dat een uitstel van een paar dagen voor
bet uitdoen van oenen boom, de moeite niet
waard was het leven van een man in gevaar te
brengen, heeft bel werk doen opschorsen, 11a
aan de heer prokureur des konings kennis te
hebben gegeven van de heldendaden van zijnen
collega, legen wien proces-verbal is opgemaakt.
MM. LEIRENS, PRIL. DE WOLF, ENZ.
ZIJN AFGEKOOKT, zonden de Denderbode en
hel Land van Aalst zei/yen
De kiezing der leden voor de samenstelling
ber handelvierschaar heeft donderdag plaats
gegrepen.
Ieder heeft nog frisch in bet geheugen dat de
bokkenrijders,in de voorlaatste kiezing,'l is te
zeggen op liet oogenblik dat de klerikalen niet
omkoopcrijen en beloften van allen aard, er in
gelukt waren in liet natiepaleis te dringen
de vierscharen als politieke inrichtingen aan
schouwende, al de kiezers van hunnen kaliber
ernaarloeloktenonder vóorwendsels die onze pen
weigert neder te schrijven.
Niet te min werden hunne geloofsbroeders,
daar er schier niemand van de tegenpartij, die
nooit gedacht had de politiek er tusschen Ie bren
gen. aanwezig was,met eene zekere meerderheid
gekozen. M. De Wolf. Philem. stond aan bun
hoofd, dit is genoeg gezegd.
In dc volgende kiezing, daar men den look
van verre gcrook, liep liet heel anders af, en
den vijlden dezer is bet werk voltrokken gewor
den met eene grondige zuivering van heel dat
stichtend element.
En daar viel niet aan te twijfeleii;als men met
redcncerende, met oordeel begaafd en klaarzie-
nendc mannen in bel strijdperk treedt, is de li
berale partij altijd zeker te zegepralen, omdat
zij bij dure ondervinding weten en opentlijk
moeten belijden dat de klerikale partij maar
een langrandisten-winkel is die liet op den on»
dergang der openbare welvaart gemunt beeft en
niet dan valsche beloften, vleierijen en door
trapte bedriegerijen ten baren dienste heeft.
Inderdaad, wat is er Belgie al goeds overge
waaid sedert hqt klerikaal bestuur aan 't roer is?
Zijn onze zoo moeilijk gespaarde miljoenen door
hen niet gaan vliegen
En wat heeft dc stad Aalst er door gewonnen?
Tenzij kwade wind en eene op den dorpel zit
tende kwijning Heeft het jaarlijks de nering-
doendeborgerij. door verjaging der militaire
bezetting niet meer dan honderd duizend francs
ontstolen, die er tot haren onderhoud besleed
werden En boven die som hocvcle duizenden
franes van vermaakooiden werden er niet naar
toe gelrokken en verteerd
ZOUDEN ZIJ DOOF BLIJVEN?
Wanneer zullen wij bet gelukkig oogenblik te
geinoet zien, waar wij eens eene maal zullen
kunnen melden dat onze stadiiuismannen geene
twee malen en twee gewichten gebruiken?
Geene week, geen dag gaat er voorbij of '1 is
altijd het zelfde iiedeken bier zoeken zij niets
anders als een deel hunner medeburgers in
hunne belangen te krenken.zoowel op de mark
ten als in hunne woonen, tot voorbeeld dooral-
len bekend zullen wij slechts den beer Henri
Meert, opnoemen; ginder worden de reglemen
ten met de zelfde onpai tijdigheid uitgevoerd
Waarom gedoogt de politie des zondags dat
zekere drankverkoopers hunne huizen heele
nachten open houden terwijl de andere op liet
slaan van den twaalven moeten gesloten worden?
Allo M. Van Wambeke, gij die burgemeester
te Aalst en er hoofdman der policie zijt, allo
M. Van Wambeke, liefhebber van schoon mu
ziek en goede harmonie, baalt toch eens uwen
diapason van onder bet jesuietendak
Hoe komt bet dat Pier die buiten dekuip der
stad woont, geene verandering of verbetering
aan den gevel zijns huizes mag verrichten en
gedwongen wordt corniche en plankiersponnen
le plaatsen, tcnyijl anderen, die huizen nabij de
markten bezitten, alles aan hunne gevels mogen
doen zonder op corniche of plankiersponnen le
moeten denken Waarom meer voordcel ver-
lcencn aan de familje De Wolf-Cosyns als aan
een liberaalgezinde Is bel reglement, zijn de
beslissingen dan voor iedereen niet vastgesteld
Op wat steunt gij u, M. Geeraerdls, gij die
de stadswerken als schepen in uwe toecigcningen
hebt, om een dusdanige onpartijdige machti
ging toe te siaan?
Als gij alzoo op de straat te werk gaal, wat
meet liet dan binnen huis zijn Konden wij er
een oog in slaan, wat zou er niet al oprijzen
EEN BRIEF.
Eene openllijkebeslissende scheuring is in de
kerk ophanden. Boor de aanmatigingen barer
booge geestelijkheid, barer inmenging in de we-
reldsche politiek, en de verklaring van dogma's
welke door vele barer verlichte dienaars Ge
twist cn in twijfel getrokken worden, is er in de
Roomschekei'k eene hcillooze bewegingonlstaan
welk de geesten, die onderzoeken en redeneren
meer en meer van de kerk verw ijdert.
Geloofspunten van bet Concilie, zonder wel
ke de religie vroeger zoolang beslaan beeft,
worden door de eenen betwist, door de andere
verdedigd en deze tweespalt kan niet strekken
dan om bet ontzag en den eerbied ie verminde
ren, w elke de godsdienst inboezemen moet.
Mannen zooals pater Hyacinlbe, Doelinger en
andere, scheuren zich opentlijk van de kerk
en stichten eene nieuwe katholieke leer. die van
de misbruiken en aanmatigingen door dc elcrgé
ingevoerd, gezuiverd is. In Duilschland en
Zwitserland tellen zij vele aanhangers en wel
haast zullen,zooals,in de -iCe ecuw.de buitenspo
righeden van Rome, de oorspraak zijn van de
verdeeling van Duilschland in tw ee religiekam
pen.
Ziehier nogmaals eenen brief van een geacht
priester, Sl-Ange-Lièvre, oud onderpastoor der
O.- L.- \rouwe kerk van Geneve, aan den aarts-
bisscliopyan Lyons toegestuurd, en die nog een
bewijs voegen komt dat de scheuring zich meer
en meer begint af te leekenen
MONSEIGNEUR,
Ik ben priester van het bisdom van Lyons, en uit
dien hoofde, heb ik de eer U te laten kennen dat ik met
hart en geest de groote katholijke hervorming die in
Duilschland en Zwitserland zoo kloekmoedig is ontvan
gen, aankleef.
De daad die ik volbreng, Monseigneur, is het uit
werksel niet van eene oogenblikkelijke noch kortstondi
ge luim; zij is de vrucht mijner ondervindingen en stu
diën. Inderdaad, ik ben diepovertuigd dat het Roomsch
katholieke stelsel, bij de volkeren voor wie hel wordt
toegepast, eene bron van verbastering en ongeloof
aanstelt en daardoor eene oorzaak van verval wordt.
De kernachtige en vrome lessen van het Evangelie
worden noch onderwezen noch begrepen; maar klein
geestige en belachelijke kwezelarijen maken in hunne
plaats zich van de zielen meester, en in alle standen der
samenleving, van het laatste tot het toppunt der maat
schappelijke ladder, treft men eene bijgeloovige koorts
aan die het oud heidendom niet zou verloochenen.
De geestelijken zuchten heimelijk onder (le ketenen
eener klimmende en toenemende verdrukking: Zij heb-
