g 8 December 1878. I\0 443 Negenste Jaargang.
fr. 4-00
fr. 4-75
Aalst, 7 December.
's jaars voor de
stad.
Aankondigingen
's jaars voer
hepl het land
Vaderland, VooruitgangLandbouwDfijverheid
De IJker verschijnt wekelijks den Zaterdag in den namiddag, onder de dagteekening van den volgenden Zondag.
Aankondigingen voor Frankrijk worden geplaats door tusschenkomst der agentschap G. L. Dajbe en O te Frankfurt O/M.
IJZEREN WEG Vertrekuren van alst. Juli. 1878.
Naar alst uil
°?,tC"Kdeo L'° E- h kl- 6 20 1, 2, 3 "25 9 00
II o5 3,22e 6 04 8, 10e 3 k.
KOSTELOOS ONDERWIJS.
Sedert drie vier weken houdt de drukpers
ziel) onledig met het bespreken der kwestie van
het godsdienstonderwijs in onze lagere scho
len.
Men is vooral bezorgd een middel te vinden
om de kwaadsprekerij, de tegenwerking der
katholieke priesters te verijdelen, die bij het
.ontslaap eener nieuwe wet vertienduhbelen zal
ter uitzondering van 't olhbelang, dal reeds
twee artikelen overzie kwestie gaf, besprek n
nogtans weinige bladen hel eenige middel dal
ons redden kan en ons gerust den strijd zou la
ten aanvangen.
In een vorig artikel hebben wij dat middel
aangeduid en getracht te doen uitschijnen boe
zeer hel in het belang der liberale partij en der
burgerij is. de kostelooze bijwoning onzer lage
re scholen zoo breed mogelijk toe Ie passen.
Men zal toch niet beweeren dat de burgerij
en vooral de kleine burgerij liet niet als eene
groote weldaad zou aanzien van eene drukken
de belasting ontslagen te werden, juist in dien
lijd als de huisgezinnen door het opbrengen
hunner kinderen, zich allerhande opofferingen
moeten getroosten en d? minste uitgave som«
het hoofd niet kunnen bicden.
Wij zijn er van overtuigd dat bet invoeren
der kosteloosheid in onderwijs aan de liberalen
den dank zou verzekeren van die familien. wel
ke het meest bijbrengen kunnen om eene ver
lichte natie te vormen en de sterkste steun on
zer partij moeten worden, omdat zij de over-
groote meerderheid uitmaken en bij de welke,
wat men ook beweeren moge. de oude vlaam-
sche geest van onafhankelijkheid nog immer
voortleeft, 't Is slechts de last des levens, de
druk der grooten welke buiten de groote sle
den dien geest verdoofï, en daarom moeteo wij
die familien, de burgerij zooveel mogelijk ter
hulp komen, met hen te onslaan en van druk
kende lasten en van den invloed dier grooten.
Dal alles moet het werk zijn der hoogere be
stuurders door de macht der priesters binnen de
engste palen der wettelijkheid te brengen en
door de. kosteloosheid van lie. onderwijs uit I opmerking welke men maken kan. In een nrti-
le roepen liëï:van 'l\Mfobêlang van zondag laatst word»
klaar bewezen dat daar geen onoverkomelijke
Men is opzoek om de geestelijkheid in de on- hinderpaal in gelegen is, en wij deelen volko-
mogelijkheid te stellen onze openbare scholen,
uit partijzucht ^n geest van overheersching, op
den buiten te dooden. Wij herhalen dal liet ee
nige en het doorgrijpendste middel in het kos
teloos onderwijs gelegen is-
De leden der geestelijkheid zullen overal
scholen tot stand trachten te brengen, welke
eene doodende concurrentie te^en de onze zul
len doen Deze zullen afgeschilderd worden als
gevaarlijk, slecht, liberaal en keltersch. de
hunne zullen goed, deugdelijk en christelijk
heeten op de familien zullen zij al hunnen
invloed gebruiken om onze scholen te ontvol
ken en al de betalende leerlingen naar de hun
ne te lokken raad, aanmoedigingen, beloften,
bedreigingen zelfs welke betrek hebben op hpt
vervullen der geestelijke plichten, alles zullen
zij in het werk stellen om ons le schaden en
hun doel le bereiken.
Men moet niet denken dalai de middelen
machteloos zullen zijn het eenige wat ons le
doen slaat is liet belanghet geldelijk belang
der familien in het spel te brengen.
Bevat de nieuwe wet de volkomette koste
loosheid voor allen die er gebruik willen van
maken door zich te doen inschrijven, dan zul
len onze tegenstrevers niet alleen de kosten tc
bestrijden hebben van het opbouwen eener
school en die der eerste inrichting. u aar daar
enboven zullen zij gedwongen zij» een jaar-
lijksch onderwijsbudget Ip maken dat jaarlijks
uitgeput en jaarlijks ook moet aangevuld wor
den.
En als haar geldelijk belang op het spel staat,
als die talrijke familien welke lu«sclten de ar-
meklas. den werkersstand en de gegoede bur-
gerij gerekend worden, zicli van eene belasting
ontslagen kunnen van 50. 60 frank en meer in
het j?ar. dan mag men gerust zijn over den weg.
welke hare kinderen nemen zullen, dan zal
al den invloed der priesters machteloos zijn en
de bedreigingen met hel ei) duivel zullen zon
der uitwerksel blijven, te meer daar het offici-
ondcrwijs altijd degelijker en beter verzorgd
zal zijn dan dat waar een half geleerde bet be
stuur van zal hebben.
Kosteloosheid van ouderwijs ware een al
te grootelast voor de Staatskas.» is de eenige
men die zienswijze.
In 1860 zijn door de schranderheid van Frère-
Orhati. de octrooien afgeschaft geworden en is
het gemeentefonds ingesteld, dat den rijkdom
van elke gemeenten uitmaakt. Bij de instelling
van dal fonds was liet besloten dal die gulden
door de gemeenten moest gebruikt worden tot
verbetering van onderw ij-, en buurtwegen. Voor
liet eerste doel nu zijn er jweinige buitenge
meenten welke eenen centiem meerder iu hun
onderwijsbudget hebben neergeschreven 't is
slechts op liet uitdrukkelijk bevel van 'l Itoogcr
bestuur dat de uitgaven voor 't ouderwijs
eenigsziens verhoogd wierden.
Viocgeren tijd waren de Gemeenten arm,
thans zijn zij allen rijk of ten minste genoeg in
staat om voor een grooler deel in de uitgaven
van 't openbaar onderwijs tnssclien te komen.
Er zijn heden gemeenten van 3 a 4000 zielen
wier aandeel in hel gemeentefonds verschilt
van 10 tot 25.000 franks De opbrengst der
betalende leerlingen beloopt in de gemeenten
i misschien van 1.500 lot 2.000 franks als wij
nu deze uitgave, in plaats van ze door de bur-
gersfamilien te doen betalen, ten laste va» het
algemeen fonds leglen en hel aandeel der ge
meenten in gevolge verminderden, zouden daar
wel vele aanmerkingen tpgen in le brengen zijn?
Het gouvernement houdt de groote kas.neemt
er eene betrekkelijk geringe som uit om de bur-
gerskindcren kosteloos het onderwijs te laten
bijwonen en verdeelt het overige der kas aan
al de gemeenten des lands, waarover zou
den deze laatste klagen hebben Dat hun aan
deel niet meer zoo groot is Maar wat was
hun aandeel voor 1860? en waartoe moesten
zij de gelden van dat fonds gebruiken 0
't Is waar eene gemeente die vroeger 10.000
fr. ontving zon er nu maar 8,000 meer ont
vangen. maar de familien dier gemeente welke
hel meest moeten ondersteund worden, zouden
van eene belasting van 2.000 franks verlicht
worden en ons dunkt dat zulk een maatregel
noch onrechtvaardig noch partijdig zou kunnen
genoemd worden. K.
Be Zweep
DE VLAAMSCHE ANNALEN.
Met spijt zien wij dat de Wetgeving wel het
verkort mm slag der kamerzittingen gestemd heeft,
maar niet de vertaling ervan in het vlaaniscli.
Dal moet een misverslaan zijn en zal ongetwij-
15 c"M". den
drukregel
De nhonnem nt*
prijs is voorop»
betaalbaar.
DendermLokeren 4 55 6 45 8 48 12 23 8 06 6 40 10.05
Mechelen. Antwerpen 4 55 6 5U 8l2rf e. 1,2, en 3
Brugge, Oostende, 7 59 k. 1, 2. 3 kl. 8 41 9 45 12 22
12 40 8 51 l, 2, 3 kl. 5 33 0 20 6 40
kl 8 48t 9 24d 11,58 1 04 de. 1, 2, 3 kl. 2 50d S0S< Doornijk, Moescroen, Kortrijk, Rijssel (langt Gent) 8 59
6 04d 8 49 en 9 09rf 10 06» j 1240 326 6 40-
Brussel 4 50* 5 52d i. 1 en 2 k. 7 19 7 50d 8 12e848Doornijk, Moescroen, Kortrijk, Rijssel (langs Aath6,00
«.1, 2. 3 kl. 2 50 d 3 06f .5 52d (ggj alleenlijk naar Kortrijk des zaterdags, zondags
924 11 53rf 1 04
6 04d B '0< 8 49tf 909d 10 04e
en woendags 7.50 11,53 2,50 5,52 6,04
2 50 52 6 04 9 09.
Bergen, Quiévrain, Braine,Manage. Chart., Namen 6,00
7,50 11,84 2,50 (5, 52 i, 1. 2. 3 41. van Charleroi).
lil O O »u o vwt* i"' nj T lO ft 1 q J_, 1 u
Leuven,Tbienen.Luik.Verviers 5 0:d 6 ÖOt 7 09 o 1- pjinove, Geeraardsbergen, Lessen Aath 6 00 7,19 7,50
2 3 kl. 8 48< 9 24<f 1153d 1 Ud e 1, 2. 3 kl. 3 061
6,24d640<i.l,2kl.v.Thienen «,49d 10, 4 s
Gent 600 ('s vrijdags.)7 59 e 1,2.8 kl 841 9 45 12 22
12 40 3 28 3 51e. 6 12 6 40 S 89 e.9 36 nat
NOTA De letter I be,eekent langs
STAAN STIL: Te Idegem.
Ternathde konvoois uit Brussel
bodegem,Ae konvoois uit Aalst van
Ledede konvoois uit Aalst van
8 03 's avonds, Schendelhekeal de konvoois_
Antwerp.520 930 1230 I 15e. 1,2,Skl.3 156,508,55
Brussel 720 a. 1, 2, 8 kl. 7 25 8 14 II 06 11 53
2 12.J,00 8.00e 8,20
Gent 5,12 615 e. 7 39 8 25 10 59 12 31«. 1 2k
I 55 5 09 8 09 8 14 9 31 e 3 k
Aath 6 49 10 80 I 40 4 20 7 58 9 12
Lessen 7 09 10 50 2 00 4 40 8 18 9 32.
Geeraardsbergen 7 27 11 08 2 18 4 58 8 S3 9 50
Ninove 7 55 11 36 240 536 9 01 10 18-
Lokeren 6 50 10 49 I 50 4 50 7 50.
Dcndermonde 7 18 9 45 1 1 34 2.25 5,2" g eg 10 47
