I
bloedige instelling had. zooals men weef, voor
doel die lieden ter dood te veroordeelen, wier ge
dacht niet eens waren met de politieke strekkin
gen gedachten der geestelijken en yiaters.
Paus Iunocentius III heeft re bevolen, en hj werd
in gang gesteld door de Cistensermonniken. Daar
erden de Predikheeien door den paus Gr/w.rius
IX aangesteld om uitsluitelijk de fonctiën van
Inkwisiteurs te bekleeden.
Later werd kardinaal rorquemada, ook een
predikheer, groot - algemeen»* bloedrechter ge-
Und - mm vug*, H l» "fryy»
bWdrechters, welke den bloediaad of Me V
Officie uitmaakten.
Toen deze werkzaam was, waren de g«Ltn
ontoereikend aan de hoornen der openbare wegen
hingen talrijke lijken aan sommige veroordeel
den werd den mond toegen a a id, aan anderen de
tong «enigen werden in zakken geoonden en
verdronken dezen het vleescb met nijptangen
van het lijf gescheurd en genen me» de heen en
omhoog opgehangen.
Zoo ging het hier in België onder die lieve Mar
griet, waarvan de klerikalen met zooveel lof spre-
K Getroffen over al die wreedheden en nioordo-
riien. begaven zieh 300 edellieden tot de land
voogdes, om deze te smeeken een einde te willen
stellen aan de - schrikkelijk.* gevolgen van den
Bloedraad. De landvoogdes was verschrikt over
dezg betooging en een harer raadslieeren baar
willende geiust stellen, zegde Madam, het
zijn maar Geuzen-
Geus wil eindelijk zeggen bedelaar, en de raads
heer bezigde dit woord, omdat de edellieden zeer
eenvoudige kleederen droegen. De edelea Inkwa
men niets. Het Spotwoord c Geus werd hun or
dewoord,en tot eareteekan droegep zij eenen bedel
zak Nu spanden zij samen om met de wapens de Ne-
derlanden aac het Spastisch geweld te ontrukken,
en hun vaderland de vrijheid te seheuken. Rn
daarin gelukten zij.
Die geuzen waren dus mannen van nart, man
nen van moed, difl aan het Vaderland oneindig
veel goeds hebbeu gedaan. Ziedaar de oorsprong
van bet woord Geas.
EFNE PARABEL.
Er was eens een land, ^dat door zwarten ge
regeerd werd en waar een groot gedeelte van
de blanken als slaven waren voor de overheer-
scher». Geene hoegeuasaide vrijheid was hun
vergund, zelfs niet die van het gedacht eu van
het woord. Alhoewel de verdrukten niet van
geestesgaven ontbloot waren, duurde hel even
wel zeven en dertig jaren, eer zij de aandacht
trokken van de vrijgebleven blanken Toen ein
delijk de heuglijke dag aankwam, dat de zwar
te slavenketen verbroken werd. jubelden de
verlossers over het edel werk. dat zij olbraus.
hadden. Zij dachten in hunne vrijheidsliefde,
dat iedereen als zij, naar dit duurbaarst pand
van den mensch zou «nskkeuv Maar helaas er
waren onder die vrijgrmaaklen, verw ijfde man
nen en karaktcrlooze vrouwen, die hun onge
lukkig lot van vroeger in 't geheel niet veraf
schuwden ja zelfs zoo zeer aan de slavernij
gewoon waren geraakt, dat zij bet hunne ver
losser als eene grief aanrekenden, ze van hun
ne ellende verlost te hebben. De gewoonte vrij
te handelen en te denken hadden zij gansch
verloren eu ze vroegen als eene gunst aan hun
ne verdrukkers, om weder liet juk le mogen
orscben wat hun natuurlijk toegestaan werd.
Waarde lezer, 'ge zult me wellicht vragen
of zulk een land bestaan kan Wabr zoo men
tegengekomen zijn, dat blanken door zwarten
onderdrukt werden? Vriend lezer, verwonder
u niet te zeer. Denk eens wel na. raadpleeg eens
goed uw geheugeu. of ge nooit van iets derge
lijk* bent hooren gewagen
Bestaat er niet een klein hoekje grond, een
slipje op de wereldkaart, dal Belgic heet, en
dooi sommigen weleens hel vrije België
nd werd Hewel 't is in dit land, dat
&~>de fabel tot de wezenlijkheid be-
Gedurende.n 57 jareu, vftn I84"2 lol 18/9, J
stond in dit laud eene wet. die vau een deel der
burgers r.iets min dan slaven maakte.
l)ie wet, ik behoef het u niet te zeggen, was
de wet van 1842, die hel lager onderwijs regel
de. Onder andere schreef deze voor dat alle
boeken, inde lagere school te gebruiken, door
de geestelijkheid moesten goedgekeurd worden,
Was er een. niet gansch naar hun gedacht en
volgens hunne strekking geschreven, het apprd-
haiuur werd geweigerd. Hel woord van den
onderw ijzer was aan dezelfde censuur onder
worpen. Waagde hij het maar eene enkele maal
de geschiedenis, of 't is gelijk welke wetenschap
onder liet ware oogpunt te beschouwen, seffens
waren de zwartrokken daarjte paard en de loop
baan van den leelilzinnigeu ambtenaar werd
onbarnihai tiglijk gebroken
Zou er niemand durven beweren, dat die
blanke niet onder de dwingelandij der zwarten
stond, niet geheel van hen afhing. Neen dui
zendmaal neen
Eindelijk beginnen de liberalen, de natuur
lijke voorstaanders van het onder wij», den
veldtocht legen die erbarmlijkc wet. De heug
lijke dag komt eindelijk aan, dat de slavernij
in de officieële scholen afgeschaft wordt, tedere
vrijzinnige mensch juicht de bevrijders en hun
werk toe. De bevrijden ook roepen Leve de
vrijheid Leve dc onafhankelijkheid Leven
de liberalen
Allen Eenpariglijk, zult Re denken? Helaas?
neen ongelukkiglijk neen Menige onderwij
zer vas zoodanig aan de geestverdoovende
voogdij van pastoor en onderpastoor gewoon
geworden, dat zij deze als een onafscheidelijk
iets voor kan léven aanzagen en bij den dage
raad der vrijheid zich vrijwillig .veder onder
hunne zieldoodende macht gingen stellen, in de
zoo beruchte scholen met God.
Wat dunkt thans, geachte lezer zoudl
gij nu beginneh gelnoven, dat dit land niet al
leen in de werklijkehfid bataat 3 Ik twijfel er
niet aan of ge zijl biervan ten volle overtuigd.
Maar ga mi toch niet zeggen dat de toestand
van het onderwijs en bijgevolg van de be fjsehe
natie, dat dit groot nadeel aan de opvoeding
van onze dierbare kinderen zal toebrengen.
Neen Zekerlijk neen 1 geloof dat niet. Og-
'vermijdelijk zal de vooruitstrevende partij
daarbij oneindig veel winnen. A! die verbas
terde wrggeloopene mannen en viouwen zuilen
door weldenkende en in de goede beginselen
j opgevoene jongelieden en jonge dochters ver
j vangen worden. Onze jeugd aal alzoo in eerste
lijn haar voordeel daaruit trekken, 't ïs waarv
liet zou vertroostend voor de binnaars Ier v »j-
heid geweest zijn* dat kleinood, dat zij b( ven
alles liefhebben, door niemand te zien verstoo-
len. Maar aangezien de overloopers zoo laag
gedaalJ zijn, dat zij geen tegrijp hunne
eigenwaarde meer Lebben, vind ik het verkies
lijker. dat wij van hen verlost zijn Wat had
den we toch van zulke ontzenuwde wezens te
verwachten
Ze zouden voorzeker niet in staat zijn de
veredelende gevoelens in de liirten van ons
kroost te storten, gevoelens vac liefde voorde
vrijzinnige wetten van ons vaderland, gevoe
lens die zij zelven niet meer bezitten.
En daarom wensch ik het liberaal ministerie
over hunne verwijdering gelujt en toep met den
proteet Gods uit
1 De wet van 1 juni 1879 beeft de ddore
1 takken van den boom des onderwijzers als de
stormwind afgerukt ze zijn maar alleeu meer
goed om in het vuur geworpen te woideu.
DE VERTOONINGEN VAN ZC
Taal en- Vrijheid heeft, verle<
bewezen dat zij niet alleen comediespt
ook dramas op» meesterlijke wijze uil
Gods genade, vertaling van een fran
ziedaar het drama dat zondag werd ui
De keus alleen van d*t stuk strekt aan
stuur van Taal en Vrijheid, tot eer:dat, s'
zijne liooge en beschaafde zedelijkhtif
zielroerende tooneelen di8 er in vcorkot
zijne verstandige en belangwekkende aanee.,
keling, een der schoonste die wij ooit op een-
danig groot of klein tooneel hebben zien opvo»
Wat de uitvoering vau Op Gods genade t
treftdeze was prachtig. Wij zullen de verschi
lende rollen niet ontleden, om onze critiek te zep
gen over elkeen der acteurs ieder heeft zijne r<
gespeeld met talant en bijzonderlijk met zielc
witte neusdoeken die, gedurende de gansche ui
voering
uit de zakkpn vielen zijner hetbew'
van.
Was de uitvoering zoo goed, beviel zij het pi
bliek zoo zeer, dat wil niet zeggen dat.er
was dat faalde wij souden eeu weinig min t
geratie. overdrevenheid willen zien in het
van Mevrouw Bataille en van M- Van k
lom: grappig meisje of jongen zijn, dat l» se
wel. zeer lief maar op 't oogeiblik dat er g
weend wordt, mag men niet lachen.
Die zegden dat de Aalstenaars vr*
dramas zija,. hebben zondag gezien dat et
waar is, en eiken vriend van de ajuinen.
fier over zijn.
Het ander stukje dat op het drama volg.
is ook wei afgeloopen.
Wij zullen niet zeggen dat dit stukje zor
op zijne plaats niet was maar wij zien soor
lijke dingjes niet gïpur.e spelen. Fikst.
NIEUWS UIT HEERST.
Over eemge dagen hw ft te Boerst de
plaats gehad van het kind een» bijzon/
Na de plechtigheid garen peter er
volgens het gebruik dat er beslaat f
franks ia den kandelaar en elk twee
degene die de koster remplaceerde. De *wi
was in zijne zeDcliool.Op het oogenblik ds
zij zich wilden verwijderen, riep ée onderpas
toor tot de meter Er is hier een frank kerk
lid te betalen. waarop de meter seffens vroeg:
Hebt gij nog niet genoeg, als wij te Msoem-'f*
franks in de kerk laten
De onderpastoor had genoeg, hij trok
fens van door-
Tot Beerst bestaat het gebruik dat de
na den doop luidt itidieo hij iets krijgt.
hoerende luiden ging de peter naar dr. s
zeide toi den onderpastoor, indien zij fc t
den dal zij hu0geld moeiten terug hebót..
Zij begonnen, maar in plaats van acht poor 0
te luiden hebben zij er maar drij geluid.
Voor 4 frs i'
Dé koster luidt eene paos voor iedc.4 halven
frank dien hij krijgt, dus 4 frs was voor acht
poozen betaalt.
Wat zegt gij van zulke handelwijze X.
HET GOUVERNEMENT AAN 'T WERK.
Bij koninklijk besluit is het bouwer, van scha
len van ambtswege bevolen in de volgende ge-
meémten
Eene lagere meisjes-schoof te liozemont
Eene school te Prouedroux
Het uhvoeren van verbeteringswerken aan h
scboolgobouw te Bevel.
Dat zal aan die gemeenteraden ot les diene
die weigeren hunnen plicht ie doe.i.
Een koninklijk besluit van -omber 1^
bevat, dat de jaarwedde en emólun ten d'
den van het onderwijzend ptrsonec'
scholen, loopen, te rekenen van den
indienstiouiag <;n ophouden den da
diensten eindigen-
Bericht aan de gemeentebesturen
aan volkomen.
