DE HERDENKING
der Gruweldaden van September 191b.
J. VAN ÖPDEN80SCH
Het is op het initiatief der onpar
tijdige Maatschappij van Onderlin
gen Bijstand. De Vereenigde Werk
lieden, onder het Voorzitterschap
van Camille Troch met Coen jean
als Ondervoorzitter, Saeys Frans
Schatbewaarder,Gits Evarist (afdee-
ling Pensioenfonds), Geeroms René
(afdeeling Ziekenfonds), Schutyzer
Alfons (afdeeling Herverzekering-
bond), Secretarissen en Van Cam-
üat raijüe woorden weerklank vinden in Neen, de dankbare bevolking zal noch de
alle harten, ze zijn de uitdrukking der helden, noch de martelaarsorergeten, hunne
gevoelens van het dankbare volk, de ver- namen, de naam vau onzen Bondsvoorzitter
tolking der gevoelens mijner collega's van Frans De Moor, de namen van allen zullen
den Senaat,de echo der stem van de geheele gegrift worden in het marmer, om hun roem
.Belgische natie. aan't nageslacht te verkonden en ze zullen
«ij. vaders en Moeders, Echtgenoo- gegrift blijven in ons hart tot ook ons laat-
ten en Kinderen der gevallen Martelaars, ste uur zal
U bieden wij onze hartelijke betuigingen
van deelneming in de ramp die U zoo bru
taal heeft getroffen. Moge de algeraeene
eerbewijzing U een troost wezen. De namen
der Martelaars, die we verecren, staan ver-
komen zijn.
Deze rouwgarve leggen wij bier neder in
naam vau den Bond, ter bevestiging der
gevoelens welke ik in aller naam heb uitge
drukt.
penhaut Cornells Hlllpschrijver, dat me,cl in bet geschiedenisboek van Aalst, in
de indrukwekkende plechtigheden (lc annalen van België ze zullen voor hei;
welke de ganschebevolking van Aalst nase gebe:
Heeft bijgewoond, en welke opge
luisterd werden door het muziek van
het 21c Linieregiment en de aanwe
zigheid eener belangrijke afvaardi
ging van het leger, hebben plaats ge
had.
Ter herinnering aan dien grooten Redevoering van M. De Brueker,
heugelijken rouwdag, kondigen wij thans Voorzitter van den Arrondisse-
hier de redevoeringen af welke 7s na- mentsbond
gebeiteld zijn in het marmer, en
een Sprankel van den luister die huunc
marteldood omgloort zal ook om U zweven
die hun dierbaar waart.
Vaartwel, Gij Groote Helden en Marte
laars, het dankbare Belgische Volk zal U
nooit vergeten
middags werden uitgesproken op
het graf onzer vermoorde Bestuur
leden Frans DE MOOR, Voorzitter
en alsdan ook Voorzitter van den
Mijne Ileeren en'Stadgenooten,
Namens den Boud der Maatschappijen
van Ouderlingen Bijstand van 't Arrendisse-
Arrondissementsbond dervrïjc MaaF
schappijen van Onderlingen Bijstand, rw»*» v.-sunWi u.. lainikehuiatWiiUo,
onzen Schatbewaarder LouisSAEYS,
en ons Bestuurlid Gustaaf AEL-
BRECHT, door MM. De Büeck,
Senator," Scheidsrechter van den
Bond, J. De Brueker, Voorzitter van
den Onderlingen Bijstand Eerbied
en Recht voor Allen en door onzen
huidigen Voorzitter Camille Troch.
Redevoering van M. De Blieck,
Senator
Mijuheeren en Medeburgers,
Op het graf der martelaars, die hun
bloed hebben vergoten voor hef heil en de
toekomst vau het geliefde Vaderland, weer
klinken de stommen van allen, die hulde
brengen aan de grootheid,aan de verheven
heid der offers, vrelkc deze nederige men-
schen voor ons allen hebben gebracht.
Met het hart vol treurnis, vol rouw en
eerbied, zijn de duizenden hier saam ge
stroomd om bij hun stoffelijk overschot te
verklaren hoe groot onze bewondering! en
onze liefde is voor hen die vielen onder den
stormloop der bloeddorstige barbaren, om
hen te zeggen, dat ze geen droppel bloed
nutteloos hebben vergoten,"dat hun marte
laarschap het zaad is geweest waaruit het
nieuwe België is herhoren.
Ik ben er trotsch op hier als scheidsrech
ter van den Bond der Vrijë Maatschappijen
van Onderlingen Bijstand, yah het Arron
dissement Aalst, eene bezondere hulde te
kunnen brengen aan de nagedachtenis van
den betreurden Voorzitter Frans De Moor,
de brave man die zijn genoegen vond iu het
verrichten van al het goede waartoe hij voor
zijne medemenschen in staat was en aan
zijn medebestuurlid Louis Saeys, edele
menschen behoorende tot den werkzamen
stand en die in zich de waarde, de goed
heid, de degelijkheid van ons geheele volk
verpersoonlijkten.
In die bezondere eerbewijzing aan de
mannen wier groote gaven ik heb leeren
hoogschatten, omvat ik allen, die met eH
nevens hem zyn gevallen ik ben overtuigd
welke hier gebracht worden aan de slacht
offers en tevens aan de familiën dergenen,
die den 27 en 28 September 1914 den eer
sten aanval der duitschors tegen onze duur
bare stad doorstonden eu gevallen zijn als
martelaars van bühne trouw en gehecht
heid aan het Vaderland en den geboorte
grond.
Bij de bezondere hulde die we bewijzen
aan onzen Bondsvoorzitter Frans De Moor,
die door zijne werkzaamheid eu verkleefd
heid aan de welvaart der werklieden, de
genegenheid had verworven van alle Zie
kenfondsvrienden van Valst en het Arron
dissement, hij de betuigingen van erkente
lijkheid eu dankbare nagedachtenis, die we
'I -li goeden Bondsvoorzitter wijden voor al
het goede, dat hij als nederige werkman
stichtte, voegen wi; onze betuigingen van
sympathie en bewondering voor de moedige
helden, die voet voor voet den geboorte
grond tegen de overmachtige barbaren ver
dedigden, zonder een enkel oogenblik te
falen iu 't vervullen van hunnen boveumen-
schelykeu plicht, en we kunnen eene huive
ring van trei.- niet bedwingen telkens, als
we er aan denken hoe langs deze zijde van
de Dender do zoon vol dappërbeid deel nam
aan don reuzenstrijd, terwijjaan de over
zijde, de vader, de brave Frans I)e Moor en
zijne geburen, door bloed- en roofgierige
oumenscheu laf en wreed werden vermoord,
terwijl hunne nederige woningen in vlam
men opgingen.
Want, in onze huldebetuigingen aan den
diepbetreurdon Bondsvoorzitter begrijpen
wij al de slachtoffers der ongelukkige "Wijk,
die met hem zijn gevallen onder de slagen
der razende, duitsche moordenaars, die op
deze gebuurte hunne bloedwraak hebben
gekoeld voor deu hardnekkigen tegenstand
welken onze dappere helden hen boden.
Gij allen, nederige inwoners dier volks
wijk, hebt geleden en geboet voor de heele
bevolking van Aalst, de hecle bevolking van
Aalst zal ook nimmer uw martelaarschap
vergeten, zoomin als de honderden die uit
den kring hunner familie en vrienden mee-
doogenloos werden weggerukt om in ellende
Redevoering van onzen Voorzitter
Camille Troch
Mijnheeren en Vrienden,
Als Voorzitter van het Ziekenfonds werd
mij door het bestuur de droeve eu pijnlijke
taak opgelegd, om hier in naam der maat
schappij u De Vereenigde Werklieden
een dankbare hulde to wijden aan de duur
bare nagedachtenis van wijlen onzen diop-
betreurden Voorzitter Frans De Moor en
onzen zeer betreurden Schatbewaarder
Louis Saeys, als martelaars gevallen den
27 September 1914, door de duitsche bar
baren getroffen en als helden denzelfden
dag overleden; ook aan Ü,acht baar Bestuur
lid Albreeht Gustaaf, overleden iu 1914,
aan U, opgeëischte medeleden en aan U
helden, die gevallen zijt op het veld van
eer, aan TJ, aan U allen onze ouvorgeetbare
hulde en uw aller gedachtenis zullen wij in
eer houden
Het ware overbodig,Mijnhderen en Vrien
den, hier al het goede, hier arde moeite
en opoffering aan te halen van onze diepbe-
treurde vrienden. Het zij mij alleenlijk toe
gelaten, onder vele, eenige verdiensten en
deugden aan te halen, inzonderheid van
onzen te vroeg ontnomen Voorzitter Frans
en Schatbewaarder Louis.
Reeds van het begin 1890 waren beiden
lid en bestuurders van ons geliefd Zieken
fonds. Hel daaropvolgende jaar yn rdon onz
dierbare overledenen, de Voorzitter eu de
Schatbewaarder onzer Maatschappij.
Van af dien stond da gteekent de strijd,
de moed, de vastberadenheid en de opoffe
ring van ons aller vrienden wanti.i 't jaar
1890 wierd'de Maai schappij pijnlijk getrof
fen doorziekte en beurtelings afsterven van
onzen eersten Voorzitter, Louis De Braban-
tcr en een groot getal medeleden, 't Was
alsdan dat. onze Frans vooreerst en Louis
daaropvolgend het bewijs leverden van wijs
heid en wilskracht, want ons bestuur eu
leden weten zeer wel wat het is eene maat
schappij van onderlingeu bijstand tot stand
brengen, doen groeien en bloeien van een
ledental van 35 op 23 jarig bestaan te bren
gen tot een 600 tal, eu daar waren onze
Frans en
Ie ware helden van.
propagandadoor
rdrachten,
van het 73c infanterie-regiment laffely k ver
moord waren terwijl zij als helden nog genade
vroegen voor vrouw en kind onbekommerd
met hun eigen lot dat dooi- de barbaren wel
dra beslist werd.
Zoo elk weet als lafhartige barbaren die
de duitschors waren, werden onze moedige
helden zonder de minste misdaad of reden
tot schietschijf gebruikt om hunnen ontee-
renden aanval te doen lukken on hunne
vernielingzucht on bloeddorst verzadigen.
Ja, moedig zijn zij gevallen als helden,
een laatste woordroependetotvrouwen kin
dei en, een laatste zucht uitende en een
allerlaatste wensch in hun stervende oogen
lezende, te weten Vaarwel gij allen, teer
geliefde weèzen, vaarwel duurbare vrouw
feu kinderen, vaarwel geliefde zonen in bet
Belgische Ieger.Ik weet dat gij uwe plichten
kent en zult doen, verdedigt Vaderland en
Haard en ik zal gewroken zijn.
Aldus vermoord en stervend hebben wij
met don rouw in onze harten, zeer naar den
verlossingdag getracht, om onze schuld van
dankbaarheid Jiier te komen vervullen op
deze laatste rustplaats van onze Helden en
martelaars, ons overleden bestuurlid, onze
gestorven opgeëischte leden en onze dappe
re soldaten, onzen dank, rouw eu vaarwel
toe te spreken.
Dat deze kroon hier neergelegd, het be
wijs geve vau onze trouwen verkleefdheid
aai: allen en woest vrzekerd, vrienden
Frans, Louis en Gustaaf dat wij nooit de les
sen eu goede voorbeelden zulleu vergeten
eu indachtig zijn dat Gij ons steeds' den
waren weg hebt getoond, om onze onpartij
dige ziekenfonds - De Vereenigde "Werklie
den in i er, groeien bloei te houden, ja
wij zweren 1 op Uwe voetstappen te zullen
volgen en zeggen Vriend Frans De Moor
onzen onvergeetbaren Voorzitter vaarwel,
aan onzen achtbaren Schatbewaarder, Louis
Saeys vaarwel aan onzen vriend en raadslid
Albreeht- Gustaaf. Vaarwel aan V allen binst
den oorlog gesneuvelde, gevallen en overle
dene leden. Vaarwel, rust zacht op dezen
doodenakker onder de schaduw vau kruis eu
kroon.
Vaarwel Vrienden, vaarwel.
Mef genoegen hebben w ij besta-
tigd, dat ook onze Zustermaatschap
pij De Foekoin.'-t van Geeraards-
bergen, .vertegenwoordigd was.
We danken de Overheden, de In
richters de Maatschappijen en dui
zenden deelnemers voor de grootste
hulde aan de slachtoffers, ook aan
onze martelaars gebracht.
De tfereenisde Werklieden.
iepbe
<Jiep
treurden, V
Schatbewaarder Louis d
Door aanhoudende
gesprelckeu. uitleggi
doorhun minzaam karakter en goed vooruit
zicht wisten zij alle hinderpalen te overwin
nen, wisten zij door voorbeeld en daden de
overige bestuurleden aan te moedigen, te
overtuigen eu luin den waren weg aan te
tooneu. Zoo waar zijn ons gezegden, dat deu
Belgischen staat het. moedig en heldhaftig
gedrag van ons twee achtbare bestuurleden
erkend heeft en in het jaar 1900 reeds het
eereteeken van 2cen iii 1914 het eeretee-
ken van l°klas heeft geschonken.
Maar eilaas wat heeft ons dit alles gebaat
toen wij op datum 27 September 1914 de
droeve waarheid ontdekten en getroffen tot
in het diepste onzer harten kwamen te
en jammer voor den vyand te arbeiden en bcstatigen dat onzen teerbeminden Voor
onder mishandeling en uitputting stervend zitter Frans en onzen betreurden schat-
neer te zinken. bewaarder Louis door de Duitsche barbaren
BOEKDRUKKERIJ DF. VOLsSGAZET
STEEN- en KI.E UB ENDLIK.
KAPELLESTRAAT, 13, AAI.ST,
Papier- eu Boekhandel,School- en bureel-
behoeften, allerlei schrijf- en teekengerief.
Verzorgde en spoedige uitvoering van
alle drukwerk Fakturen, brievenhoofden,
enveloppen, prijscoerauten, omzendbrie
ven, strooihrieven, doodbrieven doodbeel-
dekens, visietkaarten, enz, enz.
Boeken om Fransch te leeren, woorden
boeken, allerlei wetenschappelijke werken
en aangename lectuur.
Te koop aan 1,50 jr. het Gedenkboek van
de slachtoffers der duitsche moordenaars, 26,
27, 28, 29 September 1914, ten voordeele der
weduwen en weezen der martelaars.
