het vierde niet van 'tgeén eene gelyke hoeveélheyd aen
de arme handspinster kost die slegts 50 centimen dags
verdienen kan. Maer hoeveel verkoopt dien ryken
fabrikant zyne mekaniekgarens Uyt redens die wy
reeds hebben aengehaeld, zoo duer of weynig min als
die arme handspinsters. En wat betaelen die ryke
lieeren aen hunne werklieden Zy hebben hunne werk-
luvgkundige die eene goede daghuer winnen, maer
al de andere winnen, in het algemeen eenen gerin
gen dagloon. Dé groote winsten zyn vóór de borze der
meesters de arme werklieden dié alles verveêrdigen en
by gevolg alles winnen, hebben slegts het dagelyks
brood.Ditalles ingezien,zouden de vlasmekaniek-spin-
neryën niet met eene byzondere belasting dienen geslae-
gen te zyn, om ze eenigzins voor wat den voortbrengprys
raekt, op de zelfde ry van het handgespin te stellen?
Met deéze reeds aengehaelde middelen, zal men, wel
is waer, de bedelarv niet teenemael uytroeyënmaer zy
zal evenwel verminderen en min of meer verdraegelyk
worden. In onze opvolgende nummers zullen wy andere
middelen om dit laetste doel te bereyken, voorstellen.
Naer men ons berigt blyven de zoo gezegde meéters op
de aerdappchnrrkt nog altyd de zakken teekenen als of
deeze aen een aeeys-rechl onderworpen waren wy zou-
den geêrne weéten wie dit geld in zynen zak steekt, en
volgens welk reglement deéze willekeurige eyschen toe-
gelaeten zyn. Indien eenen armen uytgehongerden suk
keleer iets diergelyks kwame te bedryven, hy zou dae-
delvk vastgeklitst worden, en hier dat zulks onder de
oogen der politiemannen gebeurt, spréékt men er niet van.
Opzigtelyk deéze zaek zyn ons de volgende vraegen toe-
gestierd
Is het waer dat met de opbrengst van dit gewaend
meet recht menigen liter geknapt word?
Is het waer dat diergelyke literknapping weynig
pi'ysbaer is
'Is het waer dat dien die liters of goelen wilt knappen
deeze uyt zynen eygen zak, en niet uyt dien der boeren,
behoort te betaelen
Het barbiersblad van Dendermonde, de Gazel, kan de
artikels dit' wy over den yzeren weg geéven niet ver
kroppen; altyd komt heter op terug, zonder egter eenen
der/.elve te konnen wederleggen. Voorleden zondag zegde
het bladje dat het geloofde (lat wg de troonrede niet ge-
leizen hebben, teaerin men aen de schatpligtige belooft dat
de conlnbütiën vóór tjaer 1841 met zullen verhoogd wor
den en dat men derhalve nutteloos het geld niet zal ver
kwisten om aen onze, grillen te voldoen. Wy willen zeer
wel gelooven dat het barbiers-orgaen de troonrede geleé-
zen en bovendien wel bestudeérd hééft, maer wy durven
ook stellig verzekeren dat hel deéze al wederom niet
verstaen heeft, anders zou men er zulke dolzinnige onge-
rymdheden niet in aentreffen.
Eene allezins verontweérdigende zaek hééft over wev-
nig tvds te Loven plaets gehad. Het geld hier naemelyk
de schielyke kazakkeering van eenen onderwyzer der
armschool die dóór den algemeenen administratie raed
der Godshuyzen van Loven, geraedpleégd over de voór-
trelfelykheyd onzer egt vlaemsche en onverbasterde moe-
dertael, in eenen langen brief dien wy onder de oogen
hebben, met véél agting van dezelve sprak en haer open-
lvk den voorrang op het commissie stelsel toeschreef.
Ingevolge deéze verklaering zond den administratie raed
bevel aen den onderwyzer van by het opregt vlaemsch
stelsel te blyven en de noodige boeken en leéstafels aen
te koopen.
Welken Belg zou liet konnen gelooven
Dien hoofdonderwyzer van Loven heeft zich boeken en
leéstafels aenverzorgd en hééft inderdaed, volgens het
uytdrukkeiyk bevel zyner onmiddelyke oversteonze
vlaemsche nationaele moederlael aen ile vlaemsche jeugd
hem toevertrouwd, geduerende dry of vier maenden on-
derweézen. Doch eylaes eenen zekesen cantonnaelen
schoólopziender deszelfs schóól eens zynde komen bezig-
tigen, en gewaer geworden dat onze vlaemsche moeder-
tael daer onderweézen wierd, heeft aen den onnoozelen en
hangen schoolmeester bevoólen van al die vuvle leéstafels
weg te smyten en het commissie vlaemsch te o'nderw vzen
het géén deézen schoolmeester terstond gedaen heeft,
(ondanks de uytdrukkelyke bevelen zyner oversten) uyt
vreeze van zvne broodw inning te verliezen Dien'can
tonnaelen schoólopziender is eenigen tyd daernate
Antwerpen, als provinciaelen schoólopziénder benoemd
geworden
Moet men nu nog vraegen hoe het mogelyk is dat die
verbannene tael, op vlaemschen bodem, zoo grooten
>oórdgang doet, en overal haer hollandsch venvn uyt-
spouwt Moet men nu nog vragen waerbv het komt
dat den vlaemschen volksgeest dermaete verslapt dat er
eemge leden der kamers zich over gestoord hebben - als
men ziet dat de dóór het gouvernement bezoldigde a'mb-
tenaers hier toe alles aemvenden. Arm Belgiënhet zyn
uwe eygene bestii rders die u slaeven maeken van uyt-
iieemsche volkszeden en gebruyken, die u in 1830 de wa-
pens hebben doen opvatten om den dwingeland Willem
over den moerdyk te jaegen. Past op! want, na d'eene
onderdrukking volgt d andere, den eenen afgrond roept
den anderen in en aldus zal welhaest uwe nationaliteyt
die haeren voornoemen grond in de volkstael vind, aen
den vremden lafhertiglyk verkogt weézen.
Apropos van kazakkeering, wy hebben van den
Demerbode niets meer ontwaerd, zou deantwoórdvan M'.
Havermans den mond aen dit blad gesloóten hebben, of
zal het zich wederom bekeereu? Mr. Havermanskan toch
met eene antwoord meer verrigten dan den Oenderbode
met verscheydene artikels. Wy wagtcn den uytslag der
zaek af.
Den heer Chevalier Cans, deézer stad, onvermoeyely-
ken voórstaender der oude vlasnyverheyd hééft aeïi de
kamer der volkstegenwoórdigers eene verzoekschrift
ingediend, strekkende onr te bekomen dat de lynwaeden
van garen met de hand gesponnen, door eenen byzonde-
rcii stempel zouden onderscheyden worden van de me-
kaniek-lynwacden. Op voorstel van M. De Smet, is dit
verzoekschrift naer de commissie van nyverlieyd gezonden.
Hebben de kamers dit verzoek niet dacdelyk ingewil
ligd, hetistehoópen dat eerwynigvan hier eenevoldoende
antwoord aen den verzoeker zal worden beteckend. On-
derlusschen moedigen wyonzen ieverigen stadsgenoot aen
op dat hy by zyne lolfelyke en allezins goede onderneé-
ming blyve, hem verzekerende dat indien de kamer geen
gevolg aen zyne billyke aenvraeg kwame te geéven niette
min hy de dankbetuygingen van alle mensehen-vrienden
zal verwerven.
Eene deputatie van de koophandelkamer deézer stad,
is voorleden Maendag by den heer minister van open-
baere werken in gehoor ontvangen geweest, oin de op
lossing van het vraegstuk eener regtstreéksche yzeren
spoórbaen van Brussel op Gend langs Aelst, te verhaes-
ten. De deputatie heeft met den heer minister van open
baere werken en met twee of dry zyner ambgenoóten
gesproken, mits de oplossing van 'dit vraegstuk van den
raed der ministers afhangt. Emancipation.
Den Moniteur agricole, in zynen eersten nummer kon
digt eenen zeer weidenkenden artikel af, waer in hy het
inrigten van stapel-plaetsen (entrepots) of openbaere ma-
gazynen, tot het ontvangen van alle sóórten van graen-
gewassen, zonder betaeling van tol-regten, gescliikt,
voorstelt.
Deéze imnagazyning zou zonder twyfel den besten
uytslag opleveren, want in de overvloedige oogsttvden
zouden de groote capitalisten, in deéze stapel-plaetsen
hunne gekugte graénen konnen bewaerenom dezelve
laeter te verkoopen. In een wóórd deéze stapel-plaetsen,
zouden volgens de geéne van Marseille, die er allecnbezit,
ingerigt worden.
Met aen dit voorstel te beantwoorden, zou liet gouver
nement de bewaeriug der inwendige overschotten en de
inkomst van toevoeringen, zeer vergemakkelyken.
Op zulke wyze zouden de capitalisten ook tot de uyt-
wendige voórraeds bezorgingen, de hand konnen leenen
en men zoude zekerlyk de prysverhoogingen die byzon-
derlvk de werkende klassen bereyken, tegenhouden.
Wy haperen geen oogeublik de gedagten in dit zeer
wel beredeneérd artikel geuvt, vóór te staen; want de
hedendagsche noodwendigheden vereyschen dat de
beste maetregels, die eene wyze bestiering aenbeveélt,
voórgeschreéven en gevolgd worden.
Men hééft ons geklacgd, dat er digt. by de stad
plaetsen zyn waer men des avonds in veyligheyd niet kan
passeéren. Onder deéze is de Zoutslraetpoört, alwaer
reeds verscheydene persoonen aen aldaer wagtlioudende
kerels hebben moeten drinkgeld geéven. Wy roepen de
aendagt der veldwagters hierop in, en hoópen dal deéze
enkele aenmerking haer nytwerksel zal hebben.
-Eenen reyzenden kommies onzer kennis gisteren
met zyn rytuyg van Sottegem komende, wierd dóór
eenen armen op eene eenzaeme plaets om een aelmoes
gesmeekt; den reyziger gaf hem een stuk van 5 centimen,
maer hierover niet te vreden, eyschte den bedelaer ge
noeg om eeij brood te koopen. Op de weygering van den
kommies, begon hy te vloeken en zogt eenen steen om
dien naer den reyziger te werpen. Word hel niet hoogst
tyd dat men middelen werkstellig maeke om aen de arme
werk (e verschaffen
Eene talryke dievenbende doorloopt thans de om-
streéken van Aspelaer en Nederhasselt. In den nagt van
50 Nov. II. is deéze bende in de hove van J. De Roeck,
te Nederhasselt, gedrongen; den landbouwer op liet ge-
rugt wakker geworden, stond op en meynde zich te
kleeden; doch nauwelyks uyt zyn bed, trad eenen boos-
wigt in de kamer, gewapend met twee pistoólen. Den
landbouwer vliegt naer zyn vuerroer, mikt op den kerel
maer het vuerroer ontplofte niet. Alsdan slaegt den
pachter met zyn wapen waervan hy de kolf verbryzelt
terwyl den dief hem met een stuk hout neérveld. De
vrouw van den landbouwer poogende te vlugten wierd
wederhouden, en de dieven wiër getal tot thans onbe
kend is, na wel geëéten en al wat zv vonden medegeno
men te hebben, zyn vertrokken, laetende den pagter in
eene deêrlyke gesteltenis, doch niet hóópt van hem te
zullen konnen behouden.
In de omstreéken van St. Lievens-Essche en Steen-
huyze, blyven de dieften en bracken aenhoudend voórt-
dueren. Deéze weck is er wederom in twee versehillige
pagthoeven gedrongen en zyn verscheydene voórwerpeu
gestolen.Ziende dat de liooswigten nergens in hunne
feytcn gestoord, deéze met meer en meer stoutmoedig-
lieyd voortzetten, konnen wy de gemeente-bestueren
niet genoeg aenraeden van spoedig nagtwagten of pa-'
trouillen in te rigten, waeraen eiken ingezetenen geëme
deel zal neénien.
Heden zaterdag, 5 Dcc. om 7 4/2 ueredes avonds,
zal er in liet Kleyn Gend alhier, eene vergadering van
koopmans, fabriekanten en industrieéle plaets hebben,
om over den yzeren weg eene onderhandeling te houden'.
AI de borgers die eemg belang in de verweézenlyking
van dit nul lig eu voórdéèlig werk stellen, worden ver-
zogt. zich aldaer le laeten vinden.
Onze lynwaed-nierkt van lieden was wel vóórzien.
Dóór Z. Iloogw. den bissehop, zyn benoemd
M. Bettens, pastor le Aslene, tot pastor te Erwete-
ghem.M. Van der Auwerineiilen, nu onderpastor le
Ëvergliem, tot. pastor te Lootenhulle.M. L. De Vos,
best Herder van liet gasllmys te Geeraerdsbergc, tot pas
tor te Aslene.M. Claus, onderpastor le Elseghem
lot pastor (e Vlcckem.
M. Liedts, pastor te Lootenhulle, is tot pastoren
deken benoemd te Ronsse, in vervanging van M. De
Clercq, die zyn ontslag bekomen heeft.
Zyn nog benoemd: M. Willems, onderpastor te Mae-
tere, in de zelve hoedaenigheyd te Iinesselaere, en ver
vangen dóór M. Gliysels, onderpastor te Meldert, die
dóór M. Gallens, onderpastor te Bellem, word opge
volgd. M. Van de Velde, priester in het seminarie, is le»
onderpastor te Bellem benoemd.
Deézer dagen heeft M. Simoens, pastor van O.L.V.
kerk, gezeyd op St. Pieters te Gend, zynen vyf-en-twin-
tigjaerigen jubilé, van zoo veéle jaeren als geestelyken
herder van die parochie, in hoedaenigheyd van onder
pastor en van pastor, de St.-Pieterlingen onder zyn be
stier gehad te hebben, gevierd. De gebuerte van den
agtbaeren geestelyken is des avonds luysterlyk verlicht
geweest.
M. Eeman, pastor te Sinay, en M. Roels-Damme-
kens, burgemeester te Lokeren, hebben elk eene zilve
ren vergulde medalie bekomen van het gouvernement,
voor hun prysbaer en moedig gedrag by den brand, die
in mev laetstl. een deelderkerk van Sinay hééft verdelgd.
Den Volksverdediger \-,m Geeraerdsbergen bevat liet
volgende: Wy verneémen dat het stedclyk bestlier dei-
stad Lessen, aen den Minister der openbaere werken, op
de vraeg van twee leden van onzen gemeente raed, den
12 bietst een verzoekschrift ingediend hééft, op dat hy
aen de niaetsehappy van den Yzeren-weg -der Dender-
valley geenen uvtstel meer verleene om de werkingen te
beginnen; en in geval dat die maetsehappv aen hacre
verbintenissen niet volkwam, dat liet gouvernement eene
aenvraeg zou doen aen nieuwe onderneémers die zy het
millioen dat vóór borgtogt gestort is, als premie zouaen-
bieden, of bv middel van het zelve millioen die werkingen
of alle andere die onze ongelukkige bevolking zouden
konnen brood verschaffen zelf beginnen.
Verzoekschriften van den zeiven aerd zyn ook dóór de
gemeente bestueren van Onkerzele, Góefferdingen en
Overboelare aen den minister van openbaere werken
gezonden.
Den Gemeente raed onzer stad had besloten dergelyk
verzoekschrift dóór eene afzending aen den minister ter
hand te stellen, maer den tyd ontbrak aen het hoofd van
ons bestuer, en men lieéft het zelve maer den 20 laetst
ingezonden. Indien wy zoo kwaedaerdig waren dan veéle,
dan zouden wy zeggen dat er by sommige persoonen al
tyd ontbreekt, wanneer er kwestie is maetregelen te neé
nien of stappen te doen, om onze stad een weynig te doen
herleéven, en luiere menigvuldige ongelukkige werk en
brood te verschaffen.
-Men ieést in den Courrier d'Anvers:Wy hebben
gezeyd dat 500 Belgen het Leopold-kruys verzoeken;
men hééft ons verzekerd dat dit getal wel op acht hon
derd mag gebragt worden indien men de vremde petiti-
onnarissenmederekent. Wy kennen persoonen die 'tkruys
van eerevoór de zonderlingste redenen vraegen. Ziellier
eenige voorbeelden vóór welkers egthevd wy konnen in-
staen Eenen heer reclameert het omdat hy in het be
stier dat hy dient sedert 1850, geene voórdering hééft
bekomen, eenen anderen om dat hy op de eerste belgi-
sehe leening speculatie maekende, eéne som van 150,000
guldens gewonnen heeft; eenen derden omdat den vader
zyner toekomende echtgenoóte eenen gedecoreerden
schoonzoon hebben wilt; eenen vierden omdat hy in de
bureelen van het departement van oorlog eene verou
derde maegziekte lieéft opgedaen; eenen vyfden omdat
hy vader van negen kinderen is. etc.
Den communaelen raed van Brussel, hééft zater
dag II. eenen voorstel van M. Gendebien in overweéging
