STAETKUNDIG 0VERZIGT VAN 25 DEC. TOT 1
JANUARY.
gesloten zyn. Op deéze uer moet het koningryk van Poo
len insgelvks uyt delandkaert geschrabt, en nieuw Rus
land genaemd worden. Ongelukkig Poolen den eersten
dag desjaers is vóór u cenen rampzaligen dag maer de
genegenheyd der vryë europasche volkeren blyftu by
Men kan aen ons blad op alle postkantooren inschrijven.
Vóór de volgende regelen hééft men ons eene plaets in
ons blad van heden verzogt
Eenige dagen geleéden wandelde ik in de voórgeborg-
ten onzer stad met eenen myner vrienden Wy onder-
liandelden over verscheyde punten betrekkelyk onze
administratie, en onder andere over de weynige voórzor-
geu die zy gebruykt noópens de geheele toewelving der
vestingen. Is dit inderdaed niet zeer berispelyk Indien
er eenen brand in onze stad kwame onstaen, zyn de
vaert en den Dender niet te verre afgelegen en daer by
zeer weynig genaekbaer
Wy durven verhoópen dat ons bestier nog wel eens de
oogen zal openen vóór dat het een zoo onregelmaetig
werk zal laeten voltrekken, en dat te meer om dat de
delving van andere waterputten nog maer een enkel
ontwerp is.
Zie hier den artikel waervan wy Zondag Iaetst gespro
ken hebben; wy laeten hem ietterlyk zoo als hy ons ter
hand gesteld is, volgen
De bezorgdheyd en menschlievendheyd van onzen bor-
gemeester vóór de noodlydende klasse is waerlyk groot
en verdient allen lof 1 Niét alleen weet hy wat er in zv-
nen wyk omgaet, hy wilt zich bovendien verzekeren of
■de commission van andere wyken ook met de zelfde op-
lettendheyd werken. Nauwelyks was er heul aengebragt
dat in de' wyk A, dóór de commissie eenen kapitalist op
de Ivst dei' noodlydende was gebragt, die een verken in
dekuyphad liggen en twee in den stal, of er is daedelyk
order gegeéven, de commissiénvan alle de wyken buyten
gewoon by een te roepen om onderzoek te doende zaek
scheen zoo gewigtig dat den heer borgemeester aen den
secretaris aenmerkte, dat dit weêrdig was 0111 in de gazet
gesteld te worden.
In eene tweede vergadering alwaer ook present wa
ren de heeren onderpastors opverzoek van denheer bor
gemeester, en na genomene inlichtingen is er dóór de
commissie van die wyk als mede dóór de leden tot ande
re wyken behoorende aen den secretaris verzogt aen den
man met zyne verkskens, eene kaert te willen afleveren.
Alzoo wy ook nieuwsgierig waren, 0111 het bestaen van
deézen iiidustrièélenenneérstigeii man te kennen, hebben
wy ook de zaek onderzogt en oórdeelen dat zy ook mag
bekend zyn van onze medeburgers die alle belang heb
ben dat de bedeelingzoo wel als mogelyk is,gedaen worde.
Woont wyk A, 117, Molenberg, m het pachthof van
den lieer advocaet Van Wanbeke, Petrus Van Den Berg,
oud 47 jaeren, weever zonder werk sedert meer dan
een jaer.Zyne vrouw 49 jaeren, naeyster, met vier kleyne
kinderen, nogalle onbekwaeni te werken. De vrouw heeft
van tot 4 dagen in de wéék werk a 6 stuyvers per dag,
dit is al de winst van het huysgozin van zes persoonen.
Dóór de spaerzaemheyd, en mogelyk de mede hulp
van eenige medoogende 'burgers, lieéft deézen ongeluk
kige 11, maer ieverigen cu eerlyken man in het begin van
den zomer een verkskengekogt dathy heeft groot gebragt
met gras en aerdappelschellen, die den man en kinderen
inzamelen langs de straet, en bekomen bv de juff'r. Rani-
pelberg, d'hceren l)e Smet advocaet, Van Den Bossche-
Eenian, de kinderen De Pauw, De Craeker-Van Den
Bossche en andere. Twee maenden geleden is dit verken
geslagt en hetvloesch ter merkt verkogt waervan de stads-
rcgten betaeld zynde fr. 4-2S, heeft opgebragt circa 56
I francs. Hier mede is betaeld aen d'heer Van Wambeke
fr. 14-00 Imvslmer die hy ten agteren gebleéven was;
fr! 23-00 aen d'heer Callebautover aardappels, verbrnykt;
fr 8-00 aen d'heer Cobbaut bakker vóór brood reeds ge
noten; ej' blééf hem over fr. 10-00 waer mede hy weder
om twee andere verkskens gekogt lieéft. Geduerendc 2
maenden hééft hy deéze beestjes in het leéven gehouden
alleen met aerdappelschellen, en hebben op dit oogen-
blik eene weerde van 18 francs zoo dat dóór de neérs-
tigheyd van man en kinderen zy 8 francs verrykt. zyn.
Deézen persoon lieéft IS jaeren dienst, waeronder 2
jaeren veldtogt, tellende vóór 17 jaeren dienst, hy lieéft
reeds menigmael poogingen gedaen by de administratie
deézer stad^ tot het bekomen eener plaets als nagtwaeker
of stadswerkman, waer in hy tot heden niet gelukt is,
maer willen lioópen, dat de administratie zich zal ver-
haesten, aen de vraeg van deézen eerlyken en ncêrstigen
man, recht te doen.
Nu, wy vraegen het aen ieder gevoelig hert, of deézen
man met vrouw en vier kleyne kinderen niet ruym zoo
véél recht lieéft in de uytdeeling, dan eenen bedelaer,
te meer daer hy in de bedeeling van den armen niels
geniet, het is eene eer vóór de commissie der wyk A dit
Imysgezin op luiere lysten gebragt te hebben, in de
klasse der noodlydende en schamele arme, het ware te
wenschen dat liet aen alle zoo goed besteéd was.
liet komité der societeyt van d'Alliance, alhier geves
tigd, komt proeven der prysweêrdigste menschlievend
heyd te geéven. Den lieer-voorzitter, vergezeld vaneeni-
ge'zyner leden, hééft bv de welhebbende deézer stad
eene inzameling ten behoeve der gebreklydende gedaen.
Deéze inzameling heeft, nae men ons verzekerd eene som
van vyfa zesduyzend franken opgebragtZulke daeden in
zich zeiven, spreéken luyde genoegom de loftuytingen van
wie het zy, te konnen onlbeêren. Vt y konnenegter dezelve
onder stilzwygendheyd niet voórbygaen, en agten ons
gelukkig zulke akten te mogen aenstippen, aen welke
niet te véél rugtbaerheyd kan gegeéven worden, op dal
zv, in deéze algemoene ellende, véél naervolgers zouden
vinden.
Het Concert dat Zondag alhier ten behoeve der nood
lydende lieéft plaets gehad, is allerluysterlvkst gewcést,
eti hééft aller verwagting overtroffen. De harmonie hééft
by het uylvoeren liaerer twee stukken blyken gegeéven
dat zy wegens haere juyste en fyngevoelige uytvoeringen
zeer wel de faem verdient, die haer kenmerkt. Het eerste
stuk voórnaemelyk la fete des Chasseurs, hetwelk een
statig en moeyelyk, maer tevens indrukwekkend muziek
is, lieéft de "aendagt en verwondering der lalryke toe
hoorders verdiend en derzelver goedkeuring weggedrae-
gen. Joufv. Van Keerbergen lieéft, zich zeer wel van
haere taek gekweéten. Haer zangstuk dat aen de verga
dering 't meest behaegd hééft, was den duo van Guillau-
me Tell met M. Hanssen. Deézen laetsten hééft eene
uytmuntende tenor-stem, ook is het air van Lucie mei
véél talent dóór hem gezongen geweest. M. Van deMaele
deézer stad, lieéft insgelyks de aendagt op zich getrokken
en belooft eerlang de beste uytvoeringen vóór den
Trompet, overigens zyn wy gemagtigd te zeggen dat
deézen jongeling eenen'verdi'enslelyken leerling is. Wy
mogen ook niet nalaeten een wóórd over de -koorzangen
te spreéken, die, buvtengewoon wel gevat, zeei-volmaek-
telyk zvn nytgevoercl. De solos bezonderlyk wegens het
muzikael gevoel en jnysthcyd met welke zy uytgevoerd
zyn, verdienen voórnaemelyk acngestipt te worden, en
strekken niet alleen tot lof der uytvoerders maer wel be
zonderlyk van den bestierder, den heer J. Schelfhout,
aen wie wy over zynen onvermoeyelyken iever iti naem
der arme onze bedankingen en wegens zyne welgekende
muzicklalentcn onze gelukwenschingen toestieren. Aen
al de liefhebbers die het hunne hebben bygedraegen om
deéze zoo aengenaeme als edele avondfeest te verluyste-
ren, zy eer, lof en dankbeluyging; aen de talryke toe
hoorders die dóór derzelver milddaedigheyd hun brood
met hunne ongelukkige natuergenoóten deelen, zv van
gelyken.
Men hééft ons berïgt dat booswigten in het kasteel op
St. Job, by destad gelegen, hebben poogen in tedringen.
De kwaeddoeners waren talryk en reeds langs den afge-
sloóten hof, tot by ofin de wooning gekomen, toen zy
dóór eenig gehoord gerugt op de vlugl gedreéven zyn.
treffelyk man zyn, en dat deézen die zich anders gc-
draegd en dóór zyne handelwyz.e zich veragtelyk maekt,
den weêrdigen naem van liberael niet draegen mag; hy
kan er zich niet mede bekleeden, zonder dat men zyne
verwaendheyd vóór eene beschimping van liet liberalis-
mus houde, en men kan er hem niet in aenneémen zon
der het zelve te schandvlekken.
Daerom hebben wy den naem van liberael aen den
opsteller van het Verbond gewcygerd toetekennen, en
om hem en het publiek wegens de hoedaenigheden die
eenen liberaelen moeten kenmerken t' onüerrigten
hebben wy onzeliberaelegrondstellingcn voórgedraegen.
Vind dén opsteller van het Verbond iets gebrekkelyk
in onze liberaele grondstellingen dat hy dezelve beant
woorde. Vind hy in onze aentygingen iets dat niet
nauwkeurig is of enkelyk overdreeven, dat hy dezelve
onderzoeke en bestryde, en wy zullen zien of wy onze
gezegdens nog verder staeven moeten. Wyders, kan hy
beloonen dat wy in eenige punten van onze grondstel
lingen afwyken, dat hy sprcéke.
Tot daer toe zal men ons verschoonen van met het
Verbond nog van liberalism ns te spreéken, tenware het
nog durfde bestaen zich deézen weêrdigen titel toe te
eygenen.
Als iets zeer zonderling bemerken wy dat liet Verbond
zich op zyn catholicismus beroemt; wie hééft nogtans
aen dit blad naerzynecatholyke deukwyze gevraegd? W y
willen zeer wel gelooven dat het Verbond catholyk is, wy
twyfelen er zelfs niet aen, ofschoon deszelfs wérken,
naemelyk de leugentael geveynsdheyd etc. vvaerover het
hiet gepoogd hééft zicii te verregtvcêrdigen dóór het
catholicismus veroordeeld worden. Doch ingezien de
menschelyke krankheyd, gewccrdigt het catholicismus
diergelyko ondeugden te vergeéven onder voórwaerde
nogtans, dat men er berouw over hebbe en yoórtaen niet
meer liege noch geveynsd zy. Nu, 'tis'tgeénwy vóór 't
catholicismus van 't Verbond verhoópen.
Men hééft eenen oogenblik geloofd dat op de voor
stellen dóór M. O'Connell in eene meeting te Dublin,
gedaen, bet jong Ierland zich met het genootschap der
herroeping ging verzoenen. Maer deéze lioóp verdwynt
al wederom. De jonge Ieren evschen kragtdaedige maet-
regelen om de tallooze onrechtyeerdigheden van Enge
land tegen hun vaderland geploegd, te herstellen; terwyl
den berugten woehnan zich aenhoudend vleyd van dezelve
voórdeelen te bekomen zelfs zonder aen de wet strydige
poogingen aen te wenden. Overigens is de verbittering
allergrootst en wint dagelyks nieuwe aenhangers.
Talryke Carlistische benden blyven voórdncreud in
Catalomênrondzwerven, hetgeen de koninglyke troepen
verpligt onophoudelyk te been te blyven.
Zie hier in twee wóórden het waer carakter der vry-
w illigo ontbinding van de Schlèéswyksche staeten, die de
oflicieéle ontbinding was voórgegaen, en die den voorzit
ter zoo wel in zyne sluytrede had afgeschetst.Zulkdae-
nig vrywillig samenstelsel is onmogelyk, zegde hy, in
eene oprecht constitutionneéle kamer, en die wyders de
budjetten kan verwerpen. Ongeinkkiglyk vormen onze
staelen slegts een raedpleégend gezag.
Er blyven dus aen onze afgeveérdigde tegen de over
wegingen der kroon, geene andere middelen over dan
zich te verwyderen, gclyk zy gedaen hebben
Te Perugia Italianzyn onlusten uylgeborsten. Het
volk hééft de ingangen der koornniagazynen vernietigd,
en de graenen aen eenen gematigden prys verkogt. De
som dier verkooping is aen de eygenaers overhandigd.
Thans moeten de Oostenryksche douaniers te Krukoti
aengekonien, en de stad in de douaenlyn van'het ryk in
dook niet had, en beval ouheleéfdelyk aen Pier van hein helle
den tegaen haelen. Op dil hevel, antwoordde de onbeschroom-
deu kne.gt gelyk te voóren, er byvoegende dat de meyd ghig
wederkeeren en dat zy zulks doen kon. tien champagne opge
bragt, had men dien nog niet ontsloten, toen den zakdoek by
i/cviil onder tafel gevonden wierd. De jonge dogter verliet de
kamer op dien oogenblik; nooyt zal ik den blik vergeéteu dien
zy, de deur toe doende, op my wierp. Zy schéén my te zeggen
uwe. kletste uer is geslagen, w v zullen elkander niet meer zien.
Men liet de llesch rondgaënals het de beurt van Pier was
om zich te bedienen, aenzag hy mv, zyne oogen kondigden my
aen dat het tyd was Ie vverken.'Hy naederde zyn glas aen de
lippen, dan, het eensklaps weer op de tafel zettende, riep hy my
toe; M'. zyt gy ziek?Neen antwoordde ik.» Ik wist weiwat
hy zeggen wilde, maer de kragleu ontbraken my. Pier voegde
ér byM'. hééft zynen maagmiddel noodig;» Mn, in zyne
zakken tastende, trok hy er zyne pistoólen uyt, mikte met eene
verbaezende suelheyd op de twee voor hem zittende officieren,
aen welke hy ieder eenen bal in 't hert joeg. Vervolgens, zich
als eenen tiger op den derden werpende, velde hy hem Ier
aerde, greép hembyde keel en riep my ter hulp. Ondertusschen
was ik van mync ontsteltenis teruggekeerd, ik snelde lot hem,
en met ons twee hielden wy den bandiet vast. Pier bond hem
de handen op den rugmet eeneserviet en bedekte hem met eene
andere het aengezigt. Nu Mr., zegde hy my, houd dien lioos-
wigt ouder ontzag tot dat ik in den peèrdenstal eene koorde
geiiaold hebbe.» Na twee minneten was hy terug. Wy bonden
onzen gevangen dcrwyze dat hv als een leévenloos liehaem
moets blyven liggen. «Ik ga, zegde my den getrouwen knegt,
te peérd 'naer dë stad ylen die slegts op tweemylenafstand van
hier is; ik zal de gewapende magt gaen haelen. Geduerende
dien tyd zult gy op den gevangen waeken; gy hebt niets te
vreezen, liet huis is nntruymdreken op mv, ik zal u zoo haest
mogelyk uyt uwen hachelyken locstand verlossen.
Mynen moedigen gezel vertrokken, besloot ik myn leéven
duer te verpanden in geval men de verlossing van den bandiet
zoude wai gen. Ik had zeer welde deur gebarrikadeérd. Beurte
lings de oogen op den aen myne voeten nytgestrekten ellende
ling en naer de venster wendende, bragt ik aldus de twee
langste ucren van geheel myn leéven dóór.
Eyndclyk kwam Pier vergezeld van eenen rechter en gewa
pende mannen aen, en ik leverde hun mynen gevangen over.
Het buys wierd doórzogt van onder tot boven; er was geen leé-
vendig hert in te vinden. Maer in eenen grooten kelder wiens
ingang schier niet te vinden was, ontdekte men eene groote
menigte geraemlens en doode lichacmen De overblyfscls diër
ongelukkige slagtoffere wierden op hel kerkhof van Mcsicres
begraeven, en hel rampzalig huys ten gronde vernietigd.
Sedert hoorde men noch van den herbergier noch van de
schoone dogier meer spreéken, en ik heb gevreesd dat zy dóór
de handen 'van den ellendigen eygcnaer omgekomen zy. Ik heb
alle middelen gebruykt om het iot van dit edel schepsel te
kennen; ik heb veel geld beloofd aen dien die my op haer
spoor zou brengen, en geèrne zou ik nog de helft myner for-
luyn geéven om ze wéér te vinden, want ik haer liet leéven
verschuldigd ben. Den ouden Pier dóór mynen vader en den
geuerael aen den slaet aenbevolen, bekwam eene goede bedie
ning tot loon zyner getrouwigheyd.
