STAATKUNDIG OVEKZIGT VAN 13 TOT 20 FEB.
ren, in andere vlasse garen vernaeyd, en dat in groote
hoeveelheden. Maer welk een Mecaniek. De levering
van deéze garens word aenbesteed. De onderneémers
leveren geene andere, en ook word er geen handgaren
verweéven of vernaeyd. Mogt het gouvernement in al
de gestigten onder zyn opzigt geplaetst het garen met de
hand gesponnen uytsluytelyk laeten invoeren, het zou
aen onze oude vlasnyverheyd eenen onderstand bybren-
gen die liaer reeds zou doen herleéven. En hoe dit
gedaen Dat het, in zyne aenbesteéding, garens van
handgespiu uytsluytelyk bedinge; dat het de verbeuring
van het mecaniek garen tegen den aenneémer bespreékc.
alsmede de verbreéking van zyn aengegaen contrakt.
Dat het vóór het aeuveêrden der garens tretlelyke en
deskundige mannen aenstelle, en deéze met strenge
geldboeten belaste, indien zy mecanieke garens vóór
handgespin aenneémen, boven dat het hun onmiddelyk
mi zonder medoogendheyd van hunne bediening beroove,
en indien het, met al deéze voorzorgen, tegen het bedrog
nog niet genoegzaam gewapend is, het zou aen den ge
vangenen, die mecaniek garen tot het verweéven zou
bekomen, en het bedrog kenbaer maeken, eene verlig-
Jing van straf of zyne vryheyd kunnen schenken.
Deéze dry middelen zon het staetsbestuer van over
ettelyke jaeren hebben bewerkstelligd, hadden onze
ministers niet teenemael verslonden in het bewaeken
hunner zetels, eenen ernstigen blik op de belangen van
het volk konnen werpen.
Deéze dry middelen zouden onze oude vlasnyverheyd
bewaerd hebben, en de verschrikkende armoede die ons
teystert voorgekomen, zonderde vryheyd van nyverheyd
en handel in liet minste ie hinderen.
Den nood tot den hoögsten top gekJommeu zynde, is
eyndelyk vóór den blinden zienlyk en vóór den óngevoe-
ligen tastelyk geworden onze ministers zelve schvu'en
hem te zien, en het is te verhoópen dat zy hem evndelvk
zullen wcérdcren. Zy beginnen met geldelyke" onder
standen vóór de behoeftighevd aen de wetgeevende ka
mers vóór te stellen, niet om aen de prangende nood-
wendigheyd een eynde stellen maer 0111 dezelve, even
als of Belgiën verweézen ware ceuwiglyk te leur gesteld
te zyn, op eene onvoldoende wyze te lenigen.
De noodwendigheyd is zoo verre gekomen dat zy zich
geheel het jaer doet gevoelen, in den winter, wel is waer
word zy schrikverwekkender, dan in de andere juergety-
den, maer zy bestaet niet min. En nu, wanneer wor
den deéze, dóór de wetgeévendé kamers gestemde ael-
moesen verdeeld op het eynde van February als er
reeds eene menigte arme van gebrek en hongersnood zyn
bezweéken. Ware dit niet belaehelyk, mogte het niet
betreurlyk zyn
Het is nyteriyk in den zomer dat men de onderstan
den aen de gemeente-bestieren moet uytdeelen; om in
den opvolgenden winter aen de noodwendigheyd te baet
te komen.
Doch wat lief zy, men kan den armen met aelmoesen
niet onderhouden, hem moet werk verschaft worden, en
men kan hem, binnen huyze geen ander werk aenwyzen
als te spinnen en te weéven. Men kan niet als schertsende
en schimpende uytroepen dat liy eene andere nyverheyd
zoeken moet; geene andere is er vóór hem te vinden;
vrugteloos z.ou men ai die nyverheyds-baezen uytdaegen
ons eene andere aen den dag te brengen. Men hééft, wel
is waer het speldewerk, het maeken van kanten of lirus-
selsche bloemekens in onderscheydene gemeenten zeer
voórdeeiiglyk ingeliragt, maer alle diergelyke voorwer
pen konnen altvd maer van een zeer bepaeld verbruyk
zyn, en vervolgens kan hunne verveêrdiging ook noovt
algemeen worden; daerenboven vereyscht deéze nyver
heyd behendige, zwakke en nette vingers, vervolgens
kan zy nooyt niet den landbouw, die zwaeren en vuylen
wonde hoeft gesneéden te worden; eene onafkeerlyke verhin
dering werpt men omverre, eenen vyand dood men, eenen we-
derspannigeu roeyl men uyt etc. Al deéze onlusten zullen dus
met liet vallen van Alberlus hoofd ophouden.
tip dit woord, heersclile er eene doodelyke stHte. Den keyzer
lirak de zelve zagtjes zeggende.Gy liebl my doorgrond. Maer
wy moeten mannen van verkuoglhcyd liebben 0111 legen eenen
bisschop op te trekken. Daedelyk uaederden dry duytsche ofli-
eieren, de hand op den dolk, en zeggende.Hier zyn wv! gééf
een teelten. Den keyzer grimlachte en ging het wóórd herneé-
ineii, toen eene gesmoorde stem zich deed hooren. Eenen gry
zaerd de rangen der hovelingen doordringende, viel voor de
voeten van Hendrik VI. Het was cenenoudenkauonikvanLuyk,
Thomas genaemd. Zyn eerweèrdig vóórkomen, zyne gryze liai-
ren, zynen gevorderden ouderdom en ootmoedige houding
deéden by hel gezelschap cenhyzonder gevoel onlslaen. De drv
duytsche officieren beschouwden hem even als dry duyvels
eenen engel acuzien die hun eene vroóuie ziel zoekt Ie betwis
te». Den keyzer fronsdc de wenkbrauwen en beét op zyne lip
pen als een leeken van ongeduld en ontevredenheyd. Den
gryzaerd was geenzius verschrikt.Neen, sire, gy zult zeyde
hy, dit teekeu dal men van tt vraegt, nielgeévcn.gy zult de
doodvau den gezalfden des Heeren niet beveéleu. Gy zult de
hevligschendcry hy de moord niet voegen, gy zult uwen keyzer-
lykeii mantel niet ópsiieuws met bloed bevlekken.Op nieuws,
schreeuwde den keyzer, wat wilt dil zeggen. Zoud gy ookzin-
speélen op onze oppergcregtiglieyd in Siciliën, en zou uwen
mond ziclt verstouten onze verhevene daeden te veroórdeelen
Den ouden kauojiik sloeg deoogen neder; hy gevoelde dat men
arbeyd vraegt en styve vingers kweekt, gepaerd gaen.
Men hééft ook in eenige gemeenten het weéven van
den zyden pluys werkstellig gemaekt, en hierdoor heb
ben al wederom cenige menschcn werk bekomen, die
anders misschien zouden hebben me. n stilstaen, maer
deéze voortbrengsels zyn nog van eene bepaeldere sleet
als de geene van liet speldewerk en hunne verveêrdiging
kan vervolgens ook niet verre worden tiylgebreyd.
Dat men al de ambaglen en uyverhed'en onderzoeke
men zal geen een vinden, waer van er reéds geenen
overvloed is, of die het handgespin vervangen kan.
liet is dus noodig dat men aen de arme te spinnen
geéve. De dry voórnaeme middelen om deéze nyverheyd
te doen herleéven, en aen onze arme spinsters eenigzins
haer bestaen te laeten winnen, hebben wy voórgeschreé-
ven. Maer 0111 dit alles te bewerkstelligen moet ieder
gemeente-bestier aen zyne arme goed en eensoorti"
vb s behandigen want gclyk wy in ons onderzeek over de
redenen der verdrukking van het handgespin beweézeu
hebben, zyn de slegte hoedttenigheyd van de grondstoffe,
en luiere geduerige verandering de voórnaemste. Maer
hiertoe dient het staetsbestier de gemeenten byzonderlvk
te ondersteunen.
Dat het staetsbestier, boven zynen genieenen onder
stand, dien liet toch nog eenige jaëren zal moeten agter-
volgeu; aen elke gemeente, in den iiytkomcn of immers
vóór het nyttrekken van het vlas, eene som van dry tot
zes duyzend franken, op leening zonder intrest, behan-
dige, uytsluytelyk geschikt tot het aenkoopen van vlas
op strnyk, en elk gemeente-bestier zal met vreugd en
zonder eenig eygeu belang,- eenige hectaren vlas van de
beste hocdaenigheyd aenkoopen, hetzelve doen trekken,
wateren of verlynzaeden, doen droogen, zwingelen en
hekelen. [Iet zal aldus aen zyne arme eensoórtig vlas
van de beste hoedaenigheyd konnen behandigen, en het
garen voórdeeiiglyk konnen betaelen en verkoopen, bo
ven dat het vlas een derde min zal kosten als of men het
zelve in het magazyn van den koopman moest gaen
haelen. Zal voortgezet worden.
Den Portugeéschen generael Macdonell benevens ver-
scheyde andere mignellistische aenvoerders zyn in een "e-
vegt gedood geweest, en hunne troepen óp de vlugt
gedreéven.
Het gouvernement van Tunis hééft bescherming aen
Vrankrvk tegen de Porte gevraegd.
UelMarrokaensch ryk is in vrede; ofschoon Abd-el-Kader
er gerustelykzyne aenhangers tegen te Fransche aenhitst.
Men begrypt moeyelyk uyt welken hoofde den keyzer
die niet ophoud Van welwillende protestatiën jegens
Vrankryk vóór te brengen, eeneSchuvIplaets verleent aen
den vyand dier mogendheyd.des te meer daer deézen al
tvd gereed is 'skeyzersbezittingen zelve te overweldigen.
De oorzaek hiervan kan, volgens ons, alleenelyk aen de
geestdryvende gevoelens diër volkeren worden toe-
gesehreéven.
Eene daedzaek die tot vreugd der lieschaefde wereld
zal verstrekken, is de afschaffing der slaevenmerkt te
Constanlinopelen. Wy twyffelen geenzins of de afschaffing
des slaevenhaudels zal hierop volgen.
Den grooten Vizir van 't koningryk Lahore. (Indien)
overtuvgd van verraedery is gebannen; zyn bestier is
aen de indisehe maetschappy toevertrouwd die er eenen
resident met 10,000 mannen zal derwaetds zenden. In-
dervoegen dat zulks wederom de Engelscbe bezittingen
zal vergrooten.
Zie hier de voórwaerden onder welke de vereenigde
sjaelen met den Mexico willen bevredigen. De beyde
Californicn en eenige noordsche provinciën zonden aen 't
in zulk tvdstip den tyger niet moest verbitteren.
Vergiffenis, sire, antwoordde hy ikhen eenen zwakken gryzaerd;
myne tong heeft u kunnen beledigen, terwyl niyuen mond zich
niet opende dan vóór het gebed. Maer van welk belang is vóór
eenen zoo magligen monark als gy, die 's ryks bezitter zyt, die
koningryken beveelt, die uwe leenheeren iloet beéven, wat is
aen eenen zoo hooggeplaetsten vorst het leéven van eenen die-
naer Gods gelegen
Daer is nty aen gelegen, hernam den monark onverschillig,
dal myne bevelen slilzwygend geëerbiedigd worden; dat de op
roerlingen gesmoord worden. Gy hebt mybegreépen, vervolgde
hy zich lot de dry officieren wendende en hun liet leeken geé-
vende dat zv verwagtlen.
Achneen, sire, riep den kanonik uytgy kuilt zoo koel
bloedig niet beveélen de...
De misdaed... Voleyndig, zeyde de keyzer op eenen toor-
nigen toon. Geduld, wy zullen deézen oprocrigen geest weéten
Ie beteugelen. Hendrik M, zeer ontrust liep met groote schre
den. Den kanonik Thomas was opgestaen en zyne blikken rond
zich werpende, zag hy de drymoordenaers niet meer. Ach! zey
de hy, zy zyn reedsopweg nacr Rheims. Il v wilde daedelyk naer
hutten gaen; doch don keyzer bespiedde hem, en beval hem
aen te houden. Alsdan greépden kanonik eenen pand van 'skey
zers labbaerd.Gy moógt my hier niet aengrypen, zegde hy,
tegen de gewapende mannen welke de hand tegen hem ophie
ven; ik hen hier op eene vryplaels. Maer gy, sire, herrinner u
aen deézen dag; gv zyt medoogcnloos geweest. Eenen anderen
dag zal dien verzoenen; gy zult genade vraegen en ze niet
verkrygen.
americaensch gouvernement worden afgestaen vóór wel
ke er 100,000,000, Ir. aen den Mexico zouden betaeld
worden. Den Rio-Brava zou de grenspael der beyde
republieken worden. Het gebruyk deézer rivier zou vóór
de twee staeten gemeen zyn.Het Mexicaensch.gouver
nement wilt van geene vrede onderhandelingen hooren
zoolangde Americaensche troepen zich op 't Sfexicacnsch
grondgebied bevinden, en dat de vyandige vloót de kus
ten niet ontruymd hebbe. Deéze kragtdaedige verklaering
heeft den nationaelen geest opgewektde Americaenen
hebben op deéze geantwoord met de inneéming van La-
guna, terwyl Santa-Anna voorzitter der republiek is uyt-
geroepen.
De groote vraeg, die er tegenwoordig is naer met do
hand gesponnen lynwaeden, doet zien, dat onze oude ny
verheyd nog hóóp van herleéven gééft en zoo zeer niét
veriaeten is, als sommige wel willen doen gelooven.
Overal zegt men, is er gebrek aen die sóórt: indien het
waer is, dat zulks aen de duerte van het vlas en de moe-
deloosheyd der spinsters moet toegeschreéven worden,
waerom dan daer niet spoedig in vóórzien Waerom de
vlassen niet aen latsoenlyke pryzen vóór onze werklieden
verkrygbaer gemaekt en premiën lot aanmoediging uyt-
geloót't? Er blyft nu geen twyfel meer omtrent het geéne
Belgiën te doen hééft. De vremde kooplieden moeten of ons
vlas of ons Ignwaed hebben; dat bewyzon zy klaerlyk
geéven wy hun het bietste. Men moet niet gelooven dat
het vóór den landbouw nadeelig zyn zou, het vlas met
nytvoerregten te bezwaeren.Er zou wel min naer buyten
trekken, maer ook oneyndig meer in het land verbrüykt
worden.
Genomen nog dat er dan minder vlas zou gezaeyd wor
den, dat ware dan ook ten voórdeele van de graengewas-
sen, welke nu te veel dóór de vlasteclt veronachtzaemd
worden. Erzvn landbouwers, die over eenige jaeren geen
twintigste deel van hun land met vlas bezaeyden, en die
nu een vyfde, en nog meer, daertoe besteéden. Nyverheid
Te Brussel is den artikel dien wy in ons nr van 7
deézer betrekkelyk onze gouvernement-schoól in 't by-
zondcr en al de geéne van den staet in 't algemeen, gegeé-
ven hebben, in 't franscli overgezet, en aen elk lid der
volkskamer overhandigd. Wy bedanken den waeren vader
landsvriend over de twee afdruksels die hy ons gezonden
hééft en verzoeken hem vriendelyk er ons nog eenige te
laeten geworden.
—De volgende heeren uyt ons arrondissement zyn benoemd
alsjurés vóór 1« serie der I» sessie van het hóf van assis-
sen van Oostvl. vóór 't jaer 1847.
MM. Delwarde, adv. Ninove, P. H. Bruyneel, Geeracrds-
bergen, J. Droesbeke, ibid.
Den communaelenraed van Geeraerdsbergen hééft
beslist dat de zittingen voórtaen openbaer zullen zyn. Wy
verhoópen dat onzen regeéringsraeddit loffelyk voórbcéld
zal volgen, en toonen gelyk bovengemeld bestuer.dat hv
geenen vyand van 't licht is.
Een vóór ons blad zeer vleyënd briefje benevens
eenen uvttrek van den indruk dien onzen artikel van 7
deézer over het onderwys, op hooggeagte invloedheb
bende personnagiën gedaên hééft, is ons met dringend
verzoek van afkondiging, toegezonden. Indien wy aen
't verzoek van de agtbaeren inzender niet voldoen, 't is
enkelyk omdat onzen eygen lof uytbazuynen, ons aen-
stootelyk voorkomt. Wy verhoópen dus dat den schryver
ons hierover zal verschbonen.
Plaetsgebrek dwingt ons verscheyde aenmerkingen
tot eenen opvolgenden Nr te verschuvvèn.
De vastenavond-dagen zyn alhier taemelyk rustig
afgeloopen. Men heeft zeer wel konnen ontwaeren wat
dueren tyd wy thans beleéven.
Den gryzaerd had eenen zoo ontzagwekkenden toon, deéze
verselirikkelyke voorzegging uytspreékende, dat den keyzer
stand hield even als ware hy van dcnbliksem getroffen geweest.
Den kanonik alsdan den tabliaerd loslaetende volgde de boog
schutters die hem in een hol sloóten.
Intusschen waren de dry inoordenaers van hunne dienaers
vergezeld reeds verre op den weg naer Rheims gevoorderd, al-
waer zy aengekomen, de houding namen van voornaeme per-
soonen; zy verteerden véél geld en gaven zich uyt vóór dry in
rang verhevenebaronnendie in de ongenade des keyzers waren
gevallen. Men ontving er hun met des te meerdere onderschei
ding daer men Hendrik VI verfoeyde, reeds van den tweeden
dag gaven zy voor dat zy met overhaeslingverpligt hadden ge
wéést om den toorn des keyzers te onlgaen, zich uyt Luvk te
redden, dat zy naer Rheims gekomen waren vernomen hebben
de dat Alberlus van Loven er eene schuylplaets gevonden had
welke zy zich tot eer rekenden met eenen zoo agtbaeren geeste-
lykente mogen deelen. Albertus dan, ontving hun als rampspoe
dige declgenoóten, nóodigde hun aen zyne tafel en leverde zicli
in hunne handen met die votkomene goedhertigheyd die zyne
inborst kenschetste. Hy voerde ze naer de kerk, nam dikwils
deel in hunne wandelingen, zonder dal zyne deugden en zyne
godsvrugt hun troffen. Hun besluyt was genomen, het wankel
de niet, zy zogten siegls de gelegenheyd om de moord heymelyk
genoeg te pleégen om naderhand tvd genoeg te hebben van te
ontsnappen, want zy bevonden zich in 'een land dat aen 's key
zers heerschappy niet onderworpen was. 'I' vervolg nadien.
