ZONDAG 10 OCTOBER 1847.
TWEEDEN JAERGANG.—IV 86.
AELST, den 9 Odofcer.
BUYTENLANDSCIISTAETKUNDIG OVERZÏGT.
P.-J. TRIEST, OF DENVINCENTIUS VAN PAULO
Du blad verschynt dos Zaterdags in den namiddag onder de
dagleekemng van den daerop volgenden Zondag. —Den nrys der
mschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr.' 75 c., dien der
annoncen op 20 ccnlimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plael-
sen. Indien iemand regtvijci dige klagten of gegronde rekia-
men in 't algemeen belang Ie doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen dcéze zullen wy plaets in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
vorder gevaogen van alle brochucren, schriften, boeken, prin
ten, etc. vaervan een afdruksel aen deszell's opsteller zal wo»
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons cenige
stukken zouden begeèren mede te deelen, zullen gehcym ge
houden vorden, ten zy wy in regte gedwongen wierden dezelve
te doen lenuen. Geene stukken waeiTan wy de opstellers niet
kennen, zuilen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aeigaet.
CLIQUE SLUM.
DEN DENDER-BODE
De tydingen uyt Italian zyn aen eikanderen strydig;
t geen egter zeker is, is dat eene groote gisting onder
de genioedeten heerscht. Daer, tvaer het gouvernement
toegeévend is, is 's volks geestdrift ten hoogsten geklom
men; daer integendeel, waer het. bestuer agteruytgaende
is, vormen zich saemeuzweêrmgen tegen den staet; daer
eyndelyk, waer de regeéring aen de wenschen der natie
dóór volkomene weygeringen antwoord, is het zweêrd
getrokken en word er bloed vergoeden. Indien men zom-
mige dagbladen mag gelooven, zou Ferrare ontruymd
zyn. In loseanen zyn liberaeldere ministers aen 't roer
gesteld.
Den toestand van 't Napolitaensch gouvernement is
ernstig. De opstandelingen blyven hardnekkig. Van eene
andere zyde verneemt men dat er wyzigingen in 't minis
terie gedaen zyn, en dat den koning bereyd is toegeé-
vender te worden.
In Spaniën is eene petitie in omloop welke verschcydene
liberaele officieren geteekend hebben, om van de konin
gin oorlof te bekomen ten eynde een korps vrywilligers
in te ïigten dat zich ten dienste der Italiaensche onaf-
hangelykhcyd zou aenbieden. Wy denken dat deézen
voorstel niet zal aengenomen worden, tenvyl eenige pun
ten van 't sehiereyland nog aen regeéringsloosheyd ten
proey zyn, en dat de Montemolinisten nog het hoofd op-
steéken.De grenzen van Spaniën langs den kant der
pyreneën, zyn dóór 't gouvernement in staet van belc
verklaerd.
Por tug ad is nog verre van bevredigd te zyn. Eene
heymelyke gisting verwagt dagelyks haere uytbersting.
Saldanha is afgezant te Madrid benoemd, en de Engel-
stlie vloót is wederom vóór de hoofdstad komen kruyssen.
In Engeland word den geldelyken crisis meer en mea"
bedenkelyk. Dagelyks hoort men van reusagtige banki-
loeten. Men weet niet op welke wyze deézen slag afke
ren. Men schryft te regt dit geldgebrek toe aen de ova -
groote aenkoopen van graenen en den uytvoer van ain-
zienelyke kapitaelen vóór de maetschappyën van y/.'re
wegen. Men vóórziet bovendien dat de voórraeden fan
levensmiddelen vóór Ierland ontoereykend zullen zyn
\oór zoo veel de staetkunde in 't toekomende kan
diingen, vóórzien wy dat welhaest den burgeroórlcg in
Zwitserland zal ontvlammen. Byna al de cantons heiben
de wapens opgenomen.
I is thans zeker dat de republiek van Mexico dolr de
americaenscbc legers veroverd is.
De Bietst aeugebragtc tydingen berigten dat Aid-el-
Kader volkomen verslaegen is in den stryd tegm den
keyzer van Marokko.
VAN BELGEN LAND.
.,^etCr~ioseI)t' Tricst wierd' °p (lon 31"™ van oogstmaend
17b0, ie Brussel, uyt agtbaere ouders geboóren, die veertien
kinderen hadden, van welke er in 1855 nog dry in weézen wa
ren: dién welken liet Voorwerp deézer levensschets is en twee
broeders die, zoo als hy, den geeslclyken staet omhelsden «en
kan wel denken dat de ouders welke aen de opvoediii" van zoo
veele kinderen voórzienmoesten, hun niets voél meer dan eenen
naem zonder vlekken konden agterlaeten. Den jongen Triest
vingzyne sclioólstudiën in het kollegic der Paters Jesuieten
zvner geboortestad aen, en, 11a de vernietiging dié'r societevl
ging hy zyne studiën te Gheél eyndigen.
lleéze stad, zeven niylcn van Antwerpen gelegen, is, of moest
len minsten, vermaerd in dejaerboeken dermenschlievendhevd
zyn, door het gebruyk dat daer, sedert ongedenkbaere lyden, in
zwang is, van er 111 elk huys dier goede inwoouers, als kostgan
ger, eenen zmneloozen Ie buysveslen. De gezondheyd der locbl
de liertelyke zorgen waermededie ongelukkige omgeéven wor
den, het slacli van vryheyd welke zy genieten, eyndelvk, zoo
min geheugen my getrouw is, écn zeker vertrouwen in eenen
heyligen des lands, brengen dikwils deéze menscben tol een
gezond verstand. Het schauwspel deézer klasse van ellendige
zal, ongetwyield, heviglyk de gevoelige ziel van onzen ieeriin»
in rhetorica bewoógen, en van (oen af, in hem eene viici-me be
geerte van eens hunnen weldoender te zyn, verwekt hebben1
1 is bel kooruzaed dat op eene vrugtbaere aerde valt
DE VLAENDEREN,— DERZELVER BESCHERMERS.
Het groot-vracgstuk dat het niéuw ministerie leloófd
heelt ten deele op te lossen, is datgeéne der verbtering
van t rampzalig lot der Vlaenderen.
Veéle verstandige persoonen die met traenvolb oogen
in t toekomende dringen en er den geessel der ellende
van jaer tot jaer vreesselyker zien worden, raeipleégen
onophoudelyk hun vernuft om middelen aen ti duvden
ten eynde dit zoo zeer gewenseht oogwit te lerevkcn.
illaer, of al de aengeweézene middelen zoo dcelmaetig,
zoo voordeehg zouden zyn dan er wel somtvds aeoórdeeld
word, blyft nog zeer te betwyfelen. Aldus (rollen wv
over eenigen tyd in 't Antwerp,sch Nieuwsblad een lang
ai tikei aen dat, spreekende over eene bro'lwer dóór
den agtbaeren heer Delecluse van Brugge, wtgegeéven,
deézens stelsel ter invoering der mecaniek n 01) eene
groote schael, hemelhoog verheft.
01 het Antwerpsch blad, dat in een .aetcr artikel
spotswyze over de brocheer van M. V. D. Bossche, be-
trekkelvk de armoede en linnenhandel, spreekt, in 'staet
is deéze belangryke kwestie met kennis te bcoórdcclen,
N11, met ouderscheyd, zyne philosoHc in de aloude universi-
tcyt van Loven geëyndigd te hebben, aiig by, in 1782, in het
seminarie van Stechelen, onding er dèordens in I7SS, en be
kleedde de bedieningen van onderpastor ie Asscbe, 1» Brussel
daerna te Stechelen in de kerk van onze Lieve-Vrouw win
lianswyk. In die plaets gaf by het eersls bewys van zyne edel
moedige zetfsopoifering aen bet menshdom. Eene soórl van
typhus (aenhoudende koorts) inaekle eme groote vernieling in
liet militaire gasthuys. Ileeds verscheidene geneésheeren en
geestelyke waren slagloiïers huns ieviés geworden. De vrees
van eene byna zekere dood koude den jdbgeu onderpasloor van
lianswyk met tegenhouden. Ilv hield nét op aen zyne zieltoó-
geude broederen den bystand des mcnscidoms en de vertroos
tingen des godsdienst loe te reykendoei op zyne beurt word
hy dóór de besmettelyke ziekte aengcraid. Men wanhoopt aen
zyn leven, toen de voorzienigheid, welkodiën tot ielsgroots be
stemde, hem behoedde lot erkentelykheyl dergèénedle hvgered
had. Denstaelsomwentelingschenstorm'tnd e. 11 eynde genomen
M. Triest die, ondertussclicnin eeuegilukkige'vergèélenheyd
geleetd had, wierd, 111 1797, hy kampstiyd, pastoor en kanonik
van Honsse benoemd. Daer onder begtiistiging van den vrede
die herleefde, vallede nam hy op nieuw zyne evangelische zen
ding aen, en regtte, voor arme weezen, «me schooi op die beden
nog in weézen is. Hy hééft, voor die en-ste instelling, <ie teer-
hertigste nagedagtenis beliouden, en <r ging geen- jaer voórbv
of by bezogt de zelve ten minsten eens.
Verplaetsf tot de pastoory van Lovend-ghem, ryke en schoane
parochie Op de vliet van Brugge naer (end gelegen, alhoewel
gelooven wy niet, en dit zal zich getnakkelyk laetcn ge
voelen wanneer wy zyn artikel, dat slegts ronkende doch
tevens ylhoofdige zinsneden bevat, zullen ontlid hebben,
liet signoórs blad schynt beliaegen te scJieppen in zyn
geschryf met ongerymde gispingen over styl- en spelling
stelsel te doorspekken; wy zullen aen de opstellers zeg
gen dal zy hier een klaer bewys geéven of wel van zieke
herssens of wel van ongepaste kritiekzugt. Vóór ons is
liet onverschillig in wat stvl of spellingstelsel de vader
landslievende gedagten worden uytgedrukt, als zy maer
voordeel konnen opleveren. Thans ter z.aek.
liet vóórnaamste gedagt waerin '«Nieuwsblad deelt, is
de inrigting eener maetschappy met een kapitael van 23 a
30 mil boenen fr. welke tevens de functiën van batik zou
tpaci neemen en waervan den staet geduerende de vyf eerste
jaei en eenen intrest van 1 tja d 2 °/0 zou waerborgen
Deéze maetschappy zou voir doel hebben den werkman
dóór kragtdaedige en regtstreéksche middelen ter hulp te.
komen. Hiertoe zou zy te Brugge, Kortryk, Thielt, Yperen,
Ilousselaere enz. mekanieke vlasspinneryën op eene groote
schael inrigten; zy zou haere eygene voortbrengsels bene
vens de geene van andere vlaemsche fabriekanten in vrem-
de landen by middel van agenten plaetsen die kommissiën
souden aemieénwn. In taruglaeding zou zy koop-af'ei!-
waeren het zy in kommissie, het zy vóór eygene rekening
ontvangen enz.
Als men dit alles oppervlakkig léést, zon men zegden
dat bet groot vraegstuk opgelost is, dat eerlang de ar
moede gaet verminderen, om dat liet schynt dat er vóór-
zeker werk aen 4 a 5 honderd duyzend spinsters en wee
vers gaet verschaft worden.
O hersenschim Men berekent niet dat dergelyke ge-
stigtcn in korten tyd eene zoo bovenmaetig belemmering
(encombrement) van voortbrengsels zouden tcweég bren
gen, dat bet volstrekt onmogelyk zyn zou de zelve te
vertieren; des te meer, daer de mekanieke spinnervën in
Vrankryk, Engeland, Duvtschland, dermaete vermenig
vuldigen, datdeézedry landen alleen welhaest in staet zul
len zyn den ganschen aerdbodem van hunne producten te
vóórzien.Ja maer, zal men zeggen wy moeten mede
dingen. E11 hoe zullen wy de mededinging tegen Vrank
ryk en Engeland staende houden, zy die uytgestrckle
betrekking zyn meest al de
wy, 0111 zoo le zeggen, in de
bezittingen hebben en
natiën der aerde,terwyl
by jaerlyks in werken van liefde geheel zyne geringe inkomsi
verteerde, had hy welhaest de gelegenheyd van eengeda"tte
verweézenlyken dat hem sinds lang agtervölgde. Daer bv middel
van eene geringe somme van 3500 francs die hem dóór eene
weldaedige hand verschaft wierd, wierp hy, in 1805, de "ronil-
vesten van liet verwonderbaer herbergzaem orden der suiUr*
der Liefde van Jesus en van Maria. O! wie zou de vreuml konnen
afschetsen die hy, op den gelukkigen dag der opening deéze»
gestigisgevoelde by zag, in verbeélding, hoevéél werken van
lieldaedigheyd gingen voórdaen dóór zyne zorgen uvlgeocfend
en opeengehoopt worden «zoo als koornschóóven"oiider de
sikkel des maeyërs.» I11 der daed, de zieke van bevde geslachten
dienen, de zmnelooze vrouwen oppassen, de "doovc-stoinmn
ondcrwyzen, (ie koslschoólen der jonge meyskens bestieren
de weezen en andere arme kinderen opbrengen: zoodacni"
moest de beztgheyd deézer goede zusters zyn en zoodanig is zyy
van deéze zusters wier buys welhaest eenen welverdienden
roem verwierf.
Twee Fransche welke agtbaere nagedagtenissenin Vlaenderen
gelaeten hebben, zyne hoogwcèrdigbcvd bisschop Fallot van
Beaumont, en M. den prefect Faipouft, wilden, met M. grael'
de Lalatllc. meyer van Gend, ooggeluygen der gelukkige vrug-
tcn van die godsdienstige en menschlievende instellin" zvn.
eynige dagen daerna, noodigden zy M. Triest om te Gend zicli
te komen vestigen, in de oude abdyvan Terhaegen, welke dóór
een besluyt van Napoleon in eygendom aen de godvrueli"."
vergadering der zusters van Liefde toegestaen wierd, en welk,-
heden het oorspronglyk huys uylmaekt. Deéze uytgeslr'ekte abdy
