V. P. G. DE MOOR,
REREVOEMNG
Geduerende lietjaer 1847, zyn te Brussel 12,712
haezen en 22,240 patryzen in consumtie verklaerd, liet
geen eene vermeerdering van 5000 stuks wild, vergeleé-
ken by het voórig jaer, daerstelt.
Woensdag morgend heeft eenen geweézen stadsser-
geant van Brussel, die met Van den Plas betrekkingen
had gehad, en met hem in verscheydene herbergen was
geweest, zich dóór een pistoolschot van het leven beroofd.
Men schryft uyt Loven, van 3 februaryEenen
brand heeft den voorleden nagt het fabriek van geschil
derd papier der gebroedersEveracrts, in deKattenstrael,
binnen deéze stad, vernield. De vlammen wierden te
middernagt bespeurd; en deézen morgend leverde dit
gestigt slegts het gezigt van eenen rookenden puynhoop
op. De engte der straet en de menigte papier, welke
dóór de vlammen verslonden wierd, boezemden vóór
de naburige huyzen eene ernstige vrees in; gelukkig was
er weynig windden spoedigen en kragtdaedigen by-
stand hebben het vuer op een punt doen uytbranden.
Het gebouw was vóór 40,000 fr. geassureerd, en de meu
belen vóór 42,000. Niettemin zullen de heeren Everaerts
overzwaere verliezen lyden, en welke men op 150,000
fr. schat. Het afgebrand gebouw was een oud kollegic
aen de stad loebehoorende. Den gemeenteraed van Loven
heeft een ander lokael ter beschikking der heeren Eve
raerts gesteld, om daedelvk hunne werkzaemheden te
kunnen hervatten.
Den 5 deézer speelden twee kinderen van eenen
werkman te Wilmarsdonck met een geweer niet weétende
dat hetzelve gelaeden was. Eene onvrywillige drukking
op den trekker dééd het schot afgaen, en een der onge
lukkige kinderen wierd derwyze aen het hoofd gewond,
dat men van zyn leven wanhoopt.
Maendag, om zeven ueren 's morgens, is by Wet-
teren een treurig ongeval gebeurd. Eene 18 jaerige dog
ter Henriette Spille, ging nevens den spoorweg, als zy
eensklaps dóór den treyn van Gent verrast en vermor
zeld wierd.
De tyding der schielyke dood van den beroemden
basspeéler Servais, word stellig gelogenstraft. Den heer
Servais bevind zich in volkomen welstand te Weenen.
Te Fribourg heeft den 31 january eene openbaere
betooning plaets gehad. Het volk heeft alle de werktuv-
gen of instrumenten van torture, die men in de gevange
nis ontdekt had, in het openbaer verbrand.
Te Pruniers, departement der Indre (Vrankryk),
wierd over een paer jaeren zekeren D..., wegens'het
steélcn 601101' merrie, tot twee jaeren gevangzitting ver-
weézen. ICorts na zynetreédingin het arresthuys, ontving
den maire een extract uyt het doodboek, meldende liet
overlydenvanD..., De vrouw van den peêrdendicfhaestte
zich tóen een tweede hou welyk aen te gaeu; maer dcnspeél-
nian was nog op het dak, als den eersten man. 11a zynen
straftyd volbragt te hebben, eensklaps in huysverSéheén,
denkende daer eene getrouwe gade weder te vinden.
Maer wat eenhoopvan verrassingen! Iedereen schreeuw
de over de verschyning van een spook. De misstelling
van eenen kantoorkrabber was de schuld van alles. D.
was in het doodboek gebragt, in plaets van eenen zyner
makkers, die, alhoewel slok dood, als volkomen loevend
te boek staet. Deéze dwaeliug lact' zich overigens ligt
verklaeren: in de arresten slaevenJiuyzen verwisselt iéde
re» gevangenen zynen naem tegen een nummer.
Laelstelyk wierd te Rvssel een mevsje dóór eenen
ellendeling vermoord, die zich willende vrecken over hot
verstooten zyner liefde, haer verscheydene meessteéken
toebragt. Des anderendaegs na de misdaed, hebben de
gebuereu uyt belangstelling vóór de familie van het
meysje het denkbeeld een er zonderlinge speculatie opge
vat, en wel met toestemming dor ouders. Het slagtoffer,
ten halven lyve naekt, is den geheelen morgend op een
bed ten toon gesteld, hebbende nevens zich eene schotel
0111de aelmoczeii te ontvangen, liet gedrang is zoo groot
geweest, dat de policie is moeten tusschenkomen, 0111
deéze onzedelyke speculatie te doen ophouden.
I11 den nagt van 4 february hebben kwaedwilligen
tot tweemael toe balken gelegd over de ryspoóren, om
trent de steenen brug van Barentin (Vrankryk), dóór de
waekzaemheyd der wagters zyn de struykelblokken tydig
weggeruymd. Men siddert bv de gedagte der onhevlen,
welke daer zouden [ïebben kunnen uyt voortspruyten
want ware eenen treyn op deéze balken gestoóton, liy
zou uyt de spoóren geschokt en van eene hoogte van
honderd voeten neergeploft zyn.
Uyt het testament der overledene hertogin van Parma
zal misschien een proces voortspruyten, indien 111011 niet
gelukt het verschil in der minne te verdienen. Men twist
naemelyk 0111 de kostbaere juweelen, welke de overledene
aen den Keyzor, hacren broeder bestemde, terwyl den
tegenwoórdigen hertog van Parma weygert dezelve uyt
te leveren, beschouwende hv deéze kleynoodiën als een
bestanddeel van hot hem geiegateérd meubilair.
Voórledene wéék wierd te Parys uyt het kanael
Saint-Martin het lyk opgehaeld van eenen ongelukkigen
die, dry dagen te voóren, op eene beklagensweêrdige
wyze om het leven was gekomen. De.11 ongelukkigen
eenen armen man, had een-houten been, en had, terwyl
de vaert vol schaetsenrvders was, twee gaten gemaekt 111
hetys, op eenen afstand van dertig ellen, en aengeboóden
in een dier gaten te springen en dan onder het ys dóór
naer het ander gat te zwemmen. Alvorens cgler' tot dit
gevaerlyk waegstuk over tegaen, had hy ecnekleyne
som gevraegd, welke de aenschouwers hem, by opzame-
ling, byeenbragten, zonder te overweégen op welke bar-
baersche wyze deéze gift betaeld moest worden. Reeds
meermaelen intusschen had den man dergelyke proeven
van zyne zwemkunst gegeéven, maer moest ze thans niet
de dood bekoopenwant hy sprong in het eene gat, maer
kwam uyt het tweede nimmer weder te voórschyn
KAMER DER VOLKSVERTEGENWOORDIGERS.
Zitting van den 5. Den voorstel van M. Coswarem,
betrekkelyk het suyker, die in de voórgaende zitting was
aengenomen, word heden verworpen. Gevolgelyk zal de
bestaende wetgeévingop de suykerralfinade blyven gelvk
zy was. Dus tyd en geld verspild aen nuttclooze woor
denwisselingen die byna twee zittingen hebben geduerd.
Zitting van 7. In deéze vergadering zyn eenige
spreékers tegen het handelstraktaet met Vrankryk oiige-
treédeu. MM. De llaerne en Osy hebben de belangen
der fabrikatie van het zyden naeygaren verdedigd, en
klevne regten op het vremd gevraegd, 0111 dé inlandsche
fabriekatie te begunstigen. De ministers hebben zich
tegen de vraeg van M. De Haerne verzet en de beraad
slagingen zyn tot morgen verschoóven.
Zitting van 8. De kamer heeft heden zonder op de
gedaene aenmerkingen agt te geéven eenige wvzigingen
over de toltarieven aengenomen, opdie wyzigingen by de
tweede stemming zal moeten teruggekomen worden."
Zitting van 9. De beraedslaegingen over de verande
ring in zommige artikels van den toltarief zyn geëyndigd
en de verhooging van rechten op het vremd zyden garen
is verworpen. Een amandement van M. Bruncau strek
kende tot het verminderen van 42 tot 8 fr. der rechten
op verschillige bewerkte zyden, is aengenomen.
Zittingen van lOenl l .—Het order van den dag is de be-
raedslaeging óver een wetsontwerp betrekkelyk de cadas-
traele perequatie; eenige leden beweêrende dat zy geene
genoegzaeme inlichtingen overde wyze op welke dë opera
tién in 't Limbursch gedaen zyn zouden geêrne speeldag
gehad hebben, maer dit is hen afgeslaegen en de al^c-
ineere beraedslaeging over't ontwerp is geopend. 111
de volgende zitting is de kamer tot de .definitieve stem
ming van t ontwerp over de duanen overgegaen.Eeni
ge verzoekschriften vóór en tegen den yzeren weg van
Aelst, zyn dóór de kamer overwoógen. Alle zyn naer
den minister van openbaere werken verzonden. De kwes
tie over de zyde is weder op het tapvt gekomen. Indien
111011 heden over den geest dor kamer noópens de bescher
ming ouzer producten moest oórdeelen, men moeten be
kennen dat dit stelsel weynig voortgang hoéft gedaen.
Liytgesprokenter gelegenheyd der instelling des genootschaps
VAN LAND- HOFBOUW- EN KRUYDKUNDE TE AELST,
DOOR DEN HEER
VEEARTS VAN IIET GOUVERNEMENT EN GEIIEYMSCHRYVER
DEI! MAETSCIIAPPY.
MYNHEERENI
Vooraleer u lezing te geven van 'I. ontwerp der statuten van
liet genootschap van Land-Hofbouw- en Kruydkunde van
't arrondissement Aelst, zal liet niet ongepast zyii hier eenme
woorden op het toekomende en werkingen onzer maetsehap-
py, voor te dragen.
Echter, MM. zou ik u geern doen zien dal liet my onnuttig is
voorgekomen breedvoerig te handelen over de nutligheyd des
geesls van vereeniging die lieden zoo wel in de hesehaefde
wereld begrepen word, en waervan het eerste gedagt zich in
het verledeue gael verliezen; men werpe slegts eenen hlik op
de geschiedenis der ondste volkeren, en men zal ziclt overtui
gen welke gewiglighevd er de ouden aen vasthegtten, en hoe
hoog zy hy hun geschal wierd.
E11 indèrdaed, de geschiedenis, deze zoo wyze racdgeefsier
heeft ons dusdanige waerhcdcu overgezet, welkers invloed lie
den hooger dan ooyt na weerde geacht word.
Welaen medeburgers roe|it zv u toe, vercenigt, en op dm weg
des voortgangs zult gy wandelen, weent, blyflgy van een geschey-
elen zeldzaem zult gg eenige moeyelykheden te boven komen, uyt
etc vereeniging spruylcn zoele monverganklyke vruglen; immers
alle vereeniging welk doelwit zy zich ook voorsleilc, boent den
weg tot. uyttevoeren verordeningen, icacr uyt zelfbelang en ei
genliefde noodzakelykgebannen zyn; hel algemeen welzijn is hel
voorwerp van al haren arbeud, dit zelfde w'elzyn erkent zy slegts
als haer leeltig kindden baelzugligm kan er ;yn aes niet vin
den, ook moet ley uyt haer midden verdreven worden.
Deze aenhaliug doel ons 'zien met welk gezond oordeel de
Romeynen, die beheerschers der aerde, al de nutligheyd der
vereeniging schafteden; en dil, MM. bemerkt liet wel, wanneer
kunsten en wetenschappen nog, 0111 my zoo uyt te drukken in
hare kinderjaren verkeerden. Hoeft men zich dan nog te ver
wonderen overde opvorming van zoo talryke vereetiigingen die
allen vriend van voortgang met zoo veel geestdrift aenschouwt
En wy dan, afstammelingen der vernuftige en werkzame Me-
napiers, wy dan, zeg ik, gevestigd In het middenpunt eener
provincie die met regt en reden eenen lusthof mag genoemd
worden, die werkelyk de verzamelplaets is waerzoo veel vremde
akkerbouw-kundige hunnen geest met onze wetenschappen
komen vereieren en verryken, zonden wy er niet aen denken
Zouden wy aglcriiytdeyuzeuWel hoe! de akkerhouwkundê
die draeyspil der beschaving zoude hy ons den toegang niet
vinden, dien wy met zoo veel gocdwilligheyd aen alle andere
kunsten en wetenschappen openen, en die noglans zonder haer
nog in de diepste vergetenheyd zouden bedolven liggen? Voor
zeker ja, MM. de landbouwkunde moet eerder als alle andere
kunsten by ons vertegenwoordigd zyn, en dit door de. doelma
tigeinrigting waer door ons arrondissement zich met rede te
verheerlyken zal hebben; ook, MM. hebt gy het noodzakelyk
geoordeld, en hebl gy er die kunde onder meer als een belrëk
weerdig van geoordeld, ja, MM. doordringen wy er ons wel van,
de landbouwkunde, die uytdeelsler der rykdomraen en des
geluks, onafscheydbare vrienden der vryheyd heeft ten allen
lyde, en dit hy alle volkeren in agting geweest, ook zien wy dat
de grootste helden der ltomeynsche republiek die over het
gansche aerdryk gehcerscht heelt, er hunne geliefkoosde bezig-
heyd van maekten; spoort den onsterflyken Cicero naer, in
hoogst deszelis philosophieke werken, ziel hoe hy zich verrukt
in de aengename gedagten die zyne liefde en verkleefdheid tot
den landelyken arbeyd hem ingeven onder alle de bedryven
die den menscli kunnen verryken, zegt hy, is de landbouwkunde
de beste, de meest winstgevende, de zoetste en de wecrdigste van
eenen opregt onafhangelyken mmsch (Omnium rerum ex qui-
bus aliquid acquiritur, nihil agricultura melius, nihil ubc-
rius, nihil dulcius, nihil homilie libero dignius. cicero, de
oil. 1.. 1. rs° lol.)
Herhaelen wy dan ook met de geleerdste mannen* dat, te begin
nen van Homerus totaen Hesjodes, van Aristoteles lyden tot die
gene van Varron, van Yirgilius tot DeLille, d'akkerbouw kunde
aen de voornaemste digters stof opgeleverd heeft on de groot
ste schryvers der oude tyden geoeil'end. 'T is 0111 dat zy er de
aongenaemheden wisten van te smaken en derzeiver hoogo
gewigligheyd weerdeeren; 't is om dat zy wisten, die schran
dere mannen, dat de eerste voorwaerde van het gemeenschap-
pelyk geluk, van den voorspoed der stalen en den voortgang
van liet inenschelyk geslagt teenemael berustende was iïi de
beoellening der veldbewerkingen, of in andere woorden dal
iw'"ig door onmiddelyke banden vercenigd is aen
al de belangen der stolfelyke en geleerde wereld. En indèr
daed, Je landbouwkunde is de bacrmoeder van den koophandel
die op zyne beurt het leven voedt der schoone kunsten; dus
landbouwkunde, koophandel, schoone kunsten dry kostbare
zaken die in zich zeiven alleen don voorraed van liet sloffelyk
geluk dat den mensch kan genieten, uylmaeken; volkomono
aryvoudighcyd die zich in een enkel woord laet uytdrukken,
namelyk de beschaving.
Indien de oude hunnen lol van eerbied en verwonderin"
aen de nuttigste van allekonslen betaeld hebben, hedendacs.
heelt men ook niets verwaerioosd 0111 ze tot don hoogstelt Iran
van volmaeklheyd te doen stygen en onder dil betrek eene
menigte meuwe overzigten van belangryke verbeteringen ue-
tuygeu genoeg over den iever en de verkleefdliovd der land
bouwkundige onzer eeuw.—Komt het thans bestaende gou
vernement dan ook gecnon schitterenden hlvk te geven zvnor
groote bezorgdheid jegens de akkerkunde, met eene vyfjaïigc
tam!- en holbouwkundige tentoonstelling in teriglen.
De rol die de maelschappy waervan wy heden de pleglige
instelling vieren, eertang in den voortgang der akkerboiiw-
e.i der landgoederen bestuerkunde kan spelen, zal ml«eslrekt
zyn.enbuyten allen Iwyffe! veel bydragen aen doil welver
dienden eerbied dien wy hier toezwaeyëu aen die gene die er
zich mol zooveel iever op toeleggen; zy zal als de hewaerdster
optreden onzer regten en de invoerster der verbeteringen die
ons zouden nuttig koutten zyn, maer ten dien eyndc MM. moei
zy eenen oproep doen tol uwe medewerking, lot uwe zorgen en
volherdmg.
L11 voor eerst, voor wat de veelvuldigheyd der gewassen
betreft, zie daer het doel dal boden alle geteerde landbouw
kundige beoogen, ook doelen wy hier in grootelvks hunne ge
voelens. Niet dat wy nogtaus willen bcwccren dal de heden-
ilaegsche bebouwde planten niet al de voordeelige 011 gezonde
voorwaerden opleveren; maer er hoeft slegts eenen geessel
over ui tgestrekte gronden zyne verwoesting komenaeutcn«toii.
ol ziet wy vinden ons gebukt onder de vrees van eenen be-
droygendoii hongersnood. De aerdappelen-ziekle welkers nood
lottige gevolgen ons nog geduerig drukken, komt hier besta-
tigen, en dit op eene onwederleggelvkc wyze liet geen wv
komen Ie zeggen. De verwoesting door dien geèssel aeugezoi
was des te versclirikkelyker om dal het meestendeel der Ian I-
tigden'S °P mooSsün8 dier vruSl kunne zoetste hoop ves-
M elnu, de nieuwe voedzaeme planten waervan de geleerde
schriften en de nutligheyd en de voordeden zullen voorstel
en, vergen, van u, MM. eenige parceelkens grond toe tewyden,
hoe kleyn deze ook zyn, voor zoo veel zv de noodige voorwaer-
den vereenigen door de eerste beproevers voorgeschreven
Reeds, MM, zyn het turks koorn den Ignamus, de dikke
blauwe velderwten, de aerdpeeren, planten die al uwe aen-
dagt verdienen, en op welke gy voor uwe eygenc belangen
nauwkeurige beproevingen hoeft te doen, want "geene schriften
konnen ons deswegens voldoen; volgens de eene konnen z\ in
onze bebouwingen worden ingebragt, het lurks koorn of maïs
indien wy 011s schikken volgens de gezegdens van andere, dé
mats, zeg ik, is voor altvd als nadeelig beoordeeld. Elke streek
moet hare bebouwingen kennen, zeggen de praktische en wyze
landbouwkundige, en ten dien cynde zyn de beproevingen
vooreerst onontbeerlyk; de ondervinding is' immers den hoofd-
regter van alle menschelyke bewerkingen. Daerom dan
drukt u slegts over derzeiver weerde uyt wanneer gv
nauwkeurige en gewetensvolle beproevingen 'genomen licht.
Want, zich uytten met te veel verhaesting in vracgstukkeu
van zoo groote aengelcgenheden, ware zich blootstellen om
later de schande tc moeten ondergaen van eene al te ras in
t midden gebragtte goed- of afkeuring.
Inmiddels MM. mogen wy de voeding van 't vee uvt 't 00"
met verliezen, wyl de landbouwkundige nimmer overeen
stemmig zyn nopens liet vraegsluk van te weten of men
den voorrang dient te geven aen de voeding met gekookte
oi ongekookte spyzen. Het schoon middel door den geleerden
alck aenbevolcn en bewerkstelligd schynt dit vraegsluk vol-
Ziel, MM. Scheidwciler, Du Bois,DcThaër,Schicertz, Sinclair
