ZONDAG 4 MAERT 1849.
DERDEN JAERGANG.—Nr 129.
BEKENDMAEKINGr.
AELST, den 3 Maert.
STAETKUIVDIGE1V OOGSLAG OP ITALIËA.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den dacrop volgenden Zondag.Den prys der
inschrvving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 een timen den drukregel. De persoonen die
vóór een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveêrdige klagten of gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, hy mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aen deéze zullen wy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewaegen van alle brochueren, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel aen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeéren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogt alle artikels, annoncen, geld etc. vragtvrv toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
CHIQUE SLUM.
De persoonen die voör den aenslaendcn trimester op den Den-
der-bode inschryven, zullen al de nummers van heden lot 1
April kosteloos ontvangen. Wy hebben hel genoegen aen onze
geagle leèzers die ons van 'l eerst af hebben ondersteund en zyn
bygebleévcn, te beriglen, dat den Dender-bode dagelyks merke
lijk in voórslaendcrs aenwinl, dal onze grondstellingen zich meer
en meer uylbreyden en bygelrcédcn worden, en dit nicUcgcnslaen-
de al hel geweld en de kuyperyën die dóór de vyanden der vólks-
zaek en der waerheyd ivordcn aengewend. Wy herhaelcn heden
dat na mac te zommigc persoonen in verkogtle bladen de waerheyd
en de belangen des volks aen hunne schandclykc zelfzugl slagtof-
feren, wy ze integendeel zullen verdedigen voör geene mocyelyk-
heden zullen wy agleruyl wyken om die vyanden van volk
waerheyd en Godsdienst te ontmaskeren en te bevegten. Deézezyn
er op onze dagen in menigte; zy spannen te samen om dóór alle
welkdanige middelen hun doel van bcheersching en zelfbelang te
bereyken. De slegslte zaeken vinden in hun verdedigers voör zoo
veel zy de driften slreélen der geene welke of verdwaeld of be
dorven genoeg zyn om hun te ondersteunen. Somtijds onder den
bedricgclykcn titel van geregtigheyd of liberalismus spreyden zy
in schriften of in icoórden de schoonste en verhcvensle leerstel
lingen ten loon, maer als men hunne akten nagacl, dan vind
men dat een duy velsch bedrog of een eene schandelijke verblinding
alleen bekwaem zyn soörtgelyke verlcydingsmiddelen in te geéven.
Wal men er ook van zeggeaen de vrugten kent men den boom
en den mcnsch aen zyne werken.
Eyndelyk ziel men de maet der booshcyd vervuldHel tyde-
lyk doraeyn der H. Kerk is de proey geworden van de onge
hoorde sloutmoedigheyd der goddeloozen die sinds lang gieren-
oogen op de geestelyke bezittingen gevestigd hielden. Roomcn,
die voorheen by uylmuntenheyd schitterende slad, is thans
de schandvlek (Ier aerde geworden; hoogst te vreden aen den
edelmoedigste» der vorsten, den teerdcrslen aller vaders bloe
dige traenen van droefheyd te hebben afgeperst door geducrige
opeengestapelde wederspannigheden, schvnl zy nu begeêrig de
vrugten haerer heyligschenderyën in ruste te genieten. Als
eertvds de Joóden den gezegenden der natiën aen hunnen haet
en boosheyd geslaglofferd hadden, dagten zy ook in vrede de
vrugt hunner godsmoord te smaekenmaer belaedén met den
vloek des hemels, waren er nauwelvks eenige jaeren verloopen
et' een overgroot deel hunner natie was dóór 't zweêrd verdelgd
en 't overige als lastdieren verkogt; hunne overheerlyke hoofd
stad wierd ten gronde verwoest en verbrand, zoo dat men vrac-
gen kon: waerwas diteerlyds zoo schitterend Jerusalem? AYaer
was die slad, dóór de gansche aerde wegens haeren rykdom,
luyster en roem bekend? en cylaes zy was verdweénen hebbende
onder haerepuynen elf honderd duyzend Joóden begraeven!
En gy, Roomen, die den zienlyken stadhouder Chrisli behan
deld even als de Joóden gedaen hebben, wéét gy wel dal gy
met den zeilden vloek belacdenzyl! AYeét gy dal den arm des
Almagtigen niet verkort is, en dat uwe verstokte boosheyd
hier tegen niets vermag? Ja, de Romeynen weéten dit, en des
niettemin gaen zy in hunne boosheyd voort versmaedende al
de vaderlyke vermaeningen van Pius en luystcrende nacr
eenige goddelooze vermeldingen die beloóven't geen zy niet
geéven konuen, en die geéven wat hun niet toebehoort. Waer
dóór laeten de Romeynen zich begoochelen? Dóór beloften van
vrvheyd en onafbanglykheydMaer waren zy slaeven onder
Pius IX? Is er een bestuer dat vóór zvne onderhoorige meer
doen kon dan Pius gedaen hééft? Wat hééft deézen beroemden
Paus aen zyn Ik geweygerd? Wanneer hel over dry jaeren
geheelemaendc langden roem zong van Pius endoor vreugde-
kreéten de ge.ieele aerde ontwaekte, wat was den H. Vader
"t géén bv nu niet meer is? Wat heeft hy sinds inisdaen om zoo
hard op den proefsteen gesteld te worden Eylaesden doór-
lugligen man was alsdan 't geen hy nu is, altyd goed, vaderlyk,
medoogend en bovenal vryheydsminnaer. Sinds dien begiftigde
hy zyn volk met weldaeden, voórregten en gunsten waernaer
het sedert lang gehaekt had, met een wóórd, hy vóórkwam de
wenschen zyner onderdaenen en steéds putte hy zyncn verhe
ven geest uyt om hun gelukkig te maeken. Maer zoo gael het,
zommige oórdeelen hunne vryheyd verloórcn te hebben als zy
dóór ontvangene gunsten eenige verpligting gevoelen en denken
die zelfde vryheyd wederom te bekomen, als zy ondankbaer
zyn, zoo dat om van zekere vrienden vyanden te maeken het
alleenlyk noodigis hun veel goed te doen!! Den heer gaf aen
d'Israelieten 't cgyptisch goud, en korts nadien mackten zy er
eenen afgod vanMaer men weet hoe zy er meé gevaeren zyn
dal de Romeynen er aen denken.
Ondertusschen brcyden de oproerige volksverleyders hunne
verderfelyke stelsels uytdóór garisch Italiën hebben zy ver
takkingen welke die schoone streéken in oproer brengen en op
het eyndedoór stroomen bloeds en yslykc verwoestingen zullen
moeten gedempt worden. Op wie valt de schroomelyke verant-
woórdelykheyd van 't geen er te gebeuren stael? Zullen de bel
hamels, na hel volk vorleyd en bedroógen, na onberekenbacre
rampen over hun vaderland getrokken te hebben, zullen zy
dan magtig genoeg zyn om de kastydende roede te wederhou-
den?Datzyhet afwagten, maer middclerwyl leyden zy het
verblind vo^k naer den afgrond en dit om hunne heerschzugt
eu boozc inzigieu te voldoen.
In italiën geene priestersregeéring meer, den Paus heeft
over zyn volk geen gezag meer, zulk gezag is vernederend
en haelelyk, wy willen vryzinnige, onafhanglyke instellin
gen, het volk moet zich ontvoogden en alsdan zal hel geluk
kig zyn etc. etc.Zie daer de uytzinnige kreéten van eenige
verdwaelde klubisten aen wie goddelyke en menschelvke wcjien
deugd en ondeugd, regtveèrdigheyd en geweétenloosheyd etc.
als eene doode letter voorkomenen nacr zulke leyders luyslert
het volk!
En toch boette Pius te Gaëta, in eenen hoek van het Na-
pelsch rvk, de wandaeden van zyn volk, daer heflc hy gedue-
rig zyne handen ten hemel om des zelfs genade over zyne ver
doolde kinderen af te smeeken lang hééft hy geaerzeld de
vraeg van geweldige lusschenkomst te teekenen om dat zyn
goed hert te véél afschrik had der bloedige tempeesten die eer
lang op dit ondankbaer volk zouden losbersten; maer eyndelyk
ziende dal den eenen afgrond den anderen inroept en dat de
ongcslraflheyd een geduerig aenloksel tot groolere boosheden
is, hééft hy het als eene pligt aenzien de mogendheden te
bidden een eynde aen al die schandakten der goddeloosheyd
te komen stellen.
BLIK OP DE KAMER OORLOGS-BUDGET.
Het is waerlyk bctreurensweêrdig vóór een land van 4
millioenen en half zielen gclyk Belgiën, jaerlyks 28 a 50 millï-
ocnen franken te zien' besteéden aen den onderhoud van een
leger dat, wegens deszelfs pragl en luyster, niet alleen belag-
chelyk maer haelelyk word, ingezien de wevnige geldmiddelen
die den stael te besteéden hééft om een zoo ontzettend getal
ongelukkige en van alles beroofde Belgen te helpen. Wy zouden
als voórslaendcrs van een ontzaggelyk leger optreéden, ware de
belgischc natie een oproerig of wispelturig volk dat noyi te
vreden is, gclyk er volkeren zyn; maer wie hééft de beylige
verduldigheyd en nooyt volprcézenc gelaetenheyd niet bewon
derd die onze landgenoóten bezielden lydons de dry jaeren van
gebrek en hongersnood die wy beleéi'd hebben? Ontelbaere
onzer broeders sleépten zich als levende geracmlens langs de
openbaere wegen of stierven in hunne verlaetcne hullen; de
ryke en wellustelingen van Brussel verschrikt van die nylge-
mergelde menschenweézens te zien, deéden ze aengrypen en
als wilde dieren op wagens en karren onder l gelcyde van gen
darmen wegvoeren, en onze arme zweégenZy leéden al 't géén
bitter en smerlelyk was, en zy zweégenEn dan zal eenen
franschman, M. Chazal, die zich hier ten koste van ons zweet
in de weelde en genoegtens komt wentelen, durven uytspreéken
dal hy zonder een zoo overtollig leger de rust in 't land niet
kan handhaeven! En dan zal hy de kamer met zyne demissie
durven dreygen indien zy hem die schandelyke sommen niet
toeslaetWy moeten het zeggen, het strekt tot oneer onzer
vertegenfroórders van niet daedelyk de demissie van dien bele
diger des volks te aenveérden en hem franko langs den vzereu
weg nacr Vrankryk te steueren, met verbod van voórtaen nog
den voet op den belgischen bodem te stellen.
Den heer D'Elhougne afgeveërdigden van Gend hééft deéze
stof op eene eervolle wyze behandeld en aengedrongen op dat
het bestuer toch beter de penningen des lands besteéden zou;
maer ongelukkiglyk zyn er te véél slaeven en wierookers van
het ministerie in de kamer die blindelings de grillen van een
zoo gezegd liberael bestuer loejuyehen.
Het overgroot leger is noodig vóór de inwendige rust!! O
doóling eener verblindde eerzugt! Den koning der Franschen
had ook een sterk leger, en hy is gevallenOoslenryk had ook
een magtig leger, en toch is er geene rust;'tis van gclyke in
Pruyssen, in Piemont.en in gansch Italiën. 'T zyn noch de legers
noch de schatten die de sleuhpilaeren des troons zyn, maer de
vrienden en de getrouwigheyd der natie welke men noch dóór
schatten kan verwerven, noch dóór geweld acnwinnen; een
opregt wys, gespaerzaem en vaderlyk bestuer alleen is den
steun van troon. Eenen huysvader die geduerig met de roede
in d'hand staet, zal nooyt vaderlievende kinders kweeken; een
bestuer dat geduerig het zweet der onderdaenen afperst om ge
stadig het zweêrd tegen hun te konnen getrokken houden, is
wel is waer, gevreesd, maer 't hééft oncyndig meer van zyne
onderdaenen te vreezen, want alle verduldigheyd loopt toch
eens ten eynde, en wee dan de geéne die gehaet zyn.
Onze volksvertegenwoordigers schynen seffens bevreesd als
eenen rykbetaelden minister van ontslag begint te spreéken
wel dat zy hem het hoofd bieden, en zeggen: Wy willen het al-
zoo, geheel de»natie wilt zich vóór u niet vernederen of ontee-
ren en dit om tiwen wil te doenwilt gy niet 'l géén wy gebie
den vóór 's lands wclzyn, wy zullen uwe demissie aenveérden;
en men zou al dien hoogmoed van een vremd gebroed weldra
zien verdwynen. Maer't is verloóren gezeyd, zoo lang de vrem-
delingen ons zullen bestieren en dat zy dóór hunne betaclde
schryvers den geest des volks blyven bederven en verleyden,
zoo lang wy ons eygen huyshouden niet zullen opdryven en
behertigen, zal er geene spaerzaemheyd bewerkt worden, en
hoe langer hoe dieper zullen wy in schulden en lasten dompe
len en het voorheen zoo ryk Belgiën zal evndigen met Ierland
in ellende te overtreffen. Men kan jaerlyks zonder vrees, zonder
agterdogt of gevaer 10 millioenen op den budget van oorlog
alleen spacrennu, eenen franschman wilt zulks niet en de
kamers volgen zyne grillen in, hewel! wagtwat er van komt;
als het zal te laet zyn zal men willen spaeren, even als eenen
dronkaerd of verkwister die, na hunne fortuvn naer den duyvel
geholpen en zich met vróuw en kinderen in d'armoede gedom
peld te hebben, dan beginnen te spaeren omdat zy niet verder
meer konnen.
Deéze wéék vroeg ons eenen aglbaercn persoon waeroni
wv zoo bitsig en onmedoogend jegens onzen afgeveërdigden,
M. Cumont, schroeven, en ons antwoord was datwv M. Cumont
hebben geëerbiedigd en wel ligt meer geëerbiedigd dan hy zelf
zou deuken, zoo lang hy zich zeiven eerbiedigde, maer dat wy
geene wóórden te hard of te bitsig óórdeelden zoo haest M.
Cumont opgehouden lieéft zich zeiven te eerbiedigen. M. Cu
mont heeft zich ontmaskerd in de kamér 1° meteenen treffe-
lyken représentant gelyk M. Dumorticr te willen dwingen zyn
woord te herroepen om dat deézen aglbaercn afgeveërdigden
zyne pligten kweét en eervol zyn mandaet naleéfde pleylende
voorde belangen zyner mandanten; 2" dóór eene onbeperkte
zclfzugt waervoór hy de belangen der Vlaenderen slagtoffer!;
5° dóór zyne schandelyke stemming tegen alle eatholyke en
noodzaekelyke grondstellingen nopens het onderwys; 4" dóór
eene algeheelc verslaefdheyd aen 'l ministerie die slegts vóór
vyandclykcn partygeest jegens de geestelyken wykt; aen deéze
zou hy alles onttrekken om naer 't hoofd zyner partygangers
te werpen. Wie kan nog eerbied vóór dergclykcn afgeveérdig-
den voelen? Als M. Cumont in't vervolg deéze vlekken zal
uytgewasschen hebben dóór eenen regtzinnigen inkeer op zich
zeiven en dóór eene trellëlyke vervulling van zyn mandaet,
zullen wy hem wederom eerbiedigen gelyk wy te voóren ge
daen hebben.
De Gazette van Aelsl kan niet verkroppen datwv baer zegden
dat men op hacre wóórden geenen staet mogt maeken, want
zy heden dit schryft, morgen't geen en overmorgen wat anders:
onzen vriend en confrater, den opsteller van die gazelle, raekt
ook aen de vuvle snaer die met muntolie bcslreéken was en