derfclyke leerstelscis van eenen Voltaire en consoórten
in te boezemen, voorzeker zou dit land nooyt zoo diep
in 't midden der zedeloosbevd, de baermoeder aller
rampen, gezonken zyn.... Dat er Belgicn aen denke
Want wat aen Vrankryk is voorgevallen kan ook aen
lielgien gebeuren.
Men léést in den Vlaming:
Wie kent er den berugien Chicanneau niet, zoo geestryk
door Racine beschreéven? Den man willallyd beleen proces op
hel ander hebben; hy beklaegl zich billerlyk als hy èr maer
een iwinliglal op den hals hééft.
In de kwestie van liefdaedige gcstiglen, gelykl M. De Haussy
zeerwel aen Chicanneau. Wanneer men hem zonneklaer beloont
dat hy de wel overtreéden en de belangen der arme gekrenkt
hééft, roept- hy uyi: Doet my een proces aen. Den wensch
van M. den minister van injuslicie is onlangs aenhoord
geworden.
Voor de rcglbank van Dendermondc en voor hel hof van
appel van Geud, hebben zyne aenslagen tegen de vryheyd van
goed te doen, bunnen loon ontvangen.
Ter gelegenheyd van een legael gedacn aen het hospitacl-
werkhuys ingerigt dóór M. Cools, pastor te Bevercu, hebben de
reglbank en bel hof een liefdaedig gesligt behouden. T welk in
1845 met bezondere hestuerders, kragtens 2 van liet art. 8i
dei1 gemeente-wet, ingerigt was geweest.
Dit gesligt ucéml op zich de lasten, die anderzins door hel
bureel van weldaed igheyd zouden moeten gedraegen worden.
.Vu is de zack aen liet oordeel van het Hof van Cassatie
onderworpen.
Men meld ons da4. er verseheydene kiezers en landbouwers
der beydc Vlaenderen den Koning hel volgende verzoekschrift
hebben toegezonden
Aen Z. M. den Koning der Belgen.
Sire!
j) Wy, ondcrgetcekenden kieziers en landbouwers der ge
meentevol betrouwen in de bezorgdbcyd van Uwe Majesieyt
voor onze zedelyke en stoflfelyke belangen, gelooven verpligl te
zyn u eerbiedig ledoen weten boe zeer den landbouw verkreukt
is door de weygering, waermede tol hiertoe de billykc vracg
aller landbouwers, van den akkerbouw even als andere nyver-
lieden beschermd te zien, door uwe ministers bejegend word.
Ilel is ecue benadeeling onzer sloüelyke belangen, welke wy de
vryhevd nemen onder de oogen van Uwe Majesieyt te brenhen.
Wal onze zedelyke belangen aengaet, wy bepalen ons den
Koning ledoen weten, dal hel stelsel, dóór den heer De Haussy,
ondanks zooveel legetispraek, in zwang gebragt, ons een regt
ontrooft, dal ieder leglscbapen man luydop afvordert, namelvk
dat van zyne medemenseben te helpen, met eenc volle vryheyd,
die enkel, even als de andere vryheden, aen de waekzaeinheyd
der openbare overlieyd onderworpen is.
Den Koning eene grieve acntoonen, is de verzekering
bobben dat zy zal hersteld worden.
Wy hebben de eer, enz.
Wy konneu de landbouwers van elke gemeente waer deéze
petitie nog niet in omloop is niet genoeg aenwakkeren de zelve
le scbryven en voorts te doen onderteekenen opdat den Koning
dóór ecu algemeen petitionnement kunne zien dal iict land tol
walgens toe hééft van de akten zyuer ministers.
Den aclsterschen volksver tegen woord iger, M. Bruneau, tragi
zich op allcmogelyke wyzen le vcrschoonen over zyneu slaef-
schen voorstel nopens het invoeren der vremde graenen. In een
ibihb m nnmm
had, dat gy my verdedigen zond. Zoo. verliet ik u met een hert
vol bitlerüeyd en vrok. Een paer neren doolde ik in hel boseh
rondhet was heldere maenschyn; alles was stil en rustic;
sleglsin my woelde en kookte bel, en waren my eenige dieren
onder schot gekomen, misschien had dal myn branden hert
afgekoeld, want ik dorstte naer bloed. Den slraffenden hemel
wilde egter, dal mvn ongeluk myn verderf zou vollooyd worden.
Ik schéén hel eenigc levende wcézen in hel boseh le zyn, ik
blééf alleen met mynen moordlust. Ik wierp my op den grond
néér, allyd nog besluyleloos, wat te doen. Daer hoor ik op eens
voetstappen en kort duerna slael den jaeger van graef Mal Ié
voor my. Hy vraegl my barseh, wat ik daer op het lerrcyn van
zynen beer doe, en maekl my vóór eenen wilddief uyt. Dat
dryfl mvne woede tot bel uylerste. Als razend gryp ik mvn
geweer en sla -snel inoorddaedig geweld op hem in, weldVa
storle by voor mvne voelen néér, ik zag zyn bloed slroometi ennu
riep op eens de stem in mvn binnenste: MoorderDoodslager!
Den vreeselyksten angst greep my aen; als cessen Cain vlugtie
ik van mvn oll'er. Ik wilde by herhaeling de hand aen my zeiven
slaen maer ik bad er den moed niet toe; ik dagl aen mvne
kinderen. In de bel kan men niet vreeselyker lyden, dan ik
leed. Hall vei bysierd kwant ik naer buys terug, en nu weel gy
alles. Myn leven slael in uwe Stand. Doe met my, wat gv voor
Cod verantwóórden kunl. Ik lteti nu bedaerdcr; my diiuki, ik
kon nu sterven, om mvne schuld le boelen.
Neen, sterven moógl gy «tietriep Sabine ouder Iraencn.
Moge God zyn óórdeel over nty zenden, als ik kwaed doe, maer
ik red u. Ik zal zweèren dal gy niet den moordenacr zyt
Sabine, sprak den .grysaerd op den toon van ernstig ver-
wyt, agl gy Gods hevlig gebod zoo weynig, dat gy het zoo
haestig opofferen wilt.
Wal wilt gy dan doen, vader? vroeg de vrouw met heé-
vende lippen.
De waorheyd ecre geéven antwoordde den grysaerd
hedaerd en ernstig, tcrwyl zyne oogen vol traeuen stonden.
MVm. it zoon, vervolgde by, zich tol deézen wendende,
ik zal niet uwen acnklaegcr zyn, maer als helgeregt my
vraegl. of gy den dacder zyt, dan zal ik antwoorden Ja, hy is
bei. Cods genade is maglig cn groot; God alleen kan iTnog
redden, maer niet wy. Ik wil doen, wat ik vermag ik zal ge-
luygeuis vóór uw anders goed hert afleggen, zoo goed ik 'l maer
blad, waervan hy den beschermer en het Verbond van Aelsl
gelieéten is, doet M. Bruneau zyn gedrag pryzen en poogt dóór
zekere aenhaelingen zich le verregtveérdigen. Maer het zy dat
hel ecne slegle zaek is welke het Verbond, als na gewoonte,
vóór handen heeft, hel zy dat deszelfs opstellers van hun breyn
maer weynige of slegle hulp krygen, hel blykt toch dat die
mannen dóór hunne onverstandige redeneéring M. Bruneau
van op den kant in den gragl zullen helpen. Vooreerst moeten
onze wydloopige artikels en de brieven uyt Herzele nopens
deéze slof wcderlegd worden, niet dóór raeskallingen of valsche
brieven uyt Sl.-Lievens-Essche, want op geheel die gemeente
woont geen' mensclt die niet zou beschaemd zyn liet Verbond
in huys te neémen, en nog véél besehaemder van eenige artikels
aen 't zelve mede te deelen. Hiervan hebben wy deéze wéék
de klaérsle bewyzen onder d'oogen gehad, ofschoon wy geene
bewyzen nood ig hadden, want den vos is altyd ken nel yk aen
zynen steèrt. De ontzetlende vermeerderde cyffers der inge
voerde graenen geduerende de afgeloopene maend, welke cyf
fers wy in ons voórig Np uyt den Monücur zelf hebben over
genomen zyn daer om onze argumenten te slaeven en om
klacrlvk te doen zien dal den vryën invoer van graenen scha-
delyk is aen de schatkist, en voóYnaemelyk schadelyk aen den
landbouw die dóór liet liberael bestuer op eene byzóndere wyze
schyut verdrukt te worden. De mannen der party welke wy
beveglcn cn onder deéze is M. Bruneau een kopsuik, die man
nen, zeggen wy, hebben, door die uytslaegen, hun doel be-
reyklen welk is bun doel
Volgens hunne eygene bekentenis is zulks de weerde van de
vruglen der aerde te verlcegcn, en den prys der landelyke
produklen zoo veel mogelyk te vermindereu, ten eynde de
fabriekanten en manufaeiuerbaczen te begunstigen, welke,
volgens hen, nooyt genoeg kunnen winnen. Den prys der fa-
brickgoederen doen opslaegen, en den prys der eetwaren van
den nalionalen grond doen afslagen, ziedaer bet bestendig
voorwerp van hunne verlangeus en van hunne poogingen.
Wanneer de geweévene stollen opslaegen, dan zeggen zy dat
den toestand verbeterd; wanneer de slcenkoólen en het yzer
duerder worden, dan vryven zy hunne handen van blydschap;
wanneer den prys der eoloniale waeren opgaet, dan verklaeren
zy dal er ceué gevoelige belernis is op den artikel kaïre, op
den artikel leder enz. Maer wanneer onze landlieden hunne
graenen, hunne haver, hunne hop of hun vee wal duerder
kunnen verknopen, o! dan keert de kaert. Dan verslegl den
toestand, dan is het een schreeuwend misbruyk, dan winnen
de boeren te vcél, dan verryken zich de eygenaers boven maele
Dan moet men ecu eynde aen zulk een schandael stellen, en
mei geweld van schreeuwen de mededinging der vremde boe
ren en der inlandsche graenbyters gaendc inaeken.
Wy hebben het Verbond uylgedaegd ons een enkel treffelyk
man te noemen dien wy ten om cgle zouden beledigd of gelas
terd hebben gclyk liet klubsbladzoo 1 uydkeêls geschreeuwd
bad.... Maer het Verbond wéét ons niemand aen le wyzen en
blyfl diesaengaendc zoo stom als eenen boom Evenwel lost
hel de dry vraegen wat ecu trelfelyk man is, wal reglveèrdig-
heyd en zedelyklieyd zyn op zyne oude manier op, met over
kerkhoven, over congregatie, schynheyligheyd en over geëx
ploiteerde sligtiugen le zeeveren', het welk alïes op niets trekt.
Zie hiér hoe wy deéze vraegen beantwoorden
1° Een treffclgli man gééft aen elk het zyne en lael elk hel
zyne, benadeeligl niemand in zyn lydelyk bestaen al ware hy
van eene andere denkwyze; een treffelyk man wagl zich zoo
véél te meer eenen anders denkenden in zyne lydelyke belan
gen te kwetsen, wanneer hy hierdoor zyne eygene klienleu zou
benadeeligcn; met een wóórd, een treffelyk man wilt reglzin-
niglyk liet goed en dit loont hy niet dóór zyne wóórden alleen,
kanmisschien maekl hel wóórd, de voórspraek van eenen
zevenlig-jaerigen grysaerd indruk op uw reglers: misschien
hééft den koning medelyden met uwe jeugd. Maer dal is de
zaek van God, niet van ons mensehen; Leonardo, ik kan uw
boold zien vallen, ofschoon dat my zelf ligt de dood zal doen,
maer ik kan geene valschegetuygenis afleggen; voor u, kan ik
God niet lol geluyge van eene leugen aeuroepen. Sterft gy ook
de dood des moord enaers,den moordenaer aen het kruys
vond genade vóór den heer; wy kunnen elkaerdan in de eeu-
wigheyd weervinden. Leg ik eglcreene valsche getuygenis voor
u ai', dan zyn wy beyden vóór eeuwig verloóren.
Leonardo hoorde deéze woorden met somberen ernst aen.
Ik wist, zeyde by, dal gy niet anders handelen zoud; ik
heb ook niet beter verdiend. Ik kan cn mag ook niet meer
leéven; ik kan die bloedschuld op myn geweéten niet een
gansch menschenlevcn lang draegen. Ik wil sterven,de dood
zal my rust acnbrengeu. God erbenne zich over myiie vrouw
en kinderen.
Sabine brak in luyd gejammer uyt; zy viel den grysaerd le
voel en smeekteVader, heb medelyden met uwen zóón!
Heb medelyden met my en myne urine kinderen God is gena
dig en bermherlig, hy zal ons die zonde vergeéven
Dogier, antwoordde den ouden man met ernst, gy weél
niet, wal gy zegt. Bedrieg u niet, God lael zich niet bespotten.
Redact* nu Nog is bel niet zoo ver, nog staen honderd wegen
open, om uwen man te redden; maer den weg, waerop gy gaen
w ill, leyd ons alle ten eeuwigen verderve.
Thans ontstond op ccnmael eene groote beweéging vóór bel
lmys, en in 't volgend oogenblik drongen eenige gewapende
geregtsdienaers binnen, die luyd en onstuymig naer Leonardo
vroegen. Sabinegreép in den angsten vertwyfeling liaeren man
by den arm cn wilde hem traglen le verbergen, doch deézen
weerde haer af en zeyde: ik wil niet gered zyn. My irefl'e den
vloek, dien ik op my heb gelaeden
De gewapende traden toe en omringden hem.
Wat wilt gy riep de ongelukkige vrouw.
Mynen man is onschuldig! Hy beéft den jaeger niet geveld.
Ik wil by God en alle Heylige zweèren, dal hy den gansehen
nagl niet van buys geweest is.
Vrouw, uwe cedcn helpen u niet, voegde eenen der
mauneti haer uorsch toe. Deu dooden zelf heeft gesproken,
maer voórnaemelyk dóór zyne daeden, wy I hy overluygd is dat
de deugd aenpryzen en de booslieyd uytoelïenen bel werk is
van eenen schelm die God en alle meiischen zou bedriegen,
indien hy kon. Met zoo eenen zouden wy wel ligt in T kort kon
neu te doen hebben.
Beglveêrdigheyd is nagenoeg hel zelfde als hierboven, met
byvocging van 't volgende Als men iemand de scliandelykste
lasteringen en eerroovendsle werken te laste gelegd beéft en
dat men dan van hel tegenstrydige ovniuygd word, is bet
regtvccrdiyheyd die lasteringen en eerroovingen te herroepen
en de gekwetste o!' geschondene persoon-ri in hunne eer le
herstellen. Hel Verbond van Aelsl schrééf den 25 january 1848
van de eerw. Paters Jesuilen:
Men ziel de Jesuilen schallen op schuilen stapelen, en alom
de wanorde en de Iwcedragt acnblazen. Hunne verborgen inzig-
len en onderaerdsche kuiperijen sim. hen lol niels min dan den
liberalen zin van hel chrislianismus le vernietigen, lid licht der
beschaving uil le dooven en allen voortgang, alle volksgeluk on
mogelijk le maken. Zy ondermijnen de trooncn der manarken
die niet dóór hun willen regeren cn zich aen bunnen wil niet
onderwerpen. De Paus zelve word door dil geheimzinnige orde
niel gespaerd en is dagelijks aen deszelfs heimelykc slagen
blootgesteld.
Nu is de vraeg of bet Verbond zulke smaedvolle lastertael
jegens een zoo del lig als opregt chrislelvk order liytgebraekt,
beéft wederroepen Wel neen Na dat dit schandblad van de
valschheyd zyner gezegdens ten vol Dn ovvrtuygd was, nadat
bet herbaelde mael lot eerherstelling is aengemacud geweest,
na dat elk treffelyk man met veragting óp de Hinkende bron
waeruyl zuike vuyligheyd was voorlgevloeyd, bad neergezien,
hebben de opstellers van dit snood blad bel over bun hert
niet konnen krygen hunne gezegdens le wederroepen Is dat
reglveèrdigheyd Honderdmael neen dil is de cerlooslte
aller onreglvéèrdighedenEn noglaiis durven die gasten zich
op reglveérdigheyd beroepen Dit is den handel van de fl/io
der zoogezegde liberalen die bet volk aldus poogen te misley-
den, om hunne s-rafbaere plannen legen vryheyd, godsdienst
en goed order le bewerken.
5" Zedelykheyd bestael zich te waglen van in openbaere
zcdcloozc liuyzen fooy le geéven; zicli te onlliouden o^ster-
etablissemenlen le iiispecteérenbokkenhuyzen, kaveeten cn
andere vcrdagle kaberdoeskens te vlugten, en dit voórnaeme
lyk als men officier der burgerwagl ol' stedelyken raedsbeer
zoude zyn; zedelykheyd bestael in meer andere dingen die wy
hier lot schande van 't Verbond en zyne aenhangers zouden
konneu aenhaelen, maer die wy zullen verzwygen om niemand
le outstigicn.
VOLKSKAMER. GR AENK W ESTIE.
Sedert eenige dagen boud de kamer zich bezig met de be-
raedslaeging over de wet op de eétwaeren. M. Rogier spant
alles in om dóór zyne creatuercn deu vryën invoer der graenen
ten nadeele van landbouw en schatkist, en ten voórdeele van
eenigc Antwerpsche grooie graenbyters le bekomen. Maer een
groot deel der voórnaemste redenaers der kamer hebben dit
stelsel op eene moedige wyze aengerand en de voórslaenders
van dit onbegrypelyk minislerieél gevrogt sterk in 'tnauw
gebragt. M. Bruneau, onzen afgeveèrdigden, die altyd gereed
is om bel kabinet le ondersteunen ol verging overigens nelieel
't land, was eenen der eerste spreékers die liet wóórd namen
om de thans beslaende schikkingen als namelvk 50 cent, par
100 kilogr. balansregt, te behouden. M. Bruneau zou willen
dat er geene hoegenaemde inkomreglen op hel vremd vee
zouden gelieven worden en zelfs dat den invoer van vremd
vee op alle inogelyke wyzen zouden aengemoedigd worden'....
En dit noemt M. Bruneau den landbouw begunstigen
en zyne getuygenis doet meer, dan de uwe.
Den dooden beéft gesproken lierhaelde Leonardo vol
ontzetting. Wat wilt gy dacrmeé zeggen
Niels anders, dan dat gy eenen slag te weynig hebt gedacn,
om den getuygen van uwe misdaed stom te inaeken. Den ver
moorden is nog weer genoeg tol kennis gekomen, om uwen
naem te noemen. Of by nu nog lééft, weet ik niel; maer't is
niel le deuken, want gy hebt een forsclien arm, Leonardo.
W eerstand baet nielvolg ons dus.'
(f Ileere en God riep den grysaerd thans en vouwde de
handen. Gy hebt alles wel gemaekllGy hebt myn bert van
helsche pyn bcvryd en ons den weg tol genade open geladen.
Ileere God, ik dank u
Sabine noglans was vóór zulk eene gezindlieyd niet valbaer.
Zy viel aen de voelen der geregtsdienaers neder, omvatte hunne
kniën cn riep hun medelyden in. Neéifl my vóór hem!»
smeekte zy in hacré radeloosheyd.Ik ben tie evgenlyke moor
denares. Ik licb'iiiyneii man uyt hel buys ge J ree ven "en zynen
drift opgewekt; ik ben alleen de schuldige.
Sla op, myne trouwe vrouw zeyde Leonardo, haer op-
liglendc. Zooveel liefde verdien ik niet. Ik moet draegen, wat
ik verdiend heb. Bid God vóór my; by alleen kan nog uytkomst
geéven. Mag ik van myne kinderen afsclieyd neémen?»
wendde hy z.icii tot den gereglsdienaer.
Deéze zag hem een oogenblik twyfelagtig aen, vóór dat hy
antwoordde: Ga, maer iiacst u Wy houden liet oog op u.
En nu ging Leonardo in de kamer, waer zyne dry kinderen
nog rustig sliepen en niet vermoedden, dat zy bun vader welligt
nimmer weder zouden zien. Zyne vrouw wilde met hem gaen,
doch hy hield haer tegen, en reeds na weynige minneten keerde
hy terugei) zevde; Nu ben ik gereed! Vader! wendde
by zich lol deézen, veroordeel uwen zoon nietUwen God is
den mynen. Wel my, dat ik dit nu zeggen kan. En gy Sabine,
houd moed. W v zien elkaer weder. Zeg aen de kinderen, dat ik
eene verre rcys ben gaeii doen. Onttrek my uwe liefde, uw me
delyden niet, en hoop mei my op God. Hierop ontrukte l.v
zich aen haere armen en omvatte de knie zyns vaders, die zyne
sidderende handen op zyn hoofd legde cn enkel de wóórden
uylstamclen kon Den Heer zy met u en met ons
Hy wierd naer den kerker ovèrgebragt.
Hel vervolg hierna.
