ZONDAG 15 DECEMBER 1850.
VYEDEN JAERGANG. NTr 221.
AELST, den 14 December.
DE BOERENSCHOOLEN.
Dit blad verschynl des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den daerop volgenden Zondag. Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeld op 1 fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inschryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveêrdige klagtcn of gegronde rekla-
men in 'l algemeen belang te doen hééft, hy mag op onze onpar-
tydighcyd rekenen; aen deéze zullen wy plaets in onze kolon-
ngn verleenen en dezelve ondersteunen. Dit weékblad zal
CUIQUE SÜÜM
verder gewaegen van alle brochuei'en, schriften, boeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel oen deszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De naemen der persoonen die ons eenige
stukken zouden begeèren mede te deelen, zullen geheym ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogl alle artikels, annoncen, geld etc. vraglvry toe te
zenden. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengaet.
Het ministerie en zynen tolk, de Indépcndance, zyn woedende
egen den afgeveèrdigden M. Adolf Roussel, voor de redevoering
lie hy op 4 deézer in de kamer heeft uytgesproken nopens de
loerenschoólen of 't zoo gezegd landbouwonderwys, 't géén
loór den groot-schoólmeester Rogier alleen geregeld en be-
luerd word. M. Roussel die, gelyk men weet, eenen zeer
ekwaemen advokaet en geleerden professor der brusselsche
niversileyt is, hééft 't landbouwonderwys dóór den slaet
egeéven, onder 't weélenschappelyk, geldelyk en grondwettig
ogpunt onderzogt en klaerlyk beweézen, lp dat 't geld vóór
ie boerenschoólen of liever de kwakzalveryén van 't gouver-
sment besteed, geld in 't water geworpen was, of om beter
spreéken presentjes alhier en aldaer uytgedeeld om zich met
zweet der schalpliglige, vriendekens te maeken
2° Dal den landbouw er slegts kan by verliezen, hierin dat
e schooien alleen strekken om den landbouw van zyne
aktischc grondstellingen af te wenden
5° Dat hierin nogmaels M. Rogier handelt als eenen pacha,
leen zynen eygen wil raedpleégende en met veragting van
ne der'voórnaemslc schikkingen der grondwet die wilt dat hel
■dcrwys ten koste van den staet gegecven, door eene wel geregeld zy.
men gevoelt bcéfl- Meester Rogier zich daerem iu
vige gramschap gesteld en zal hy, dóór zynen deurwaerder,
fens M. Perot hebben doen roepen om aen deézen te beveélen
a met alle geweld en onbeschoftheyd waertoe de Indépen-
ncc bekwaem is, op den brusselschen afgeveèrdigden te
11 enDien afgeveèrdigden moet van alle kanten acngetast
iden, want dien stouten advokaet hééft my ook tot in
deesch gekwetst. Dien brusselaer wilt niet meer verdracgen
l ik de pretentie hebbe alles alleen te willen doen, alles
een te willen zyn, alles ja volstrekt alles vóór my alleen te
in bukken al of er geene grondwet ware Zyne redevoering
ït aen 't land doen zien dat ik eenen kwakzalver ben, dal al
t ik doe om my te doen gelden, niet is dan ellendige botfery
aen 't land honderde duvzende franken kust, dal eyndelyk
ne faem van grootcn man en algemcenen hervormer etc. etc.
3t smelten gelyk den sneeuw vóór de zon.
Wy gaen hier eenige zacken uyt de redevoering van M.
ussel gecven en onze leézers zulïen oórdeelen dat de Indc-
idancc mei al haere listigheyd en met al haere onbe-
loftheyd niet in staet is geweést in 't minste de bondige
jens van M. Roussel le verzwakken.
Vóór eerst, hééft M. Roussel zich verzet tegen de redens die
Rogier bybrengt om, op eygene hand, geheel 't besluer der
irenschoóïen te regelen. Die schooien worden ten koste van
staet gestigt en onderhouden en bygevölg is 't een onder-
5 ten koste van den staet, 'l welk volgens art. 17 der grond-
t, dóór eene wet moet geregeld worden,'in plaets dat M.
gier daer alleen den meester zou mogen blyven speélen.
if. Roussel heél't ten tweeden gevraegd dat minister Rogier
i de kamer niet alleen de sommen onderwerpe die vóór de
irenschoóïen bestemd zyn, op dat 'l land zou wcéten hoe
1 geld die gesiigten kosten, maer dat de wetgeéving in 't be
ar etc. zou tusschenkomen gelyk de constitutie voórschryft.
lie gesiigten van landbouw zouden er professors zyn die
den landbouw volstrekt niets kennen, en die er nogtans
ien over den landbouw geéven, zoodanig dat de leerlingen
i blootstellen de toepassing hunner bekomene kennissen
r eenen schaterlach le zien versloolen worden dóór
klische landbouwers die de kwakzalvery van 't ministerie*
ds beseffen. M. Roussel dan ook zinspeélende op de wyze
'l landbouwonderwys besluerd word, zegde dat de
hlen van 't ministerie niet meer kennis van T landbouw-
jerwys hebben dan den minister zelf, en dat dagelyks den
:cn of anderen bureelchef van 't ministerie zich met dit
lerwys bezig houd alhoewel hy noovl de schip of de ploeg
izy van verre gezien hebbe.
Ui van den anderen kant, hoe véél landbouwers zyn er die
't gouvernements-onderwys vóór den landbouw niet willen
die het nogtans moeten betaelen vóór eenen borzestudenl
ttTeene of andere stad of gemeente, aen wie men zoo maer
Myk zegtIh teil van u eenen vcrslandigcn akkerman maeken
zer eenen centiem van uwen kostzoo dal deéze welke van
't gouvernements-onderwys niet willen cn hunne kiiiders op
eygen kost doen lecren, 'tonderwystweemael betaelen naemelyk
't vry onderwys of dit der concurrentie, en dan 't géén van den
slaet dal niets minder dan ongrondwettig etc. is.
'T géén M. Roussel in de kamer gezeyd hééft vracgl geenen
uytleg, enkelyk willen wy hier doen opmerken dat reeds den
landbouw zoo wel als den II. Stoel regt aen de nieuwe politiek
lact wedervaerenEen overgroot getal leerlingen (125
\OOR 12 SCIIOOLEN) waeronder veel kinders van 8 a 9 jaeren
oud, naer die schooien gelokt vóór de scheykunde en dóór de
studieborzen, maeken 't personneél uyt van 12 gesiigten die
aen 't land zoo véél geld kosten....
Die schooien bloeyën op eene wonderbacre wyze. Men hééft
die van Vaux-le-Chène zonder lawyt zien openen, met luyster
schitteren en sterven gelyk de ioozenOp eenen
morgend... R. I. P.
Die van de vlaemsche gemeente Oudenburg, waer meester
Rogier eenen franschman vóór bestuerder geplaelsl had, is ook
eensklaps met eene kwael aengetast en in duygen gevallen, na
dat zy aen 't land 15 a 20 duyzend fn gekost had. f f
Eene derde is met véél zwier geopend, heeft met meer
luyster geleéfd en is, na eenige maanden, met volle ceremonie
gestorven.
De andere kosten met gchecle zakken goud en hebben lot
dusverre niets opgebragt dan't mest.."En 't is vóór al
die trelfelyke stigtingen dat Rogier nieuwe belastingen aen
den landbouw vraegt, want 'l sc!p_- dat den landbouw de
mclkkocy van den budget is eli u.uU'é. nieuwe politiek airy'd
gereed is om ze te melken.
doen, cn die daerom zich van lyd tot tyd nog naer Mechelen
laeten sleépen om daer een Mechelsch ontbyt of nog wat meer
le ncémen Nietdeugen zynMaer 'tis genoeg vóór heden,
als 't pas gééft, zullen wy er nog eenige aenwyzenIndien
M. Perceval nog goesle hééft om van faineants te spreéken, dat
hy deéze maer vryelyk noeme, en hy zal er geene schande van
haelcn maer zou M. Perceval dat vlaemsch verslaen Indien
hy het wel verstaet, hy mag zich gelukkig aglen, hy mag er
eenen snuyf op zetten cn dit van puere carol.
M. PERCEVAL EN DE KLOOSTERS.
"Wanneer M. Tesch zynen schrik, of, volgens andere, zynen
haet liet blvken wegens de kloosters; wanneer M. den minister
met de dood op de lippen, in de kanier der volksvertegen
woordigers zeyde dat de paters en nonnen geene schimmen,
maer levende menschen zyn, die vleesch en beencu hebben,
hééft M. Perceval den minister onderbroken, en den Mechel-
schen representant hééft luydkcèls geroepen, dat de klooster
lingen lediggangers, luyaerdsnietdeugen zyn: want dit alles
bodied hel wóórd faineantsdaer M. Perceval zich van bediend
hééftwy gelooven dat op deézen oogenblik de galle van M.
Perceval zoodanig ontroerd, cn zyne herssens zoo zeer ontstelt
hebben geweést, dat den man niet opregt hééft geweélen wat
hy zeyde; want faineantsnietdeugen zyn toch de kloosterlingen
niet. Wel hoe de kloosterlingen die hunne nagtrust onder-
breéken om den Schepper le loóven, die de strengste verster
vingen doen, en op een grondig jaer noch vleeseh noch vet
gebruyken, zouden nietdeugen zyn De kloosterlingen die
zich zoo lolfelyk toeleggen om de kinderen le ondenvyzen en
dit zoo wel van de arme als van de ryku klas; die noch moeyte
nog arbeyd spaeren om de jongheyd beuevens den Godsdienst,
nuttige weélenschappen in te planten, zouden nietdeugen zyn?
De kloosterlingen die hun leven en gezondheyd waegen, om
arme, om zieke menschen by te staendie dag en nagt aen
het sterfbeddc zitten van typhoiden, van cholorieke, van
meer andere ellendige menschen, zouden nietdeugen zyn
Neen, M. Perceval, gy zyt er niet, gy vergist u veel meer als de
Mechelsche Maenblusschers zich ooyt hebben vergistonze
paters en nonnekens vóór nietdeugen aentien, uytmaeken vóór
faineantsdit zal niemand gelooven, dit is laster en tiendobbe-
len laster Maer M. Perceval, ingezien gy zoo geérn van
nietdeugen spréékt, wilt gy wcéten wie er inderdaed nietdeu
gen zyn, opregle faineants, dit konnen wy u zeggen als wy
willen, en om u plaisier le doen, wy gaen u die ook eens
noemenlet op
Nietdeugen zyn mannen die hunne jonghevd hebben ver
sieéten met liesken te loopen, met cigaeren le rooken, met op
de schuyftafel te speélen, in plaets van braef te studeéren,
om iels nuttig te weélcn Nietdeugen zyn mannen die meynen
verstand genoeg te hebben om in de kamers le zitten, wanneer
zy geene andere kennissen bezitten als die zy uyt de werken
van Voltaire of by de vrymetzelaers hebben betraeptNiet
deugen zyn mannen die, als zy in de kamers zitten, hunnen
tyu gebruyken niet om noodige studiën te doen over de belan
gen van het land, maer die hunnen lyd verslylen, met smul-
parlyën cn avondfeesten bylewoonen; bet zyn mannen die zoo
lang als de kamers open zyn, in de groote stad van Brussel
geene kanskens genneg vinden om hunnen smeèrlust te vol-
M. BRUNEAU -- KWAEDWILLIGHEYD -- ONWEÉTEN-
HEYD.
In eenen brief die M. Bruneau ons de verlcdene wéék "e-
schreéven hééft, zegt hy ons Uwe onweélenheyd gclykt aen
uwe kwaedwiliighcydEn waerom dit hard verwyt? Ómdat w v
gezeyd hebben, wel te verslaen met letterlyk zyne eygene
woorden uyt zyne redevoering over le schrvven, dat onzen
afgeveèrdigden in de zitting van 25 Nov. 11. voor de belangen
van Xrankryk ten nadeele der Belgische gepleélen heeft, cn dal
de maetschappy van Jurbise grootcn intrest heeft dal er geenen
yzeren weg van Brussel op Gend langs Aeist gemaekl worde
Wy hebben aen M. Perceval gezegd wie den naem van'ïuv-
aerds of nietdeugen verdienen, omdat dien heer dit niet scheen
te wcéten, thans zullen wy eens onderzoeken en aen M. Bruneau
leeren wie kwaedwillig of boosaerdig moet genoemd worden.
.Jen Dcnder-bodenoemt kWaedwillig dien die geriegen is om
't kwaed le doen, om tegen de belangen van zyn land ie wer
ken en deéze genegen heyd involgtdeézen is kwaedwillm 0f
boosaerdig die zvne kleyne of groote bekwaem heden gebruvkt
om, vóór eygen prolyl, de belangen zyner laslgeévers le beim-
deeligen en bovendien bedekte middels gebruykt om zvne
te zeer tastelyke inzigtcn eenigzins te konnen" verbergen
deézen is boosaerdig en kwaedwillig die dan zvne akten
verkeerdelyk komt uylleggen in 't eenig doel van ligtgeloovige
le foppen, en dommerikken te begoochelen; evndelyk doen
wy eene vraeg die wy dóór 't publiek zelf zullen laeten op
lossen. Wie is boosaerdig en kwaedwillig, deézen die de natio
nale zaek verdedigt of deézen die voor de vremde plevt ten
nadeele van zyn vaderland Wie van ons twee doet T eerste
wie 't weede 'T eerste laeten wy aen den leézer over te be
slissen T tweede hééft M. Bruneau op zich genomen met ons
zyne redevoering le doen afkondigen. Wy gaen er no<' eene
zinsnede uyt geéven die ons le curieus schynt om zoo!i"t te
laeten slaepen M. Bruneau zegde <c Ik zeg dal 7 gouverne
ment wel zal doen den teeg langs Calais niet te vcrwan loozcn
ten profyle van Onslendeuyt reden dal Calais in Xrankryk
ligt, lerwyl Oostende in Bclgich is.»Dit is volgens ons
klaer en vraegt geene uytlegging, cn dit zou geschieden tot
groot genoegen der Engelsche maetschappy van Jurbise, en
indien die zelfde maetschappy eens den dienst der posischepen
van Douvres naer Galais kon krygen, dan zou zy no- meer ver
genoegd zyn
Wie van ons is den boosaerdigsten den kwaed will icsten
deézen die nauwkeuriglyk en geheel de debatten geeft of
deézen die dezelve verminkt? Om regtveërdig te zyn en met
onpartydigheyd te handelen, zou M. Bruneau aen zvn fameus
diskoers hebben moeten voegen de uytleggiugen "en de ant
woord die M. den minister der buytenlaudsche zaeken dacr-
omtrent gegeéven hééft. Om deéze nalaeting aen te vullen
zuilen wy nog eens herhaclen T géén don minister zegde; wy
zuilen den trauschen tekst geéven opdat niemand dc'ciheyd
der wóórden zou betwisten cc Le transit des lettres est telle-
ment important au point de cue financier, (peil forme une
augmentation des plus notables dans la recette (Ie la poslc; ainsi
en 1847 nous n'cn percecions quun, revenu de 107,000 fr. en
4848 le boni a etc de 149,000 fr. et cn 1849 de 255,000 fr.
voild une recette nette que nous faisons sur le transport des
lettres d leur passage cn Bclgiquc el que nous ne faisions pas
autrefoisJoules les lettres de l'Allcmagne deslinées d l'An-
gleterre ou aux colonies cl vice-versa, passent par la Bclgiquc.»
Had M. Bruneau de antwoord van den minister gegeéven,
l publiek zou beter over t geschil hebben konnen oórdeelen
Nan welken kant is dan de kwaedwiliighcyd ol de boosacrdi°-
heyd Hééft hy tretfelyker wyze ons artikel konnen aenrandeu
zonder van de antwoord des ministers te gewaegen Maer w at
volgt er uyt de uytleggiugen des ministers Dal de beJaimen
des lands vereysschen dat de aeniauding der posischepen eer-