BERIGT.
ZONDAG 27 JULY 1851.
VYFDE.Y JAERGANG.—A' 255.
AELST, den 26 July.
Dit blad verschynt des Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekeningvan den daerop volgenden Zondag.—Den prys der
inschryving, by trimester, is bepaeid op 1 lr. 50 c., dien der
annoncen op 20 ccnlimen den drukregel. De persoonen die
voor een geheel jaer inscbryven, mogen alle dry maenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand regtveêrdlge klagten ol' gegronde rekla-
men in 't algemeen belang toedoen heelt, liy mag op on/e onpar-
tydigheyd rekenen; aen dcéze zullen \vy plaels in onze kolon-
nen verleenen en dezelve ondersteunen.Dit weekblad zal
CLIQUE .slum
verder gcwaegcn van alle brochucrcn, schriften, boeken, prin
ten, cle. waer van een afdruksel aen dcszelfs opsteller zal wor
den toegezonden. De nacmeu der persoonen die ons eenige
stukkeu zouden begeèren mede te dcelen, zullen geheyut ge
houden worden, ten zy wy in regie gedwongen wierden dezelve
te doen kennen. Geene stukken waervan wy de opstellers niet
kennen, zullen in ons blad opgenomen 'worden. Men
word verzogl alle artikels, annoncen, geld etc. yraglvry toe te
zenden'. De redactie van dit blad gelast zich met al wat den
druk aengact.
Ya* heden af zyn Bureel en Drukkery van den
DENDEll-BODE verplaatst naer de LANGE ZOliT-
STRAET N° 21 alwuer voórtaen alle brieven, geld,
mededeelingen etc. vóór den Dendcr-bode bestemd, zullen
moeten gestuerd worden.
Uvt hoofde der menigvuldige bezigheden en der plaels
die wy aen de halsregtiug van den graef de Bocarmé
hebben willen toewyden ten eynde onze geagte leézers
inet de ontknooping van het grouwelyk drama van 't kas
teel van Bury bekend te maeken, vinden wy ons gedwon
gen verscheydene politieke aenmerkingen, pillekens,
suykerklontjes en meer anderen bonbon tot opvolgende
N's te verscliuyven.
HET GODSDIENSTIG ONDERVYYS.IN DE STAETS-
SCHOOLEN.
liet gewigtig vraegstuk nopens art. 8 der onderwys-
wet blyft voortduerend de aendagt boeyen van het bcl-
dsch volk de briefwisseling tusschen de bisschoppen
en 't ministerie houd onophoudelyk de drukpers bezig.
De onbetaelde of ongekogtte dagbladen zyn het eens
om 't vraegstuk van 't godsdienstig onderwys aen te
vallen en de onbevoegdheyd benevens de slegte inzigten
des gouvernements aen tè randen en do familievaders
daer tegen te wapenenMaer M. Rogier gevoelende
dat de zaek netelaglig word, dat 't land de stemmingen
dei- verslaefde mecrderlieyd van de kamer op haere
juyste weerde begint te schatten, hééft daedelyk eeuen
rappen scfiffiólmeesterstrek uytgevonden en sehielyk de
beraedslaegingen over liet middenonderwys onderbro
ken.... En waerom die schielyke onderbreékingDen
Vlaeming zegt het duydelyk, te weéten omdat de va-
eantién naderen en uvt vrees dat de staetsschoólen al
haere leerlingen zouden verliezen, indien de ministers
met hunnen kop willen blyven speélen met aen de bis
schoppen onaenneémelyke voórwaerden van geestelyke
tusschenkomsl te stellen.
Wy gelooven dat den Vlaming den nagel op den kop
"cslaegen hééft en dat hot ministerie 't. publiek listig wilt
opvyzen dat er niéuwe onderhandelingen met de bis
schoppen zullen worden aengeknooptVolgens de
wvze op welke de onderhandelingen tot dusverre gedaen
7,vn, zien wy er geen licht van overeenkomst in. Van den
eenen kant, zyn de bisschoppen gebonden dóór hun
peweétcn, dóór de kerkelyke wetten, dóór de zedelyke
verpligtingen jegens dc htm toevertrouwde kudde; zy
zien de rampzalige gevolgen die eene wyking van hun
nen kant zou te weég brengen, zy hebben de lessen der
ondervinding vóór hunne oogen, zy kennen dc boosheyd
der tyden, 'de goddelooshcyd der grondstellingen die
onze riberalisten aen de jeugd zouden willen inboezemen,
met een wóórd, de bisschoppen hebben eenen blik in
tien afgrond geworpen waeri" de rampen gereed gevleu
geld liggen om, door een goddeloos, dóór een liberalis
tisch onderwys, over de maétschappy te vliegen en de
zelve te verpestenGcéven zy toe, wee aen dc zeden
wee aen ons godsdienstig Beigiën.
Van den anderen kant, zien wy een ministerie, 't geen
gesproóten uvt de slegte driften eener bedorven en ver
dervende party, met kragt en gewold de grondstellingen
diër party wilt blyven handhaeven, in T voóruvtzigt dat
de opkomende jeugd op dien zelfden leest zal geschoeyd
worden en in het toekomende dapperlyk de ingezogen
leeringen zal verdedigen en uytbrevden. Daerin ziet de
maconische party eenen steun haerer booze principen,
en't ministerie zoekt er zyn behoud in.... Zoo dal wy
ronduyt mogen zeggen dat, op den tegenwoórdigen voet,
de onderhandelingen zonder uytslag zullen blyven en dat
de toekomst des lands iu dreygend gevaer zal verkceren,
zoo lang de kiezers geene afgeveêrdigde naer de kamers
zullen zenden welke regtzinnig en onbewimpeld de algc-
heele vryheyd van 't onderwys zullen bewerken, gclyk
de grondwet zoo duydelyk en onwederleggelyk aen het
land waerborgt.
Wy hebben het nog gezegd en wy herhaelen, de ad
ministratieve waerborgen zelfs zouden wy van 't minis
terie niet willen vraegen, wy zouden ze zelfs niet aen-
veêrden indien men ons dezelve gewilliglyk aenboód,
omdat wy aen 't gouvernement alle regt van onderwys
te geéven ontkennen en, omdat wy ons op de grondwet
alleen beroepende, de volle vryheyd eysschen, dit is te
zeggen dat noch bisschop, noch minister, noch gouver
neur, noch disti iklkommissaris, noch burgemeester, noch
wie het zy by ons de minste gunst zou Verkrygeu die de
onbeperkte vryheyd eenigzfns zou verkreuken ofkwetzen.
Dat men er wel aen aenke, de Schending der grond
wet vóór wat het vry onderwys betreft, schending die wy
overweldiging noemen vvaerdoór de liberalen hun be-
stuer en den zegeprael hunner denkwyze peyzen te
staeven, zal eene vreede geesselroede worden voor hun
zelve; die schending onzer duerbaerste vryheyd zal in
't hert der Belgen, als eenen harden weer, allengskens
verzwoeren en eyndigen met open te bersten.... Wee dan
aen hun die gepoogd hebben 't land te verderven....
Wee dan aen de vremdelingen die hier zoo ontzettende
weldaeden genoóten hebben en deéze thans vóór alle
vergelding, met ondankbaerheyd betaelen.... Nimmer
toetst een gouvernement straffeloos aen den godsdienst,
aen de zeden, aen 't geloof van een volk.... Joseplms 11,
Napoleon, den koppigen Willem en meer andere zyn nog
voorbeelden van versche gedaglenis.
nmriTVie Be volkskamer hééft al wederom dry
I I IJ.LIVhvb. zittingen moeien laeten vaeren zonder
werken en dit eenvoudiglyk omdat de kamerleden liever ker
missen en wandelen dan op hunnen post te zyn en dus in de
kamer in geen genoegzaem getal om te beraedslaegeu konncn
geraeken.... deéze dry zittingen waer niets is verrigt, zal 'l land
met zes dug zend franken belaclcn.... T is wel de moeyle weêrd
om van te spreéken zou meestér Frère zeggen, eenen addilion-
neélen opcent uvt der boerkens zakken herstelt alles
.-. AENBELANGEND BEK1GTBoem, Boem, Boem, tre'
te tet, tet, tel, tet, te tiereletiereKomt by, komt by, komt
by, er is wal nieuwsWat vóór nieuws'? Hoort
De verlcdcnc week is er eeuen brusselaer te Gend aenge-
komen en heeft dc stad 'l onderste hoven gekeerd, aen alle
lmyzen gebeld, alle heeren en dames aeugesproken, en waerom'?
Om zyne marchandise te konneu verkoopen.... Ja maerWat
was het vóór marchandise? Nieuwe palatenNeen korzen ol'
krieken Neen bloemkoolen, erwten, boonen of wortels'? Neen;
beenen, yzer, kóóóóóper, tin of lood Neen want om dit alles
le verkoopen, zou den marchand zoo voél cancan niet hebben
moeten maeken.... W al was het dan 0 wonderlyke zaek Et-
was kwestie van medaliün te verkoopen waerop het portret
van den Citoyen van Arras, M. Carolus Rogier, redder dei;
Vlaenderen, gegraveerd stond Naer de dagbladen ver
melden, is den medaillekensman mogen vertrekken zonder
eene enkele medulie in de hoofdstad der Vlaenderen te hebben
verkogt, want men grabbelde naer die portretten gelyk naer
eenen' beschimmelden CarölusZie daer een nieuw bewvs
hoe hel kopstuk der nieuwe politiek in dc'Vlaendereii geagt is...
'T zal er gaen op trekken dat de Gentenaers MM. Be Jaegiier
en Rogier op de zelfde lyn stellen en voor den keus tusschen
die twee vermaerdheden van de trappen niet zullen willen
vallen
Was den medaillekensman eens by den gunsteling gegaeu
die door .Ml Rugiers toedoen, 1 GO duyzcn'd franken subsidie
gekreégen heéfi, 't is mogelyk dal deézen wel een plaket zou
hebben uylgcsteéken om eene medalie met liet portret van
zynen redder le verkrygen.... Maer ongelukkiglyk is dien gun
steling lot nu toe onbekend gebleéven en weél 'l land nog niet
waer die ruineérende subsidie gebleéven is,'of er onderpand,
bezet is, of wel of hel gezigt vau dien liberalen man alleen
licél't moeien vergenoegen
.-. M. Orban, otid-volksverlegenwoórdiger is le Neufchateau
met eene groote meerderheyd als kamerlid gekoózeu, in ver
vanging van 11. Noilioinb welken liet mandaet niet acnveèrd
had. De liberale kliek had mucren en schouwen verzet, deuren
en vensters herhangen, kisten, kassen, kelders en kamers
geopend om eenen blanc bee, Domoor genaentd, le doen kiezen.
Maer den jongen is, met geheel 't klicksken, van de brugge
in 't waterken gevallenlal de ra de rire..
Vóór de alleyding der Maes en den spoorweg van Luxem
burg moet de schatkist als 't ware geplunderd worden.... Den
ingenieur die de «ytvoerkostcn vóór de Macs geschal heeft,
hééft dezelve begroot op 8 milliociien maer 'i is den zelfden
die de begrooting had opgeniaekt voor een ander openbaer
werk en 't welk hv geschat had 2 milliociien te zullen kosten,
doelt eer 't werk ten eynde was, waren er al 8 millioeiien gaen
scliuyffelenKenners beweèrcn dat de alleyding der Maes
20 millioenen zal kosten Daer vóór moet er geld zyn, moeten
er nieuwe belastingen geheven, misschien gedwongens leenin
gen gedaen worden etc. waeraen den klcvneii 50, 40 en 50 ten
honderd verliest dit ten profyle der gcldduyvcls
.-. Minister Frère is benauwd vóór de gebeurtenissen van
1852 en om 't land tegen eenen inval of aenranding van vremde
plunderaers, woelmans en ander slegt volk le bevryden, wéét
liv geen ander middel dan zyne kiesbcloften, ten nadeel der
schatkist, uyt le voeren.... 20 millioenen vóór spoorweg van
Luxemburg.en Macs, zie daer de verdediging van 't land
Maer li propos van 's lands verdediging, in de kamer is
dóór MM. Cools, Osycn andere afgeveêrdigde bcweézen dat ons
oórlogsmaterieél in zoo slegten staet is, dat liet vóór eene
scricuse campagne of veldslag geenzins goed is en de Belgische
solduelcn zou moeten in den brand laeleu, kwamen zy in
'lgeval op kanons en andere werkluvgen te moeten rekenen....
Daerbv is onze geldkas dóór zoo menigvuldige zuvgers, poer
droog getrokkenen nog is M. Frère meer met zyne Maes
bekommerd dan met die noodzaekelyke pverweégingenMen
kan dan de Belgen met houten kanons naer.den oorlog zenden
dien M. Frère vreest
'T Verbond van Aelsl hééft zaterdag al wederom eene
gehcele bladzyde tegen bisschoppen en 'I godsdienstig nuderwyé
gezeeverd. Volgens dit blad, kan eenen Smerdis, eenen Polka,
eenen Gefronslen en lulti quanli zoo wel 't godsdienstig onder
wys gcéven, regelen en beslucren ais eenen bisschop, deken
of pastor. Dit kan't gedagt zyn van onzen gqderugtigen en
godsdienslminnenden konfrater, maer oi 't publiek aldus óór
deelt, dit is wal anders, eu daeraen hebben wy redens sterk
le twyflclcnMaer wat duet dit, Smetdis agl zich zoo
bekwaeiu een leger te beslueren als den besten generaelbv
hééft immers proeven van zyne ouversclirokkenheyd en moed
gegeéven toen by, in 1830, op 'i hooi en van een enkel geweer
schot in de goóléu van 'I stadhuys gevlugl was en daer gebleé
ven is, zwart van honger, lot dat den minsten sdivn van gevaer
vonrby was.
Zaterdag had het Verbond de macgpyn en dit wegens den
last waermede den ccnvoudigen Dender-bode op 'l hert en maee
drukt van onzen koufrater.... Er moet over veertien dagen een
braekpillekcti in den Demi er-bode gestaen hebben; want
'l schynt ten gevolge van dit pilleken dal den mini aen 't walgen
is geraekt. Zie bier wat liet kladje op onze rekening vertelt
Den Denderbodé is dolzinnig, woedend, smaedeud, verval -
schend, beledigend, bespottend, verminkend, verdraeyënd,
haeleiyk, by hoéft nocli eerbied vóór reglveêrdiglieyd, vóór
welgcvoeglyklieyd, vóór recht noch waerhevd, hy is slegflrouwig
en boosaerd'
en tweed ragt
agtig, veragtelyk
oeglYuneyci, voor recni noen vgiithhu, ii) ij> birgurouwig
saèrdig, wangedrogtclyk, uytdaegend, opstandwekkend
ledragtig, schynheylig, baetzugtig, driftig, boos, logen-
veraglclyk en eyndelingConijreganislbodé.
Ai ilcéze sterke en onwederleggelyke argumenten bevinden
zich in een zeer gemaetigd artikel van 25 regels en dit om te
