MEESTER FLANKAERT I\ MINIATUER.
-g—i mill in imimmiii.hiu'i
wierd verbotten, want ziet, op het eynde des trimesters,
streéken die mannen hunne presen lie-gel den op en foeffelderv
de zelve in hunnen zak. Eenen onder hun klopte zelfs in eene
herberg op den zak en zegde: Ah.... drommelsik trakteer
met peeterman, de presenliepeuningen zitten al binnen..... Die
fameuse opsirykershislorie is nog zeer wel bekend, en hadden
wy hier legen niet gereklameérd, de liberale nlliancebuezen
zouden voorlgegaen zyn de opslryking vooi't. te zetten.Zy
zyn immers voor hunne opstrykzugt bekend. Den gelionsten
heeft toen zyne eygenè vrienden zoo deèrlyk aen de galg geklapt,
dat elkeen met hem gelagehen hééft.
Y Dol Verbond zeevert dal onze party haere twee buylen-
kandidaeten verlaelen heeft na de eerste stemming voorde
stad. Wat deéze veilaelenheyd betreft, deéze komt voort gelyk
het Verbond wel weel, omdat die twee heeren vrywilliglyk van
hunne kandidatuer. afgezien hehhen, onnuttig öórdeelende den
stryd voort te zetten daer 'l getal stemmen dér beyde partyén
gekend was, den uytslag kon voorzien worden....
Y Uyt Haelterl is ons eenen brief toegekomen nopens den
uytslag der krezing afdaer. Dit stuk vinden wy geenzins geschikt
om in den Dender-bode opgenomen te wordenDaerin is
kwestie van zekeren alliancebok- Snorrebaerd, van eenen
sty ven Jan, van ceneu Aelslersclien apoteker, van eenen
koinmissflris der Smalle Smet.van eenen boognioedigen stinker,
van eenen gemarmerden vogel etc. Al zaeken die dienen buylen
de kwestie te blvven. Kortom, dit stuk is van onzen smaek niet
en kan derhalve niet opgenomen worden.
Y Het Verboni is zoo gretig geweest om het tegen ons
aen randend artikel van M. G. J. Dodd op te neémen nu zullen
wy eens zien of bet onze antwoord insgelyks zal opneémen
Alhoewel wy ons daeraen niet vervvagten, zou egter d'onptir-
tydiglievd zulks vereysschenMaer gaet by T Verbond over
onparlydigbeyd en treflelykheyd spreéken
Den genaemden Philippus-Joannes-Franciseus Van Nerum,
directeur der Gouvernementsschoól deézer stad, bygenaemd
Meester Flankaert, hééft ous, by deurwaerder, den volgenden
brief gezonden waermede hy, verledene week, persoönelyk in
Compil' van zynen toekomenden schoonzoon, ten onzen bnreele
was ge -omen, doch daer netjes mede buylengesalueérd was,
omdat den brief eyndigde jnèt dreygenenten, die den schoolvos
nu de voórzigtigheyd gehad heeft uyt te laeleu. Wy aenzoeken
onze leézers dit stuk aeudagtiglyk te leézen want het wel de
moeyle weêrd is.
Aelst, 51 October 1851.
Aen den Opsteller van den Dender-bode,
Myniieeu. Uw blad van zondag 26 dezer maend bevat
eenige kwaedwillige aenlygingen welke myne aendachl gaende
gemaekt hebben. Zy zyn tweederlei Dezen zyn my persoorie-
lyk loegerigl en genen hebben betrekking met de school die
myne besturing toevertrouwd is. Op de eersten wil ik niet
antwoorden ik eerbiedig my te veel, om rny zoo ver te ver-
la»en, dal ik myne pen zou opvatten, om wederleggingen neêr
te scbrvven van gezegden voor welke elk weldenkend nicnsch
de schouders schokt, en reken hel my eene eer van in uw blad
geschandvlekt te worden, dat voor kenspreuk schynl te dragen:
Joon en verachting voor al wal het land, in het algemeen, en
hel arrondissement en de stad,in het byzonder, deftig en
verheven teil.
Voor wat de hitsige aenrandingen betreft, Mynheer, welke
gv de school loestuert, dezen zouden misschien op eenvoudige
lieden eenen slegleu invloed kunnen hebben, lletis dus myne
pligl uwe bonze aenlygingen met eenige woorden' te weder
leggen. Gy beweert dat de priester en liet goddienstige
onderwys uyt de school van Van Nerum gebannen is. (ij Van
waer die ongehoorde onwaerheid Is bet iedereen niet bekend
dat de priester, verre van uit de school verwyderd te zyn, er
al (yd met schuldigen eerbied onlhaeld geweest is? Zulks
blvkl uil de briefwisseling zelve, waerin die agtbare geestelyke
ons zyn spyl te kennen geeft, genoodzaekt te zyn, lydelyk de
school te verlaten. En is by niet uitgenoodigd om in dezelve
zyne heilige zending, te vervoorderen, om den leerlingen de
onwederleggelyke waerheden van den heiligen godsdienst
blyven voor te houden en in te boezemen Zoudet gy denken
Mynheer, dal wy aen onze pligl te kort gebleven zyn, wanneer
wy getracht hebben, zoo veel bet ons mogelyk is, in die ver-
wydering te voorzien, met op de gêwoonelyke dagen, voor de
meest gevorderde leerlingen, twee maei ter week, en dagelyks
voor dè min gevordenden, door de leeraers, in hunne klas urn,
de lessen van de cbrislelyke leering te doen geven, en de
leerlingen, in bet algemeen, wekelyks, in de kerk, onder de
bewaking der heeren onderwyzers, hel godsdienstige onderwys
en de geleerde uitleggingen der heeren onderpastors te doen
bvwooneu Om u een bewys te geven, Mynheer, tol hoe ver
dé leerlingen in hel vak van godsdienstigheid onderwezen zyn,
zal ik u zeggen dat wy jaerlyks op de kampslryden de twee
derden en dry vierden der punten in dal vak behalen. Kunnen
de persoenen die gy de voorhand geeft zich vleyën den zelfden
uitslag te hebben En wanneer gy regtziunig wilt zyn, zoudet
gv denken dat de houding en gebaren onzer leerlingen in de
kerk iels te wensehen laten, waer zy twee mael Ier week, in hel
bywezeu van het onderwyzend korps de goddelyke diénsten
bvwoonen en zouden zy iiiet tot voorbeeld van iedereen kun
nen dienen, telkens dat zy den derden zondag van elke maend
lol de heilige tafel naderen? Indien gy hier omtrent eenigen
twyfel zoudet hebben, dan roep ik de getuigenis in van al de
persoonen, zoo geestelyke als wereldlyke, die in de godsdienst
oefeningen aenwezig zyn, welke onze leerlingen bywoonen,
om te verklaren of zy, met de hand op hel geweten, niet moe
ten bekennen dat gy, onder dat opzicht, dc school ten onreglo
hebt aengerand.
Aen gaende de ongcrymde gevolgen, Mynheer, die gy uit uwe
«ezegdens zoekt te trekken, over de ouderliefde, deze ga ik
voorhy, de ouders wier kinderen onze zorg toevertrouwd zyn,
(l) Wy hebben gfczei buytengfcbu.inen ZYN.... Verstoet gv dit,
Mevslrr Flankaert
hebben hier eene overtuiging van welke op dc ondervinding
gestaefd is, en luider spreekt dan al wat ik er zou konnen van
zeggen.Deze regelen verzoek ik u, etc.
Get. P. J. F. Van Nerum.
Zoodan, Van Nerum, gy gevoelt dat gy u zoud verlagen,
moesl'gy de pen opvatten om te wederleggen 'tgeén u per-
sooulyk aengael.... VVaerlyk daer slaegl gy den nagel op den
kop, want wclligl van geheel uw leven hebt gy zulke schoone
en onbelwislelyke waerheyd niet gezegd.... is immers van
oud gekend dat, hoe meer de kraey zich waschl, hoe zwarter
zy word.... Doch wy beklaegen u om dal er in eene zoo uylge-
strekle hersenpan als de uwe, zoo weyuig gezond óórdeel zit....
Gy had dit moeten zwygen eu u gebeélen houden, dan ten
minsten zoud gy onze acndagl daerop niet gaende gemaekt
hebben; dan ten minsten zoud gy onzen mond niet opengetrok
ken hebben om u toe te douwen dat» gy in. geheel de stad
niemand zoud vinden die de geringste agting voor u heeft,
uylgezouderd nogtans eenen Smerdis, eenen Polka, eenen
Guminar De Vus en eenige gasten van zelfden kaliber, die u
in de francmacousche Alliance gelokt hébben, orn van u een
werktuyg te maeken waertoe iemand die zich eerbiedigt, niet
zou willen dienenDit hebt gy beweëzen in de laetste kie
zing voor den Senaet, toén gy u tot op den grond hebt móeten
verlagen om uwen afgedrongen Flankaert op te raepen en zoo,
gelyk eenen steèrleloozeu vos, uaer buys te krabben.... Ah,
Meester Flankaert, hue zyl gy niet slimmer dan ons te komen
acnrandon, wy die slegls op eene aenratiding van uwe trou
wanten en misschien van u zelf geantwoord hebben.
Maer wagt, gy voegt er nog een woórdeken by en zegt dal gy
u te voél eerbiedigtGoeden hemel, Meester Flankaert
eerbiedigt zich te véélWel man, was 'lu zeiven eerbiedigen
toen gy, met eenige uwer professors, ten huyze van zeker
schoolkind, ten middaginaele genoodigd, u daer zoo zeer ver-
laegd hebt van, als den huysbaes eens den rug gekeerd had,
met eene ongehoorde gretigheyd de wyntïesch aen te grypen,
u een glas in te schenken, gulzig in te slokken en dan van
niets te gebaeren Was'l u zeiven eerbiedigen toen gy, in
verschillige gezelschappen waervan de deur u nu gesloóten is,
a 11yd zoodanig den slokop speelde, dat elkeen er van vèront-
weèrdigd was Was 'l u eerbiedigen toen gy alleen in tegen-
woórdigheyd van eenen uwer professors, in een particulier
buys Ie Gysegem, 2/5 cener grooie hesp met eenen kilo brood
opschoelfelde Doch wy gevoelen dat wy te lang zouden
wordeh, wy zullen deézen thema vóór van daeg slacken en een
wóórd over T overige van Meester Flankaerl's brief zeggen.
Vóór wal raekl hel godsdienstig onderwysdc chrislelyke on-
derriglingende schoone woorden van heilige tafel, van geleerde
uitleggingen der heeren onderpastors, van Goddelyke diensten,
van goede voorbeelden, van onwederleggelyke waerheden van den
heiligen Godsdienst, van agtbare geestelyke etc. etc. wy en
geheel de stad weéten wat gewigl die wóórden hebben in den
mond van eenen kwant die zyne verhevene zending misken
nende, zich in de Godsdienst- en priestershaetende Alliance
smyt en zich daerdoór dagelyks in gezelschap moet bevinden
van gasten die onze deftige priesters en aglbaere religieusen
beschimpen, belasteren, kwellen en vervolgen
Zeg my met wie gy verkeert, en ik zal u,zeggen wie gy zyl,
zegt hel spreekwoord, en als men zelf, als oversten, hel voor
beeld geéi'l van met goddelooze persoonen te loopen, van zich
in godsdienslhaetende genootschappen te werpen, hoe zal men,
met vrugl, aen zyne onderhoorige hel vluglen van' kwaede
gezelschappen en vcrleydende verkeeringen konnen aenpreé-
ken Hoe zal men eene godsdienstige opvoeding aen de jeugd
konnen geéven Hoe zal men haer chrislelyke grondstellingen
konnen inboezemen Ouders let op, gy hebt eene allerstreng
ste pligl te kwylen
Dan, ten slotte vóór heden, want hierop komen wy terug,
men licéfl ons de handschoen geworpen, zullen wy aen Meester
Flankaert vraegen van wal briefwisseling met den aglbaerën
geestelyken, hy wilt spreéken; waerin deézen zyn spyt. uytdrukt
genoodzaekt te. zyn lydelyk de school te verlaelen.... Wy kennen
deéze briefwisseling niet, maer de weynige wóórden die er
Meester Flankaert zoo onverstandig van gééft, komen ten vol
len bewyzen dal wy ons in ons óórdeel niet vergissen.... Zou
Meester Flankaert die briefwisseling wel durven afkondigen
wy wagten, hem zeggende Spontè peccanli nullus est venioe
locus, die met opgezelten wil of met volle kennis kwaed doel,
verdient geene verschooning, en die zal hy by ons ook aiet
ki-y^cH
DE WOORDENBOEKEN SLEECKX EN VAN
DE VELDE.
In ons "Nr van 30 juny 1850 gaven wy een kleyn artikel over de
Vlaemsehe tael en dit in antwoord aen een ons uyt Brussel toegezonden
stuk. strekkende lot inrigling van een algemeen p'tition nament um
de. Vlaemsehe taelreglen lenig te eysschenIn dit artikel «egden wy
dat de taek van 't Béusselsch Comiteyt groot en edel was, maer,
voegden wy er by, wat helpt dit allemaal, als de vlaemsehe zaek door
hare ygenczonen aen dm sehandpael word geh"gt en ter beschimping
apn Vaderlanders en vremdelingen ten toon gesteld.... Wy mikten door
deze zinsnede op de nieuwe woordenboeken der heeren Sleeckx en Van
De Velde waervan wy de eerste letters hadden overloopen. In die eerste
letters hadden wv de deerlykste taelverminkingen, de onkundigste
nvtleggingen en daer hy zoo verregaende zedelooze toepassingen
gevonden, dal wy wnerlyk beschaemd waren zulke schryvers voor
vlaemsehe broedeis te hebben....
tiet Verhond van Aelst was hierdoor in 'l harnas gejaegd en nam,
of uyt partygeest, of zonder kennis van zaken, de verdediging dier
woordenboeken op zichMaer welke was de verdediging Eylaes
eenen hoop scheldwoorden, ellendige verwytsels, en daermede was'tal.
In ons Kr van 14 july 1850, antwoordden wy aen dit bladje Wy
zouden eens willen zien welk aerdtg yezigl het Verbond en MM.
Sleeckx en Van De Velde zouden trekken indien het ons eens in
'l hoofd kwam de woorden hoeken in kwestie sehriftelyk te ontleden
en er de monsteragtige laelmoordeiy en onzedelyke verbastering
van den vlaemsehen geest onwiderleggelyk van la bewyzen
Hierop heeft 't Verbond gezwegen, waerschynelyk vreezende dat wy
ons woord zouden houden gelyk wy dan ook gedaen hebben.
In eene vlaemsehe beoordeeling sedert eene maend ten onzen bureele
verschenen, hebben wy de woordenboeken Sleeckx en Van De Velde
regtstreeks aengelnst en er de menigvuldige grove laelverkrenkingen,
de onkundige uytleggingen, de vuyle en zedelooze toepassingen van
aengetoond, daerby verklarende dat. wy, slegts in belang der zedelykheyd
en des vooruytgangs der vlaemsehe zaek gehandeld hebbende, tot
herroeping bereyd waren, moglen wy tegenstrevers ontmoeten welki:
ons, met doorslaei.de redens, zouden overtuygen dat wy eene taek op
ons genomen hebben die boven onze magt is.
En wat gebeurt er Zekeren zich zoo noemenden brnsselschen
letterkundigen met name G. J. Dodd, kondigd in de Grondwet
vlaetnsch blad te Brussel hy M. Greuse gedrukt, een artikel af waerin
den schryver ons op 't lyf springt met eenen hoop scheldwoorden,
smadelyke verwytingen, boosaeidige onderstellingen die eenen laffen
en veragtelyken straetjongen in plaets van eenen letterkundigen ver
raden. Doch, daer wy de gewoonte niet heb hen van een kleyn gerugt
benouwd te zyn, gaen wy M. G. J. Dodd van naby op de hielen volgen
en hem nu en dan eenen zweepslag in den nek toedienen om hem nog
meer scheldwoorden tegen ons te doen uvtbrnken, want dien letter
kundigen moet wel weten dat hy eene zwarte zaek by ons met
scheldwoorden niet zal wit wasschen.
Dan, M. Dodd noemt ons eerloozen, lasteraert rerralschcr
leugenaar omdat wy in onze kritiek by wyze ran redenerende
punten in komrnas hebben veranderd agter de volgende woorden die
wy letlerlyk uyt het woordenboek Sleeckx trekken
1° Aviser, Overwegen. Bedenken*. Denken, pcizen (OP IETS) terwyf
wy gezet hebben Aviser, overwegen, bedenken OP iets
2° Buliverner, Uytlagchen. Spotten (MET) wy hebben gezet uyt-
lagchen, Spotten MET
3° Abandonner, Verlaten. Ruyme.n. Laten varen. Affcien (VAN IETS);
wy hebben gezet Verlaten, ruymen, laten varen, afzien VAN IETS
Waerom zvn wy nog lasteraarsvervalsciiersleugenaars, eer
loozen M. Dodd heeft on5 geene andere grieven op te leggen, geene-
enke'e andere aenhaeling heeft hy in onze beoordeeling te gispen, geene
enkele audere wederlegging weet by voor te brengen, by beeft geene
andere verdediging dan eene reeks zeever tegen eenige komma's die-
naer zyne goeste niet geplaetst staen Maer nu is nog de vraeg of zyne
opmerkingen gegrend zyn? Wy beweereu nog drvmael NEEN; wy
houden slaen dat het grove fauten zyn voor eenen woordenboekschryvet
van te stellen
Baliveiner, Uytlagchen. Spotten (MET)Men moet schryven
(IEMAND) uytlagchen, (MET IEMAND) spotten, dan zal deu leerling
weten dat het werkwoord uytlagchen het voorzetsel MET niet vraegt,.
'T is van gelyken voor Abandonnermen mag geenzins zeggen
gelyk het woordenboek Sleeckx Verlaten. Ruymen. Laten varen_
Afzien (VAN IETS); de punten agter elk werkwoord doen niets ter zaek,
den onbedreven leerling zal er zich allyd aen misgrypen en denken dat
al die werkwoorden het voorzetsel AN vragen vermits het agter eene
reeks werkwoorden komt. Aldus, om klaer te zyn, moet men stellen:
(IETS OF IEMAND) verlaten, (iETS) ruymen, (IETS OF IEMAND) laten
varen, (VAN IETS) afzien, dan zal den leerling en alle man het brunid-
delyk voorwerp des werkwoords konnen onderseheyden van het
voorwerp der voorzetsels, dan zal hy weten welke voorzetsels de-
werkwoorden vereysschen etc Daer ondertussehen M. G. J. Dodd eenen,
zoo ieverigen kommabevegter is, vinden wy ons gedwongen hem met
zyne eygene komma's den eersten zweepslag in den nek te geven.
Leézer, en gy byzonderlyk M. den letterkundigen Dodd, let wel op
In het Fransc'h-Vlaémsch Volledig Woordenboek Sleeckx en Van De
Velde staet aen 't werkwoord assujeltir Zich onderwerpen^ schikken,,
voegen (NAER) het geen al wedeiom de zelfde taelmoordery is dan die
ter welkers verdediging den kommabevegter Dodd, met eane zoo
verwaende onbeschoftheyd optreedWat dunkt u, M. Dodd, van
uwen dommen uytvlugt Gy ziet wel dat gv u hier agter geen punt
kont, verschansen want er staet geen gy zult nu wel gedwongen zym.
den eenvoudigen komma te eerbiedigen waervoor gy zoo bitsig op onto
heoordeeling gevallen zyt.... Antwooid nu... Maer 't ïs eene zottigheyd
ons zoo lang met kommazeever bezig te houden, terwyl <v zoo vei t
punten zyn die M. Dodd, met al zyne letterkundige wetenschappen
niet zal durven tegenspreken
Zeg eens, M. Dodd, als gy aen 't woord aviser gekomen waert, dan
had gy op de zelfde bladzyde onzer heoordeeling de onbegrypelyke
beestighevd gelezen die wy MM Sleeckx en Van De Velde onder d'oogen
leggen als namelyk LEBIFTEt.R S'ATTAt.tlEA LA GRILLE, in plaets
van AU GRILllebt gy dit niet gezien, M. Dodd, of sliept gy dan
Eenige regels voor dezen taalkundigen trek, stond een nog grooter
bewys van 't vernuft der woordenboekschryvers Sleeckx en Van De
Velde, want die heeren hebben'l fransch woord crèanciers verlaeld
door SCHULD EN A ERS Juyst het .tegenovet gestelde Hoe zyt gy
daerover gesliberd M. Dodd Op de zelfde bladzyde van aviser, staet
er nog Atlirer a LUI in plaets van attirer a SOI attrait 1NCL1NAISOJ*.
in plaets van INCLINATION; door de goot SLY t EN, in plaets van
SLEPEN wat verder staet er CONSOMMER par le fep, in plaets van
CONSUMER Cafetière, CELLE QUI Tl ENT UN CAFÉ 1 Daer het
eenvoudiglyk KAFFER AN beteekentCapliver vertalen MM. Sleeckx
en Van De Velde door gevangen nemen, h geen capliver noyt beteekend
heeftdan nog de onbegrypelyke litanie van Chamenu male kemel-
li ENGST, chameau femelle kemelMERRIE, chat male, MANNELYRE
kat, chat femelle VROUWELYRE kat, cheval male, MANNELYR peerd,
cheval femelle, VROUWEEAR peerd, coehon male, cochon femelle,
cochon femelle chatré Wederom wat verder staet er Clocher
hCitiment dans Icquel sont PENDUES des cloches in plaets van
SUSPENDUESCouper, snyden aen dit werkwoord geeft den
slimmeu woordenboek Sleeckx het volgende voorbeeld couper le doigt
a quelqu'iin, verlaeld als volgt: Iemand in den yinger snyden.
In onze beoordeeling hebben wy gezegd dat iemand in den vinger
snyden, moet vertaeld worden door Couper queiqu'un AU doigt, want
couper le doigt a quelqu'un, beteekent: Iemands vinger afsnyden
Zoo is 't ook met het werkwoord démaigrir't geen in 't brusselsch
woordenboek vertaeld is door VERMAGEREN, terwvl het beteekent
OPHOUDEN VAN TE VERMAGEREN of VETTER WORDEN. EMOULU
zeggen MM. Sleeckx en Van De Velde in hun fameus werk, is het
verleden deelwoord van EMOULER dat geen fransch is en zelfs in
hunne woordenboeken niet staet, zyride Emoulu het verleden deelwoord
van Emoudre en niet van EMOULERTer eer van iemand schieten,
beteekent volgens het woordenboek Sleeckx: RECEYOIR AVEC DES
COUPS DE FUS1L OU DE CANON IWaer zal den liefhebber van zulke
eer gevonden worden Zou het misschien M. Dodd zyn Ily ware
gelukkig en de letterkunde ter zeiver lyd indien hy aldus met eere
naer 't pierelaud kon vertrekken
Wy vragen u nu, M. Dodd, waerom hebt gy die taelliefhebberyen
niet verregtveerdigd Waerom zyt gy dit alles en nog vyftigmael meer
in onze beoordeeling overgesprongen Waerom hebt gy daer tegen uw©
pen niet gescherpt om ons te hekelen..... En dan, waer blyven de
vuyle en zedelooze uytdrukkingen van LEK OF VEEG MY DEN AERS,
BA IS EZ MON CUL! BRAN DE LUI, STRONT VOOR HEM DOMME
FORT GRAS, STALBEEST DÉGOBILLER, OVER ZYNE TONG KAKKEN!
BEAU BRIN DE FILLE, EENE SCHOONE BROK VLEESCH, EENE
GEZONDE PLOD, EENE FRAEYE PEES.IK VEEG ER MYN GAT
AEN, BANGE BEEST, AVOIR CHAUD AUX FESSES, BESCHYTEN,
GUI ER SUR, AERSGAT, TROU DU CUL, HY IS VAN EENEN EZEL OP
EENE JAERMERKT GESCHETENetc. etcWaerom hebt gv
dit alles niet verregtveerdigd M. G. J. Dodd?? Maer wy willen u nog
beter doen kenneh lezer let dan op
