KIESWET.
MLLEKËm.
Het oud en 't nieuw ministerie.
HIERUYT VLOEYT VOORT VOOR OE KATHOLYKEN
1° De noodzakelyklieyd van geheel de vryheyd van
't onderwys te vragen en ze te blyven vragen tot dat zy
dezelve bekomen hebben, omdat liet gouvernement eenen
onbevoegden regter in deze stof is
2° De. handhaving der vryheyd van godsdienst die het
bewys is van 'tvoorgaende. Rees bewys is 't eenigste dat
de katholyken hebben bygebragt. Maer wat antwoord zou
men konnen geven, in geval den schoolmeester eenen
gouvemeinentsondenvyzer geweest was f Deze dat er
een conflict ofstryd zou ontslaen zyn tusschen de wet op
liet onderwys en den artikel 14 der grondwet, waerdóor
de vryheyd van godsdienst gewaerborgd wordWy
roepen de ernstige aendagt der Belgen op deze zaek.
HMIJL1I VO""-
Wy hebben al wederom eenon brief ontvangen over lie
verandering der kieswet eu waerin er-af wederom wat
anders gevngpgd; word. Wy moeten,de itetitiomiurissfn
nogmaels verwittigen gelyk wy hun reeds verwittigd
hebben, dat wy en andere onafltanglykc dag- en week
bladen zullen zorgen alle noodige inlichtingen aen de
wetgevers te verschaffen om de verdere gebrekkigheden
en onregtveerdigheden uyt de nu bestaende kieswet te-
doen verdwynen deze inlichtingen geven wy nu niet,
omdat het nu den tyd niet is. Als de beraedslaging zal
op handen zyn, is het den oogenblik van alles wyd en
breed uyt te leggen, en waerom nu iets gedaen hetgeen
wy later zouden moeten vernieuwenDit heoten wy
kostelyken tyd en plaets verspillen.
Verder raden wy de kiezers dringend aen ons model
van petitie ietterlyk to volgen en zicli aen een en zelfde
stelsel te houden te weten van te vragen om in de
kantons hoofdpiaetsen te mogen kiezen en den kiescens
in de steden te verhoogen.
Aen deze die liever petitionneren om in elke gemeente
te mogen kiezen, zullen wy zeggen dat wy uyt goede
bron vernomen hebben dat de kamer voor dit stelsel niet
genegen is, 1" omdat in vele gemeenten waer slegls 4,
0, 8 of 10 kiezers zyn, het kiesbureej moeyelyk of niet
zou konnen samengesteld worden 2° omdat, door die
manier van kiezen, liet geheym en de vryheyd der stem
ming maer al te gemakkelyk zouden konnen verhietigd
worden. Wy sporen dus deze laetste kiezers aen hun
stelsel te laten varen en zich by ons aen te sluytcn orn,
door algemeene en eensgezinde poogingen, de zoo wen-
schelyke verandering te bekomen.
Wy hebben reeds versc-heyde petitiën uyt de arrondis
sementen Gend en Eeeloo ontvangen. Deze petitiën waren
geteekend door al de kiezers der gemeenten en zyn reeds
naer de kamer gestuerd. Op dan buytenkiezers, de
hand aen 'twerk, 'tzyn uwe regten die bier vooral
moeten gelden, lang genoeg hebt gy verdrukt en miskend
geweest, den tyd is gekomen van do stem te verhellen om
de herstelling der grieven te verkrygen, waerdoor eene
landbouwhatende en zelfzugtige kliek UI. als verstoole-
lingen der natie deed behandelen. Schryft dan uwe petitie
op ongezegeld papier, teekent met yvpr en vlyt en zyt
verzekerd dat gy niet vrugteloos zult gewerkt hebben
Het ministerie van Frère-Rogier is gevallen, omdat liet
onze politieke en stoffelyke belangen miskend en ge
hinderd heeft, omdat het onze vryheyd, onze onnihang-
tykheyd en onze zedelyke belangen verkreukt, ondermynd
en in gevaer gesteld heeft.
Geheel Relgenland en het grootste deel van Europa
heeft toegjuyeht aen den val van Frère-Rogier. Sedert
dat die mannen ministers afgespeeld zyn, hoort men zoo
vele volksvertegenwoordigers en onafhanglyke nieuws
bladeren niet meer klagen noch morren.
Zyn dan de fauten van Rogier teenemael hersteld
Worden wy nu met meer wysheyd en gespaerzaemheyd
bcstuerd Helaes onze tegenwoordige ministers vragen
nog meer geld van de Beigen dan do voorgaemie. Zy
moeten 10,000 fr. meer hebben voor de septemberfeesten;
40,000 fr. voor de ambassadeurs 29,000 fr. "om een
Tenierske te knopen 4 miilioenên voor den yzeren weg;
5 millioenen voor het leger elke week vragen zy ver-
scheyde honderde duyzendo franken voor buyletigewoono
en onvoorziene onkosten. Men zou een geheel blad
konnen vol drukken met nieuwe vragen van-geld.
Wat aengaet de politieke en zedelyke wetten, wy
hebben ons zekerlyk niet te heioven van Pierrot eii
compagnie, die mannen willen ook overal meester zyn
en alles aen de groote steden geven zy blyven studie
beurzen geven aen heerkens zonder verstand of zeden,
pensioenen aen ryke en gezonde bediende, dry duerbarc
vryheden blyven verkreuktDe vryheyd van godsdienst,
door de wet van het jaer 1809de vryheyd van onderwys.
door de wet van Frère-Rogier en bvzonderlyk Hoorde
wet van Nothombde vryheyd tier liduadighoy:' door
heymelyke en vvalgelyke middels. Men hoort niet dat hel
getal van bediende zal verminder:-», dr.; de belasting op
het erfregt in regte linie zal afgeschaft worden, dal Ie
andere belastingen zullen verminderen en dat de i: ud-
bouwers zullen redelyker en rsyt .ver liyer h - .;m rd
worden enz. enz.
Zyn er dan geene mannen meer te vinden om ons te
bestieren die onze r tofl'elyke, politieke en zed''ly:;c be
langen zullen behertigen eu onze vryheden uyibtvydeii
in plaets van die af te snoeyen
Wy hebben iu ons voorlartste X'eenen der haó ivkste
inaetrcgêls acngcrand die liet bosteer dor ho - en van
Aclst genomen beeft. Wy willen liii-r antlcrmae! spreken
over den frank stokvisch in de week eu de TWAELF eyers
in de maend waennede hel gestigt der oude vrouwen, een
persunneel van 52 hoofden tellende, zich moet geueereu.
Wy hebben onze bereydwilligheyd getoond oin deze hate-
lyke zaken te herroepen en te leugenstralfen indien men
ons kwame hewyzcn dat onze aeuhalingen valscli of onnauw
keurig waren. Wy hebben niets gewaer geworden, integen
deel, wy zyn, door stellige inlichtingen, ovcrtuygd dat wy
de buitere waerheyd geschreven hebben zoo wel opzigtelyk
den frank stokvisch in de week als de twaelf eyers in
de maend.
.ia, geëerde medeburgers, gy tnoogt het weten, de liberale
hospieieeoimnissie toont aldus hare genegeniieyd voor de
arme vrouwen die, gedrukt ouder't gewigt der jaren, by
de iiefdadiglieyd eene schuylplaets komen afsmeeken om,
voor het overige barer dagen, dan wanneer zy zichzelve
niet meer konnen helpen, wat beteren oppas te konnen
genietenAls zy, ter verkwikking barer uytgelecfde
krachten, een evken zouden erlangen, het is te veel, de
cog)missie slact er siegts TWAELF toe en dit voor eene
GEHEELE MAEiNDiet) daerby voor 52 hoofden
Zouden zy eens een heler brokskcu visrli van noode hebben!
de ouméèdoogendheyd roept haer toe: Zwygt, eet stokvisch,
gy hebt er onder uw twee-en-dertigen alle weken om
eenen frank
En dan die eerbiedweerdige religiensen, die t'huys alles
wat haer herteken lustte gewend waren, die religiensen
die wy daer dikwils van 's morgens tot 's avonds, gelyk
ellendige slaven aen de waschkuyp gezien hebben, die
wekelyks door dry dagen streng vasten hare krachten
voelen afnemen, voor die religieusen is ook geene meêdoo-
gendheydWat zouden AIM. Goussart, Dommer, Van
den Bossche, Van den Hcrrewegbe en Van der Sluys
zeggen, indien zy alle morgenden ten vier uren moesten
opstaen, geheel den inorgend weiken, kiiysschnn schuren,
wassehen, bidden, en daerhv goeden oppas geven aen 25
oude menschen aen welke alles behalve reynigheyd te vinden
,is, wat zouden zy zeggen, vragen wy, indien zy van 's morgens
ten vieren tot 's middags moesten wachten van iets te profi
leren, en dat men hun dan 's middag een handvol pa taters
voordiende met om DRY GIANTS stokvisch voor hun
vvvei) T!~!Zy zouden zeggen misschien voor non keer,
dit kan passeren, maer dry dagen alle weken dit zelfde
spel, en altyd sloceisch, stokvisch inslag en stokvisch sr.heer-
dracd, neen dit kan niet pakkenEn zy zouden gelyk
hebben, maer waerom dan aldus gehandeld ten opzigte van
weerlooze nonnckensWat zouden die heeren zeggen,
indien hunne dochters religieusen waren en aldus behandeld
wierden Wy laten deze vraeg aen hunne overdenking
over en roklameren, in naem der regtveerdigheyd, tegen
deze handelwyze, waerop wy zuilen terugkeeren.
.-. EENE VOORZEGGING. Gelyk wy voorzien en
voorzeyd hadden, is liet Verkond, naer het voorbeeld der
reptibliokaonsche-socialislisehe Broedermin van Gend, met
de sommen afgekomen die den staet jaerlyks aen de gees-
telyken lielaelt. Meester Verhaeghen heelt in de zaek van
den schoolmeester van Gosselies, ook de jaerwedden der
geeslelykheyd aerigehaeld, en, door die jaerwedden, willen
bewyzen dat de geestelyken betae'de amhtenaers zyn van
don staet en aldus zonden konnen gedwongen worden in
hunne gcpslelyke pligten anders tc werk te gaen dan zy,
volgens geweten, somt yds moeten doen. Dit is een vraeg-
stuk 't welk niet genoeg gekend is en waerover wy een
woord willen reppen
ZYN DE GEESTELYKEN EETAELDE AMBTENAERS
VAN DEN STAET
Wy antwoorden NEEN, den staet betaelt aen de gees
telyken niets, volstrekt niets De gelden die den slaet
jaerlyks aen de geestelyken lelt, zyn geene jaerwedden,
maer enkelyk eene zeer ligte schadeloosstelling voor de
ovorgroote massa geestelyke goederen die door liet gouver
nement is aebgeslagen en ten zyncn pr.ofyte verkocht,
tlerrinnert gv u nog, gy menschen die eenige jaren lelt,
hoe het gouvernement, op het cynde der voorledene eeuw,
op alle klooster-, kerk- en kapeliegoederen de hand heeft
gelegd en openbaer verkocht llerrinnei't gy n nog, gy,
die deze goederen hebt gekocht, aen wie gy er den koop-
prys van hctaeld hebtwas liet niet aen 't gouvernement V
Wat zond gy zeggen indien uwen gebuer by u kwam en
volgender -wvze redeneerde: Ziel, vriend, gy bezit daer
40 hectaren land die u eene som van 4000 francs revenu
geven; maer my dunkt dat gy dit niet wel b.estuerd, ik zal
die landen aen my nemen on, als 't my goeddunkt, ver
knopen; doch ik zal n, in plaets van 4000 franks'sjaers,
500 franks gevel), daermeê hebt gy al genoeg.... Zou die
redeneer-en handelwvze u wel bevallen, vriend? Voorzeker
neen, zou don vriend antwoorden, maer nog slegler zou
hem bevallen indien, na eenige jaren, de kinderen of de
familie die al de goederen van een revenu van 4000 francs
goerfd hebben, imirniuret rden omdat zy jaerlyks nog 500
franks moeten betalen
Ilad. het gouvernement aen de geestelyken hunne goe
deren gelaten, het zou tuin geene jaerwedden of eerder
schadeloosstellingen moeten betalen, zy zonden van limine
kerk- en kloostergoederen konnen leven c:i daerby nog
dobbel uelmoessen geven
En dan komen de frnncmneonsrhe Broedermin, het Ver
in: nd ran Aelst en andere pmïbladen liairklicven jnyst over
dii' zaken welke door de goddeloeze voorgangers hunner
denkwyze zyn verwekt geweesti is waerlyk jammer
dat hei ministerie Frcre-Rogier niet al de pastors naer de
Cayenne nebbe konnen wensrhen
Maer a propos, kon frater Verbond, zond gy ons eens
willen zeggen hoe de stad Aelst in bezit gekomen is;
I" van het kollegie dat zy nu aen de Dalers Jesuiten ver
luiert; 2" van de gendarmerie die voorheen liet klooster der
Theresianen' was en die de stad nu aen 't gouvernement
voor eene goede somme verluiert; 3" van dc oude kazerne
die zy by na tegen 't gewigt van 't zilver aen 't gouverne
ment, voor een prison, heeft verkocht4° van den grond
waerop de g eivernementSschool gebouwd is die aen 'i land
zoo veel duyzmulc Iranken kost 5° van da Karmelieten
kerk; 6° van den grond waerop de nieuwe kazerne
gebouwd 7* van den grond van het oud mestpleyn waer-
voor zy groote weerden zou krygenHet" Verbond
zal wel doen hierover eens uytleg le geven, wy zullen dan
nog een lystje aenhalen en er byvragen waer de hospicen
aen die groote fortuyn zyn gcraekt....
Men hoort zoo weynig in de stad over de gegevene
hospicie-demissiën, dat men zou zeggen dat den tweeden
akt der komedie in pantomime getransformeerd is, op dat.
den Dender-bodc dit niet zou konnen beschryven. Men
bedriegt zich, want den üender-bode kan alles beschryven
zelfs tot de gedagten toe, maer dan moet hy gebruyk maken
van zynen Elektrieken Tdegraef die somt'yds wat pynelyk
valt aen zommige constitutiën. Wy zullen nog wagten eer
wy onze galvanieke battery dresseren, tot dat den reuk van
den stokvisch wat uyt den neus der hospicie-kommissie is.
.-. Onze regentie had 35 jongens van geringe burgers
Vt de, school der Broeders van de Christelyke sciiolen doen
biyvei), onder voorwendsel dat de ouders het schoolgeld
konnen betalen. Die kinderen niet verder konnende, zvn
'i-htiys gebleven, maer gedurig wiedden de regentieheerèn
de ouders aen hunfie zonen by- Meester Flankaert te zen-
deit, zeggende zend ze by Vaïi Neruin, dit'zal u maer een
bagatelleken kosten, voor een franksken mogen zy er gaen,
en kont gy dit niet betalen, er zal toch middel gevonden
worden, zend ze dan maer. Ondertussehen zond Flankaert
ook gedurig jaglhonden naer die ouders om hunne zonen
tc krygen, ten eynde het bekrompen getal leerlingen der
gouvernemenlsschool wat tc doen zwellenMaer alles
was en bleef vrugteloos, met al die poogingen is er nog
maer eenen enkelen van die 35 jongens naer de school van
Flankaert gegaenHet gouvernement en de stad zitten
daer met een geheel dozyn daer betaelde professors voor
nog geen honderd jongens, waervan er dan nog een groot,
derde gedwongen of voor niet gaen.... Bravo, ouders, gy
doet wel van de kinderen die men u, uyt speculatiegeest,
uyt de Broedersschool heeft doen honden, naer geene
Flar.kaertsschool te zendenEn dit heet men hier de
vryheyd van onderwys
.-. Den Journal de Bruxellès gelooft te mogen verzekeren
dat liet sehandael door MM. Rogier, Verhaeghen, Devaux
en koiiipagnie veroorzaekt ter" gelegenheyd der pelitie-
Manfroid, niets anders is dan een voorwendsel door de
logiën te baet genomen om tegen de geestelykheyd eenen
duchtige» en algemeenen krygstogt te beginnen die, sedert
eenige muenden, in de logiën bereyd word.
Zulks komt overeen met de lael wélke de gazetten der
logiën voeren wegens de jaerwedden welke den staet aen
de geestelykheyd betaelt. Deze tael is jnyst dezelfde welke
gemelde drukpers voerde, omtrent september 1851.
Dat de party lot zulk een middel zou overgaen, zou ons
geenzins verwonderen. Wv gelooven zelfs dat, konden zv,
die mannen nog veel verder zouden gaen.
Ondanks al hunne protestation, aenzieii wy ze als be-
kwaern tot alles. De geschiedenis bewyst ten klacrste dat zv
voor geene hoegenaernde middelen agteruytgaen wanneet-
de omstandigheden hun medewiilen en zy die middelen
noodig Oöldecleu om hunne plannen te doen lukken.
.-. Het schvnt dat het kapittel der geldvei-kwistingen van
het liabinet-Rogier nog niet ten eynde is.
Volgens den staet der onkosten die liet voorledene kabi
net gedaen heeft voor het ministerie van het inwendige alleen,
komt de kamer met eene diepe verslagenheyd te vernemen
dat er aen de wetgeving een krediet gaet gevraegd worden
van NEGEN HONDERD DUYZEND FRANKS om het tc
kort te dekken dat M. Rogier in zyn bestuer gelaten heeft.
Ten is nog niet al. M. d'Hoflschmidt heeft van zynen
kant het voorbeeld gevolgd van zynen ambtgenoot van het
inwendige, en om het te kort le dekken door het nieuw
poliliek nagelaten, zegt men daler boven de verhooging
van dry millioenen dei- contribution eene nieuwe leening zat
gedaen worden, en deze zal de derde zyn die wy aen liet
nieuw politiek te danken hebben.
M. Liedts heeft aen verselieyderie representanten ver-
klaerd, dat den finantieëicn toestand zeer slegt is en om liet
muziek te betalen dat gediend heeft om overal den lof te
zingen van M. Rogier, is er kwestie van den zegel op de
dagbladeren te herstellen en van de drukpers 800,000 fr.
te doen opbrengen.' (Nieuwe Gazette van Thielt.)
GODSDIENSTIGE HOUVYELYKSPLEGTIG11EYD VAN
NAPOLEON 111.
Hel is den 50 january, dat het godsdienstig houwelyk van
den keyzer voltrokken is iu de O. L. V. kerk. Het weder was
zagt. Rog nooyt lieefl men meerderen toevloed van nieuwsgieri
gen en vrcmdelingen gezien, dan lieden langs de stralen, langs
welke den sloot moest doortrekken. Om tien uren hebben de na
tionale garden en de soldalen van hel leger zich mier hunne
aengedoyddc plaets begeven, om de dubbele Itaeg van uyt de
Tnilferyeii tot in de O. L. V. kerk le vormen.
Om elf uren was de gravin Eugenic de Montijo met baere
moeder in de Tuileryen aengekoinen. Overal hebben de trom
mels aux champs geroell'eld, efi de militairen hebben de'wapens
gepresenteerd.
Te miitdag heeft den stoei zicli op weg gesteld om zich naer de
hoofdkerk ie begeven. Den stoet was zamengesleld gelyk liet
programma dien bad voorgeschreven
Aen de kerkdeur zyn den keyzer en de keyzerin met veel plcg-
tighcyd door den elergé onlbaeld, en naer dn piaetsen geleyd
welke voor hun bestemd waren. Hen keyzer beeft alle de aen-
wezigOn gegroet, en omniddclyk is de godsdienstige houwelyks-
plegtigheyd begonnen.
Ziet hier de bezornferbeden van die plegligheyd.
Den bisscllop vim Aüncv, rerslen aelmoessenier des keyii-is, inet een
loket li-fiiwits lungs den realen kunt va» den kevzei- INapoleim IU
en hielddfen aetit'i!i'11 1 nek van den keyzer. By het begin der mis, heeft den
t.isseliop den velleden! nek aen Z. 'I(jejyeveii. Eenen kiirneiiiu;-r heeft den
lined vim den kevzi-i- gennnien, en hein lydens degeliecle zilting ge-
liuudan.
Ümlrenl een uev, en op ilytnoodiaing van den groot-ceremonie-nieester,
nn mi tl;:, tilt gegroel Ir- In tfbeu, beeft den aerlsbisschop van Parys de
ceremoniën vaa liet houwelyk begonnen, liil. MM. Delibenküdfi te voet
voor een üutaei-i ngeven l)en keyzer hcefl zvne handschoenen tivlgedaen
en aen den grool-kameiling, den hertog de Uossano gegeven de keyzerin
heeft ook bare handschoenen tiylgedaen, en die aen hare hofdame, de
lierioyiu de Bassano, gegeven, HM, MM. hebben dan eikanderen de regte
