PILLEKEN S.
De belangen der Dendervallei/ en
van geheel onze Provincie.
cn door de wetgeving genoeg gekend. Wy hopen dat er dit
mael in de kamers warme verdedigers der biiyteuslokcryen
zullen gevonden worden, te meer omdat, gelyk wy in ons
laetste artikel bewezen hebben, den staet, door de bèstaende
francinaf.oiiswet, crjaerlyks overgroote sommen by verliest.
In de buytenkantons van Nazareth, Cruysliautem en Oost er-
zeele alleen zyn er 14,000 hectoliters materie minder
in 't afgeloopen jaer te week gezet, liet geen voor de schat
kist eene schade is van 21,001) franks, sommeken dat niet
te veragten is, wyl men er eenen minister kan mee betalen.
Den Vaderlander van 18 dezer behelst over de zelfde
stof nog de volgende aenmerkingcu
Men begrypt den drift niet welken het gouvernement aen
den dag legt om de stokeryën te vernietigen. De ministers
zyn reeds zoo verre gekomen dat zy de regten die eertyds
maer 22 centiincn waren, tot I Ir. 50 centitlicn hebben
verhoogd. ITicrnlëde niet te vrnden, liebbdii zy hoiidci'de
kwellingen ch liliévelaryen uytgedaclit die dagelyks deii
stoker een! aénzienlyk proces op den' ïtbk koniien haléii'.
Nu heelt het liilnlklerie, aengellilst doftt' eeitlge stokers"die
benyden dlit er in VRielWeren nog sfokeryën biisTaeii, eWtthf
nieuwen maetregel van ondergang uytgedaclit, te welen,
eiken hectoliter beslag 7 liters genever te doen opbrengen.
Dit rendement is onmogelyk, maer, het is eenen middel oin
de stokers te kwellen, en het is in het ontwerp van wet
opgenomen.
Het schynt dat eenige groote stokers, die voor den
oogenblik geene verpletterende concurrentie in de Vlaen
deren konnen uytoelfenen, voor een groot deel de acnhitsers
zyn, en zelfs de geheymen hunner industrie hebben veropen-
baerd en ten dienste van het ministerie gesteld, om den
ondergang van vele kleyne stokeryën te bewerken. Doch,
men sleld nog hoop en vertrouwen in de kamer, en men
wanhoopt nog niet van den voorstel des gouvernenients
gewyzigd te zien worden. De centrale seklie heeft reeds in
dezen zin gestemd, en dit is een goed voorleeken.
De zitting der kamer van 19 dezer heeft eene merkweer-
dige zitting geweest die byna geheel door de oordeelkundige
redevoeringen en praktische inlichtingen der dry agtbare
volksvertegenwoordigers van Aelst is vervuld geweest.
31. De Porlcmont heeft de beraedslagemle zitting geopend
door een uytgebreyd en grondig vertoog waerin de ware
oorzaken der rampspoedige overstroomingeu van den
Deader met zoo veel waerheyd wierden aengeduvd, dat,
wy durven het zeggen, niemand oyt zoo klaer dan nu in die
géwigtige zaek gezien heeft. Den agtbaren spreker heeft
zich niet bepaeld bv bet. enkel nenwyzcn der oorzaken van
gedurige en aenzienlvke verliezen die de aen den Dender
palende landbouwers onophoudelyk treilen en eerlang
hunne volslagene ruine zouden Ie weeg brengen, maer hv
heeft daerby de middelen aengewezen om aen dien onge-
lukkigen staet van zaken een cynde te stellen. 31. Do.
Portemont heeft, door zync overtuigende en allezins merk-
weerdige redevoering, veel bygedragen om het gouver
nement bchoorlyk toe te lichten, en daerby kragtig aenge-
drongen opdat de voorgestelde som van twee millioenen en
half, welke de centrale sectie, ter verbetering van den loop
des Donders, had uytgeslekcn, bv doelen, aen die werken
van hoogst dringende noodzakelykheyd zouden besteed
worden.
Vervolgens is 31. De Naeyer opgetreden en de oordcel-
kundige aenmerkingen van lil. De Portemont door ouweer-
staenbare argumenten komen ondersteunen. In zvne diep
grondige redevoering, heeft 31. De Naeyer niet alleen ten
voordeele der ongelukkige denderstreek gepleten, maer
bovendien de belangen van geheel 't arrondissement, ja zelfs,
van de geheele provincie in overzigt genomen cn op de
deftigste wyze verdedigd.
Ik heb dë stukken in d'hand, heeft den agtbaren redeneer
gezegd, waerbv klaer bewezen is dat er, sedert 1850, voor
250 31ILLIOENEN FRANKEN openbare werken in 't land
gemaekt zyn, waervan het arrondissement Aelst slggts 555
duyzend franks bekomen heeft, en men bemerke het wel,
voegde er den spreker by, ons arrondissement betaell het
58 deel van al de eontributien van geheel 't land Gaf nten
ons, gelyk het billyk en reglveerdig was, het 58 deel van
250 millioenen, wy zouden voor (S a 7 millioenen konnen
verwerken en aen den minister van openbare werken en
deszelfs ambtgenoten de verzekering geven dat zv zich in
langen tyd, met ons niet zouden bezig te houden hebben
Dat men ons deel geve, en wy zullen voidaen zvn
Aen deze doorslaende redenering is minister Van Hoore-
beke komen antwoorden dat het gouvernement ons nu den
yzeren weg gegeven heeft Maer 31. De Naeyer nam seffens
iiet woord om 31. Van Iloorebeke den mond te sloppen,
zeggende
Den ijzeren weg kost niets aen 't gouvernementHierop
ontstond er groote beweging in de kaner, Maer 31. De
Naeyer hernam Ik zeg dit, en 't. is 31. Veydt die ais
verslaggever in 1851, ten duydelyksten bewezen heeft dat
onze spoorboon die grenen centiem aen den staet zal kosten,
integendeel, 150 a 200 dnvzend franken revenu aen de
publieke schatkist zal opleveren....... Na zulke argumenten,
begrypt men gemakkelvk dat het voordeeligsle voor den
minister was te zwygen
Ten slotte heelt 31. De Raddere dan ook het. woord
genomen om zyne ambtgenoten te ondersteunen. Den
geaglten afgeveerdigden heeft aen de kamer voor oogen
gelegd dat tie opofferingen die do aanpalende landbouwers
des Denders doen, overgroot zyn, dat de eontributien die
in Oost-Vlaenderen betaeld worden, de hoogste staen van
al de provinciën des ryks, en in weerwil van die opoffe
ringen, bekomen zy nauwelyks het 200 deel van de 100
millioenen openbare werken die in 1851 gedekreteerd zvn.
31. De Raddere heeft zyne redevoering geeyndigd met aen
den minister te vragen aen de kamer een byvoegend krediet
voor te stellen om, in eeiten keer, de dringendste werken
Ie makenNiet een woord, deze zitting is eene zitting
van eer geweest voor het distrikt Aelst en wy hebben de
vaste hoop dat de ievervolle poogingen onzer vertegen
woordigers zonder vrugt niet zullen blyven
Als wy zoo voire geruken dat wy aen onze tegenstrevers, al
ware bel maer een pilleken, inkry^en, dan moeten ze purgeren al
waren nog zoo opgestopt. Aldus hebben wy aen 'l Verbond van
Aelst 'i geen, over 5, A en 5 weken zoo woedend uylviel tegen de
kloosterlingen, dat liet waerlyk eene benedictie was om hooren,
een pilleken ingekregen T geen een allerbest uylwerksel gehad
heelt. Want ziet, in zyn laetste N' geelt liet bladje waerlyk schoon
af en bekent dat bel meestendcel dér geeslelyke góederen die,
op 'i eynde der verledene eeuw, aengeslagen en, leu profyte van
't. gouvernement, verkócht zyn, aen de kloosterlingen TOEBE-
HOOHBEN Als die goederen aetf'de kloosterlingen toebe
hoorden, zoo was liet céne dievery die goederen te koopen
Wat regl' !i:ül cétie góddelóoz-e Uobespiei-skliek, welkers grondstel
lingen, door de Aelstersche liberaterskliek en door bel Verbond
beleden worden, die goederen te pakken En toch, konfrater, gy
toont «lal gy eenen lellen dommerik zyt tui u zeiven zoo schoone-
kens aen de galg klapt, dat wy ons alle moeyte mogen sparen om
er u aen schryvenZeg eens, Verbondis bel niet met Z. H.
den Paus dal bel gouvernement een konkordael, nopens bel rooven
dier goederen, lieel't gesloten Gy zult antwoorden JA; maer
waerom moest hel mei den Paus zyn Bil weel gy misschien niet,
maer wy zullen liet u zeggen. 'T was omdat deu Paus ALLEEN
gemagtigd was om nopens de geroofde geeslelyke goederen eene
overeenkomst te sluyteuMaer wal willen wy daerin verder
treden, dit zyn zaken, konfrater, waervan gy niets verslaet, gy
gevoelt niet waer den knoop ligt, cn in een zelfde artikel schryft
gy u twee en drymael aen den back
Om nog ecu staelken van zyne schranderlieyd te geven, zegt
het Verbond dal den eerw. Beken van Gossefies aen de kinderen
vari sieur Manfroid het clirislclyk onderwys niet rftag weygereu
omdat de slechtste kinderen door dit onderwys konnen verbeterd
worden Wy vragen aen den konfrater waerom hv en zyne
aenbangers dan liet ehrislelyk onderwys uyl de stadsscholen
willen verbannen... Als Meester Flaukaerl hel geestelyk onderwys
kan geven zoo wel als eenen priester, gelyk gy in den tyd beweerd
hebt en gelyk zync houding en die van zommige zyner koorden
dansers-professors in de kerk klaer genoeg bewyzen, waerom zou
sieur Manfroid dit ook niet kennen? Sieur Manfroid ryd wel met
zyne dogter in een gevangenen karreken, lusscheii gendarmen,
nacr Bendermonde niet, maer dit is geen bewys dat hy daervoor
in in bekwaem is dan Meester FlankaerlWaervoor dus al dit
lawvt voor die zaek gemaekt?
WY MOETEN Ol BE KOEYEN UYT BEN GRAGT HALEN
In 1818, in het heetste der kiesmanocuvres, heelt den Dender-bode
vee! géschreven over den yzeren weg van Jurbiso, waervan mees
ier Rruneau eenen der bestuerders is. Wy hebben ten dien op-
zigte met M. Benedicltis Adrianus, die zich in zyn Verbond
verweerde «lal liy zweette, hevige pen neut wist en gehad. Ben
spvligen al'kokeling gelukte er dan in eenige plaelszoekers en
baetzugtige «lomooren Ie verblinden, maer den Dender-bode hield
zich aen zyn princiep en gaf aen Bruneauken harde noten te
kraken. Nu zyn er in de zitting der kamer van maendag lest, zulke
aerdige dingen te berde gekomon over die maetschappy van Jur-
bise, dat wy langs om meer ondervinden dal wy in den tyd gelyk
hadden.
Het is den agtbaren lieer Be Man d'Altenrode die zynen scherp-
slekeuden hekel heeft uytgebaeld waerdoor meer dan eene ver
warde klos getrokken is. Die redevoering is te belangryk, zy gael
de al gem eene belangen des lands te veel aen om ouder stilzvvy-
gendheyd overgegaen te worden. Wy zullen ons dan de moeyte
geven die redevoering in ons volgend Nr geheel te vertalen en er
dan onze aenmerkingen byvoègen.... Konfrater Verbondbegint
maer uwen bril te kuysschen....
.-. Wy vernemen zoo iet of wat nvt Ideghem. Waerschynelyk
zullen M. den gouverneur Be Jaegher cn zynen districtkommis-
saris Dommer cn andere mannen van liet gouvernement eens
moeten voor de pinue komen. Men moet weten dal men aen de
afgebrande van Ideghem geene slecnen en geenen moortel mag
t' eten geven voor brood en boter....
.-. De till weel mannen, welkers liaet ennyd tegen godsdienst en
priesters van iedereen gekend zyn, hebben lagen en listen uit
gevonden om den zeer eerw. heer Beken van Gosselies te be
schimpen en valsclielyk te beschuldigen voor geheel Belgcnlaird.
Zy hebben daerenboven gemeynd van hem te doen versehynen
voor de volgende liberale wezens: Eenen afgewerklen francmagoïi.
eenen valschen tiendenboffer, eenen volksverdrukker, een brugs'ch
kalf, twee -Ypersclie Peereboomen eenen kloostergoedkooper,
twee stropdragers en eenen Rostenkiby.
.-. Be Scriben on Pharisee», welkers voorouders de moordenaers
geweest zyn van versciievde Prophelen, hebben, nvt schynheylig-
iieyd, voor die ongelukkige, monumenten opgoregt om de achting
en den eerbied van liet volk le winnen. Rogier heelt ook zulke
streken in. Hv wilt ook, om de geuegenheyd der vrye Belgen te
bekomen, een monument bouwen ter cere van onze grondwet die
zyne aenbangers miskennen, balen en willenvernietigen.
.-. Een ministerie, liet zy clubist, fraucmagon, Irberael of
kalhokk, zal noovt de achting, <!e liefde en geuegenheyd der
Belgen winnen, zoo lang liet wilt overal den meeval spelen en
alle voordeden aen de groote sleden geven. Zoo lang het ons geld
hlyfl verkwisten aen comediën, belageheiyke exposition, nutle-
loó/.e feesten, praglige paleyzen en statiën, luykschc wandelingen,
schilderykens, kruyskens. beeldekens, boekskenseh bloemekens,
aen godilelooze beurzesiudenten, vremde broodsenryyers, gepen-
siouiieerde. bediende, parademanncn eu andere duyzende leeg-
gangers. Zoo lyug de DRY wellen op bet onderwys, die ons 0
miliioeiien 'sjaershósten, blyveiu hestaën zoo langde belasting
op het erfregl in regie linie niet afgeschaft word en andere belas
tingen niet merkelyk vermindenl worden: zoo lang de hatelvke
bloedwel op de militie hlyfl beslnen zoo lang men onze politieke
vi sbeden hlyfl verminderen in plaets van die ie vermeerderen.
Rogier wilt hebben dat de Belgen met eenen hoop steepen
van 200,000 Ir. zullen gepaeyd zyn, dat zy alles zullen vergeten
e1i uytroepen vive Rogier den besten minister van Europa
Hv bedriegt zicli want de 99;.«ou hebben al tyd bun penningsken
gereed om hem lol Arras toe te frankeren, onder voorwaerde dal
liy NOYT meer lerugkeere
.-. Eenen armen dompelaer, die eene maellyi! acrdappelen of
rapen steelt, word vastgegrepen en volgens de wel gestraft, maer
eenen rvken en magligen kerel die duyzende en duyzende franken
onwettig nvt de stadskas verkwist, word gespaerd en geprezen.
Zal bel iiet novl eene waerheyd worden dal alle Belgen gelyk
zvn voor de wrt Zvn de gevangenissen maer voor de kleyne en
arme dieven
Brabanders mnekt uwe beurs gereed de Brusselaren moe
ten geld hebben. Hel is niet genoeg dat zy liet schoon en rvk
voorgebergte van Josse-lcij-Noode geki egcn liebben; dal liet gou
vernement hunne schilderykens overgenomen heefivoor G mil
lioenen, dal zy jaerlyks 30.ÜU0 franken Hekken voor feesten, dat
zy de helft van uen budget opeten, zv moeten nog 200 000 ïr
hebben 0111 een kolon te metzen, 5,000,000 fr. om een paievs va li
justitie en ten minsten 2,000,000 fr. 0111 een pa leys voor feesten
en exposition te bouwen Er is geen geld om steenwegen te
maken en werkingen te doen aen de rivieren om de overslroo-
nmigen te beletten, maer dacr moet geld zvn om paleyzen le
bouwen in Brussel.
De keyzers van Ooslenryk en Vrankryk hebben, uyl "espacr-
zaetubeyd, hunne legers merkelyk verminderd. Napoleon beeft
aen 50,000 soldaten bun verlof doen geven. Welke blydschap
voor die jongheden welke vreugd welken troost en onderstand
voor de ouders Het is eene gespaerzaemltevd van 50 millioenen
's jaers indien bel leger van Vrankryk zoo kóstelvk ingerin is als
liet leger van Belgenland. Jloglen deze MprbeeldetZin alle
landen van Europa nagevolgd worden Onze minislersvla»clien
mcf zulke voorbeelden. Zy gacn nog 5 millioenen par jaer meer
vragen. Krygen zy misschien de glorie in den kop tZ\n if van
zin den oorlog le verklaren aen de vyf mogendheden van Europa
Neon toelimaer zy willen eenen géweld'igeren en onredelyker'en
oorlog voeren tegen onze beurzen alsAlunnc voorzalen.
.-. De schippers, die door Gend varen, moeten aen die stad be
talen 150 fr. De landbouwers die op de merkt van Gend 100D
hectoliters tarwe verkoopen aen de Engelsclte koopmans, moeten
200 fr. betalen. Eenen wever moet, met koopen van vlas, werk
en garen, voor elk stuk lynwaed geven fr. 1-50. Men ziet lii'er uyt
boe de groote sleden met liet geld van de schippers, boerkens en
wevers konnen paleyzen en comediën bouwen
.-. Wy verwaglen dat de redevoering van M. De Portemont
in t l er bond, ook zal behandeld worden als eene croiite maer wv
verwaglen ook dat liet prulblad zich wel zal zwigten die rede
voering al' te kondigen. Het Verbond bad, in zyn voorlaelste Nr
aengekondigd dat de vraeg van M. De Raddere, door onze gewezene
representanten reeds gcdacn en BEKOMEN' was, en nu ondervinden,
wy wat al moeyte onze.deflige afgeveerdigden moeten doen om er
m te gelukkenDe schandige en onvoorziglige aenranding
van 'l Verbond beeft ons doen besluyten de grove zweep uyt te
balen, maer nu zeggen wy voórop dat kermen ert jammeren niet
zal halenRe redevoering van M. De Man d'Atlenrodc is
daertoe koslelyk
.-. Het Verbond vertelde zondag dat de onverdraegzaemheyd
der gcestelykbeyd oorzaek is dat bel betalen of niet betalen barer
jaerwedden eene kwestie is die, door de openbare denkvvyze
beracdslaegd word Oligy onnoozclen sulwat heel gy dé
openbare dcnkwvze Is bel eenen ellendigen francmajjon, tlie tot
op den draed versleten is, en die zelfs dit vraegstuk maer half ert
hall' heeft durven aenroeren Zyt gy misschien, met uwe dunge-
zaeyde on opgedrongene lezers, die de openbare denkvvyze wilt
uytmaken? Neen, jongen, gv zvt er niet, in d'licrbergen waer gy
vnor niet gezonden word, is men bescliaemd u op tafel le leg"etj,
gy word in een hoekskeu of kantje geslekeu, en daer bepaelfzich
geheel uwen invloedGy hebt gedacn met bokken, uwe prul-
arlikels en arm gezeever worden slegts nog door eenige liberaiers-
kwezels cn verslaefde domooren gelezen en daermeê is't al
Van openbare denkwvzc moogt gy niet spreken, want gy iieliöorl
er in 't geheel niet aen toe
SSevvoriningt der Eiicsvvct.
31 en leest in een gendsch nieuwsblad De peli-
lien 0111 de kieshervorming te vragen gacn haren gang
elke z.illing der kamer hebben de secretarissen er verschey-
dene voor te dragen. Van nu af mogen wy verklaren dat.
liet petitionnement algemeen geworden is er valt niet meer
te haperen, niet eene gemeente mag ten agleren blyven.
Wy liebben het. gezeyd het oogenblik is gunstig; de
verwarring is in 't liberale kaïnp; de verslagenheyd.de
onberadenheyd doen de liberalisten liet lioold draeyën. Zy
hebben lumnen laetstcn schicht, in de magoniesche hollen
gescherpt, uytgeworpen; den list van den ouderwvzer
Manfroid is mislukt, zy weten niet meer van wat hout pylen
maken. 'T is tien de bewarende party hare regten te doen
gelden, tcrwyl dat do vyand moedeloos geworden is.
Doel dtts uw best buytenkiezers, hoe klevn dc gemeente
ook zy, zy moet pelitionneren en des le neersliger, omdat
de francmagons- en bastaerd-lrberatersche volksverdruk
kers het petitionnement willen tegenkanten en een tegen
petitionnement inrigtenDat die volksafperssers met
hunne petitie, 0111 de sehandelyke partywet te blyven be
houden gelyk zy nu beslaet, maer afkomen, wy verwaglen
hun in dit strvdperk, 'tzal juyst den middel zyn om geheel
'I liberatersboelken met eenen keer op te scheppen
Weest daer niet bevreesd van, buytenkiezers, men kart UI.
niets doen, de grondwet geeft UI. de volle vryheyd de
grieven, wtteronder gy gedrukt gaet, door wettige middels,
te bevegten. Petitionneèrt dan, petilionneert in massa, pe-
tionneert openlyk en zonder vreesGy zult ondervinden
dat de kamer, al ware zy nog zoo liberael, zich tegen uwe
magtige slem niet zal durven verzetten
De grmoentens die digt by de stad gelegen zyn, zoo als
Lede, Ilofslade, Gysegem, Bloorsel, Erembodegem enz.
moeten ook pelitionneren voor het. algemeen welzvn er
zullen in de nieuwe kieswet maelregels gevraegd worden
om die gcnieentens, op eene enkele vraeg aen de perma
nente deputatie, in de naestgelegene ka'ntonshoofdplaets te
laten kiezen, zoodat die gemcentetis niet moeten bevreesd
wezen van verder te moeten gaen dan zy nu gaeii.,.. Moed
dan. zonder agtordogt, de algetneene belangen des lands
zyn in 'tspel
Het nieuw ontwerp van de wet op de milicie, welk den minister
van liet inwendig aen de kamer beeft voorgedragen, zal door
geheel bet land vele klagten en reklainen in alle iiuysgezinnen
doen onlslaen. Men weel dat liet gouvernement den tyd van dienst
voor de miliciens op tien jaren wilt bepalen.
Indien dit ontwerp van wel acngenomen word, dan zal den
heston tvd van eiken jongeling onder den militairen dienst
moeten versleten worden, en zal men niet veel persoonen meer
vinden welken in staet zullen zyn van eenen stiel of ambacht
le leeren. Als tnen 20 jaren is moet men loten berevkt men 21
jaren, dan moet men soldaet worden, cn op die jaren word men
nog geenen ha es.
Daer den militairen dienst tien jaren moet duren, zal men zvn
32' jaer berevkt 'hebben als men van dien dienst zal ontslagen
worden, en dan zal men veel, ja zeer veel, van zyn ambaeh'l of
stiel vergelen liebben.
