DEN DENDERBODE
f
ZONDAG 24 APRIL 1855.
ZEVENDEN JAERGANG. W 346.
AELST, i>i:\ 25 Aprii. 18»
Omzendbrief van Z. H. Pius li, Pditk van
Rooinen.
Dit blad vcrschynl dos Zaterdags in den namiddag onder de
dagteekening van den dacrop volgenden Zondag. —Den prys der
inschryving, by trimester, is bepacld op fr. 50 c., dien der
annoncen op 20 centimen den drukregel'. De persooncn die
voor een geheel jacr insebryven. mogen alle dn inaenden kos
teloos eene annonce van 10 drukregelen in ons blad doen plaet-
sen. Indien iemand reglveerdige klagten ol'gegronde rekla-
men in 't algemeen belang te doen heeft, bv mag op onze onpar-
tydigheyd rekenen; aca deze zullen wy plaets in onze kolon-
uen verlecnen en dezelve ondersteunen. Dit weekblad zal
verder gewagen van alle brochuren, schriften, hóeken, prin
ten, etc. waervan een afdruksel acil deszclfs opsteller zal wór
den toegezonden.-De namen der jiersoonen die ons eenige
stukkeu zouden begeeren mede te dcelen, zullen gebevrn ge
hóuden worden, ten zy \vy in regie gedwongen wielden dezelve
te doen kennen. Gcene stukken waervan wy de opstellers ifkt
kennen, zullen in ons blad opgenomen worden. Men
word verzogl alle' artikels, annoncen, geld etc. vragtvry toe fc
zenden. De redactie van dit blad gelast zich niet al wat dfui
druk aencaet.
Den heyligen Vader, Pius IX, komt, in oenen merkweer-
digen omzendbrief, aen al de kardinalenaertsbisschoppen
en bisschoppen van Vrankryk zyne vurige begeerte té doen
kennen opdat zy eenige onder hun opgerezene geschillen
tn 't vriciidelyk zouden vereffenen en de eendragt, zoo
noodzakelyk aen den godsdienst, zonden herstellen en
handhaven. De verhevene tael van Gods oppersten stads-
houder, waetlh de vaderlvkste minzaemheyd benevens de
hem kenschetsende goed|teyd doorstralen, 'heelt eënen ge
lukkigen "weerklank door gansch .-Vrankryk gehad van
wederzyds heelt Aten de verdeelde parlyën dadelyk zien
toegeven en aldus de censgezindheyd hersteld worden.
Ondertusschen heeft 'den algemeenen Vader der geloovi-
gen noodig geoordeeld^tyne gezag- en indrukwekkende,
stem hooger te verhellen,en dit wel otn de prelaten van
Vrankryk ten drnigendsten èen te wakkeren de goede
dagbladen te ondersteunen. Zyne Heylfgbeyd vraegt dal de
geestelykheyd met welwillendbevd en liefde de sehryvers
i,«n feiw .w
'uytgeven van goede dagbladen en schriften, opdat, door
derzelver verspreyding, de dwaelleer en all.esvertierveride
sebrilleli der boozen zouden ontmaskerd en bevogten wor
den. Z. II. is hierin niet alom gegaen, hy heeft zulks klacr
uyt gezegd in de volgende woorden van zynen herderlvken
omzendbrief, waerop wy de ernstige-aendagt onzer land
genoten inroepen
En hier kunnen wy ons niet onthouden, Zeer lieminde
Zonen en Eerweerde Broeders, u de berigten en de raden ie
herrinneren door welke wy, vie$ jaren geleden, ul de kalho-
lyke bisschoppen aenwakkerden van niels tcverwaerloozen
om de uytmiiniendc mannen door hunne gelecrdheyd uyl-
ten0digen werken te schryvc.n om de geesten te verlichten
en de bestaendc'dwalingentc mfdryven. Tis dderom dal,
als gy tracht de gelaopigën van hetvergift der slechte boe-
i) ken te bevrijden, wy u verzoeken van met welwillendheyd
y> op te zoeken de mannen, die, door hunne bekwaemheyd,
den katholyken godsdienst kunnen verspreyden en verdedi-
gen ui hunne tjerken en in de dagbladen, opdat de regten
van den II. Stoel geëerbiedigd zouden worden op dal de
gevoelens en de meeningen die aen dezen Stoel tegenstrijdig
zyn, zouden verdwijnenopdat de duyslerheyd der dwa-
y lingcn weggedreven worde en opdat de geesten overstroomd
worden met het zachte licht der icaerhcyd.
Uwe liefdadigheyd en mee bisschoppelijke zorg zal dan
moeten den drift aenwakkcrcn van de kalholyke schrijvers
die bezield zyn door eencn goeden geest, ten cynde dat zy
volherden de zaek der kalholyke waerheyd met zorgvuldig-
heyd en wetenschap te verdedigen, dal indien zy in hunne
schriften aen iéts ontbreken, gy se waerschouwt met vader-
lyke woorden en met voorzigtigheyd.
Gy zyt, zoo als wy, bedroefd by het zien van zooveel
vergiftige boeken, schriften en dagbtkden, die van alle
kanten door den vyand van God verspreyd worden, om de.
zeden te bederven, de grondslagen der wet omver te werpen 1
en de keringenvan onzen heyligen godsdienst te vernietigen;
X houd noyt op, Z. B. Z. en E. B., al uwe zorgen en al
uwe bisschoppelijke wackzaemheyd te gebruyken om eenpa-
r'.7 l'J,! mct den grootsten ievcr de kudde die u toe oer-
trouwd is, van deze verpestende lezingen te verwijderen;
houd noyt op hoer te onderrigten, haer te versterken tegen
al deze dwalingen door waerschoimingcn en door tyaige en
hcylzume schriften. j
IS DIT VOOR YRAXKRYK ALLEEN GEZEGD?
AVy aerzelen geen oogenblik NEEN te antwoordenwant
ofschoon den ïi. Vader slegts tot een deel van het christen
dom spreekt, mogen en moeten geivk het meermaels ge-
beurt, zyne woorden als tot al de geloovige» gerigt
aeflzien worden. Het zyn voornameiyk de veelbetekenende
zinsneden die .wy hier'aenhaleu, welke allerbest geschikt
zyn om aen versdieydene landen toegepast te worden, onder
andere aeii Belgiën, ulwacr op onze dagen de schandaligste
sclirillen verspreyd worden, om niet alleen den katholyken
godsdienst, macr zélfs de grondslagen der samenleving te
Oiiderniytien en poogen te vernietigen. Men ziet met welke
helsdie woede et) razerny de dagbladen der libcraiers-
francmaeons gedurig nytvallen tegen de wetten der II.
Kerk; men giet met welke liat diickkigiieyd zy gedurig den
priester aenranden, hoe zy deszclfs heylzamcn invloed in
alle gestigten van liefdadigheyd en onderwys willen vernie
tigen men ziet wat ketlersche dolingen, wat vorleydeiidc
en di il'tslreelmjde leerstelsels /y openlyk uytbraken'; men
ziet, in een "woord, met welken rampzaligen moed, met
welke djiyvd'scite boosaerdigbeyd zy tegen al wal heylig cit
zedelyk is te velde trekken tiiti den godsdienstigen geest des
volks te 'bgderveu ejtt, door *1 vergift der ondeugd, deszclfs
hert te verwelken
Ja, dit^zien wy ongelukkiglyk maèr al le veel, doch ver-
haeslen wy ons'le zeggen voor d'eer van 't land, dat liet
al meest remde broocJseln yvers zyn die 'zich hier \an de
groolo dagbladen, vyaerin ardie.vcrfoeyelvkheden verkoefht
worden, bul.ben meester gemaekt. Ziet'de Indéyendance
van Uogigiii'5 hare opstellers zvn, FttANSCHMAMS ziet
den Ohsj'rv^lifp.r. van ..y^egbink eji den J-PumnLdU^te
van Irere. derzêlvW'1 psïtWrs zyn ITÓLLA^DSCllE
JODEN; ziel den noyt getioeg.gescliandvlé^len Messager de
Gand, zyne opstellers en uylgever zyn oude.verslaefde
Jiuei'lfiigeii van den gewezen 'Caiviiyslsclien vorst, die alles
aengewend heeft otn Bélgii n te prólestanliseren ziet den
Precuneal- <l' invers, wcf 'dit is dè.'voeyering der Indé)
dance van Rogier, 'lis té', zeggen,, dat; nt
openingen aen den viiylnisptü, zv evenwel bevtïe den'zelf
den stank uytwazemên die geiykplyk" vei-pest en bederft''
al wat er omtrent is.
T is waer, er zyn nog weekbladen door verbasterde
Belgen acuèengei'ilpeyd, gelyk j.yjt fameus Verbond van
Acht, die leeriiigen afgevén volgens welke' alle. gezag.der-
II. Kerk, alle geloofspunten eïf-- 't bestaeri van ('.pd ^zelf
ntqplen verloochend en verworpen worden muer die
bUuljes. bcblicn zeer wcyiiigo lezers,, zyn zonderiuvtoed
en staen onder de. algemeone vcvaglidg l«V biizv-v-kr-ir. - i.'v.t
dieir "hoofde koniimrTilp artikels; die uyt goddelooze
broélniren van vrygécstcjl gekopieerd, -in zulke bladjes ver-
seftynen, zoo veel kwaed niet stciiriglen zy wordiui slogts
gelezen door deze welke of reeds ten vollen'bedorven zyn,
of welke niet verstaen wat zy lezen, geiyk de schryvelaers
zelve noch den grond noch de gevolgen hunner geroofde
artikels begrvpen.
ïejieu-
BE LIBERATERS PERS SCHAMBViLEKT
OMS IiAKB.
Belgiën is op dit oogenblik een land 't geen, om zoo te
zeggen, uitzondering niaekt onder andere landen voor wat
de uytgael' betreft van schandalige, kerkvervolgcndo schrif
ten en dagbladen. Men zou zeggen dat bier al het schtiym
der goddeloosheyd naer toe gedrevenis om de godsdienstige
gevoelens def Belgen te komen bezoedelen. Wy zvn bet alleen
niet die het opmerken, macr bv den vremden zelfs boud men
er zich mede bezig en stelt men Belgiën met Zwitserland en
Picmont op den zelfden rang.
Men weet hoe de gazette van het ministerie, de Indépen-
daiAe,'over eenigen lyd te werk is gegaen ten opzigte van
Ierland en Engeland, waer het protestantscli Fnnatismiis met
eene uylzinnige woede tegen de katholyken handelde. Do
Indépendanco; güf ongelyk aen de vreedzame katholyken en
vond niets alïders dan verschooningen en loftnylingen voor
de schanciige-luiy^énsporiglioden waerdoor de ketters de
kalholyke reugic en hare bedienaers 'vervolgden «n ver-
drukten. Dit blad doet wederom het zelfde ten opzigte
van Holland.
De Indépendanco weet dat de vryheyd van Godsdienst in I
dat land zoo wel als in Belgiën, door de grondwet, ge- j
waerborgd iszy weet dat de kaiholykè kerk dacr ook
natiierlyk haer best tier moet hebben zy erkent 't regt der i
katholyken maer gelyk dit noodzakelyk ten vóordceln der I
katholyken moet aüoopcn, draeyt en keert dit blad zyne
redeneringen zoodanig, dat bet oiigeiyk geeft aen tien
Roomschen Stoel met de ïnrigting vat! bisschoppelyke zetels
in Holland als eenen ligtzinnigeu akt te bestempelen en
tegen Z. II. den Paus uyt tc vallen. Zoo heeft de Indépen-
dance ook gedacn wanneer men, over eenigen tyd, liet.
pausdom in Engeland zoo rampzaliglvk aengerand en met
modder bespat heeft.
1 en dezen opzigte vinden wy eene gewiglige belydenis in
- eene petitie van protestanten tegen de inrigting der bis
dommen van, Holland. 'T is zekeren Vreede die tegen deze
inrigting protesteert en in zyiie protestatie de volgende
woorden afgeeft
Dat by protesteert tegen-de inrigting der bisdommen,
in Holland, oiiidat, geluygen de gedurige overweldigingen
tier priesterparty in Vrankryk en in Belgiën, menigmaei
aongewezen, door de indépendance en nog laelst door de
zoo merkweerdigë brieven van M. Lebeau, hy zich verpligt
geloofde, in 't belang van 's.lands instellingen, de protes-
taniSche reklamaliën by le treden.
Gelyk men ziet, hebben wv de waerheyd gesproken met
tc zeggen dal de kerkvervolgende liberaterssclirii'ten by den
vremden ons zoo katiiolyk Belgiën sëliandvlekken en oneyn-
dig nadeel toebrengen. Maer dit moet niet verwonderen,
de onverdraegzaemlicyd der liberatersparlv is zonder palen,
ën al moest.'t land geruïneerd worden om baren godsdiensl-
liaet te voldoen; zy zou niet (erugwykcn. Dat onze landge
noten dit alles wel overwegen en 't zal bun moed geven om
hunne kragten te verdobbelen ten -cynde die party met
geheel haren aenhang uyt het bestuer te stooten...
Wat mannen er aen de pensioen
schotel lekken.
Over. dry jaren wierd zekeren AI. lluct, leeraer van
wysliegéerte by de Slaets-Universiteyt van tiend, waoraen
de lieigen.jaei'lvks z^s a zeven honderd' duyzend franks
betalen, bcsebufdigtl van socialistische leerstelsels aen zvne
leerlingen in te plmilen. De lessen van den leeraer waren'.'-
't 'voorwerp der klagten van geheel den akademieken card
<Icï Universiteyt en .nogfaiis wierd 'den--'"'söcialistisdien
professor in zyn -ambt behouden; 't was, slegts foei» dB
klagten algOneen -.wierden en men tegen di't schaif&èl
0|«-ulyk 'pi:otf.si,oeriie, (lal by zyne demissie kreeg. MaV-
meester ilogi.-i-, ilic noyt zyne vrienden en aenbahgcfö
vergeel, byzuudérlyk- alsby' 't melKkoeykeii van Belgiën
..tcc /vncr. beschikking liail oin ze te begunstigen, beeft zorg
gehad ach den 'socialistisclu-n professor een iaeclykscV^
pensioen van 2 duyzend "Op.frankskens te 'verzekeren,>n
dit, gelyk het besltiyt (iielil, tér belooning der diëtisten'die
M. tluet aen 't land bewezen heeft..,..
Om dankbaerheyd aen zynen patroon Rogier te betSvcen
en oni Voort te gaen in "nel bewyzen zyner diens'én zoo
niet aen 't land, ten minsten aen de secie, kom.' .?i. Huet
een werk uyt le geyen wacrin hy öpenlyk het socialismus
verdedigt en wacrin eenen onzer vrienden de volgende
zinsnede gevonden heeft
De verbcesling des verstands gaet door voor de vol-
maekllieyd van 't geloof..... Het is onmogelyk dat den
katholyken godsdienst zich nog langer in die vernedering
n voortslepe.... 'T is te Roomèn dat de onverdtuegzaeni-
n heydde godsregeringhet Ullramontan^inus moeten
overwonnen worden........ Met de pracht en hit despotis-
»>i's venen Paus-h'oning, is er gccnc heegenaemde
hoop van behoudenis. Den prins moet van zijnen troon
geworpen worden om den opperpriester vry te maken.
Door den revolutionnairen voortgang zal het dtspotismus
""O wel in de kerk als in den start overwonnen werden
Mazzini en de vcrwoedste ketters zonden niet beter
'koiiuen sprekenMaer moet men hier niet bekennen
dat den vremdeling Rogier veel van "t vaderland verdiend
heelt om aen zulke mannen eene plaets aen de pensioen-
schotel verleend te hebben
Wat dunkt, ul. Belgen, van de mannen die u doen zwee-
ten, zwoegen en zorgen om hun jaeriyks vette pensioenen
te laten opsb yken Zyl gy niet gelukkig van zulke gasten
te mogen onderhouden
Hervorming der Kies-en Burger-
Wy komen op déze
aengèlegenhëyd. Wy vo
naer het verslag der komntissii
terug ingezien hare groote
i met groote onverduldigheyd
die gelast is met het onder-
