DAT MEN MAEll DEN BML OPZETTE!
Algehedc opklaring.
Gevolslrekliiiigm
PILLEKENS.
VOLKSKAMER.
ï- moeten aenstippen. Te Maldegem, by voorbeeld, heb ik gezien dat
de Hollanders uiet zoo veel drift de granen des merksdags op
koopen en- aen eenen zoo hoogen prys, dal de bakkers dezer en
omliggende gemeenten genoodzaekl zyn bun graen by de boeren
te gaen zoeken, gedurende de week, willen zy .bunnen oven niet
moeten toemetsen en hun uvislcckben van bakker intrekken. De
voorledene week was ik te Waerschool, en daer had eenen I10I-
lander alleen, alreeds meer dan 700 zakken graen op eeue week
gekocht en naer zyn land gevoerd. Dit zyn, myns dunkens, daed-
zaken die hooger spreken dan al die sehoone.argumenlen die men
- in do kamers den nek gekraekt heeft ten voordeele van den vryen
uylvoer.
Algemeenens tocslaBsd d«r «pentoaE'e sdtoaSlkisil <»jj> E &e.p-
Icgnltci' ici d«' y&auBBaeQ'(Soor dcca disasiiieiescBicai^iieE*
neergelegd.
De ^rekeningen dei' dienstjaren van '1850 toL 1850 zyn
definitively k geslote» en door de welgqviug «tjifljfffonird.
üc fmanjc.ïelv, gpsticdezer twintig jaixï\,ljS«%R(MÏt
kist een ie, kp.i;(^gelj<ti;ii van l'jv iij;ip9)890-ö4'
Be.i'ekeiii^g.van^rfiol is dciiuitivplyk
•door k?,t'8Wy#®9,HVMk8?s,0!cn*. WA-
716,-191-10
xf is doof! c|e,.' [{ipoó. nög.njet ondfKiC
zocht. Volgens net ontwerp van liet
gouvernement,levert.zy een lioni op van fr
Zoodat het te kort "op het cynde van
1851 isIV. 15,415,705-44
Voor het, dienstjner -185-2 beloopen de
waersclivnlyke ontvangsten tol. de som-
111e van Ir. -128,050,841-97
Den gewooncn bud
get gelyk hy gestemd
is geweestbeloopt
tot.l'r. -115,524,700-95
maer later in den loop
van het jaer heeft tie
kamer voor verse lul
lige ministeriën buy-
tengewoone kredieten
gestemd voor do so u-
me van. fr. 19,495,995-09
het geen de uylgaven
van 1852 [loet beloo
pen tot fr. 155,018,702-04
En d'ontvangsten tot fr. 128,050,841-97
Hef welk een te kort
daerstelt van fr. 6,507,800,07 fr. 0,507,800-07
Voor het dienstjaer.
1855 kan den minister
slechts enkele waer-
schynlykheden voor
dragen. 11 y schat de
ontvangsten op fr. 157,161,697-97
Den budget der uyl
gaven heelt oorsprong-
lyk gestemd geweest
tót de som van fr. 125,015,269-51
De supplementaire
kredieten buyten den
budget gestemd, be
dragen tot de som
van fr. 13,499,262-45
Maer gelyk men re
kent op eene gespaer-
zaemheydvan een uiil-
lioen, zullen die buv-
tengewoone uytgaven
beloopen tot fr. 12,499,202,-45
Maer de overdïagten
voorgeschreven dooi
de wet op de compta-
biliteyt verbinden aen
liet dienstjaer 1855
oen deel der kredielen
die in voorgaende ja
ren gestemd zyn voor
by zonder e diensten
voor de ministeriën
van het inwendige en
der openbare werken,
beloopënde tol eene
som me van fr. 26,120,058-25
Waerdoor het totael
tier uvtgaven voor het
dienstjaer 1855 be
loopt'tot fr. 162,252,169-99
En de ontvangsten be-
loopende tot fr. 457,101,697-97
Zoo is het te kort fr- 5,070,472-02
Als men nn al die te
korls samen Irckt
vind men op de bud
getten van 1850 tot
1851 een definitief te
kart van fr. 15,415,705-44
Op den budget van
1852 een waersrliyn-
Ivk te kort van fr. 6,367,860-17
Óp den. budget van
1855 een waerseltyn-
Ivk te kort van fr. 5,070,472-02
litis beloopt den alge-
mëenen deficit of te
kort tot dé.som van fr. 20,852,058-15
indien wy eenen oorlog moesten ondergaen, of ons ten
minsten op eenen voel van ernstige verdediging stellen, of
aen andere rampen het hoofd bieden Niemand kan het
toekomende voorzien en duerom is het vuriglyk te wenschen
voor 'slands geluk en dg.versterking.onzer nationaliteyt en
ogafhauglykheyd dat.dp.kamers, gicrig.wordcn in het stem
men van uytgaven en; crqstjgiyfy aen. gespaerzaemheden
denken. Als wv qeqgq, qqgsfqg, werpen op de groote
uylgaven die buyten tien bqdget gestemd zyn en die
men om ZOO' te zeggen, als van de kamer afgeperst mag
aanzien, dan moeien wv onze afgeveerdigde aansporen
voortaen grootclyks van tie minister,iele hinderlagen te mis
trouwen; liet schnndael gaet alle palen te buyten als mei)
overweegt dat het totael der supplementaire kredieten voor
de twee dienstjaren 1852 en 1855 tot de vreeslyke somme
beloopt van 59 millioenen, 415 duyzend, 890 franks
'T fs de1 helft van eenen gewooneu budget.
De afgeveerdigde moeten gevoelen dat het een misbruyk
is 't geen aen 's lands financiën groot kwaed doel en dat
bet-op die vif.y^c.liysa,oniqqge iyk islVfi[,K,de.wplg^viqg;qeqg.
'juvsle scbaltjng.te mal^mvaB, 'slaqtl^gel^gly^jtn tpestand
en. der trytgay^yi dqisQl^tk-ist. kan tfgfi^q, Ij is waerlvk
lyiiylei) liqt, oqd^r^ek^qibq^ttenjgjigq; 't ifjblipy|elingS;
stemmen qigt qqqfiq, Utqlfitlt,. iqqgr mgrjyjcsi^ kfodieten.
I Ijysliins vjtfli qyjgav^q, <;h qqlftqigslen te.
konneii maken, 'T is te hopen dat, voor 't welzyn der natie,
de kamers zullen op de hoede zyn tegen de ministeriele
listen; den middel is gemakkelyk, zy hoeven buyten den
algemeenen budget uiet eenen centiem meer te stemmen,
en 't ministerieel spel zal niet eenen keer uyjj zyn
Om den toestand onzer financiën te yolledigen, zullen wy
hier den staet afkondigen der gecunstilueerde schuld, welke
zich verdeeld in gmotme en buylengewoonc sclmld.
De gewoone schuld neemt haren oorsprong 1" uyt de
laslen voortspruyteqde uyt de traktaten met Holland
2° uyt de overeenkomst met de stad Brussel voor het afstaen
van eenige innneubels en in welke overeenkomst den staet
een groot, deel der schulden van de hoofdstad betaeld heeft;
5" nvt de buylengewoone uytgaven gedaen in 1850, 1851,
1852; 4" uyt de noodwendigheden die het fameus liberael
jaer 1848 beeft Ic weeg gebragt etc. De intresten die wy
jaerlyks uyt dien hoofde te betalen hebben, beloopen tot
de ontzettende som van fr. 14,952,814-22. De dotatie voor
de aflossing beloopt lot fr. 4,542,930-32 en de jaerlyksche
onkosten tot fr. 34,895-00.
De buylengewoone schuld sprayt voort uyt de leeningen
die apngegaen zyn om de uytgaven te betalen die voor het
maken van apenbare werken gestemd zyn geweest. De
intresten die wy jaerlyks uyt dien hoofde moeten betalen,
beloopen tot de somme van fr. 41,728,860-92 de dotatie
van aflossing bedraegt 2,555,437-18.
Het kapitael der schuld beliep
oorsproqglvk lotfr. 837,060,922-14
De gedane aflossing beloopt nu tot fr, 217,520,558-84
Zoodat de tegenwoordige schuld
nog beloopt, totfr. 649,546,563-30
Die schuld is waerlvk verpletterd voor het kleyn lielgiën,
byzonderlyk als men overweegt dat het de zelve in zo»
wevnige jaren geniaekt heeft. Wy zullen hier niet spreken
over de lasten die op onzen rug gelegd zyn door de sliinme
streken van koning Willem en der algemeeue niaelsehappy,
waerdoor men ons niet alleenlyk schulden op den nek
gelegd, maer ons zelfs van onze schoone eygendommen
beroofd heeft die wy sederd eeuwen bezaten en die door
alle gouvernementen geëerbiedigd waren geweest, Maer wy
vragen of het niet eene onvoorzighevd is geweest voor de
wetgeving van toe te stemmen in al die verpletterende
leeningen voor het maken van openbare werken Wy weten
zeer wel dat dikwils die uytvoering zeer nuttig is, maer
een wys bestlier moet toch eerst z.yne borze nazien en
iiyteylleren of den staet er zal by winnen of niet. Ten
anderen 't is ook gekend dat vele van die openbare werken
als 't ware met geweld door 't ministerie Frère-Bogier zyn
opgelegd, 't geen om zekere belangen te begunstigen,
hoopen millioenen heeft doen stemmen zonder naer 't land
ofnaer deszelfs inkomsten te zien. Het was genoeg dat de
party begunstigd was.
T is no'gtans dringend noodzakelyk dat men de oogen
opene op liet misbruyk dier buylengewoouê uytgaven, gelyk
het ook noodzakelyk is Voortaen zoo gemakkelyk geene con-
cessiën meer toe te slaen die nadcclig zyn aen de schatkist.
Wy zouden hier wel een woord mogen reppen over den
toestand die door 't misbruyk der pensioenen aen onze
financiën is locgebragt, en over de vrees die er voor het
toekomende op Ie vatten is voor de overgroote massa
gepensionneerde die gelyk de kampernoeliën nvt den grond
komen. Wy zullen dit welhaest doen.
Alamen overweegt djit wy dit lang financieel tydstip in
aenli'qudendeii vrede heb\)en doorgel ragt, dat er nog een Ie
kórt van bv de 2-7-mUtiocnen franUs is. wat zou liet zyn
A propos van prnlbladjes, het dtn<*skcn van St-Nicolaes, de Gazet
is aen t huylen en 't biiesschen gelyk eene zottinne acn wie men eenen
suykerspek ontnomen heelt, omdat den Denderbode haer over veertien
dagen een pilleken heeft toej'.edieudDe Gazel is byzonderlyk kolerig omdnl
den Denderbode zich niet serieus wilt bezig houden met haer over grond
stellingen of principen te redeneren Wel gv onnoozel meysken,
gy moet hraef zyn, kind, gv weet nog niet wat eene grondstellig is, of wat
zy beteekenl en gy durft dien nnem vernoemen....Wel eer gy over
grondstellingen en redeneren wilt klappen, moet gy uwen Vader Ons en de
vier punten welen; want 'i goud in 'l slyk te zoeken, dochterke», is 't werk
vaneen verstandig man en niet van eene zollemuts, die 't sl\ k in plaets
van goud zou oprapenli oud u liever bezig met over uwe stopnaelde
te zeeveren gelyk gy in uw laatste Nr doet, dan zullen de menschen zich
't spreekwoord errinneren van Waer honden zyn, zyn vloeyën, waer koorn
is, zyn ratten, en waer zottinnen zyn, is kindcklap
Om-onze lezers een stnelken te geven wal onnoozel prulblad durft spreken
van grondstellingen, gaen wy hier.aenhalen hoe de Gazet ran Sl-Nicolaes
in haer laetste M een mengelwerk begon. Zie hier dit meesteistnk
Deer teas ncn ltpcr eene stopnaald en die stopnaelde was zoo fyu
dat ze zich inbeelde dal ze een nneinaclde wasEn die stopnaelde
zerjde tot de vingers, die hviir opnamen etc. en zoo is geheel het mengel
werk van 't begin tot het eynde altyd van die onnoozele stopnaelde, hy zoo
verre dat dit prulbiad eerder den naein tan Stopnaelde ran St-Nicolaes,
zou verdienen dan dien van gazet
.-. Uj\t)d^(, opgaef vai^den nmi^t^rv|ip. fijyflnciën, ziet men dy,)flejyk,da.t
l*t «•«•qjtf.M't <lfc-«*»4Wst Ojieee iocftPfibraWflii
•i%w en, half 18gl.^erfÏMAfir
ilusj^ldryijjgf»' van de nftifu,y,.4B Jyolijliyik inoelm^rkSh'l WPjCj,".
dc%tH °,r hiki'y kw l (IKiel^f.^l ESl Vfii;;15)l|^ «wllfoMfi. 'ffTOl
ep h.iUjdwffte\|»s>eii zyn. qwfcrimgfibtA kirWSfti"te»WtoeMtelwSWfft
jaren van typhnsy hongersnood en meer andere rampen te doorslaen gehad,
en nog was hun te kort maer 15 millioenen, er onder begrepen deze die
lu i liberael bestuer binnen de dry jaren van 1848 to» i85verkwist heeft.
Wat dunkt er't Verbond van Aelst af'T zal misschien zeggen dal
den Dender-djode non üchtdompcr is en daermeê zal het wederlegd ayn..,.
Wy zullen zien..
Wy raden het Verbond ran Aelst aen zich eens by zyne Zuster, de
onnoozele Stopnaelde ran Sl. IVicnlnes, te begeven om haer te raedplegen
hoe het hovenstaende pilleken moet doorgeslikt worden. Misschien zal de
Stopnaelde het verkropte keelgat vnn den konfraler wat kunnen opepeu
en tevens eens zien of er niet wat stof van die elf millioenen en halfin het
keelgat geplakt is dat daer een gezwel heeft vcroorzaekt. In geval het zoo
ware, zou de Stopnaelde toch voor iets,deugen, al ware het maer om ge
zwellen open te stekenDaer mee zou de sukkcles meer dan haer werk
hebben, want bv de liberalers zyn byna altyd gezwellen open te steken
Wy lezen in de Pair ie van zondag dal eenen brugsclien li-
beralisl in den Cercle de Commerce heelt uytgeroepen dat zyne
party hare laeisle overwinning zal voltrekken den lojuny« mei
le schieten op de hlcrikalcn en de (juilolin op Ie reglen voor de
papen.
Deze wildemanswoorden komen volkomen overeen met de
woeste bedreyging door eenen der ma^onnieke kopstukken over
eenige jaren gedaen van de kalhohjhenby middel eener revolutie,
neder te hakken.
Hoe kan de vrymelselary die bloedkrelen van haer volk aen-
eenknoopen met al de schoone woorden van verdraegzaemheyd
vry onderzoek, onafhankelykhcyd van dcnkwyzeeerbied voor dc
menschelykc rede, voor onze heylige religieenz. enz. waermede
zy, in hare gazellen, dagelyks te koop staet.
Wy zouden op die brutale uytdaging antwoorden met ze dadelyk
te aenveerden en ons hereyd te toonen de handschoen op le rapen.
.Maer zy zouden er ons lydelyk op voorzien om dien walgelyken
klubsboel naer behoore» te betalen. Men zal ons zeggen dat hel
heter zou zyn naer die bloed- en moordgehuylen van die verach-
telyke kerels niette Inysteren, maer wy zullen antwoorden dat de
klubislen tol alles bekwaem zyn als zy gevoelen dat de bedaerde
menschen bevreesd zyn daerom zouden wy geweld door dobbel
geweld beantwoorden. Dit volksken heeft, na de kiezing van 1852,
alhier ook gepoogd tien duyvel le scheeren, maer T spelleken was
zoo gauw nyt als T hagelde en waeydeBy zuIken bugl moet
men er mei tie vtiyle voelen doorgaen, en als zy nog maer ge-
dreygd hebben, moei er de lap al op liggen; men kan met die
gasten anders geen buys houden. Wy hebben, sedert hel libera-
ralersdom nog niet anders gehoord dan van door den kop schieten,
van afwachten, van stampen, schoppen en slaen, juysi als of mei
de Conservaienrs niet anders le doen wareDoch deelden deze
onze manier van zien, die welgemeende zakdragers- en vaert-
kapoenstael zou welhaest gekoeld zyn
De walpelyke Broedermindien vuylnisput waer alle slyk^olen en
stinkende riolen naer toe levden. is de fjewoone bron waer liet. Verbond
vin Aelst, den Geernrdshctgenaer, de Prnlgnzette ran Sl~]\'ieolars
j en s(,ortj',el\ke papieren v ctkantjes hunne artikels «aen putten. Men lette
er op nU men wilt, 'i is j^dyk vvnerover er fjehandnld word, 't is altyd op
drn 7.elfden reeier dat die prulschriften nytkoinen. Is er kwes'lie van de
granen, wotd er g'-handeld over do painters, schryven 7y over het hof van
assisen, spn ken zy over den vr\handel, over tien \zeren weg, over de
s< h'pdonksche vnett, over tie stok.erveii, o*ei de hier- of niv nbrouweryën,
immers M is gelyk over wat vracg.stuk zy knoeyën, op't eynde van dc
rekening komt hel altyd uyt op.depolitieke geestelykheyd
I)ie blndjes zien overal politieke geestelyken, er zit hun eenen op den neus,
een koppel op de kin, als zy slapen gaen hebben zy «eenen aen hunne slinke
zyde. eenen aen hunne regte y.yde, twee aen hun voeteynde, twee aen hun
hoofdeynde, tvvee die hun dekken,, twr^ die, l»m\rvvekkcn, met een woord
de knoeyers di«-r blndjes konnen noch achter noch voren, noch onder noch
hoven, noch binnen noch buyten gaen of zy zien en komen nvetal politieke
geestelyken tegenMaer dit moet niemand verwonderen, want gelyk
de vei kens, die zich tot ov er den kop in huryi^n ,drek gewenteld hebben,
ni< l .Tnlers zien of rieken dan lu,inne evgen.e vnvligheyd, zoo ziende
verkankerde gewetens in alles niets anders dan beschuldiger* eu acnklngers
die bon gedurig vervolgen.
De volkskamcr heelt deze week de wel op de uylvintlings bre
vetten aengeuomen en vervolgens hel onderzoek van den budjet
van openbare werken aengevangen. Onder de redenaers welke
het woord genomen beDben, moeleti wy onzen achtbaren afge-
veerdigden, M. De Naeyer, aenslippen. at zyne redevoering heeft
M. De Naeyer de zaekyan den Dender behandeld en aen de kamer
doen bcgrypen welke de oorzaken der o verst room ingen zyn en de
middels om dit kwaed le keer te gaeu%ln ons ti;e\omende Nr
zullen wy de voornaemsie deelen der redevoering van onzen wei
sprekenden representant aen onze landgenoten medcdeelen.
Hel vraegslnk der duerlc en der schaerschheyd van houille-
kolen, welk onlangs door M. Bodenbach in de kamer wierd op
geworpen, is woensdag nog eens op hel tapyl gekomen. Het is M.
Orban welken diesaengaende eene interpellatie heelt gedaen, die
door vele afgeveerdigden is ondersleund geweest.
Dc interpellatie van M. Orban i» niet zander gevolg gebleven,
aengezien M. Liedls, minister van linaneien, belofd had een ont
werp van wel voor te diagen.
Wy verhopen dal het ministerie zulkdanige maelregelen zal
nemen, dal den prys der kolen, die veel le hoog is, inerkelyk zal
dalen.
Men minister heefl 's anderdaegs een wetsontwerp aengeboden
om voor T gouvcrneinenl de magtiging le vragen de reglen op de
vremde Kolen al' te schallen, le verminderen of le herstelleu als
't noodig is. Dees ontwerp is naer de seclien gezonden.
Plaeis gebrek dwingt ons verseheyde politieke aenmcrkingetki
en pillekens lol opvolgende Nr# le verschuwen.
By koninglyk besluyt van 15 dezer, is den beer E', Bert No
taris benoemd tc Ninove in vervanging van zynen, vader.
In den nacht van 14 tot 15 dezer is eeneP; geweldigen brand
uytgcborslen Ier hove van M. G. De Ryck, hrpdbouwer, le Aygem.
Al de balimeulen, meubels, oogst, 8, keey.ëu,.2 peerdenv5 verkens,
zyn «Ie prooy der vlammen "ewordei^ Het buys \\as legen brand-,
gevaer voor (5000 fr. veaekerd. De oo.rza.ck van die raipp is on%
bekend.
Den G d.ezw is de woonst van den landbouwer Scbollaert,
te St.-Maria-AuMeulrove,. i:n assche gelegd. Al de meubelen zyn,
verslonden.. De sc':a,de bedraegt omtrent 5,000 fv..Hel gebouw
was verzekerd.,
-M. den abbé de Haewo, lid van de kamer der volksverte
genwoordigers, heefl de lyst van inschryviug ten behoeven van
den vervolgden aerishisschop van Freylrurg geteekend, en ter
zeiver tyd eenen brief afgekondigd in den welken hy, gelyk M.
V. de Merode, hulde bewysl aen de civiele en godsdienslige vry-
heyd «lie in Baden miskend en onder de voelen getrappeld is. Hel
is ic Brussel dal de inschryviug voor Mgr. Yicari is geopend.
