ZONDAG 21 JANUARY 1853.
NEGENSTEN JAERGANG.
- W 437.
AELST, den 20 January 18Ü5.
Mag eenen pastor van eene liefdadigheyds-
ccmissie deel maken
Is er legen die loomelooze vryhejdsclieiMÜag
niets gezegd geworden
En welk is iiier van 't gevolg
GELD! GELD!
YZEUEN WEG. STATIE AELST.
VERTREKUREN VAH DEN 1 NOVEMBER 1834.
I" 'T ri 7 uren 43 minuten des morgens mier Dend»»rmonde Cmd, Bnifff.f»,
(Killende. Km tr% k, M onset ou. Doornyk, Hyssel, Calais.
'2° 9 uren '.'Omin. des morgens mier Dendermondp, CpihI, M«*chrl Brussel,
Auiwrippii, I.PUTPii, Thirnen, Lnyk, Verviers, Landen, St. Truyen.en Hasselt
:jo Tm 12 uren OU tuin uien roor viiddng, narr Denderrnondetiend,'Briifffje,
Oostende, Korlryk, Mouscvon, Doornyk, Ryssel, Calais.
4° Ten 2 uren 15 unamidd. nner Dendeimonde, Mecbelen, Brussel, Antwerpen,
Lemen, Thienen, Lnyk. Vervier. Landen. St. TruyÖn, HasseltAken en Keulen.
5" 7n 5 uren 15 minuien d s aronds, nner ücndermomlp, ÜIrcliPlen. Brussel,
Autwerpen tiend,Brugj'.e en Ostende, Kortryk, Monscroii, Doornyk. Kvssel en Calais.
0° Ten 8 urm 15 minuten d<-s avonds naer Dendrrnionde, O.end. llechelen,
B«u-»sel, Antwerpen, Leuven. Thienen, Link, Verviers, Aken en Keulen.
VAN DENDERMONDE NA EU AELST.
1" Ten 0 ur. 25 m. 's morgens.2"* Ten 8 uren 20 minuten 's morgens. —3° Ten 10
uren 10 minuten 's morgens. 4° Ten 12 uren 40 minuten 's middags. 5" Ten 4
uren 10 minuten 'savonds. 6° Ten (i uren 43 minuten 's avonds.
Zullen te r.ysegem stillestaen de volgende konvoyen vertrekkende van
AF.LST, ten 7 uren 45 minuten, ten 9 uren 3.1 niinut. 's morgens, ten 12 uren
ten 2 uren 15 minuien en ten 5 uren 15 m. s'avonds-
Van Bh.NDkKMOADE ten 6 uren 25 minuien, len 8 mei» 20 minuten 'smorgen»,
ten 10 uren It) min. voor m. ten 12 u. 40 m. namiddag, ten 4 uren 10 m. en ten
fi uren 45 min. des avonds.
Noor alle rigtingen moet men te Dendermonde van konvoy veranderen.
Dii bind verschynl dos Zaterdags in den namiddag onder de dagteekening
van den daerop volgenden Zondag.Den prys der iusehryving, by trimester,
14 bcpaeld op 1 fr. 50 c., dien der annoncen op 20 een timen den drukregel!
BEN DENDERBODE
in een zvner hervormingsontwerpen der liefdadighevd
<■11 onderstand der armen liad bet ministerie een suyker-
I\lontje laten doorscliynen, om aldus te gemakkelvker zyne
schikkingen van vernieling te doen doorgaen en 't land te
blinddoeken. Zie hier hoe het art. 18 van het wetsontwerp
luydde
In de gemeentens waer er slechts eene parochie is,
zal den pastor of desservitor van regtswege deel maken
der besturende commissiën van liefdadigheyd.
Maer als dezen artikel ter beraadslaging van de centrale
sectie kwam, iserdadelyk door den liheraterschen qualnor,
MM. Delfosse, Anspach, ürts en Tesch, een geroep aenge-
heven net alsof er kwestie was van een schelmstuk, van
eene heyligschendery, van een schandaelDe consti
tutie verzet er zich tegen, riep den qualuor, dat zulk voor-
regt aen eenen priester gegeven wordeWeihoe eenen
pastor van regtswege in eene liefdadigheydscommissie lalen
komen Wat peyst gv dan Wel moest dergelyke schik
king kracht van wet hebben, het land ware verloren; de
belgische natie ware ontëerd; het burgerlyk gezag ware al
wederom overweldigd door het geestelyk de tusschen-
komst der geestelyklieyd in de liefdadighevd zoo wel dan
in 'l onderwys is eene ware inbreuk legen de onafhanglyk-
heyd van het burgerlyk gezag.. I)e grondwet wilt dat'de
godsdiensten uyt hunne eygene krachten leven, dat zv ge
bieden door liet geloof 'tgeen zy inboezemenAlleen-
lyk omdat den godsdienst eene maetschappelyke noodzake-
lykheyd is, neemt den staet de jaerwedde der geestelykbeyd
ten zynen laste, maer buylen dit, verleent liv noch rechten
aen de eerediensten noch privilegiën aen deszelfs bedie-
naers; deze zyn slechts burgers gclvk andere. (Zy zonden
liever gezegd hebben verstootelirigen).
Dit zyn onder andpro de fanieuse redens die de vier
liberale kampers hebben doen gelden om de pastors buy ton
de liefdadigheydscommissiën te stooten; daertoe hebben zy
gesparteld, gevrongengekeerd en gedraeyd gelyk deii
duyvel in een wywatervat, en, gelyk hy, 'waren zy ver
schrikt de liefdadigheyd door eenen priester te zien beoef
fenenHet woord Pastor moest dan kost wat kost nvt
het wetsontwerp geschrabt worden, want het liberael lyd-
slip van Belgiën ware geschandvlekt geweest, indien er van
verre of van by eenen priester in de wet te zien ware
l)it eerloos woord moest zonder genade verpletterd worden...
Ja, de dry leden der centrale sectie, die aenhoudend de
niinderbeyd in de beraedslaging uvlmaekten, hebben op
die francmaconsargumenten geantw'oord Dat, in bet
belang der arme, men liet burgerlyk gezag te samen
met hel geestelyk moest doen medewerken om de lief-
dadigheyd te besturen. Den priester beeft pligtshalvc,
met alle ongelukkigen Ie doen; niemand kenl beter dan
hv liet lol, den toestand der noodlydende, niemand zal
meer verlichting' noch moer zelfsopolFering in hel ver-
vullen zvner foncliën aen der. dag leggen, liet regt aen
den priester gegeven van r.amelyk deel Ie maken van de
liefdadigheydscommissiën, is aen den bedicuaer des eere-
dienst gegeven, niet omdat hy priester is, maer in het
belang der ongelukkigen. Noch' de letter noch den geest
der grondwet verzetten er zich tegen dat den pastor vaji
regtswege deel make van de commissiën of bureelen van
weldadigheyd. In aanmerking nemende het grootste
>i voordeel der armen,'t geen 't voornaemste doelwit der
wet zyn moet, is het volstrekt noodig dat de pastors
leden dezer commissiën zyn. Zy kennen al de ellenden
der gemeenlens, zy vereenigep het versland, den vver
en de noodige onafhanglykheyd voor de getrouwe uyt-
oell'ening dezer zending; wat meer is, zy bieden eene
waerhorg aen voor de getrouwe uytvoering der conditiën
i van de giften en legaten, en tegen al do misbruyken die
meermaels in bet besluer der armgoederen insliivpen.
Hunne (egenwoordiglieyd in de commissiën zal nog
voor uytslag hebben de eendragt tusschen de voornaemste
invloedhebbende persoonen der gemeente, om aen het
i stofrelyk en zedelyk welzyn der noodlydende mede Ie
werken.
Ten anderen, de liefdadigheyd ig eene gemengde stof,
alle landen erkennen liet, 't is maer in Belgiën alleen,
sedert dat de liberalen aen 't roer gekomen zyn, (dat
men de liefdadigheyd uylsluytelyk wereldlvk wilt maken;
en gevolgelyk in gemengde si o If'en kan en moet liet
j wereldlvk gezag niet het geestelyk te samen gacn. Don
Godsdienst heeft in deze zaek zoo veel Ie zeggen dan
den Staet, en de medewerking der Kerk in zaken van
liefdadigheyd, is ononlbeerlvk. Met er de gèestelykheyd
in toe te laten, zal men slechts tot de nationale overle-
veringen terugkeeren. De geeslelykheyd is altyd in het
besluer der liefdadigheyd gemengd geweest, cn hare nic-
dewerking heeft noyt anders dan voordeelig aen de ar-
men geweest
De minderhevd heeft schoon redens by te brengen gehad
die den priestershalenden quatiior niet konde wederleggen;
de libera Iers waren vier tegen dry, en dus is de wechlaïing
van art. 18 gestemd geweestZoo dan, al wederom
eenen zegeprael voor de maconnieke secleongetwyll'eld
zal er bv het verwerpen van dezen artikel eene feest in den
Groot-Oosten gegeven zyn den Groot-Meester ad interim
zal zonder twvll'el eene stemming van dankbaerheyd en
lofbetnygiug aen de moortelbroers Delfosse, Anspach,
Orts en Tesch voorgesleld hebben, verklarende dat zy
weerdig bevonden zyn hunne namen op de twee kolonneii
des tempels geëtst te zien.
Maer zullen die vier liberale kampvechters de zelfde
goedkeuring van den annen en ongelukkigen verwerven
Zullen zy ook voor de liefdadigheyd zoo wel gedaen heb
ben met er den godsdienst bnvlen te sluvleii Zullen zy de
toejuyrhing der nalie verdiend hebben 'met de cliriste'lyke
liefdadighevd in boevën geklonken, te hebben doen ver-
kwynen Wy moeten niel twyflelen duyzendmael neen te
zeggenDat men maer eens de proef doen mogt, te
welen dat de geeslelyken zich in 't geheel noch met de
liefdadigheyd nog niet de armen bemoeyën, en er geheel den
last van overlaten aen de zorgen der weldadigheydsbureelen
en hospieiecomnussiën, men zou welhaest zien waerloe
den onderstand der armen zou geraken en welk lot er aen
de ongelukkigen zon beschoren zynHet zou ie vreezen
zyn dat de liefdadigheyd aldra zou vervangen worden door
de buytensporigheden van 't socialismus en dat de verhon
gerde zich zelve zouden regt doen, niet met te vallen op de
goederen en persoenen van de priesters die hun altyd
beschei md, ondersteund, getroost en bygestaen hebben,
maer wel op de goederen en persoonen dier priesters-
halende godsdienst- en liefdadigheydsverdrukkers, die den
verhongerden armen, in die zee van smerten en ellenden
hebben willen verdrinkenDit zou al wederom een
voordeel zyn 't geen de samenleving aen de liberaters-
francmagonssecte zou Ie danken hebben.
Ten anderen, moest men de geheymen der besturen van
weldadigheyd onderzoeker, menzon er aerdige dingen in
ontdekken en die nogtans niet zouden verwonderen, want
sinds lang. is men dacrvan onderligt. Men zou er ook in
zien dat zeer dikwils de goederen der arme geheel andere
bestemmingen gekregen hebben, welke voorzeker deze
der liefdadighevd niet waren, verder dut de revenues en
zelfs de goederen der armen in plaets van aen liefdadige
werken besteed Ie worden, in de zakken gebleven zyn van
deze in welke men heden bet meeste vertrouwen wilt
stellen
Maer 't is nog al aerdig om zien hoe den president Delfosse,
den ex-minister Tesch, den advokael Oris en den lutheraen
Anspach als geleerde wetgevers, als doorslepene uyt leggers
der grondwet optreden. De grondwet, zeggen zy, verbied
duydelyk dat eenen pastor lid zy van weldaciighèyds-com-
missiën of weldadigbeyds-bureelen, en byzondorlvk dal hv
er deel zon van maken len titel rail gezag...— Men ziet
hier al wederom het ordewoord, de chicane nopens liet
gezag, verschvnenmaer dien verzuerden opgewaï inden
hulzrpot kan niet meer pakken, sedert dat M.' Devaux er
regt over gedaen heeft, is hy in den vnylnishöop gesmeten
om nimmer voor den dag te komen.... Evenwel moet men
bekennen dat de liberalers een kluchtig gebruyk maken
van onze grondwet en bare vrvheden, krachtens welke zv
willen beletten dat eenen pastor deel make van een welda-
digheydsbureel of liefdadigheydscommissie... Wy zouden
nieuwsgierig zyn te welen hoe al de liberalers te samen
bet zouden aen boord leggen om zulks met grond te be-
wyzen
Maer waerom nieuwsgierig geweest, waerom wenschen
uvtgedrukt Weten wy niet sinds lang dat de grondwet
door de liberaterssecte aenzien word als eene geprosti
tueerde scliandbrok, die door de francmagons mishandeld
word volgens eysch hunner driften Ja, dit weten wy al
lang, dus moet liet ons niet bevremden dat die kerels de
snoode scliaemleloosheyd zoo verre dryven, van te durven
afgeven dat bet legen de grondwet is dat eenen parochie
pastor deel make van eene liefdadigheydscommissie, en
zich met geestelyke oflydelvke werken van bermhertigheyd
moge bemoeyënZoo is hel dat den priestershaet hun
vervoert tot de verstoktsle zinneloosheyd....
Deze week heeft de volkskamer hare werkingen hervat
en is met de beraedslaging over den budget van 'l inwendige
begonnen. Verleden jaer beliep dezen budget tot de somme
van zeven millioenen, honderd acht-en-negentig duyzend een-
en-veerlig franksdit jaer heeft er den minister non-' een
sommeken van 114,372 franks bygevoegd, zoodal, in plaets
van in deze ongelukkige tyden 'de lasten te zien vermin
deren, men ze altyd gedurig ziet aengroeyën en vermeer
deren. Men zon zeggen dat er in Belgiën goud te rapen is'
zoo gemakkelvk en zoo gereed zyn de ministers om hunne
budgetten Ie vermeerderen.
Verleden jaer wierden er in de kanier luyde klanten
aengelieven omdat den budget van 't inwendige zoo'hoog
was, en omdat de uytgeputte burgers bet zoo lastig hadden
om limine contributiën te betalen men sprak van vermin
dei ing, onze al'gcveerdigden traden als moedige bestryders
op van nutlelooze plaetsen, van verkwistingen, etc. Den
minister beloofde vermindering voor het naeste jaer hy
schermde gelyk oenen zwcerdveclitcC om zvnen bud "et
door te krygen, immers er wierd geredeneerd, geklapt
gestreden, gerekend en gecylferd lot dat len laetsten den
budget gestemd wierd OP HOOP VAN BETERNIS
Maer, ja wel betrouwt u op ministersbeloften, gy ziiït er
zoo veel meè doen als met eenige waggons rotte appels..
Want ziet, in plaets van zynen budget, volgens zyne stellige
beloflen, te verminderen, komt M. Piercot met eene ver
meerdering van honderd veertien duyzeml vyf honderd
twee-en-zeventig franks.
Onzen achtbaren afgeveerdigden M. De Raddere opende
de beraedslaging met eene zeer wel gepaste redevoering
waerin hy tegen die aenhoudende verhooging des bud"ets
krachtdadiglyk geprotesteerd heeft en onder andere stellig
gevraegd dat' de som van duyzend franks die uytge-
steken is voorde boerousiholen, de koncoursen en tenloon-
stellingen van rapen, wortels, preyën, kooien e(c. teenemael
wierde afgeschaft of grootendeels verminderd. Wy hebben
met groot genoegen gezien dat M. De Ruddere deze stof
aengeroerd liebbe t-n maer ronduyt gezegd dat de boeren-
seholen inriglingeu zyn die zeer veel geld koslen en aen
den landbouw geen lioegenaemd nut noeh voordeel ver
schaffen. Dat hy zich bv dees stelsel boude, en als er eens
een opregt vaderlandsiievend en gespaerzaem minislerie
zal aen 't komen, zullen zyne raedgeviugen gevolgd worden
en 'I land zal er hein hoogst dankbare over zvn.
Wat M. De Ruddere zou willen ten voor'deele van des
landbouw en waeraen hy. de aen de boerenscholen, raer,-
en worlelexposiliën verkwislte sommen zou willen be'sfeden
is aen de verbetering der buertwegen, aen de ver«emakkc-
lvkiug van communicatie. En dit is intlerdaed ren aller
beste gedacht, want vele gemeentens zyn vols)rekt ontoe-
gangiyk door de onbrnykbare straten die wezenlyk de helft
des jaers in ongenaekbarr modderpoelen herschapen zvn
Dal men daeracn jaerlyks wat" meer bestede in plaets vari
al die bonderde duvzeiide franks Ie verkwisten aen domme
beuzelaryën, die tot niets anders dienen dan om 't "ouvri-
nement halelyk en bescbimpelyk te maken; en om de
burgers nutteloos 'l geld uyt luinn. zakken te klop
penIndien den minister van inwendige met zyne
koets lalrvke dezer gemeentens moest doorryd n, wv
zyn voorop verzekerd, als hy met een weynigje goeden
wil zou bezield zyn, dat hy zich zou v'erhaeUen aen
dien ellendigen siaet van zak
te doen siellcn
dadelyk een eynde
wat is 't, d e gasten
