w der lag dan den knoop
ZONDAG 4 MAERT 1855.
MGENSÏEN JAERGANG. - 445.
De geheyme diensten van den yzeren weg
van Luxemburg. (2,500,000 franks.)
Wachten wy liel af
VAN DENDERMONDE NAER AELST.
AELST, de.\ 5 Maert 1855.
Verschuyving der wet op
landbouw-ondérwys.
het
S3P BELAAGRYK NIEUWS
YZEREN WEG.
STATIE AELST.
VERTREKUUR VAK DEN 1 NOVEMBER 1854.
I« T'ti 7 urm 45 minuien des morgeus nner Dendermonde Goud, Brugge,
(kistende, Korlr\k, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
2° ten 9 uren ','0 min. des morgens naer Dendermonde, C.end, Mecheli n, Brussel,
Antwerpen, l.euveu, Thirnen, Luyk, Verviers, Landen, St. -Truyën,en Hasselt
2° Ten 12 uren 00 minuten roor middag, naer Dendermonde, Gend, Brugge,
Oostende, Korlryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel, Calais.
4° Ten 2 uren 15 ni. namidd. naer Dendeimonde, Mechelen, Brussel, Antwerpen,
l^uven, Thieuen, Luyk, Vervier, Landen, St. Truyën, Hasselt, Aken en Keulen.
5° 7en 5 uren 15 minuien des nrovds, naer Dendermonde, Mechelen, Brussel,
\ulwerpen C.end, Brugge en Ostende, Kortryk, Mouscron, Doornyk, Ryssel en Calais.
0° Ten 8 uren 15 minuten des avonds naer Dendermonde, Gend. Mechelen,
Brussel, Antwerpen. Leuven. Thieneu, Luyk, Verviers, Aken en Keulen.
1» Ten fi nr. 25 tn. 's morgens.21 Ten 8 uren 20 minuten 's morgens. —3° Ten 10
uren 10 minuten 's morgens. 4° Ten 12 uren 4(> minuten 's middags. 5° Ten 4
uren 10 minuten 'savonds.—6° Ten uren 45 minuien 's atoisds.
Zullen te Gvsegrm stillestam de volgende konvoyen vertrekkende van
AKLST, ten 7 uren 45 minuien, ten 9 men 3 minut. 's morgens, ten 12 uren
ten 2 uren 15 minuten hi ten 5 uren 15 m. s' avonds*
Van DLNDLRMCD DEten 6 uren 25 minuten, 'en 8 uren 20 minuten 'smorgens,
ten 10 uren 10 min. voor m. ten 12 u. 40 m. namiddag, ten 4 uren 10 m. en ten
6 ur'-n 45 min. des avonds.
Voor alle rigtingen moet men te Dendermonde van konvov veranderen.
Dit bind vcrschynldos Zaterdags in <lcn namiddag'onder dedagteekening
van den daerop volgenden Zondag.Den prys der inschryving, by trimester,
is bepaeld op 1 lr. 50 e., dien dei annoncen op 20 een timen den drukregel.
DEN DENDERBODE
Gelyk wy in ons laelste Nr zegden, is eene gansch onvoor
ziene ontknooping de beraedslaging over liet landbouw-
ondérwys komen sluytei; Er was in de kamer veel gerede
neerd, veel geklapt, de gedachten en denkbeelden zyn
gezift en herzift, ontwerpen van alle slach hebben eikan
deren ontmoet, immers de beraedslaging heeft lang geduerd
en daerby veel geld gekostEn wat is den uytslag
Eenen blaes, eenen dooden NIET'T is liier de
gelegenheyd van te zeggen Zv p.sten eenen groolen plas
en lieten de zaek gelyk zy was.
Het was moeyelyk te zeggen wat de kamerheeren wilden,
want 't was eene algemeene verwarring gelyk ten tvde van
babelstoren men gevoelde zich genegen om den schat-
pligtigen te ontlasten van al de nuttelooze sommen die
hun Voor de ongerymde boerenseholen afgeperst worden,
maer weynige hebben den moed gehad zulks te verklaren,
en daermeê is de volkstergende geldverspilling behouden
gebleven. 'T is aldus dat de overgroote sommen zullen
blyven gevraegd worden 0111 zc naer 't hoofd van eenige
gunstelingen der Rogiersparty ie werpen.
En hoe is dien liberalen toer gespeeld geweest
T was ditmael Meester Tesch, die den voorschool had
aengedaen, 0111 met de liberale kroesen te spelen. Voor
wendende dat de kamer het niet eens was. dat de beraed
slaging zoodanig verward was, dat liet onmogelyk was er
ivt te geraken, deed hy den voorstel de zaek te versehuyven.
Zie hier in welke bewoordingen
Ik stel voor het wetsontwerp te versehuyven, tot dat de
aengegane overeenkomsten betrekkelijk de bestaende scholen
zullen eyndigen
T is aldus dat M. Tesch eenen liberalen dienst bewyst
aen zyuen ouden makker Rogier, maer 't is ook eenen
middel om het land nog gedurende verscheyde jaren te
verbinden lot nuttelooze uitgaven, die aen't zelve den
bietsten druppel bloed zullen aftappen. En dit alles ge
schied met eene onbeschaemdheyd die men maer moevelyk
begrypl maer die den eerlyken burger doet zuchten
mi lyden
Als dezen lameusen voorslol 111 de kamer geworpen wierd,
vraegde MMalou vooi' hoe lang deze verbindtenissen
aengegaen waren? Den minister van't inwendige ant
woordde dal de overeenkomsten gesloten waren voor eenen
terrnyn van S3 jaren, te beginnen van 1849, en dat er dus
nog OS jaren moesten verloopen 0111 aen 't eynde te komen
'T is dan wederom aen den vremdeling Rogier dat het
l uid dees koslelyk presentje verschuldigd isIs hel niet
te beweeuen dal de nationale vertegenwoordiging in haren
schoot geen groot getal leden genoeg vind die den moed
hebben 0111 eenen akt van geregtighevd daer te stellen
en 't land te verlossen van eene zoo onwettige als onregt-
veerdige geldverkwisting Het doet ons wel genoegen dat
er onder de 5S$ die Imnne stem gegeven hebben ten
voordeele dezer ongelukkige beslissing, maer twee eonser-
vatenrs gevonden worden, maer nietleniiii zien wy met
hertzeer dal het liberatersstelsel van volkspluyming blyft
voortduren.
Het zvn dus nogmaels de liberators die den budget
van 't inwendige voor verscheyde jaren bezwaren, en dit
andermael nvt partygeest, dit is Ie zeggen om hunne
vriendekens le begunstigen. Dit bewyst andermael dat. die
mannen er geene graten in vinden 0111 de grondwet te
schenden, om de slaetspenningen tn verkwisten, en onder
den neus van het iivtgeputte volk le lagchen, als zv maer
hun doel konnen berèvken.
Welk zal dan den uytslag van die liberale stemming zvn?
Men kan dit geinakkelvk begrypen dien uytslag beant
woord teenemael aen den wenscli der liberaterspartv en
der intrigue van de nieuwe politiek van 12 augiisty, die,
door eene stemming der kamer, zocht te doen bekrachtigen
de willekeurigheid en onwettigheid die Rogier in 1849
gepleegd luidWy zullen dus, gelyk de iiberalers het
wenschen, blyven onder liet beheer van een onderwvs dat
door de wet niet ingerigt en bvgevolg openlik strvdig is
tegen de letter en den geest der grondwet.
Wy zullen dns blyven onder liet beheer van een ondenvys
dat onder alle betrekken slecht, onvruchtbaar en volks-
ruinerend is, van een onderwys dat door de kamer zelve is
afgekeurd en onder den.openbaren spot bezweken is
En ons geld zal dienen 0111 aen de opkomende jeugd de
goddelooze leeringen der francmacons in te planten, om de
liberaterspartv regt te houden en de logiën le bevolken
Belgen, oordeelt nu hoe gy beschimpt word
Daer het publiek zoo veel spreekt over de gelden die in
Belgiën zouden tiylgedeeld zyn, 0111 voordeelen van 't belgiscli
gouvernement voor den yzeren weg van Luxemburg te
bekomen daer men zelfs zegt dat die uytgedeelde gelden
tot eene kapitale som van twee millioenen 500 duizend
franks beloopen, hebben ivy ons de moeyle gegeven de
stuks te overzien die door 't gouvernement op het bureel
der kamer zyn nedergelegd, en waerin ivy aerdige zaken
ontdekt hebuen. In eenen brief door M. Lyal, eenen der
sticliters-bestuerders van gezegden yzeren weg aen de
actionnarissen, in december lest, geschreven, vind men
onder andere de volgende zinsnede
'T is omdat ik genevgd ben te besluyten dat de onder-
neming emstiglyk gecompromitteerd is geweest door de
handelwyze van den bestuerraed, dat ik de noodzake-
lykheyd gevoel 11 eenige korte opmerkingen te maken
nopens onze gemeeue belangen. De voorname punten
waerop ik byzouderlyk uwe aendachl inroep, zvn de
volgende
2" Op liet gebruyk van 1© duyzend ponden sterlings
(2,500,000 ff.) ter betaling van geheyme diensten (gelyk
de rekening van liet besturend komitevt bevat) naer men
zegt, bewezen aen de maefschappy, in een vremd land,
door onbekende persoonen.
Het gebruyk van die 2,500,000 franks ter betaling van
geheyme diensten IN BELGIËN moet elkeen vremd voor-
komen, in de uylgaven van eene handelsonderneming.
Onder de voordcelen die men ons wilt verzekeren door
dien middel te iveeg gebragt, is de waerborg van 4 ten
<i honderd VAN 'T GOUVERNEMENT bekomen op hotte
verbruyken kapitael voor den yzeren weg van Namen naer
d Arlon. Dit geivaerborgd kapitael beloopt 93 millioenen
5©© duizend franks.
Achtervolgens eene vergadering den 19 december J833
te Londen gehouden, ivierden nieuwe bestuerders gekozen,
welke in augusly 1854 geïnstalleerd zyn. Zv deden verslag
aen de maetschappy den 16 december 1854, en voegden er
de rekening by van de actiën die op verschillige lydslippen
gemaekt waren 0111 het kapitael voor de onderneming samen
te krygeu. In deze rekening vind men het volgende
Opvorming van 5000 actiën van 10 ponden sterlings,
betaeld voor geheyme diensten.
Dezen artikel is van de volgende bemerkingen vergezeld
Omtrent dit tydstip (17 janrv 1849) beval den be-
sluerraed de opvorming van 3000 actiën, ingeschreven
als betaeld. Die actiën wierden naer Brussel gezonden
<1 aen M. J. Aschwel, om afgeleverd le worden aen ver-
scheydene invloedhebbende persoonen in Belgiën met
a inzigl zich van limine ondersteuning te verzekeren.
Maer in die zelfde vergadering, is den oud-presideut van
den eersten bestuerraed, sir William Magnay, opgeslaen
om aen M. Lyal te antwoorden over T geen belieft -de
gelden in Belgiën uitgedeeld. Hy heeft zich uylgedrukt
als volgt
Dat hy zich verpligt zag eene iiytdrukking te beant-
0 ivoorden van M. Lyal. Dc 3©,©05© actiën die figureren
als fonds voor geheyme diensten, zyn door den spreker
aengedtiyd als omkooping (bribery).... Den redenaer ver-
stoot die aentyging. Gedurende twee of dry jaren zyn er
agenten gebruykt geweest in Belgiën. Dn diensten der
DRUKPERS envan INVLOEDHEBBENDE PERSOONEN
zyn gevraegd geweest met inzigt 0111 bel belgisrh gouver-
nement tot het toestaen der waerborg van de actiën te be-
willigen. Deze zending heeft meer dan twee jaren ge-
duerd, en den spreker verklaert van wega het bestuer,
dat niet een lid van het ugtvoerend komiteyt liet minste
deel nvt die gelden genoten heeft.
Eenen aetionnaris snauwde met driftighevd den pre-
sident toe Zult gy 011s eene lyst geven der persoonen
die van de gelden gedeeld en van de diensten die zv
bewezen hebben
Den president geeft geene antwoord en hier eyndigen
de beraadslagingen nopens de 3,50343,©©© franks die in
Belgiën zouden uylgedeeld zyn 011] de diensten der drukpers
en den invloed van hooggeplaetste persoonen te erlangen,
ten eynde van 't gouvernement en van de kamers de waer
borg te bekomen der intresten eens kapitaels van over de
33 millioenen franks
Zoodan, den president van het bestuer, sir William
Magnay, verklaert openlyk dat die groote som van 39 mil
lioenen ;»05« duyzend franks in Belgiën is besteed ge
worden wy zullen niet zeggen 0111 bribery te doen of om
te koopen, maer om zekeren invloed werkstellig te maken.
Deze openbare verklaring, gedaen door eenen persoon die
belang had in deze omstandigheid te zwygen, compro-
metteert Belgiën in den hoogstel) graed zy werpt verden
kingen van omkooping op de drukpers, op de ministers,
op de leden der kamer, en in 't algemeen op al de liooge
amblenaerSwant men lette er wel op, 111 de ronddeeling
dier sommen zondert den president niemand in Belgiën
uyt, zyne uvtzondering slaet maer alleen op de leden des
bestuers van den luxemburgsclien yzeren wegOns
dimkens, is dit een allergrofste feyt voor't land,'t is een
vermoeden 't welk by den vremden veel opziens zal baren
daerdoor word het hoogst noodig dat de zaek opgeklaerd
worde, en, zyn er pligtigen, dat zy ontdekt worden. De
kamers gelyk het gouvernement hebben 't allergrootste
belang dat dit alles aen den dag kome, want anders zullen
dc vermoedens vail bribery of omkooping op de algemeen-
lieyd blyven wegen. De drukpers heeft liet zelfde belang
dat alles klaer kome dit zyn den wenscli en de uytdrukke-
lvke vraeg van den Journal de Bruxelles, de Emancipation
en den Observation-, die ivel weten dat zy in den bribery
niet gedeeld hebben.
Wy zien in de documenten dat er op 24 febry lest te
Brussel eene vergadering moest gehouden wordende
dagbladen der hoofdstad zeggen dat deze vergadering
geene pluris gehad heeft, omdat de bestuerders die het
bureel moeflon uitmaken en van welke eenen moest voor
zitter zyn, te Londen zyn moeten blyven, eenige uyt hoofde
van ziekte, andere omdat de belangen der inaëtscliappv
zulks vereyschlen de vergadering is bepaeld op 10 maert.
Wy wachten dus af of deze aengekondfgde vergadering
zal plants hebben, en of den bestuerraed de lyst zal
publiek maken van al de gazetten en persoonen die deel
uvl die gelden voor geheyme diensten zouden konnen ge
noten hebben. T is te hopen dat die lyst maer eene
uitvinding zal zyn van wege de cngelsche bestuerders,
echter is het te vreezen dat een zeker deel verstrekene
muntolie haer uitwerksel zal gehad hebben dit ware niét
veel te verwonderen, als men dagelyks ziet hoe ligt men te
werk gaet met den budget en boe gcmakkelyk er overgroote
sommen ten laste van den slaet aen de compagniën van
Vzeren wegen loegestaen worden.
W y zullen een oog in '1 zeyl bonden om onze landge
noten met den uitslag dezer zaek bekend te maken.
De kamer komt eenen akt van vryheydsliefde daer te
stellen die aen geheel 't land het grootste genoegen zal
baren. Men weet dat den vryheydsüater en moeyal Rogier
door zynen kalkoenentroep eene wet bad doen stemmen,
waerbi'de jongelingen, die hunne studiën inde kollegiën
geëindigd hadden, een examen moesten ondergaen voor
eenen gouvern»mentsjnry, vooral eer zv als iinivcrsitevts-
leerling en bv gevolg tot hoogere examen's aenveerd
wierden. Nu was het op tapyt gekomen dat den minister
van inwendige vraegde dat het gouvernement het pro
gramma der leertakken voor hel examen van universiteyts-
leerling niogl verminderen, al wederom, gelyk men gevoel!,
gouvernementele nioeyaldervMaer, door een onver-
staeubaer mirakel, dooreen wonder der wonderen, is M.
Verliaeghen eensklaps opgesprongen, en heeft eenen voor
stel geduen 0111 die vryhevdskrenkende schandivct teenemael
af te schaffen De kamer is niet slinks gevallen, zy
heeft M. Verliaeghen by zyne ivoorden genomen, zynen
voorstel ondersteund en den zelfden in eene eerste stem-
