'19,k' Jacr. Zondag-, 9 October IliOi».
N"
"*r
m i
VERTREKUREN UYT AEEST NAER
VERTREKUREN UVT VOLGENDE STATIËN
6 FRANKS 'S JAERS.
Bellarmien en Wannes.
ONDERWYS..
Vlecseh en Visch.
DEN DEN111-B0DE
yn
lerjndcrm.
8-28 9-45 12-20 3-10 6-16 9 12 Goud, Brugge, Ostende 7-47 8-25 (8-44 9-45
ikercn 5-20 8-28 0-00 12 20 6-16
>Us. 6-39E(l°2°c1J8-05 8 12 9-38 11-58 12-15
P Gend) 12-39 3-10 3-18 6 16 6-39 8-37 9-18
Doornvk, Kortrvk, Moescroen, Rvssel (langs
s-38 2 55 5-27 E(le2ec') 5-50 6-20 8-50 9-35 «j Gend) 6-47 8-44 12-39 3-18 6-39 8-39
orêcli. Aniw. 5-20 6-39 7-55 9-45 12-10 12-31 Doornvk Rvssel (lan^s Alh) 7 55 5 35 0 00
2 3-10 3 20 5-50 6-16 6 24 8-45 8-50 1 n> K' "SbS®1 t,an°s Ain) 7"55 5 00 u"' 0
nuv Thienen Luvk Verv. Land. 5-208-12 9-38 Ninove, Geerardsb., Alh, 7-55 2-35 5-35 8-30
8-45 12-15 3 1 0 Borger., Quiévraih, Namen, 7-55 2-55 5-35
|0 ANTWERPEN NAER SL-Nieolaes, Lokeren, Gend, 5-00 8-30 11-00 2-30 4-00 7- 0 9-00.
'is GEND NAER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen, 4-00 6-30 9-20 10-35 2-25 6-25 7-25.
i Lede slaen al de konvoys uytgenomen de vertrekken uyl Brussel van 7-15 8 05 12-00 6-00
,0,'6-OS en die van Gend 6-12 11 25 2-05 5-00 6-02 8-05 Te Jdegem en Santbergen slaen al de
- ,S|acn stil de konvoys. - Te Gy§egiiem slaen stil al de konvoys.
75* Denderleeuw staen al de konvoys uytgenomen de vertrekken van Brussel 7-15 8-05 12-00
jfi.(IO 8-05 8-40 en uyt Aelst 6-39 9-38 2-38 5-27 6-29 8 30.
srtrekuren uyl Denderleeuw naer Brussel 8-12 8-17 12-10 12-28 3-08 6-03 6-06 9-05.
Dendermonde, Aelst,
Ninove, Geeraerdsbergen, Ath,
3-05
8-00
0-00.
3-05
7-45
0-00.
10-40
1-40
4-35
7-25.
10-40
1-40
4-35
7-25.
10 40
4-35
7-25.
10-40
1-40
4-35
7-25.
Uuiquo Suuin.
VAN l.OKEREN NAER
7-00 9-30
7-00 0-00
VAN ATH NAER
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelsl, Dendermonde, Lokeren 6-30
Lessen, Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst 6-30
Brussel (langs Denderleeuw) 6-30
Gend, Brugge, Ooslende (langs Lede). 6-30
VAN GEND NAER
Audenaerdc, 6-45 9-30 1-30 6-00 8.—naer aelst 8-00 9-00 11-35 4-35 5-00 5-57 6-45 8-0.
VAN BRUSSEL NAER
Aelst, Gend, 7-15 7-25 8-00 S-05 II 20 12-09 1-20 2-35 4-35 5-00 5-15 6 00 8-05 8-10 8-40
Ninove. Geeraerdsbergen, Alh (langs Denderleeuw), 7-30 2-20 5-15 8-15.
VAN DENDERMONDE NAER
Brussel (langs Aelsl) 7-30 7-55 2-20 5-05 8-25 (langs Mech.) 5-45 6-37 8-00 10-05 3-30 7-30
7-30 7-55 11-58 2-20 5-05 8-25 9-45.
Aelst
AELST, DEI\ 8 OCTOBER 18C5.
ie Bell. Hewel, wannes, wat zegt ge nu van
tor politiek in Belgiën?
en'Wann. Zwyg, Bellarmien, want als er ons
Ier pre niet in voorziet, geloof ik dat ons land
(n zeepe gaet.
Bell. Wel gezeyd, jongen, onze liberliaters,
fbeter onze sansculotten gaen met ons te werk
""Éyk de struykroovers.
RVann. Dat is 't woord inderdaed, Bellar-
|eu, zy gaen met alles weg, zy rooven onze
udiebeurzen, onze kerkhoven, onze fondatiën,
Fze testamenten, onze kerkgoederen, onze vry»
;n3den, onzen godsdienst, en bovendien slaen zy
is plat onder de contributielastenMaer
[ermee is 't nog niet genoeg, zy rooven nog onze
(gene kinderen om ze op te brengen naer hun-
rs.pi zin, of om beter te zeggen, on! er volmaekte
nliobbejakken van te maken, zonder kennis van
bd of zyn gebod.
Ipowell. Het is gelyk gy zegt, Wannes, zy gaen
U'ii>o verre, dat zy 'tmes op de keel der ouders
lieiiten en durven zeggen: uw kind, of geen
jood!.... De Baenstroopers spreken ook zoo:
lib!n of uw leven
ui, Wann. En weet gy hoe zy de ouders nog
Midriegen? Geef my uw kind, zeggen zy, wy
lenerhaters, wy zullen het onderwyzen, wy zullen
mjtleeren mensch worden, en die gasten weten
delve niet meer wat den mensch is. Zy weten
i't meer dat den mensch een redelyk schepsel
keöds is, hebbende eene onsterflijke ziel en een
irflyk lichaem.
Bell. En zy weten nog veel min tot wat
)or inde den mensch geschapen is. Professor Lau-
enmt peyst dat de ziel van den mensch, na de
[v tod, in den buyk van eene padde, van eene
van eene mossel of van al ander dier gaet
N jöonen, en vice versa, dat de ziel van de heesten
'jde mensehen kruyptEn 'tis aen zulke
pingels dat men de kinderen zou moeten toever-
~|uwen om ze te lecren mensch worden!
[Wann. Ik geloof niet Bell. dat zulke god-
ilooze beesleryën ooyt in Belgiën zullen pak-
II»|n. Als men die kerels van naby ziet en eens
lerweegt hoe ellendig zy van deze wereld ver-
pkken, na God, priester en IIH. Sacramenten
irstooten te hebben, men gevoelt een en grouwel
)or zyn herte gaen en men roept uyt: Heere
trios ons uyt de klauwen van die helscbe soli-
J lire francmacenssecte
ü«i' Bell. - De oude Belgen zouden dit voorzeker
•id- et verdragen hebben.
Bf.ll. Hewel, ik verzeker u, Wannes, dat
uenF het ook niet zullen verdragen, zoomin als
1 dei7,e vrome catholyke voorouders. Nooyt hebben
"Jf Belgen de dwingelandy verdragen.
,.et W.ann. Over nen lyd zat ik in de Klok een
<!#as leuvensch te drinken, en Sis Van Damme
uikfrak precies gelyk gy, Bellarmienliy zeyde dat
jj DEt\ WAREN KNECHT»
M.'
m o
in. i vdens de regering van Frederik, koning van Pruy-
<b|.bevond zich in een regiment hoezaren, dat in Sile-
w. (garnizoen hield, eene» dapperen soldaet, met name
juMfniann. Nauwgezet vervulde liy al zync pligten, doch
„2m hy ruym 65 jaren oud was, misliaegde hy aen
pen generael, die voorgaf, dal zyn gerimpeld gelaet en
cn r p3'ze hairen dil korps en zyne compagnie ontsier
den P" La»gen lyd plaagde hy hem, ten cynde hem tot hel
:2i 'Sluyt te brengen by de invalieden te gaen maer den
ard jJen hoezaer stemde hierin niet toe. Hy was getrouwd
rfi'o hy en zyne vrouw, die byna zoo oud, was als hy, zou-
ldel !n a'8dan de soldy niet meer ontvangen hebben van
tiufne." zoon« een braven jongeling, die, volgens de
Pysisclie wetten, aen hetzelfde korps toehoorde, en
Éuel z>'»e ouders dezelfde soldalenkamer betrok.
B paernien den ouden soldaet niets kon ten last leggen
I men hem niet invalied krn doen verklaren, besloot
ge* 'n generael hem van zynen zoon le berooven, in de
J°p zich aldus van den vader te ontmaken, helzy door
l ellende, hetzy door het verdriet of de wanhoop. Met
MOorucmcn schreef hy aen den koning, dat hy in zyn
I0Ufitment een braven cn oppassenden jongeling had,
p cue te groot was om hoezaer te zyn,'en hy hem
W Majesleyt voorstelde voor hel regiment der
pc, vvaerby hy beter zou passen. Frits nam hel aen-
Eviï"'. ,en clcn J°nfiQ,ing vertrok naer Potsdam, lot
jjyiuviflrukbaer verdriet zyner ouders.
»y zyne aen komst wilde den koning hem zien. Was
f anue kwaedwilligheyd van den generael onderrigl,
icrq hy enkel door eene gelukkige lotbestemming
sedert twaelf honderd jaren de Belgen getrouw
geblevèn waren aen hun geloof, en voor geene
dwingelanden geweken hadden.
Bell. Sis Van Damme had gelyk, nooyt heb
ben de Belgen voor hunne dwidgelanden de vaen
gestreken, noch voor de heeldstormers, van
Luther en Calvyn, noch voor de bloedhonden
der fransche revolutie, noch voor Josephus II,
noch voor Willem den koppigen, noch voor
dezens minister van Maanen, noch voor g'lieel
zyn geuzengespuys. Als den koppigen Willem
gelyk nu onze hedendagsche liberliaters, ons
geloof wilde vernietigen, hebben wy hem, over
55 jaren, met eene hondenlanleern feestelyk
uytgelicht tot aen den liollandsclien Moerdyk,
en daer pasten wy hem 't voorste onzer leers in
'tachterste zyner menschlieyd, en 'twas met
hem opgeschept, by had gedaeti met bokken,
want zyn ryk was uyt.
Wann. Onze hedendagsche francraacon-har-
lekins die bezig zyn met ons op alle manieren
den duyvel aen te doen verdienen ook van 'tzelf-
de laken eene broek, en 'k geloof dat er nog van
die stoffe in 'tmagazyn is.
Bell.Het zou er wel konnen van komen,
Wannes, want niet langer als gisteren hoorde ik
zeggen dat onze francmaQpnsministers nog al spel
gaen hebben met hunne schandwet op de studie
beurzen. Naer het schynt, zouden zy willen be
ginnen die wet uyt te voeren en zouden den heer
Pastor-Deken van Fosses aengemand hebben
al de papieren en titels van fondatie aen hem
toevertrouwd in hunne handen af te geven. Maer
dit gaet niet naer hunnen zin; den deken van
Fosses antwoord hun maer gladaf dat hy niet
wilt medehelpen in 't rooven der beurzen en dus
de papieren noch kan, noch mag, noch zal afle
veren.
Wann. My dunkt dat Mr den deken groot
gelyk heeft, want het zevenste gebod verbied
niet alleen te stelen, maer ook tot stelen helpen.
Bei.l. liet is onzeggelvk, Wannes, hoe hoos
en kolerig de liberhalersgazetten zyn en hoe zy
uylvallen tegen den zoo eerbiedweerdigen als
kloekmoedigen heer deken van Fosses; zy zou
den zyne haudelwyze willen doen doorgaen als
eenen opstand tegen de wet en hem voor rust-
stoorder en omwentelaer doen aenzien.
Wann. -Dit is de gewoonte der liberliaters,
Bellarmien, van altyd hunne eygene vuyligheyd
op den rug van een ander te ieggen. Wie zyn
hier de ruststoorders .en omwentelaers in ons
land? Niemand anders dan de liberhaters-franc-
mneons, die om aen 'tschotelkeri te geraken en
zich* met hunnen aenhang te vetten, alles met
kasseysteenen omverwerpen en durven zeggen
dat zy in alle groote omstandigheden met kassey
steenen zullen herbeginnen.
Bell. 't Geen gy daer zegt is maer al te
waer; sedert dat de liberliaters ons besturen zyn
geluk en vrede in ons land verdwenen, de bur
gers zyn verdeeld, den broeder staet gewapend
tegen den broeder, den man tegen zyne vrouw,
den gebuer tegen den gebuer. Neemt'de liberlia
ters weg, en geheel Belgiën word als eene fami
lie, als een acrdsch paradys.
geleyd Wal er ook van zy, Frits, in plaets van zich den
soldaet op de parade le doen voor stellen, deed hem in
zyne kamer komen, en na hem onderzocht te hebben,
beval hy hem een livrcy-kleed aen te trekken. Wanneer
den jongen llofmann in dat koslucm verscheen, dat zoo
nieuw voor hem was, vroeg hem don koning of hy zich
aldus goed bevond.
Ik zal mv altyd volmackl wel bevinden, antwoord
de den jongeling, zoo ik het geluk heb myncn meester
lo behagen.
Welnu, zegde hem Frits, houd dat kleed aen, doel
goed uwe pligl en ik zal zorg voor u dragen. Uwe ka
meraden zullen n overigens zeggen wal gy le doen hebt.
Maer, mynen jongen, gy moet altyd nauwkeurig op den
minnet hier zvn, en daertoe moot gv eene goede horlo-
gie hebben. Ga naer eenen horlogicmakor zeg hem dat
gy in mynen dienst zyt, en hy zal u een zilveren uer-
werk geven, wacrvoor hy u veertig thalers zal vragen.
Bovendien moet gy uog zes hemden, zes paer kousen
en een dozyn zakdoeken hebben, dal u nog eenige tha-
leis zal kosten. Ziedaer liet noodige geld ga dit allés
avnkoopen. Wees by my nauwkeurig, getrouw en be-
schcyden, en alles zal goed gaen.
Gyzujl per maend twintig thalers hekomen, en dacr-
by nog eene goede fooy.
Den jongeling was ten toppunt van vreugde en geluk;
dit echter belette hem niet van aen myne ouders te den
ken.
Hoeveel geld zegde hy in zich zeiven, en myne
ouders zyn in nood zou ik hun de veertig thalers niet
kunnen zenden die ik voor eene horlogic ontvangen
heb, en myne kameraden hel geld leenen om dezelve
le betalen, met belofte van hun maendclyks vyf thalers
terug le geven
Wann. Mncr terwyl onze kanier de beurze-
wet gestemd heeft, peyst gy niet dat den heer
deken van Fosses de titels van fondatie der beur
zen zou afgeven?
Bell. By lange niet; al ware't dat er bon
derd kamers zulke wet stemden'en ze door hon
derd koningen onderteekend wierd, nooyt mag
iemad aen d' uytvoering van zulke onregtveerdige
wet medewerken. Die beurzen wet is door liet
openbaer geweten bestempeld met den schand-
naem van dieuemvety en daerom ook is het dat
onze zes bisschoppen reeds de stem verheven
hebben tot voor den troon van Leopold, zeggen
de: Wy kunnen, wy mogen die wet niet voor-
staen, God in zyn zevende gebod en ons geweten
staen er tegen over en verbieden ons zoowel tol
stelen helpen als het stelen zelve.
Wann. Nu versta ik liet, Bellarmien, gy wilt
zeggen dat 't niet genoeg is wetten te maken, maer
dat liet moeten goede en regtveerdige wetten
zyn vooraleer zy den mensch in geweten verplig-
ten.
Bell. Zoo is het, Wannes, want er zyn wet
ten en wetten in 1789 gaven de fransche liber
liaters ook wetten die den godsdienst, liet slaets-
bestier en g'lieel de samenleving tot verwoesting
en vernieling bragten. in 1791 gaven zy ook wet
ten om de Kerk te scheuren en te vervolgen. In
1793 gaven zy nog wetten, en volgens die wetten
wierden den koning en de koningin schandelyk
vermoord, liet schrikbewind aengesteld en de ys-
lykste schelmstukken bedreven. De guillotien
wandelde in de straten rond, duyzende en duy-
zentle onschuldige priesters en catholyken wier
den liet hoofd afgesneden of in ballingschap ge
zonden, immers het bloed stroomde met beken
en elkeen sidder je van schrik omdat liy niet zeker
was van, alhoewel volkomen vremd aen alles, des
anderdags niet uyt zyn buys gesteurd te worden
en op liet schavot zyn liooid le verliezen... En dit
alles ging volgens hunne wet. 't Is in naem hun
ner wetten dat de liberliaters sedert eene halve
eeuw den oorlog doen aen Kerk en Vryheyd. Dit
alles zou wat verderen uytleg vragen, Wannes,
en dien zal ik u op nen anderen keer geven, nu
moet ik naer buys en groet mynen vriend Wan
nes, tot later.
Terwyl liet kasseyministerie bezig is overal
waer het kan liet cliristclyk onderwys der broe
ders te vernietigen, om het met ons geld door
solidairéseholen te vervangen, zal liet niet onge
past zyn hier te doen zien hoe die handelwyze zelfs
door de hardnekkigste liberliaters veroordeeld
word. Gy moet niet peyzen, geëerden lezer, dat
wy de zaek overdryven met le zeggen solidaire-
scliolen, de stad Brussel bezit reeds zulke ramp
zalige stichtingen, waer men godsdienst en
priester verstoot, even gelyk de solidairen hy de
gehorte, in liet leven en op liet. slerfbedde de 1111.
Sacramenten verstoolen. Nog onlangs heeft het
kasseyministerie die seliroomclyke solidairen-
secte te Nivelles en te Dinanl in de hand ge
werkt.
Dit denkbeeld bleef hem voor den geest zweven. Hy
deelde hetzelve aen zyne makkers mode, die hem veer
tig thalers leenden. Ily kocht cle horlogic en hielp zyne
ouders. Doch Frits wist reeds alles.
Ik heb u, zegde hy tol zynen nieuwen kamerdie-
nacr, geld gegeven om eene horlogic le koopen, en gy
hebt het aen uwe ouders gezonden. Gy hebt gemeend
eene schoono daed le doen en gy hebt niet gevoeld dat
gy eene ongetrouwheyd bcgingl. Het is billyk, het is
edel, zyne ouders ter hulp te komen, bvzonder als zy
oud of ziekeivk zvn doch daerloe moeten wy slechts
datgene gebruyken wat ons toehchoorl. Echter vergeef
ik liet u. dovvyl gv hierin alleen de iieyging van uw
oudcrlievond hert gevolgd hebthet bewysl dal gy een
goeden jongeling zyt. Ziedaer, voegde hy er by, terwyl
hy hem veertig thalers averreykte, geef dil geld nu aen
uwe kameraden leragr doch gy inoogt in't vervolg
geene schuld meer maken.
Den koning ontving weldra de belooning zyner wel
daden jegens dien braven jongeling. Door eene lievige
flerecyn aengetasl, deed hy den doctor roepen, die hem
in eene liecle koorts vond. Hy oordeelde hel dringend
om hem te doen zweelen, en wilde heni dus een recept
voorsehryven, om dit uytwerkso! Ic weeg te brengen.
Doch den koning wilde weten wal hy moest nemen,
verwierp al hetgeen hem den doctor voorschreef, en
eyndigde zelfs met hem voor eenen ezel uyt le maken.
Toen den doctor in de zykamer was, verklnerde hy aen
de knechts, dat den vorst zich in '1 geheel niet goed be
vond dat het ten uytorsle noodzakelyk was hem te
doen zweelendat men, kost wal kost. den zieken
moest beletten hy liet deksel weg deed, en men hem
in dekens moest wit kelen lot zoo lang hy overvloedig
zweette
Welnu, M. Jh. Lebeau, die voorzeker een van
(Ic hardste liberliaters was, heelt openlyk in de
kamers verklaerd dat de gemeentebesturen de
catholyke scholen zouden moeten aenmoedi-
gen en dat hy zulks uyt ganseher herte
wenschte te zien. Meer dan eens heeft hy moe-
ten bekennen dat de broeders der christelyke
scholen allergrootsten dienst aen het lee'ger
onderwys hewyzen, dat hy de gelukkige uyt-
werksels gezien heeft welke zy door hunne
verduldigheyd, zachlnioedigheyd en aenhou-
den iever in hun onderwys bekomen hebben,
en dat hy ten vollen van hunnen heylzamen
o invloed over de kinders overtuygd was...»
Zoo sprak den hardiiekkigen liberalen volks
vertegenwoordiger, M. Lebeau, over de broeders
van 'I, christelyk onderwys, welke onze kassey-
maiinen overal huyten werpen. Is het dan te ver
wonderen dat het land al knerstanden onder
zulke gasten den nek bukt en er ernstiglyk aen
denkt om dit dwingelandig juk af te schudden
Neen, dit is niet te verwonderen, en welligt eer
der dan zy denken, zullen die uytzuygers en
volksverdrukkers het oogenblik zién komen op
welk de [Belgen hun zullen zeggen Wy zvn uwe
dwingelandy beu, wy zyn er tot walgens toe
afkeerig van, pakt u dan weg, of wy zullen wet
tige maer allerstrengste maotregels 'nemen om er
u toe te pramen, want komt den kassevbrossel
al', wy zullen toonen dat wy ook vuvsten aen
onze armen hebben en niet straffeloos zult gv de
handen aen den grond steken.
In het laetsta Nr der Paix worden eenige op
merkingen gemaekt, die zéker niet van grond
ontbloot zyn het blad keurt ten volle de maetre-
gels goed, die het Gouvernement tegen de run
derpest genomen heeftmaer het schynt dat
eenige agenten al te veel formaliteyten voor den
dag brengen, en met eene strengiieyd te werk
gaen, die teenemael overbodig is.
Men maekt beesten af, zegt het blad, die niet
verdacht zyn men begraeft vleescli dat niet be
dorven is men belet den verkoop van niet onge-
zonden visch kortom, men doet door al die
strengiieyd veel nadeel aen den hoer, men plaegt
de slagters en men berooft den armen verbruyker
van een voedsel, dat koslbaer voor hem zyn 'zou.
Pos troj) de zèleen dit spreekwoord mag men
van lyd tot, tyd wel eens herinneren.
Volgens de berigten uyt Holland, neemt de run
derpest, niet toe, en bepaelt zy zich tot eenige
dislrikten in Zuyd-Holland. De andere provin
ciën, vooral Groningen en Friesland, de twee
groote centrums, blyven gezond. In onze aenpa-
lende provincie Noord-Brahand heeft zich de
ziekte niet opgedaen, en alles doet hopen, dat
wy er zullen van bevryd blyven.
Wy begrypen dus deri opslag van hetivleesch
nog niet de redens van verhooging zvn zeker
nog niet vathaer genoeg. Langs de grenskantoren
van Noord-Braband, die afgelegen zyn, zou, met
zekere maetregels, den invoer van vee kunnen
De kamerdienaars oordeelden, dat den jongen llof
mann diengenen was, welken hem het gemakkelvkste
zon doen huygen. Hy wierd dus gelast'den volgenden
nacht le waken. Hy nam die taek op zich, echter niet
zonder vrees. Om tien uren 's avonds bragt men den
geneesdrank, dien don zieken moest innemen, llofmann
trad hiermede dadelyk de slaepkamer des konings bin
nen.
Wat hebt ge daer vroeg hem Frits.
Sire, het is een geneesmiddel, door den doctor
voorgeschreven.
Werp hel in 'I vuer
Maer, sire, indien hel noodzakelyk is
Ik wil hel volstrekt niet
Sire, den doctor heeft bevolen hel n aen te bicden.
Den doctor is eenen ezel.
Helaes, sire, hy heeft verklaerd dat het ten uytcr-
ste noodzakelyk is dat gy het neemt.
Hy heeft gezegd, dal zonder dezen geneesdrank,
gy niet kunt zweelen, en dat dil voor uwe genezing
onmishac-r is.
Ily weel niel'wal hy zegt.
Nogtans heeft hy ons dringend aenbevolen. Uwe
Majesleyt te verzoeken hel toch te willen innemen.
Jongen, gy vcrmocyl my en u wel nutteloos ga
heen
Maer, sire, is hy, die dil voorgeschreven heeft
dan geenen geneesheer, en aen Uwe Majesleyt gehcclil
Loop heen gy verveelt my.
Sire, hy heeft gezégd dat het uw behoud gold.
Nog eens. ik gebied n van heen le gaen
F.n gebied myne pligl my niet Uwe Majesleyt te
smeeken deze medeeyn in le nemen, die ham moet ge
nezen