a O" *Iaor. Zondag', 50 September 1000. 1050.
VERTREKUREN UYT AELST NAER
VERTREKUREN UYT VOLGENDE STATIËN
6 FRANKS 'S.JAFÜS.
KERK IIOFK WE S TIE.
Nogtans
Want,
Pluymètryker en Ploeg.'
DEN DENDER-BODE
Upnderm. 5-20 8-28 9-45 12-20 3-10 6-16 9-12 S fiend, Brugge, Oslende 7-47 8-25 (8-44 9-45
Lokeren 5-2Ö 8-28 0-00 12-20 6-16 I fiend) 12-39 3-10 3-18 6-16 7-39 8-37 9-18
Bras. 6-39E(1«2'c')8-05 8 12 9-38 11-58 12-15 1 Doornvk, Kortrvk, Moesereen, Rvssel (laugs
2-38 2-55 5-27 E (I" 2» c') 5-50 6-2(1 8-50 9 35, Geild) 6-47 8-44 12-39 3-18 6-39 8-39
Meet). Aotw. 5-20 6-39 7-55 9-45 42-10 12-31 s Doornvk, Rvssel (langs Alfa) 7-55 5-35 0-00
3-101 3 20 5-50 6-16 6 24 8-45 8-50 fjj„0ve, Geerardsb., Alb, 7-55 2-55 5-35 8-50
,euv. Tlnenen Luyk Verv. Land. 0-2U8-12 9-38
9-45 12-15-3 10 gj Bergen, Quievrain, Namen, 7-5o 2-do 5-3r>
VAN ANTWERPEN NAEU St-Nicolaes, Lokeren, Gend, 5-00 8-30 11-00 2-30 4-00 7- 0 9-00.
VAN GEND NAER Lokeren, St-Nicolaes, Antwerpen, 4-00 6-30 9-20 10-35 2-25 6-25 7-25.
Te Lede slaen al de konvoys uytgenomen de vertrekken uyl Brussel van 7-15 8 05 12-00 6-00
8-05 en die van Gend 6-12 11-25 2-05 5-00 6-02 8-05 Te Idegem en Santbergen staen stil
al de de konvoys. - Te Gyseghem slaen stil al de konvoys.
Te Denderleeuw slaen al de konvoys uytgenomen de vertrekken van Brussel 7-15 8-05 12-00
6-00 8-05 8-40 en uyt Aelsl 6-39 9-38 2-38 5-27 6- 29 8-30,
Vertrekuren uyl Denderleeuw naer Brussel 8-12 8-17 12-10 12-28 3-08 6-03 6-06 9-05
Unique Sistint
Dendcrmonde, Aelst,
Ninove, Geeraerdsbergen, Ath,
VAN LOKEREN NAER
7-00
7-00
VAN ATJI NAER
Geeraerdsbergen, Ninove, Aelst, Dendennonde, Lokeren
Lessen, Geeraerdsbergen, Ninove, Aelsl
Brussel (langs Denderleeuw)
Gend, Brugge, Oostende (langs Lede).
VAN GEND NAER
Audenaerde, 6-45 9-30 1-30 6-00 8. naer aelst 8-00 9-00 11-35 4-35 5-00
van" BRUSSEL NAER
Aelst, Gend, 7-15 7-25 8-00 8 05 II 20 12-00 1-20 2-35 4-35 5-00 5-15 6-00 8-05 8-10.
Ninove. Geeraerdsbergen, Ath (langs Denderleeuw), 7-30 2-20 5-15 8-15.
9-30
3-05
8-00
0-00.
0-00
3-05
7-45
0-00.
6-30
10-40
1-40
4-35
7-25.
6-30
10-40
1-40
4-35
7-25.
6-30
10 40
4-35
7-25.
6-10
10-40
1-40
4-35
7-25.
>-57 6-45 8-0
VAN DENRERMONDE NAER
Brussel (langs Aelsl) 7-30
Aelst
r-55 2-20 5-05 5-56 8-25 (langs Meelt.) 5-45 6 37 8-00 10-05 3-30.
7-30 7-30 7-55 11-58 2-20 5-05 8-25 9-45.
AELST, DEN 29 SEPTEMBER 1866.
(2de artikel.) t
LEERING DER KERK. GRONDWETTIGE PRtNClPEN. MIS
GREEP EN DOBBELZINNIGHEYD.
De Kerk eyscht voor hare kinderen eene ge-
meene begraefpluets in gewyden grond. Sedert
onheuglyke tyden heeft zv aldus met de begra
vingen gehandeld, dus brengt zy niets nieuws in,
zy behoud slechts 'tgeen altyd bestaen heeft.
Deze eenvoudige bemerking toont u hoe groot de
trouwloosheyd is der liberhaters, toen zy u liet
oud gebruyk der begraving in 't gemeen afschil
deren als eene koppige gril der geestelyken ge
schikt om de tweédragt in 't land te werpen.
Echter doet de Kerk niets dan wat zeer redelyk
is. Zy stelt een princiep daer en past er zeer
nauwkeuriglyk de gevolgtrekkingen van toe. Al-
zoo doet zy met de kerkhoven. De uytleggingen
om het gebruyk te staven gevolgd in zake van
begraving, zyn zeer menigvuldig; dit gebruyk
staet in verband, zoowel met de geloofsleer als
met de zedeleer, gelyk alle uytoefening van den
eerediest. De begraving in 't gemeen en in eenen
geheyligden of gewyden grond is namelyk ge
steund op de heyligmaking der christene ligclia-
men door het gebruyk der HH. Sacramenten en
op de geloofsleer van de gemeynschap der hèyli-
gen. Zietdaer waerom de Kerk het kerkhof inrigt
als eene plaets van gebed en het heyligt door
hare wyding, om des te weerdiger de ligchamen
te bewaren die, volgens alle waerschynlykheyd,
tot het genieten der eeuwige gelukzaligheyd'be
stemd zyn, en om de gebeden die de geloovigen
er, op aenmaning der Kerk, voor hunne afgestor
vene broeders komen storten, te krachtiger te
maken.
Deze die niet doordrongen zyn door de verhe
vene leering van den catholyken godsdienst zul
len nooyt begrypeti wat. nut en troostelyks er
gelegen is in liet denkbeeld van het kerkhof
gelyk de catholyken het zich voorstellen. Voor de
rampzaligen zonder geloof zyn de banden die de
aerde aen den hemel vereenigen verbroken en
hun gedacht blyft als bedolven in 't diepste van
't graf, waer de natuer haer werk van vernieling
voltrekt. Den catholyken zelf moet mediteren en
zich de leering der Kerk erinneren, wilt hy liet
kerkhof anders beoordeelen dan als eene byeen-
verzameling van lyken nevens of boven elkander
geplaetst. indien hy niet nadenkt, indien hy in
zichzelven den geestelyken mensch niet errin-
nert die dikwils afwezig is, hy zal het kerkhof
aenzien en beoordeelen met de oogen des lig-
chaems, en hy zal misschien met de vyanden des
godsdiensts overeenstemmen dat de Kerk onge-
-iyk heeft aen de begraving in de gewyde aerde
zooveel prys te hechten. Wy hebben mèermaels
zulke belydenis uyt den mond van onbedachte
christenen gehoord.
Waerom de Kerk veroordeelen zonder haer te
aenhooren? Zy zal u spreken door den mond
harer dienaers tot welke.gy, in geval van twyfel,
u moet wenden om de beteekenis van een chris
ten kerkhof te leeren verstaen.,.. Zoud gy aldus
MYIV EER&TEX E\" EAETSTEX
DIEFSTAL.
Toen ik een jongen van omlrem veertien jaer oud
was, liep ik weg van de school. Ik was zonder twyfel
een grooten deugniet, maer daer myn leermeester het
lezen van Fransche romans niet verbood, zoo was ook
hy te laken, want daerdoor omwikkelde zich reeds
vroeg een smaek voor het romantische bv mv, van
welken ik echter sedert gelukkig geheel genezen ben.
Wat de juyste oorzaek was, weet ik niet regt meer,
maer zeker was hel, volgens myn oordeel, eene daed
van groote reglveerdigheyd, die my deed bcsluyten om
hel voorbeeld te volgen van een'of ander myner ro
manhelden en weg te loopen om op zee te gaen. By dit
gedeelte van myn levensloop wil ik niet laug blyven
stilstaen, daer de herrinnering er van my nog allés be
halve aengenaem is ik zal alleen zeggen over dit ge
deelte myner romantische avonturen, dat ik onmiddeflyk
toen wy te Nieuw-York aenkwamen deserteerde. Hoe
ik in Amerika van den eenen dag op den anderen voort
leefde is my nog een raedsel, maer op zekeren goeden
morgen bevond ik my te Chicago met slechts een cn-
niet handelen, indien eenen goddeloozen in uwe
tegen woord igheyd de eene of andere ceremonie
van de mis bespotte, of indien hy u uyidaegde
'op eene beredeneerde vvyze dees of geen gebaer
van den priester tydens' den goddelyken dienst
uyt te leggen? Waerom zoud gy anders handelen
in de kwestie der kerkhoven? De begraving is
een belangryk deel van den catholyken gods
dienst, waervan den priester, ingezien zynen
staet, de kennis bezit.
Men zou overschoone bladzyden konnen neêr-
schryven, wilde men de talryke redens door
gronden die de Kerk bezielen in liet zegenen der
kerkhoven. Maer dit zou ons te zeer .van ons
onderwerp verwyderen. Ten anderen, wy moe
ten hier eene hoof'dzakelyke bemerking maken
die. g'heel de stof beheerscht.
Indien wy de uytlegging gegeven hebben van
bef aenhoudend gebruyk der 'Kerk in materie van
begraving, 't is alleenlyk om de Kerk te vreken
van 't verwyt van dwaesbeyd haer door de god
deloozen toegeduwen, en om ie doen zien dat zy
noch belachelyk noch onredelyk te werk gaet
geiyk die slimmerikken aen T volk poogen op te
vyzen.
Maer let wel op en vergis u niet nopens onze
inzigtenwy hebben geenzins noodig de oefenin
gen van onzen eeredienst te verregtveerdigen om
het regt te hebben van ze ongehinderd tc veitig-
ten. Dit is een punt waerop wy byzonderlyk
aend ringen.
Het is genoeg dat eene welkdanige ceremonie,
hoe belagchelyk zy ook moge schynen, deel make
van den eeredienst eener welkdanige religie, om
door de grondwet te moeten geëerbiedigd wor
den, uytgenomen echter het geval dat die uytoe
fening door het strafwetboek als strafbaer zou
voorzien wezen, dit spreekt van zelfs. Onthoud
dit princiep wel: Het is den slotsteen onzer
grondwet -voor wat de vryheyd der eerediensten
betreft en de betrekkingen der Kerk met den
Staet.
Anders, ziet eens in welke verwikkelingen gy
gaet vallen. Gy stelt de burgerlyke magl als reg-
ter aen over de gepasthevd en geschikiheyd van
deze of geene oefening, de godsdiensten zouden
zoo verre gebragt wezen dat zy geene andere
ceremoniën zouden mogen uytoefenen dan dege
ne welke de toestemming van het wereldlyk ge
zag zouden bekomen hebben, en van deze te
moeten verlaten die door de wereldlyke rcagt
afgekeurd zouden wezen. Een dergelyk stelsel
zou de volkomenste verwarring daerstellen van
den godsdienst en den staet, het zou tegen onze
grondwet opdruysschen die de onafhanglykheyd
en de scheyding der twee gezagvoerende partyen
uytgeroepen heeft en moet waerborgen.
Den staet kan noch mag de religiën oordeelen
zoo min dan de verschiliige ceremoniën welke
aen elke religie eygen. zyn. In deze stof is den
staet volkomen onbevoegd; en voor't overige',
zou hy hierin den onwetendslen en parlydigslen
der regters wezen. Den onwetendsten, omdat
men gewoonlyk onder de hoedanigheden die
eenen goeden minister maken de grondige ken
nis niet rekent van alle godsdiensten, van.der-
zelver gebruyken, instellingen en oefeningen.
Den partydigsten, omdat hy zou genegen wezen
.kelen halvcn dolar in myn zak en geene schoenen aen
de voeten My dacht ik had nu genoeg van de wereld
gezien het beste nat ik nu doen kon zou zyn om den
berouwhebbende!) zoon na le volgen en huysvvaèrts te
keeren, waer ik dan rekende op de vreugde myner
oud rs dal zy my levend terugzagen, daer ik sedert
myn wegloonen van school niets van ray had laten hoo-
ren, om zoo weder in genade le worden aengenomen.
Ik besteedde een gedeelte van myn geld lot den aen-
koop van wat brood en kaes en de rest in een zoom
van een myner ondorkleederen verbergende, haestle ik
my nu voort naer Detroit.
Voor ongeveer negentig of honderd mylen leydde my
myn weg door een bosch. Hol pad dal men volgen
moest was by elke vyftig ellen acngewezen door een
sink hout dal kruyselings tegen den slam van een boom
was genageld. Eene andere nenvvyzihg om den weg
le vinden had ik niet.
De eerste twee dagen gingen om zonder eenig avon-
tuereen nacht bragt ik in eene houten lint door", waer
de bevvooners zeer vrieiulelyk voor my waren en "des
morgens een goed ontbvt gaven, maer den anderen
nacht moest ik op een boom slapen en ik kan u verze
keren, dat de voorstelling, die ik my, na het lezen van
Robinson Crusoë gemaekt, had, niet overeenstemde met
de werkelykbeyd toen ik 's morgens slvf en hongerig
onlwaekte, wenschte ik dan ook met groote opreglheyd
dal den bekwamen scliryver, liever naer den bodem der
van zyn alniagtig regtsgezag gebruyk te maken
ten vdordeeie van de religie die hy belyd.
De Grondwet heeft ons al die misbruyken ge -
spaerd met ons de volle vryheyd der eeredien-
sten te verleenen. In dezen tyd van ouwetend-
heyd van 'topenhaer regt, is het noodig dit
stelsel te bepalen 't geen men te Luyk niet
schynt te verstaen. Dit stelsel of princiep be
stoet in den eerbied van alle geloofsbelydenis-
senen in de gelyke bescherming verleend aen
alle eerediensten, behalve altyd de beieugéling
der misdryven begaen ter gelegenheyd dier vry-
lieden, gelyk den art. 14 der grondwet zoo
wel zegt.
Indien het zoo is, is-'t voor ons catholyken
genoeg, te houden staen en te b.ewyzen gelyk wy
zooeven ge Ja en hebben, dat de begraving in
't gemeen en in-eene gewyde aerde eene uytoe
fening daerstelt van onzen eeredienst, om ons
het regt te geven van deze uyt te voeren onder
de bescherming der wetten. Óns dit regt betwis
ten, is ons buyten de grondwet stellen, of in
andere woorden, is ons verdrukken en vervolgen,
is de oude grieven doen herleven waervoor wy
den koppigen hollander weggeschopt hebben.
rfl^r Nu, wilt onzen gem een ter aed de grondwet
eerbiedigen al ons toe te staen 'tgeen wg met de
catholyken van g'heel de wereld vragenofwel wilt
hy de schier algemeenheyd zyner bestuerden kwellen
en vervolgen
DAT-HY ANTWOORDE, INDIEN HY DURFTMaer hl)
heeft reeds de kracht ondervonden van de oostersche
spreuk: i het woord is van zilver, maer de stil-
ZWYGENDHEYD IS VAN GOUD hy Zttl ZWl/geil, CH
gy weet waerom, kiezerzZijne slilzwygendlieyd is
eene bekentenis van pligtigheyden zonder twyfel
zal hy uwe godsdienstige verzuchtingen onder de
voeten trappelen, indien gy zoo onvoorzigtig, zoo
onbedacht zyl van ér hem de gelegenheyd toe te
geven. Gy zyt nu verwittigd, gy weet wal er zal ge
beuren, 't is aen up kiezerste voorkomen 't geer gy
later met het bitterste spyt zult te verkroppen hebben.
Ploeg.—Ik had hooyt gepeysd, Pluymsiry-
ker, dat een koppel vmndeiingen gelyk wy zoo
verre konden geraken van eenegeheele stad naer
hunnen zin te doen dansen!....
Pluymstr. Geioof my, vriend, als wy slim te
werk gaen en ons wel weten te vermommen,
konnen wy hier al doen wat wy willen. 'T is
alzoo dat ik hier 't marionnettenkol, de koste-
lvke iiberhatersscholen, de volksboekery, de
liberhatersconferentiën, de francmagionslogie etc.
tot stand gekregen heb, en ik ben nu van zin met
er tyd geheel het klerikael gespuys naer den
weerlicht te zenden, als gy maer zoo voorzigtig
wilt meewerken, dat het volk onze fraucmac-ous-
inzigten niet gewaer word.
Ploeg.—Ge klapt gy precies alsof gy al hef
verstand alleen had, en alsof ik niets anders was
dan eenen gevernisten lompen boerenkneukel
en noglans, wat zoud gy gedaen hebben zonder
my
Pluymstr.Pardon, mon cher Ploeg'k weet ik
wel dat ge nen slimmerik zyt en doortrokken
gelyk een cüekanne, maer 'k wil u alleenlyk doen
verstaen dat wy de brave menschen, door onze
overdrëvenheyd, niet mogen benauwd maken,
zee mogt zyn verhuysd dan dal verdichte verhael te
scluyveii, dal mede gewerkt had om myn hoofd op hol
tc brengen. Onder soorlgelyke overdenkingen deed ik
myn onlbyt met een gedeelte van myn brood en kaes en
vervolgde toen mynrn weg.
Tot nu toe had ik, uytgczonderd de lieden in dc hut,
nog geen menschelvk wezen ontmoet, maer, naer inyne
gissing, ongeveer yf uren op den namiddag, meende
ik door het geboomte eenige mcnschelyke figuren te
ontdokken en kwam spoedig lol do zekerheyd dat het
dry mannen waren. Toen zy nader kwamen hcmeikte
ik dal het zeer zonderling uvlziendé lieden waren, hun
gelacl was bvna geheel overdekt met korte hairen even
of hel in geene maend met .een schei mes in acnraking
was geweest, terwyl liunnc klnederen in eenen zeer
eiechicu toestand verkeerden, maer loch nog hlykcn
droegen, dal ze vroeger niet alleen deftig, maer zelfs
ryU konden genoemd worden Ofschoon ik zelf al zeer
schaers gekleed was, alleen in con flanellen hemd en
een linnen broek, zoo houd ik my toch ovorluygd dat
ik een deftiger voorkomen had dan een van hen, on
geacht dat hunne kleederen mei tluweelen kragen en
opslagen bezet waren en de broeken, aen de knie toe-
gegespt, zoo lang afhingen dal zc tol aen den enkel
reyktcn en bvzonder hennnerdt«n aen den vorm van ecu
kanon, in deze voelbekleeding bestond eenig verschil.
Een van hen droeg een paer patent-leerzon, die zonder
twyfel in der tyd deelhadden genomen acn menigen
dans, maer die nu beter geschikt waren om. den zak ie
want dan kan onzen haring hier niet meer
braden.
Ploeg. Ik versta u, maer 'k had ik uwen
raed toch niet rioodig
Pluymstr. Permetlezhet zou nogtans goed
zyn kameraed, indien gy wat min hevig waeri en
uwen iever, ten minsten in sehyn, wat koude
bedaren. Zie eens hoe ik te werk ga heb ik met
priesters of kwezels te doen, met paters of non
nen, ik toon my altyd zeer vriendelyk, myne
lippen zyn met zeem bestreken, en toon my sef
fens bereyd tot al wat zy vragen, wel le verstaen
als zy niet teveel vragen. Maer die beleefdheyd
belet my niet hun onder d'hand te nypen. Doch
zy en gevoelen dit niet, zy zyn zoo fynekens
geblind lapt, dat er nonnekens zyn die overal
zeggen dat ik den vfiendelyksten, den braefsten
mensch van de wereld ben.... En zoo kult men
Frederik. Wat meer is, ik spreek nu en dan van
de voorltvffelykheyd van de religie, van myne
verknoei)tlieyd aen de H. Kerk enz. maer beeft
mv dit ooyt belet van tegen Paus, Bisschoppen,
Priesters en religieusen te werken Heeft my
dit ooyt belet van overal op mynen post te zyn
in solidaire indelvingen, of in francma^ons-
vergaderingen Ten minste niet...
Ploeg. Ha en gv peyst dat uwen hypocrie-
tenhandel niet gekend is van 't publiek?
Pluymstr. Zeker nietDe menschen laten
zich zoo gemakkelyk kullen. Wilt gy er de preuf
van Zie Als er moest rondgegaen worden voor
een monument voor broeder Leopold, heb ik
gezorgd dat er in 't komiieyt eenige kalotins ge-
foelïeld wierden, 1° opdat wy iti veel huyzen
geenen schup onder ons broek zouden gekregen
hebben 2° opdat ik alzoo de kalotins kon doen
dansen. Want, namen zy aen, gelyk zy inderdaed
aengenomen hebben, wy kregen eenige honderde
franks ineernamen zy niet aen, ik deed uyl-
trompellen dat de priesters en de klerikalen noch
koning noch vaderland beminnen enz. enz.
Ploeg. Dit is al fyn, slim en goed, vriendje,
maer 'k-ben zeker dat gy ons met uwe pharise-
ëntronie meer kwaed als goed doet. De men
schen worden alle digen wyzer en laten zich zoo
gemakkelyk niet meer by den neus leyden.
Pluymstr. Daerin zyt gy leelyk mis, Ploeg,
gy zoud verwonderd staen. moest gy welen hoe
veel er hier tegenwoordig inde stad zyn die-ik
op zulke wyze naer mynen kant Lek, en die zeg
gen dat ik nen charmanten heer ben. Hoe lieftal
liger wy ons toonen in onze manieren, hoe beter
wy zullen gelukken, geloof my; mundus vult
decipide wereld wilfc gevleyd worden. En indien
het myn doens ware, hier in de kwestie van ons
kerkhof, gy moogt het kwalyk hemen of niet, ik
zou, om iiet gewyd te krygen, al ware het den
bisschop zyne schoenen gaen kussen.
Ploeg. Wat zegt gy daer? non de tonnerre
Pluymstr. Gy moet daervoor niet vloeken,
Ploeg, ik zeg dat het myn doens ware, ik alles
zou aenwenden om het kerkhof te doen wyden.
Wat geeft ons dit, al goot den bisschop er eene
geheele tonne wywater op, 't en is die wyding
niet die onzeii grond zal bederven na die wy
ding blyven wy nog allyd vry bier gelyk elders,
om daer alles, ja zelfs tot rotten stokvisch toe in
te steken, als ons dit aenstaet. Ik zeg nog meer,
indien ik u overleef en u daermeê kan plezier
doen, durf ik u voorop belooven dat. ik u zelf zal
doen begraven onder hekkruys.
vullen van eon dier hecren die de steden rond dreutelen
j met hel snuffelen naer vodden, dan om te dienen als
schoeyscl voor iemand die le voet oen Amorikaensch
hosch wènsehl door le trekkon liet hovenledcr had
i een treurig afschcyd genomen van tie zool en door
menig scheurtje namen de tecncn een kykje in. de we
reld. Dc teencn zeg ik Ja, want hclaes dc kousen van
dezen man behoorden reeds sinds lang tot de geschie-
den F. De lemen die d» twee andere mannen droegen,
behoorden lol de soort die gewoonlyk kapléerzen vvor-
i den genaemd. Deze leerzen liggen nog hyzonder in
myne herrinnering, daer een paer er van later een
hyzonder werkzaem acndeel in myn avonluer nam.
I Wal my echter by deze mannen hyzonder in 't oog
viel was dat elk hunner van eGn werkmyg, tot lmys-
braek gèeygend, voorzien was Den eenen had een
j hreekyzer, den. tweeden een houweel en den derden
i f en hamer, een beviel en eene rol touw. Zouden zy
weliigt hier of daer in hel bosch ccnc inbrack voor
j hehlvcn Maer deze god iciilo gaf ik spoedig op want
wat viel cr hy de boschbevvooners tc stelen eer een
twted vermoeden by my tot rypheyd was gekomtm,
waren wy elka'er tol op zekere hoogte genaderd. Toen
ik nog slechts eenige slappen van ben verwvab-
ri -p den man met de patentlecrzi n my toe om te biyvcn
Staen, aen welk aenzoek ik gehoor gaf liy irad rm in
een gesprek met my en deed een oppervlakkig onder
zoek naer mynen tegenwoordige!) loesland en de voor-
uylziglen die my in de wereld toelachten, maer vroeg
