m Ü5'e Jaer. Zondag, 27 December 1868. N" 1107. VERTREK UREN UYT AELST VA ER VERTREKUREN UYT VOLGENDE STATIËNs 6 FRANKS 'S JAERS. DE WET OP DE KERK FABRIEKEN. Eene andere vraeg Op dhoede, landgenoten DE KAMER. DEN DENDERBODE Dend. 5-20 7-2Ö 8-38 12-25 3-15 6-20 M Gcnd, (6-05 vrydag) 7-f6 E 8-31 8-50 12-25 Lokeren 5-20 7-20 8-38 12 25 3-15 6-20 i 12-46 3-15 6-20 6-41 9-2Ó Bruss. 6-10 8-0^ 8-35 (El 23 k1) 9-43 12-12 1-14 |j Brugge, Oslende, (E 7 06). 8-50 12-46 6-41 2-50 5-48 (E le 2® 3® k') 3-53 8-35 8-55 )£j Doornyk, Kortryk, Moeseroen, RySsel (langs Mech. 5-20 7-20 8-00 8-35 (E I 2 3kI) 8-36 9-43 Gend) 7-06 (EDoorn, uiig.) 8-50 12-46 3-15 E 1-14 E 2-50 3-13 5-53 6-20 (E 8-35 8-55 9-51) g 6-41 Aniw. 5-20 7-20 8-00 8-35 E 8-36 9-43 E I-14 E Doorn Ryss. (langs Alh) 8-00 0-00 Ath 5-53 2-50 3-13 5-53 6-20 (E 8-35 8-55 9-51) alleenl. lol Kortryk Zalerd. Zond. en Woonst!. Leuv. Thienbn Luyk Verv. Landen. 5-20 (7-20 Ninove, Geersb. Alh, 6-10 8-00 (42-12 Doornyk 8-35 E) 8-36 9-43 12-12 1-14 E 3 13 (6-20 E g uylg. 2-50) 5-53 (8-55 Ninove.) 1e2ekl. van Thienen) (8-35 8 55 E 1 2 kl.j g Berger., Quiévram, 6-10 8-00 12 12 2-50 5-53 VAN ANTWERPEN NAER: Lokeren, Gend, 7-30 9-00 E 11-00 2-30 5-00 E 0-00 7-30 VAN GEND NAER Lokeren, Sl-Nicolaes, Antwerpen, 4-40 7-20 9-30 E 10-50 2-30 5-35 E 0-00. Te Lede staen al de konvoys uytgenomên de Expres. Te Idegem en Santbergen slaen al de konvoys. - Te Gyseghem staen stil al de konvoys.—Te Denderleeuw staen al de konvoys uylgen. de vertrekken van Brussel 6-30 8-10 12-06 6-00 0-00 en uyt Aelsl 8-39 1-14 5-48 5-35. AfPóys van Denderleeuw naer Ninove. 9-12 's avonds. VAN LoKÉfiÈN HAËR. 7-OS 9 10 11-00 l-«8 S-00 7-30 7-0S 11-00 4-S5 0^00 S.00 (7-30 Ninove.) Cnique Suiim. Dendet-riionde, Aelst, Nipove, Geeraefdsbergen, Ath, VAN ATH NAÉR Geeraerdsb, Ninove, Aelst, DendertTtdttde, Lokeren 6-55 10-30 1-45 4-36 7-50. Lessen, Geeraerdsbergch, Ninove, Aelst 6-55 10-30 1-43 4-3Ö ,7-50. Brussel (lang Denderleeuw) 6-55 10-30 1-45 4-36 7-50; Gend, Brugge, Ostende (langs Aelst). 6-55 10-30 1-43 4-36 7-50. van Rohsse naer Audenaefde, gend. 8-05 11-23 3-20 4-2.3 8-22. van ËiltiSsÈt NAfch Aelst, Gend, 6-27 E 1 2 3 kL) 7-28 8-08 11-20 12 02 2-10 3-15 5-57 8-20 Ninove. Gecraerdsbergen, Alh (langs Denderleeuw), 7-28 11-20 2-10 5-15 (8-20 Ninove.) van dendèhmonde NAer Brussel (langs Aelst) 7-33 11-33 00-00 2-94 5-29 8-00 Aelst 7-35 9-53 11-33 00-00 2-24 3-29 8-00 U-00. $0* vAn braiNé-i.ë-cöMté NAËft: Ëngti, Geef, Sol, Gend, 6-52 9-06 11-08 2-08 4-28 8-27 8-05 Van gend nAer Soltégem, Braine-le Comte, 6-03 8-lü 9-10 11-28 2-20 7-00 E AELST, DEIV 26 DECEMBER 1868, In onze hoofdartikels van den 14 en 18 October ïl. hebben wy gesproken over de kerkgoederen. Wy hebben dan bewezen, gelyk twee en twee vier is, 4° dat de Kerk, krachtens het verdrag van 1854 en krachtens, menigvuldige Arresten der Belgische Gerechtshoven, eygenares is van de goederen ten gebruyke van haren eeredienst 3" dat zy er eygenares kan van zyn, krachtens haer civiel bestaen, en dit ten zelfden titel als ■den Staet, de Provintien, de. Gemeentens of Parochiën, enz. En eyndelyk hebben wy den wensch geuyt, van, indien het ministerie eenen •:akt van wysheyd en voorzichliglieyd wilde daer- stellen, die overbodige, onnoodige en onrecht- veerdige wet op de kerkfabrieken in te trekken. Of deze nedrige artikelen in lioógere kringen «eenigen indruk gedaen hebben,.weten wy niet, maer 't geen wyschynen te weten, is dat, indien wy nog eens wel ingelicht zyn, de wet op het •tydelyke van den Eeredienst of op de kerkfabrie ken, ingetrokken word. Wy zeggen ingetrokken, «dit is te zeggen dat de wet op de kerkfabrieken <doot'MT Tesch opgesteld* in de Kamers niet zal voorgedragen worden. En wat schynt de reden tiaervan te zyn Geene andeie dan dat men in- tlerdaed, gelyk wy het gezegd hebben, de hoofd- zaek, die eerst en vooral te regelen was, uyt het «oog had verloren. Ja, den politieken drift had den wetmaker Tesch en den beslag- wy willen zeggen den verslag maker dier wet, Van Humbeek, ■leeiiemael verblind. Deze twee lieeren en met hun de gansche logie hadden niet eens gepeysd noch willen pey- zen dat de kerken het recht hadden om door de tribunalen haren eygendom te doen bestatigen, in geval Teschs wet door de verslaelde meer der lieyd gestemd wierd. Maer gelukkiglyk voor bet ministerie, het komt by tyde le gevoelen dat het eenen akt van willekeurigheyd, onkunde en dwaesheyd zou daergesteld hebben, met iets aen de goedkeuring der Kamers voor te leggen 't welk eerst en vooral in de atlribulien der regter- lyke magt viel, die natuerlyk tegen hem moest vonnissen, ingezien de teksten en den geest der wetten als ook de reeds menigvuldige uyt spraken Van onze verschillige Gerechtshoven te klaer zyn. Maer zal het ministerie, of eerder de logie die onnoodige wet, die, volgens den eysch van Leopold I, moest begraven worden en begraven blyven, teenemael verlaten Neen, onze logie- miuisters zyn daervoor te koppig. Men gaet, zoo het schynt, de wet van 1809 wat herlappen. Deze herlapping zal byna aen een gansch kleedsel gelykenen ziet hier hoe men aen dit nieuw kleedsel géraekt is. De bisschoppen, schoon zy eenpariglyk het wetsontwerp van Mr Tesch hebben afgekeurd en verworpen als tegenstrydig aen de kerkelyke rechten, vol gebreken en gevaerlyk in zyne uyt- weiksels hadden in hunnen bemerkingsbrief HET STOMME WEESKIND. In de eerste dagen der maend mcy van het jaer 1820, stapte eene rvke engelsche familie, die in Vrankryk reysde, in een hotel le Marvéjols af. Deze familie be stond uyt vier persoonen. Den vader, lord Delvil, pair van Engeland, was eenen man van rond de zestig jaren, met een opcnhertig en welwillend gelaet. Op het gezigt van zyne echtgenoole, die er eenige jaren jonger uylzag, was edelaerdigheyd en goedheyd geprent. Hun zoontje kon nauwelyks Iwaelf jaren bereykl hebben. Het zag er bleek, zwak en kwy- nend uyt. Zyue ziekclyke kleur scheen nog meer uyl by hel ryke fluweelen kleedsel, dal den knaep droeg. Zynen naem was Edward. Hy was hel eenige kind en den vermoedelyken erfgenaem van lord en lady Deivil. De vermaerdsle genoesheeren van Londen had den verklaerd, loen dil kind pas eenige weken oud was, dal hel niet lang kon leven mén had den kleynen tot nu toe niet dan door de grootste zor gen en oppassendheyd bcwaerd. Ook was de lee- derheyd die zyne ouders hem toedroegen, nug ver dubbeld door de zwakheyd zyner gezondheyd, en door de acnhoiidende vrees, dal zy hem door de minste ziekelykheyd konden verliezen, liet was ook op den raed der geneeskundige faculleyt en om de laelste kans te wagen, om hun zoo dierbaren pand le behouden, dal lord Delvil die lange reys, onder eene gezondere luchtstreek dan die van Engeland, had on dernomen. Na geheel Vrankryk' bezocht le hebben, aen den minister erkend (Docum. pari. 1864-1865. Bladz. 507 en volgende.) dat er in de wet van 't jaer 1809 eenige gebrekkelykheden of leemtens bestonden, gelyk dit in alle zaken door menschen gemaekt bestael, welke gebrekkelykheden met veel vrucht konden aengevuld worden, en zelfs dat zy bereyd waren, voor zoo veel het in hunne magt was, (Brief van zyne Emin. Kard. Sterckx aen Mr Tesch, Docum. pari. blad. 307.) om alle de noodige verbeteringen aen die wet le helpen toebrengen. Hewel, van deze woorden der bis schoppen gaet het ministerie, zoo het schynt, zich bedienen, voor ons zyn dit noten met hollekens en de wet van 1809 op de kerk fabrieken zal behouden worden behalvens eenige byzondere artikelen, en voornamenlyk behalvens het deel rakende de comptabiliieyt. Maer lieeren ministers, zouden uwe nieuwigheden somtyds niet geschoeyd zyn op de princiepen van Mr Tesch zyn ontwerp En vervolgens, zou dan de gelapte wet van 1809 het zelfde uytwerksel niet kunnen hebben Wy zullen het alwaehten Onderlusschen roepen wy de aendacht onzer landgenoten in op het geen wy lezen in de Gazette de Turin van den 7 dezer maend, om alzoo des te beter het princiep van communis- mus, dat Mr Tesch in zyne beweegreden om die wet te doen veranderen, had neergeschreven, te doen uytschynen. Men scliryft ons uyt Florentiedat eenen afge- veerdigden der linkerzyde eerstdagszich bedie- nende van zyn parlementaire recht van yoordragt, een wetsontwerp gaet voordragen 't welk reeds door vele afgeveenligden van het centrum en zelf van de recliterzyde onderteekend is. Dees wets - ontwerp zou voor oogwit hebben d'ohtvremding der domeynengoederen algemeen genaemd paro- qhiegoederen, welke in de wet op de kerkgoederen nog achtergehouden geweest zynen waervan de weerdezoo men zegt rond een half duyzend mülioen (500,000,000) zou beloopen Wat zegt gy daervan, landgenoten Zynde Italianen niet logiek, als zy liet princiep van communismus gewettigd hebben? Zekerlyk. De parochie of staetsgoederen verdienen immers geenen meerderen eerbied als die der kerken. Het italiaensch parlement heeft eene wet ge stemd door de welke alle de klooster- en geeste- lyke goederen aengeslagen en verbeurd wierden. Die verbeuring steunde op een sociael regt het welk den Staet zich toeeygent, 't is tc zeggen den Staet mogt, volgens zynen wil, over die goederen beschikken zonder de eygenaers of de geestelyken aen te spreken en dadelyk ook deed hy zoo. Hy pakte en daermeê was 't al. Doch het kerk- en kloostergoed is omtrent op, en men heelt wederom geld noodig. Wat moet men in dien akeligen staet doen De parochie goederen aenslaen, ingezien deze, juyst gelyk de kerkgoederen, ook maer bestaen krachtens een sociael regt'T is 't geen eenen afge- veerdigden van liet italiaensch parlement gaet voorstellen. En als deze parochiegoederen zullen op zyn, wat zullen de Italianen alsdan knippen Natuer lyk de staetsgoederen, aengezien deze insgelyks maer bestaen krachtens een sociael regt. moest de familie opvolgenlyk Spanje en Italië door- reyzen en er lamelyk lang verblyven. De vierde persoon van liet gezelschap was eene jufvrouw, die de 46 jaren kon bereykl hebben, met een weynig innemend en trolsch gelaet. Haren naem was Eliza Crawford zy was de nicht van lord Delvil, die haer na de dood harer ouders in huys had ge nomen aengezien zy in bekrompen toestand verkeerde. Ofschoon Mr en Mme Delvil haer vele genegeuheyd be- luygden en alles voor haer deden, was zy jegens hen meer jaloersch, dan dankbaer. Zy bad nog eenen broeder, die jonger was dan zy, en als officier in het leger der Indien diende. Dien jongeling, met name Robert, had eene slechte faem Hy was speler, losbandig en weynig kieseh in de middelen om aen geld te geraken, en zonder de edelmoedige tussehen- komst van lord Delvil, die dikwyls zyne schulden had belaeld, was hy sedert lang afgesteld geworden. Zyne zuster scheen op dit alles weynig acht le geven, en voedde niet zelden den geheymen wensch, dat Edward niet lang mogte leven, waerfloor eens de geheele fortuyn van lord Delvil aen Robert en aen haer moest komen. De familie was le Marvéjols stil gebleven, om Edward, die reeds door het begin der reyze was vermoeyd, eenigen tyd te laten uytruslcn. Verschey- dene dogen was hy met de koorts bedlegerig, doch de liefderyke zorgen zyner goede moeder hadden wel dra' deze onpasselykheyd overwonnen, en men maekte van eenen uceriyken leolenmorgcnd gebruyk om met En als deze op hunne beurt ook zullen geknipt, opgesmeerd of verslonden zullen zyn, waer dan naer toe? Altyd om logiek te zyn. Gansch het sociael kraem omverrewerpen, of wel de leering van Proudhon in 't werk leggen. En wat is dezens leering Dat den eygendom eenen diefstal is dit is te zeggen in de samen leving mag er geenen eygendom zyn* zoo min eenen eygendom van natuerwege als krachtens een sociael regtanders gezegd alles in het gemeen't welk vryelyk mag uytgelegd worden de kale luyzen laten mynheers spelen met het zweet der werkzame en deftige liên. Schurken, leêggangers, en kroegzitters, die hunne fortuyn hebben opgesmeerd en nu niet meer weten van wat hout pylen te maken, by de werkzame* spaerzame en zorgdragende burgers laten bin nenkomen om daer te pakken wat hun aenstaet om die kerels wederom in staet te stellen te zwieren, te drinken en te bambocheren met eens anders geld en goed.Dit is het communismus dit is de leering van Proudhon Ilewel, landgenoten, zulke schalke leering had men gemeend stillekens in ons Belgien in te foeffelen, leerende dat den Staet, als opperbaeB, krachtens de geschrevene wet, over den eygen dom der kerken beschikt, volgens zyn goeddun ken- Wy hebben niet noodig voor heden dieper in deze kwestie te treden, wy hebben die tastelyk gemaekt voor iedereen in ons nummer van 18 October laetst. Wy zullen intusschen afwachten of de gelapte wet van 1809 geen veriyn zal inhouden. Wy vreezen het, want van eenen kalen Barakkeman is er niet veel goeds te ver wachten of t'hopen. De Kamer heeft nen g'heelen hoop milljoeneti gestemd, minister Bara heeft tegen Bisschop pen, Piiesters en Catholyken nen stortvloed laster en schandlykheden uytgebraekt, en daer- meê hebben onze Kamerheeren zich eene vacan- tie van vier weken gegeven Die twee operatiekens 1° van nen grooteil hoop millioenen te stemmen, 2° van Bisschop pen, Priesters en Catholyken, gedurende veer tien dagen, door modder en slyk te trekken, zullen aen 't volk zestig it zeventig duyzend franks kosten En dit heet men in Belgie wetgevende zit tingen houden en voor 't geluk van *t volk zor gen 'TZiet er lief uyt Wy gaen heden onze discussie met den grooten slim^ roerik uyt 'l Xirbond, voor 't algemeen belang, eeu endeke voortzetten. Den vent zou, op den duer, nog konnen spyt hebben dat hy nog al dikvvils 't knoeyerke kwyl is. Als 't knoeyerke alleen daer was, 't was op den toren van 't knoeyerke dat bet luydde, en nu is 't op den zynen. Als '1 knoeyerke daer was, kon den slimmerik zyne' schenen wegsteken achter de die van '1 knoeyerke, '1 was op de schenen van 't knoeyerke dal er geschopt wierd, en nu is 'l op de zyne." Nu, dil gael ons niet aen, 't zyn zyne schenen, hy is meester van er le lalen op schoppen. Maer om te zeggen gelyk het is, 't was ook nog al hard voor '1 kliekske zooveel den jongen zieken langs de schilderachtige paden der Cévennes te wandelen, welke met verschillende bloemen waren omzoomd. Door zyne moeder ondersteund, staple Edward lang- zaem voort. De verkwikkende zonnestralen hadden aen de anders bieeke wangen van den knaep eenen roodaehtigen kleur gegeven, en eenen lach van ge noegen zweefde op zyne lippen by hel aenlokkendc sehouwlooneel van die sohooue ualuer der zuyder- streken. Lord en lady Delvil, door die gelukkige voor teekenen gerust gesteld, gaven zicli aen de innigste vreugde over en voelden in hun hert eene hoop drin gen, die zy tot dan toe niei hadden durven opvat ten By het omkeeren van den weg, blevfcn zy voor een onverwacht en bekoorlyk sehouwlooneel staen. Eene oude vrouw, op eenè zodebank tegen eenen hoogen beukenboom gezeten, was bezig met spin nen. Achter haer stond een lief, aenimnnig kindje, een meysje van 4 a 5 jaren oud, hetwelk zyne handjes nu naer den spinrok en dan weder naer de klos uyl- stak. Dikwerf vatte de kleyne liet een of ander, waèr- door den draed brak, en de oude haer dan zachtjes beknorde floch de kleyne vlug sloeg dan teeder hare armkens om den hals der spinster en liefkoosde haer. Lady Delvil beschouwde dit naïeve tooneel met ontroering, en wanneer zy de blozende gezondheyd van dit meysje met dit van haer eygen kind verge leek, dan onstond in haer een gevoel van moederlyke oordjes te moeten bestedeh aen een onhooiel en ver- waend ventje, dal altyd bezig was of otiderwege met zyne kneukels ie verbranden en 's kliekjes spel te ver brodden; Alles moet ingezien worden, niet waer, slim merik Üewei, iiefhebbei, hebt gy hli VerstaöH dat eene School die eenen priester Wilt bekomen, vooraf hioet konnen waerborgeh dat het gbestelyk onderwys er zyne heylz3me vruchten zal konnen Voorlbrengeh Hebt gy nu vefslden dat eene school dit niet kan Vvaerborgen zonder zich onder 't gezag eb 't opzigt der' geestelyke overheyd te slelleh Wat zegt gy Zult gy misschiet! bybrehgeh dat gy niet verslaet vvaerom de geestëlyke overheyd zich zoii moeien te vreden houden met te weten dat de meesters of meesterssen van eene liberale school ware chris tenen zyn, dat 2y cailiolyk geboren en opgebragt zyn Ha slimmerik, gy verstael dit nietEn g'hebl nog- Ibans de pretentie voor een groot versland te willen passeren...... Gy verstael dit nietEn wy hebben 't U nogthans zoo klaer uyieengedaen. Ma et1 ge verslaet ten minste dat al degene die edlbolyk geboren eu catholvk opgebragt zyn, daerom geene ware christenen zyn, wel le ver8laen in den catholyken zin? Gy, by voor beeld, met al de jannen van* u\v kliekske en al de liberale schoolstiehters van uwen kaliber, gy zyt catho-- lyk geboren en eatholyk opgebragt, en belet dit dat gy zyt 't geen iedereen weet En die l'ameuse jüitër Gatti van Brussel, is zy ook niet van catholyke ouders geboren Heeft zy ook niet eene zeer cathulyke opvoeding ontvangen in een gesticht door religieuzen bestierd En beeft dit belet dat zy' zich ten dienste gesteld heeft van de brUsselsehe logie- bazen om eene school van vrydeuksters te slichten"? En die meesters en meesterssen van andere scholen, die aen hunne leerlingen lalen zingen Weck met het geloof! Wech met deh Messias! Zyn die ook niet eatholyk geboren en eatholyk opgebragt Welnu, slimmerik, is dit misschien een bevvys dat deze en diergelvke meesters en meesterssen ware christenen zyn Antwoord nen keer. Dat dlergelyke meesters en meesterssen zich hog durven uylgeven voor Ware christenen, dit gelooven wy zeer weler zyn zooveel liberale Tartuffen, er zyn zooveel gezworene vyanden van den catholyken gods dienst die durven een christelyk masker aantrekken en zich uylgeven voor ware christenen, als 't noodig is, om de catholyke familien te foppenwaerom zouden die liberale meesters en meesterssen dil ook niet dur ven Maer dit is niet genoeg om aen de geestelyke overheyd te waerborgen dat het. geeslelyk onderwys zyne heylzame vruchten zal konnen voortbrengen 'in sebolen die door diergelyke meesters en meesterssen bestierd worden.... Hebt gy het verstaen, slimmerik Maer hoe gevoelt gy u Zyt ge nog niet vermoeyd 1 Kont g'uvve paphersens nog een oogenblikske gespan nen houden Hewel, nethen wy nu eens alles ten beste dal hel zyn kan nemen wy eens de ciiristelykste meesters en meesterssen van de beste liberale school die er te vinden is, en onderzoeken wy eens of zy, met al hunne zoogezegde christelykheyd, ware christenen zyn, of zy persoonlyk het vertrouwen der geestelyke overheyd verdienen, by zooverre, dal zy zouden mogen nen priester bekomen zonder hunne school onder 7 gezag" en t opzigl der geestelyke overheyd le stellen. Zoodan, slimmerik, wy gaen een» zien of dfe Zooge zegde ware christenen misschien geen christelyk mas ker dragen gelyk gy. Allons, christelyke meesters en meesterssen, komt nen keer voor den beetel, toont eens uw gezfgl, iaet hel ons nen keer wel bezien. Gy zyt ware christenen, zegt gy maer waeruyt blykt dil jaloersehlieyd. is dat Hef, aenminnelyk kindje het uwe vroeg zy -aen de vrouw. 0 neen, goede- dame, was het antwoord. Het is hel kind myner ongelukkige dochter, die over een jaer gestorven is. En, och arme, het kind heeft ook al geenen vader meer -r die rust is- insgelyks in het graf. En by deze woorden hield de vrouw op mef spin nen en vvischle met baren voorsehoot eenen traen uyt hare oogen. Het is dus eene wees, hervatte lady Delvil, t'er-- wyl zy het meysje nog met meer belangstelling aen- schouwde. Ja, mevrouw, antwoordde de spinster, maer ik blyf aen hel kind nog over, en zoo lang God my de ge zondheyd er. krachten verleend, zal de kleyne geem honger lyden en geene almoes moeten vragen1. Gy wint alleen uw onderhoud met spinnen* goede' vrouw Dan moet dit kind eene zware last voor m zyn. Dat is zoo, mevronw maer gy moogt gelooven;- dat ik dien last nog voor ai hel goud der wereld' niet"- zoa afslaep. Dit is schoon voor u, zegde lord DelviE; ook ziét' er de kleyne braef uylmaer zy spreekt voor' eew kind van hare jaren, maer weynig dunkt- my\ Helaes, mynheer, antwoorde de vrouw, die-eens»- klaps droefgeestig was geworden, het is de lüst tofc spreken met, die, hapr ontbreekt. Zie, I ie ver .ba re ^oog.eiï

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

De Denderbode | 1868 | | pagina 1