59ste Jaar.
Zondatj9 Juni 18514.
iV° 1969.
I.ÏZERENWEG. VERTREKUREN Uil AELST NAAR
VERTREKUREN UIT DE VOLGENDE STATIËN
Wetgevende Kiezingen van 10 Jnni 1884.
Liist der candidaten.
De crisis in Belgie.
De Voeding.
DE DENDER-BODE.
ABONNEMENTPRIJS6 FRANKS 'S JAARS. De inschrijving eindigt met 31 December.
ANNONCENPRIJS, per drukregel: Gewone 20 cent. Reklamen fr. 1,00. Vonnissen op Z4* blade. 51 «ent.
Dendermonde. 4-56 6-3# #-45 11-09 3-07 4-35 6-45
Lokeren. 4-5# 6-3# 8-45 11-09 3-07 4-35 6-45
Uechalen. 4-56/ 6-36/ 7-304 8-12d Exp. l*4*3*kl. 8-45/
11-594 1-044 Exp. le2®3*kl. 2-514 3-07/ 6-45/
10-084 Exp. 1* V 3' kl.
intw. 4-561 6-36/ 7-304 8-12<tExr. 3 kl. 8-45/ 1-044 Exp.
I'S* 3* kl. 2-514 3-07/ 5-58d6-45/ 10-084 Exp.
1* 2* 3' kl.
Brussel, langs Denitrleeuw. 4-25 7-30 0-0# 8-12 E 3 kl.
9-13 10-23 dir. 11-59 1-04 E3 kl. 2-51 0-00 E 3* kl
(5-18 des ztndagi) 5-5# 8-49 direct 9-16 10-08 E 3 klas.
Leuven, Thienen, Luik, Verviers 4-254 4-56/6-36/8-124
B 3 kl. 8-45/ 0-004 9-134 11-594 1-044 Exp.1'2'3'
kl. 2-514 5-584 I 494 diract 9-16«i 18-01 K 3 kl.
(1) Nota. Be letter beteekeul laags Termonde en d
Gent, (5-00's vrijd.) 7-04dir. 7-56 E3 kl. 8-45 9-41
12-21 12-40 0-00 dir. 3-08 3-37 K 3kl. 6-04 6-38
9-38 10-40 Exp 3 kl. en des zondags 12-39
Brugge, Oostende. 7-56 Exp. 3 kl. 9-41 12-21
12-40 0-00 dir. 3 08 E 1" 2* 3« kl. 6-38
Doornyk, Mouscron, Kortryk, Ryssel langs Gend8-47
12-21 12-40 3-08 3-38 Exp. 6-04 6-38
Doorn. Mouse. Kortryk, Ryss. (langt Alh) 5-55 8-12 E.
3 klas tol Denderleeuw 11-59 2-51 6-00
Ninove, Geeraerdsbergen, Lessen, Atb 5-55 7-30 8-12E.3 kl.
tot Denderl. 11-59 2-51 6-00 9-16
Bergen, Quiévrain 5-55 8-12 E tot Denderl. 11-59 2-51 5-58
Enetaien Braiue, Manage, Charleroi, Namen langs Geeraerds
bergen 5-55 11-59 2-51 0-00 5-58
Sottegem, langs Erpe-Meire. 6.05 (7-25 's zat12.30 6.02
Moorsel.Opwyck.Mechelea,Antwerpen 5,07 9,27 3,21 6,09
letter 4 langs Denderleeuw.
Unique Snnm.
NAAR AELST UIT
Ath 6.48 40.11 1.18 4.0# 7.52 9.15
Anlw. 5.15 6,30 9,15 9.50 10.50 E. Is 2« 3* kl. 12-22
3-15 E. l°2*3e kl. 3-54 4.44 5.54 6.50 E. 1«2» 3* kl.
Brussel 6.19 direct 7.15 E 3 kl. 7.30 9.00 11.06
41.55 1-35 3.00 E 3 kl. 4.52 5.55dir. 7.17 l-44en
9.40 E. 3 kl. des zondags 11.45
Dendermonde 5-09 's zaterd. 7.07 9.41 11.35 2.28
5.28 8.25 9.14.
Geeraerdsbergen 7.27 11.05 2.00 4.50 8.39 9.51
Gent 6 35 7.39 E 3 kl. 8.15 9 43 11.06 15.31 E Ski.
1.55 5.06 8.11 dir. 8.23 9.35 E 3 kl.
Lessen 7.09 10.45 1.42 4.29 8.24 9.35
Lokeren 6.33 9.14 10.57 1.46 4.44 7.55
Ninove 7.55 11.33 2.28 5.18 9.07 10.19
Oostende 6.04 6.1JE. 3 kl. 9.03 11.12E 3 kl. 11.54 6.05
uit Gent naar
Moortzeele, Sottegeis, Geeraerdb.,Enghieu, Braina-ie-
Cornle 5.47 8.12E 8.52 11.18 2.2# 5.4# #.50
DIT OBERAliRDSBERGKN NAAR
Maria-Lierde, Sottegum, Moortzeele en Geat, 5.15 vryd.
7.24 8.35 dir. 9.54 11.58 4.48 5.50 E 8.51
uit Denderleeuw naar
Haeltert, Burst, Horzele, Sotteg. Audenaerda, Ansegeai
Kortryk, 6.12 O.üO 9.01 12.55 6.11 7.2# direst.
uit Sottegem langs denderleeuw naar
Aelst, (5.38 's Zaterd.) 7.50 12.06 1.28 5.0# 7.48
uit Antwerpen naar St. Nikolaes, Lokeren en Gent
4.40 7.12 8.52 10.55 2.05 3.45 5.12 K 3 kl.#-M 8-##
9-10 E
uit Gent naar Lokeren, St. Nikolaes bn Antwrrfbh
4.25 7.05 8.00E 9.22 to.50 -l.i0 4-15 K 2kl.5.25 7,18
Uit Sottegem langs Krpe-Müire. (5.58 *s zaterd.) 7.5#
1.40 7.4R
uit Antwerpen (zuid) naar Opwyek, Moorse! ee
Aelst: 5,45 10,04 4,17 7,12
AELST, 7 JUNI 1884.
MM
LIBERALEN.
De Wael, uitr. lid.
Ceulemans.
Lambrechts.
Lefebvre.
Van Geetruyen.
Van Olffen.
Van Ryswyck.
Willems.
Geen strijd.
Geen slrijd.
M. Firmin Mignot.
MM. Arnould,
Bergé,
Buis,
Couvreur,
Dansaert,
Demeur,
Feron,
Goblet,
Guillery,
Janson,
Jottrand.
Robert,
Scailquin,
Vanderkindere,
Van Humbeeck,
Washer,
MM. Claus, C.
Fonson. A.
Halot, A.
Lints, F.
Pardon, Em.
MM. De Vrints,
Le Hardy de Beaulieu,
Mascart,
Olin.
id.
id.
id.
LIBERALEN.
MM. De Laveleye
Leleup.
Vermeulen-De Coene.
CATHOL1EKEN.
J CATHOL1EKEN.
Provincie Antwerpen.
Arrondisscmtnt Antwerpen.
MM. Coremans, uitr. lid.
De Decker, id.
De Laet, id.
De Winter-Lauwers.
Guyot, uitr. lid.
Jacobs, id.
Meeus, id.
Baron Osy, id.
Arrondissement Mechelm.
MM. Fris, advokaat.
Lefebvre, uitr. lid.
Notelteirs, id
Arrondissement Turnhout.
MM. Coomans, uitr. lid.
De Zerezo, id.
Nothomb, id.
Provincie Brabant.
Arrondissement Brussel.
ONAFHANKELIJKEN
Voor 't Senaat.
M. Allard-Wittouck.
Voor de Volkskamer.
uitr. lid. MM. Bilaut.
id de Borchgrave.
id. Delebecque.
id. De Smeut.
id. de Merode.
id. d'Oultrement.
id. Henrard.
id. Mergay, generaal,
id. Permentier
id. Renson.
id. Slingeneyer.
id. Simons,
id, Somzée.
id. Stroobant.
id. Sistermans.
id. Vander Smissen.
Radihale candidaten.
MM. De Paepe.
Desguin.
Picard.
Van Caubergh.
Arrondissement Leuven.
CATHOLIEK.EN.
MM. Beeckman, uitr- lid.
De Becker,
Delcaur,
De Néeff.
Halflants.
Arrondissement Nyvel.
uitr. lid. MM. De Burlet.
id. Dumont.
id. Pastur.
id. Snoy.
Provincie West.Vlaanderen,
Arrondissement Brugge.
MM. De Meyer. MM. De Clercq-Jullien.
Dumon. Ruzette ^Ridder).
Seresia. Visart, uitr. lid.
Arrondissement Kortrijk.
Geen strijd. MM. De Haerne, uitr. lid.
Reynaert, id.
Tack, id.
Vandenpeereboom, id.
Arrondissement Dixmuide.
Geen strijd. M. De Lantsheere, uitr. lid.
Arrondissement Veurne.
Geen strijd. M. Leo Visart, uitr. lid.
Arrondissement Rousselaere.
Geen strijd. MM. Baron de Montbianc, uitr. lid
Burggraaf de Jonghe d'Ardoye, id
Arronndissement Thielt.
Geen strijd. MM. Beernaert, uitr. lid.
Mulle de ter Schueren, id.
MM. Cuvelier, uitr. lid.
Dethy-
Finet.
Tournay, uitr. lid.
Richald.
MM. Hubert.
Mineur, uitr. lid.
M. Tesch, uitr. lid.
Geen strijd.
M. Michel Orban.
M. Berglq uitr. lid.
M. Bouvier, uitr. lid.
Arrondissement Yperen.
MM. Berten, uitr. lid.
Colaert, id.
Struye, id.
Provincie Namen.
Arrondissement Namen.
MM. Dohet.
de Bruges.
de Montpellier, uitr. lid.
de Moreau, id.
Arrondissement Dinant.
MM. Graaf de Liedekerke, uitr lid.
Thibaut. id.
Arrondissement Philippevilte.
MM Burggraaf Baré de Comogne.
Prins de Caraman-Ghimay, uitr. lid
Provincie Luxemburg.
Arrondissement Arlon.
M. Piette, advokaat.
A rrondissemen t Bas togne
M. Van Hoorde, uitr. lid.
A rrondissemenl Marche
M. de Favereau.
Arrondissement Neufchateau.
M. Baron d'Hooghvorst.
Arrondissement Virton.
M. Mernier.
Het is onbetwistbaar dat er, op onze dagen,
in ons land, eene crisis beerscht zoo er ooit
ergens eene bestatigd is geweestlandbou
wers, nijveraars, kooplieden, meesters en
werklieden allen verliezen geld ol zijn zonder
werk en dus verplicht de spaarpenningen die
zij, in vroegere jaren, ten prijze van hun zweet
vergaarden, te verleven. Ja, velen onder hen
zijn plat geruïneerd.
Terwijl de andere volkeren zich verrijken,
terwijl het nationaal werk bij onze naburen
zich ontwikkelt en uitbreidt, verkwijnt land
bouw, nijverheid en koophandel, bij ons in
andere woorden, loopen wij hier in volle vaart
naar den ondergang....
En wat hebben onze liberale ministers,gedu
rende deze zes laatste jaren, gedaan om dien
hachelijken toestand eenigermate te verhel
pen
Niets INIiets PUiets
En nogthans, in 1878, deden zij zulke
schoone beloften Indien de liberalen
terug aan 't bewind komen, riepen zij luid, dan
zal Belgie weldra in eene soort van luilekker
land herschapen zijn de landbouw zal
vooruitgaan de nijverheid zal bloeien, de
koophandel zal herleven, enz. enz....
Doch in plaats van den landbouw te zien
vooruitgaan, van de nijverheid te zien bloeien,
van den koophandel te zien herleven,zagen wij.
die drij takken van volkswelvaart van dag tot
dag meer en meer verkwijnen, omdat deze
crisis hoegenaamd niet bestreden wierd door
dezen welke, boven hunne plechtige beloften
van 1878, er de dringende plicht toe hadden.
Menigmaal hebben wij de liberale schrijve-
laars hooren uitroepen 't liberaal ministerie
is geenzins de schuld van de heerschende
crisis aan de welke toch niet veel te verhelpen
te verbeteren, om voor onze voortbrengselen
uitwegen naar den vreemde te verzekeren, wie
zou durven houden staan dat de hevigheid van
de crisis niet ten minste voor de helft zou
verminderd wezen
Niemand, zeggen wij, zou durven, dan er
gens een hoogmoedige schoolkijker. die zijne
benoeming slechts heeft verkregen dan op
voorwaarde van zulke dommigheden in de
liberale vuilbladen neêr te schrijven
Wij bekennen dat het liberaal ministerie de
eerste en eenigste oorzaak niet is van de heer
schende crisis wij zijn geen belachelijke leu
genaars gelijk de liberalen die, in de jaren 40,
schreven dat de catholieken de schuld waren
van de alsdan heerschende aardappelplaag....
Maar wat wij zeggen, en luidop durven zeggen,
is dat het liberaal ministerie niets heeft ge
daan om de algemeene crisis te bestrijden.
In plaats van de welvaart des volks ter harte
nemen, hielden onze liberale ministers zich
slechts onledig met den zegepraal der liberale
leerstelsels en de vereeuwiging van hunne
macounieke partij aan 't bewind, te bewerken
en te verzekeren. Millioenen op millioenen
werden verkwist aan den schoolstrijd, die
oorzaak van twist en tweedracht onder 't
volk millioenen op millioenen nog wierden
verslonden aan een overdreven militarismus
en aan duizenden nuttelooze zaken die wij
hier niet kunnen opsommen, maar die de
i Staatskas tot op den bodem hebben platgetrok-
ken.
Indien nu alle die verkwiste millioenen
waren gebruikt geweest om de heerschende
crisis te bestrijden, om onze wegen en vaarten
Als men bedenkt tot hoe ver de voeding voor
de middelbare en werkende klassen de onmis
baarste en tevens grootste uitgave daarstelt,
kan men de onwetendheid, waarin het mees-
tendeel der personen over de voedende waarde
der voedsels verkeeren, niet genoeg betreuren.
Wij meenen dan een nuttig werk te verrichten'
met in 't kort eenige gegevens aan te halen
over dit belangrijk punt.
Alhoewel een groot getal elementen onmis
baar zijn tot het behoud van ons bestaan, wor
den de meesten hunner, zooals den phosphorus
het ijzer, de potasch, enz., slechts in zoo gerin
ge hoeveelheid door ons organismus gevorderd
dat zij ons altijd in genoegzame evenredigheid
geleverd worden door een gewoon voedsel.
Onnoodig dus er ons mede bezig te houden
doch twee elementen worden door ons orga
nismus in veel aanzienlijker hoeveelheden
geëischt, eu van hun regelmatig onderhoud
hangt bet behoud af van onze krachten en van
onze gezondheid.
Inderdaad, ieder volwassen persoon, door
het feit zelf dat hij leeft, verliest eiken dag 30
grammen stikstof en nagenoeg 300 grammen
koolstof.
Dit verlies kan alleenlijk vergoed worden
door de voeding van waar de volstrekte
noodzakelijkheid in ons voedsel bestandeden
terug te vinden, eu zulks met de minst moge
lijke kosten,
De stikstof en de koolstof zijn zeer verschil
lend in onze eetwaren verdeeld, zooals blijkt
pit de volgende tafel in dewelke wij, voor het
gemak des lezers, alle hoeveelheden tot den
kilogram herleid hebben.
Een kilo
Stikstof Koolstof.
Ossenvleesch houdt in
50 gr.
110 gr.
Spek
13
710 b
Vet
830
Melk
7
80
Boter
7
850
Kaas (Hollandsche)
45
400
Eieren
25
135
Gezouten kabeljauw
50
160
Rog
40
120
Haring
30
230
Zalm
20
160
Roggebrood
12
500
Tarwebrood
10
280
Boonen
45
420
Erwten
40
410
Aardappelen
3
110 B
Sterk bier
10
45
Gewone wijn
15
40
Indien men de cijfers dezer tabel vergelijktf
kan men zich niet genoeg verwonderen over
de afwezigheid van allen evenredigheid lus-
schen de betaalde prijzen voor onze verschil
lende eetwaren, en hunne wezenlijke voedings
waarde.
Herinneren wij dan dat een kilo ossevleesch
ondanks al zijne verdiensten, minder voedt
dan een kilo spek of vet en zelfs minder dan
een kilo kabeljauw, rog of haring dat het
roggebrood voedzamer is dan het tarwebrood
eindelijk, dat de palm, als voedingskracht,
toekomt aan het bijna uitsluidend voedsel onzer
voorouders die met ons noch in kracht,
noch in gezondheid ten achter stonden de
boonen en deeerwten, wier plaats in de alge
meene voeding ten onrechte is ingenomfendoor
de aardappels, die feitelijk slechts donlaatsteu
rang bekleeden.
Er is geeue eetwaar die, onder eenen kleinen
inhoud, zooveel voedt als de boonen en be
trekkelijk zoo weinig kost. Indien men soms
de boonen wat zwaar te verteren vindt, dan is
dit omdat men er te veel van eet, vergetende
hoe voedzaam zij zijn.Men zou 15 kilos aar
dappelen moeten verbruiken om de voedende
waarde daar te stellen van een kilo boonen.
Herinneren wij nog hoe nuttig, hoe onmis
baar zelfs het is dikwijls zijn voedsel te ver
anderen, en de hierboven staande tabel
duidt aan hoe gemakkelijk dit is met weinig
onkosten eindelijk kunnen wij niet genoeg
zaam het gebruik van zout aanraden 't is de
specerij bij uitmuntendheid, de nuttigste aan
de spijsverteering en de gezondste voor het
lichaam.
D© ongeleerdheid.
De groote steden zijn de middenpunten
van beschaving en verstandelijke ontwikke
ling de buitenlieden zijn, over 'l algemeen
onwetende lomperikken, die zich door hunnen
pastoor bij den neus laten leiden.
Deze machtspreuk welke duizendmaal en
meer in de liberale gazetten is verschenen,
wordt thans door hen allen verloochend in
hunne verslagenheid over den uitslag der pro
vinciale kiezingen.
De Opinion van Antwerpen verklaart, zonder
omwegen, dat de neerlaag der liberalen moet
toegeschreven worden aan de bekwaamheids-
kiezers van buiten, en zegt
Wij hebeen sedert eene maand eene reeks
artikels afgekondigd, de laatste uitslagen
ontledende van de opneming der bevolking
in het rijk en vaststellende, volgens offici-
ëele stukken, dat hel getal der onwelenden be-
irekkelijk yrooter is in de steden dan op den
buiten.
Wij hebben de aandacht onzer lezers in-
geroepen op dit feit, dat misschien te wei-
nig is opgemerkt geworden. Indien men er
genoegzaam rekening had van gehouden,
a men zou zich zoo zeer niet verwonderen
0 over den uitslag der kiezing van Zondag.
Het zijn dus geene domme boeren meer,
geene ploegen meer die in God gelooven, maar
verlichte buitenkiezers, die den strijd gewon
nen hebben op onwetende stedelingen.
Landbouw.
Eten en drinken der paarden. Zeer velen
zijri gewoon de paarden eerst de haver en
daarna liet drinken tegeven. Dal ditzeer nadee-
lig en onpractisch is, zal blijken uit het volgen
de Eerst moet men de paarden drinken en ze
dan haver toedienen. Enkelen zullen meerien,
dal dit eene nieuwigheid is en zeggen als
het dier maar krijgt dan zal het zijnen weg wel
vinden.
Ja zijnen weg vindt het wel, maar den ver
keerden. Een paard wordt niet gevoed, blijft
niet sterk en gezond door alles wat men naar
binnen stuurt, maar wel door voedsel dat,
omgezet wordt in bloed. Het moet daarom zoo
worden gegeven, dat het 't meest voor de spijs
verteering bevordelijk is. Het is bekend, dat
de spijsverteering voornamelijk in de maag
plaats heelt, waar het voedsel in chijl of maag
schap wordt omgezet, om van daar als voeden
de sappen, in vleescri en bloed te verkeeren.
De spijzen moeten alzoo verwerkt worden in
de maag en daarvoor hebben ze tijd noodig.
De volgende proef lean nu bijwijzen het ver
keerde van de handeling om eerst haver eu
dan water te geven.— Men nam twee oude
paarden, die ongeschikt voor het werk waren
1 geworden, 't Eene gaf men 4 schep haver,
1 liet het toen een emmer water drinken en
j schoot het daarna dood. Bij de opening vond
men, daler in de maag nauwelijks 1 schep
haver te vinden was en dat de overige 5 schep
S met het water uit de maag in de ingewan-
1 den was gespoeld. Dit kon niet in voedsel
worden omgezet er zou in de uitwerpselen als
voedsel voor de vogeltjes dienst gedaan heb-
j ben, alzoo zonder nut voor het paard. Het an-
