NIEUWS- EN AANK0NDIGINGS6LA0 VAN DE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
Zondag °20 Februari 1887, 10 centiemen per nummer, 41ste Jaar, N° w2150.
ARONNEMENTPRIJS
ANNONCENPRIJS t
Politiek overzicht.
Rechterlijke belangen.
De vlaamsche Akademie
in het Daleis.
Paut balayer ga! (Keert dat weg
DE DENDERBODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
Ir. 3,2a voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden, voorop te betalen.
De inschrijving eindigt met 31 December.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS, Lange-Zoutstraat,
N° 10, nabij de Groote Markt, en in alle Postkantoren des lands.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen, tr. 1,00 Vonnissen op
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bi]
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. De onkosten der kwitantiên door de Post.
ontvangen, zijn ten laste van den schuldenaar.
Cuiqae Saam.
A EI ST, 19 FEBRUARI 1887.
Frankrijk. Het incident aangaande
den zoogezegden brief van generaal Bou-
langer aan den czaar, en de moeilijkheden,
die er ineenfranschen ministerraad, naar
men beweerde, uit voortsproten, wordt
langs alle kanten gelogenstraft.
De Matin kondigt de vorming aan van
eene republiekeinsche rechterzij en de
samenstelling van een uitvoerend komi-
teit van vijf leden MM. Lamartinière,
Piou, Renard, AlbertDuchesne en Geor
ges Roche.
Duitschland. Kiesmanifest. De
gouverneur van Elzas-Lotliaringen heelt
een kiesmanifest uitgegeven, waarin hij
wijst op het oorlogsgevaar, waarmee een
strijdzuchtig deel der fransche natie
het duitsche rijk bedreigt Om die reden
(of liever om het duitsch element in de
kiezitig te doen zegepralen), maant hij de
bevolking aan tot het kiezen vanafgeveer-
digden. die den vrede van 1871 onvoor
waardelijk erkennen. De partijgangers
van den vrede, die geen eigene kandidaten
kunnen stellen, worden verzocht witte
stembriefjes in te leveren, ten einde alzoo
de denkwijze van het land te doen blijken.
Kiesstrijd voor den Rijksdag. Te
Berlijn is de kiesstrijd zeer kalm. Er is
meer beweging in het binnenland. Men
stelt zich nagenoeg den uitslagder kiezin
gen voor en men aanziet de stemming
van het septenaat als zeker,
Het wordt bevestigd dat het Hof en de
diplomatie den toestand als min gespan
nen aanschouwen, ten minste voor eeni-
gen tijd. Het manifestvan keizer Wilhelm,
zegt de Norddeutsche Zeilung, zal niet
verschijnen, omdat de keizers genoegzaam
weten wat de keizer van hen verlangt,
Prins von Bismark in 't Heerenhuis. In
het duitsch Heerenhuis werd dinsdag het
wetsontwerp besproken, waardoor het
vraagstuk tot vermeerdering der uitgaven
voor het lager onderwys zou opgelost
worden, niet döor den Staat, maar door
de gemeenten.
Prins von Bismark woonde de zitting
bij.
Ik beken, zegde hij, dat het wetsont
werp onvolledig is, doch het heeft slechts
ëen voorloopig karakter.
Tot hiertoe heeft de Rijksdag geweigerd
aan het gouvernement de noodige hulp
middelen toe te slaan, om de onkosten te
dekken. Hopen wij dat die tegenwerkende
politiek, die onze gelddelijke inkomsten
verlamt, weldra in den Rijksdag zal op
houden.
Dat de meerderheid der uitgaven van
het lager onderwijs ten laste der gemeen
ten zouden zijn, strijdt met den geest der
Grondwet, die de school aanziet als eene
instelling van den Staat.
«Ik bid dus de Kamer het wetsontwerp
voor het oogenblik te stemmen, gelijk hel
is. Zoolang het gouvernement de op
brengst eener bijzondere belasting niet ter
beschikking der gemeenten kan stellen,
wil het de moeielijkheden van den legen-
woordigen toestand niet vergrooten.
Na deze verklaring van den kanselier,
keurde het Heerenhuis het wetsontwerp
der regeering zonder eenige wijziging
goed.
Het geestelijke-politiek wetsontwerp
zal slechts den 21 februari aanstaande in
het Heerenhuis worden behandeld. Er
werd in afwachting reeds eene kommissie
benoemd, gelast met het onderzoek van
gemeld wetsontwerp. Mgr Kopp maakt er
deel van. De kommissie wordt voorgezeten
door de graven von Mippe en vonBruehl.
Z. H. de Paus en hel Centrum van den
duitsclien Rijksdag. Derde brief.
Ten einde tegen de verkeerde uitleg
gingen, welke in Duitschland aan de
irieven van kardinaal Jacobini werden
gegeven, in te gaan, heeft de H. Vader
aan von Franckenstein een derden brie
doen schijven, vol lof voor het centrum.
Dit stuk is de opheldering van de twee
vorige, waarin Leo XIII de aanneming
van het septenaat aanraadde, om reden
van hoogere orde,
De aanleiders van 't centrum konden
niet geheel aan den wensch voldoen. Bij
het heerschende misnoegen over den
zwareri druk der miliitaire lasten, was
het hun onmogelijk aan het publiek het
overwegend belang dier reden van hoog
belang onmiddellijk te doen inzien.
Von Franckenstein zelf begreep dit,
want hij schreef aan Mgr di Pietro, dat
het centrum de vervulling van den wensch
van Z. II. den Paus slechts had uitgesteld.
De openbaarmaking der brieven van
Mgr Jacobini heeft dentoestandgewijzigd.
Het zal voor het centrum veel gemakke
lijker zijn om. hij eène mogelijke goedkeu
ring van het septenaat, de keizers te doen
begrijpen, waarom men vóór stemt of zich
onthoudt.
In dien zin wordt de kiesstrijd gevoerd
en dit verklaart de gepastheid van den
brief van lol en aanmoediging, welke nu
op last van Z. H. den Paus werd afgezon
den, om allen twijfel aangaande de hooger
waardeering der centrumsparlij door den
H. Vader voorgoed weg te nemen.
Rusland De leste samenzweering
tegen czaar had hoofdzakelijk voor doel
eene revolutionnaire beweging onder het
russisch legeren devlootte doen ontstaan.
(Nouvelle naar liet Hoegdnitsch.)
-«(o)»-
4* Vervolg.
Gij weet wel, dat ongeveer veertien dagen
geleoeD de oude vorstelijke bezembinder
Sahlmann overleden is. Vandaag zal deze plaats
gegeven worden. Daarom ben ik dezen morgen
vroeg naar de stad gegaan, om mij voor die
betrekking aan te melden een gedicht, door
mij daarop gemaakt, heb ik den vorst toege
zonden, en daarin heb ik hem verzocht een
goed woord voob mij te doen bij zijnen huis
hofmeester. Misschien zal hij dat doen, en krijg
ik de betrekking, dan wordt ik vorstelijke
bezembinder. Gelukt mij dal, dan wil ik God
danken voor zijne goedheid, en dan wil ik te
vreden zijn. Dn oude Sahlmann heeft van die
betrekking kunnen leven dus zal ik dal ook
kunnen doen, en dan zal ik altijd nog wel zoo
veel lijd over hebben, dat ik 's avonds en
's morgens in goede en nullige boeken lezen
kan. Ik zal getrouw kunnen zijn aan den eed,
welke ik drie jaar geleden bij mij zclven heb
afgelegd,dat ik geen dag mijns levens wil laten
voorbij gaan, zonder zestig bladzijden in een
nuttig boek gelezen te hebben.
Heere God, wal moet gij dan al veel
boeken gelezen hebben, riep Katrien verbaasd
uit.
Men was in 't begin niet voornemens
eenen aanslag tegen het leven van den
czaar te wagen.
Ai-rondïseeiiieiif Aalst
In zitting des Senaats van 15 februari
jl. heeft de achtbare lieer Leo Leirens,
Senateur van ons Arrondissement, op
zijne beurt de noodzakelijkheid doen
uitschijnen, van, in 't belang eener goede
justicie en van de bevolking, eene recht
bank van eersten aanleg te Aalst, in te
richten.
Wij willen de vertaling laten volgen
der redevoering door onzen heer Sena
teur uitgesproken
M. Leirens. Ter gelegenheid
van de beraadslaging over het budjet des
ministeries van justicie in de Volkska
mer. beeft M. Van Wambeke de aandacht
des heeren ministers ingeroepen op den
toestand van de burgerlijke rechtbank
van Audenaarde, welke gezien hare be
langrijkheid. in de tweedeklas met eene
tweede kamer zou moeten gerangschikt
worden.
Daar de rechtbanken gerangschikt
worden volgens bet getal zaken die op
de rol worden gebracht, is het maar al te
reGhtveerdig eene rechtbank in de derde
rang niet te blijven behouden welke ten
minste zooveel zaken vonnist als eene
van eenen hongeren rang.
Hel rechtsgebied der rechtbank van
Audenaarde, strekt zich uit over acht
kantons, waarvan vier tot hel bestuurlijk
arrondissement Aalst toebehooren liet
zijn de kantons Herzele, Ninove, Gee-
rardsbergen en Soltegem; de vier andere
zijn deze van Audenaarde. S,e-Maria-
Hoorebeke, Nederbrakel en Ronsse.
De bevolking van deze acht kantons
beloopt tol 200,000 inwoners.
De Voorzitter, even als de twee rech
ters zetelen vier maal ter week.
De Voorzitter is verplicht, om de be-
pleitingen der correctionnele zaken te
kunneii leiden, twee dagen en half toe
te wijden aan 't onderzoek der dossiers.
De rechters welke hem bijstaan zijn bo
vendien gelast met de enkwesten, rech
terlijke opzoekingen en plaalsschouwin-
gen en tot het ambt geroepen vah rech
ters commissarissen ter bankbreuken.
In tegenwoordigheid van dien over
last van werk, is het onmogelijk te
eischen dal deze magistraten eene vijlde
zitting zouden houden. Overigens, het
personneel der greffie is ontoereikend
om ten bekwamen tijde de zaken af te
werken.
Ik denk dat M. de minister veel nut-
tiger en voordeeliger zou handelen met te
Aalst eene burgerlijke rechtbank in te
richten welker rechtsgebied zich zou uit
strekken over de kantons Aalst, Ninove,
Geerardsbergen, Herzele en Sottegem,
't geen zou toelaten dè onkosten te ver
minderen der lange reizen tol de welke
de rechters die de zaken moeten onder
zoeken en de getuigen die door de
rechtbank moeten gehoord worden, ge
dwongen zijn. Om slechts eenige voor
beelden aan te halen, zal ik spreken van
de gemeente Denderwiride die slechts
19 kilometers verwijderd is van Aalst,
terwijl zij het 58 kilometers is van Aude
naarde voor Ninove is het 14 tegen 31
Erembodegem 4 tegen 41. Voeg hierbij
nog de moeielijklieid om bij tijde te
Audenaarde te wezen; en inderdaad de
eerste trein Geerardsbergen-Ninove-
Herzele komt slechts om 10 ure aan,
wanneer de rechtszittingen om 9 ure
aanvangen.
Ik wil, overigens, van de oogenblikken
des Senaats geen misbruik maken ik
zal mij dus vergenoegen op die punten
de welwillende aandacht des heeren
ministers in te roepen, destemeer daar
ik slechts zou kunnen herhalen wat mijn
vriend, M. Van Wambeke, diesaangaande
in de Kamer heeft gezegd.
De achtbare Senateur M. Van Vreckem
verklaarde zich persoonelijk genegen
voor de inrichting van eene burgerlijke
rechtbank te Aalst in plaats van deze van
Audenaarde met eene tweede kamer te
vermeerderen. Audenaarde, zegde bij,
ligt voor ons aan 't einde der wereld.
M. Van Vreckem drukte de hoop uil
dat de heer De Volder de zaak met on
partijdigheid zal onderzoeken bezonder-
lijk omdat hij liet arrondissement Au
denaarde in de Volkskamer vertegen
woordigt.
De heer minister verklaarde verder dat
eene tweede kamer voor Audenaarde liet
maximum is dat men, in alle geval, zou
kunnen toestaan. Pus hel valt niet te
betwijfelen, hij weigert de inrichting van
eene burgerlijke rechtbank te Aalst.
De liberalen van 't arrondissement
Aalst die den val als minister van onzen
achtbaren vertegenwoordiger, M Woeste,
zoo luidruchtig begroet hebben, zullen
nu toch wel begrijpen dat zij hebben
toegejuicht aan iels dat, onder vele op
zichten, een groot nadeel moet toebren
gen aan de belangen der bevolkingen on-
zes arrondissements
Zaterdag, ten half drij ure, heelt de
Koning de leden der Vlaamsche Akade
mie ontvangen.
Deze ontvangst geschiedde met zeer
veel plechtigheid. Zijne Majesteit was
Dat heb ik ook gedacht, hernam Gottlieb
zuchtend. De eigenaar van de leesbibliotheek
in de stad is een goed en vriendelijk man ik
bezorg bem jaarlijks kosteloos twee vrachten
mest in zijnen hof. en daarvoor mag ik uit
zijne bibliotheek zooveel boeken lezen, als ik
wil en kan. Daarmede wil ik mij van nu af aan
tevreden stellen, en voor altijd afstand doen
van mijne eerzucht. Om u daarvan een bewijs
te geven, zie. Kalrien
Hij haalde een boek mei een oud versleten
omslag, en met morsige, afgescheurde bladen
uil den zak van zijnen groven boerenkiel, en
slak bet in dehoogle.
Dat is de Latijnsche spraakkunst, riep
Christiaan.
De Latijnsche spraakkunst, mompelde
Kalrien, terwijl zij de handen vouwde en met
eerbiedigen blik naar hel boek opzag, dal
Gottlieb nog altijd in de opgestoken band
hield.
Ja, het is de Latijnsche spraakkunst, riep
Gottlieb op plechtigen toon. Vijf jaar lang heb
ik uit haar geleerd, genot van haar gehad, en
daarbij steeds de heerlijkste droombeelden
voor mijne toekomst voor den geest gehad
Maar thans, vaarwel, gij droombeelden mijner
eerzucht, vaarwel dierbaar bock. vaarwel
droomen van mijn verleden Gottlieb Hiller
wordt een bezembinder en heeft niets meer
uitslaan met een Latijnsche spraakkunst. Vaar
wel dierbaar boek, ontvang mijnen afscheids
kus Ik dank u voor al de kostbare oogenblik
ken, welke gij mij verschaft hetb, ik dank u
voor al de schoone droomen, welke gij mij
I hebt doen droomen, ik dank u voor de vijf
jaren van hoop en moedige volharding, welke
gij mij hebt doen doorleven Ik doe afstand
van nu, maar hoewel ik u vernietig, heb ik u
toch lief
Hij drukte een iunigen kus op het boek, dat
bij vervolgens met een krachtigen ruk uit den
omslag scheurde met vaste hand rukte bij de
bladen een voor een er uit, verscheurde ze, en
strooide het papier in den wind.
Katrien en Christiaan hadden hem met spra-
kelooze verbazing aangestaard alleen toen
Gottlieb het verscheurde papier in den wind
strooide, had Kalrien eeuen kreet van ontzet
ting doen hooren, en was zij op hem toege
sneld, als had zij de bladen van het dierbare
boek willen redden. Maar de wind, die den ge-
beelen morgen frisch en krachtig gewaaid had
tot groote voldoening van Katrien, omdat
zoo dc leemsleenen spoedig droog werden
de wind maakte zich meester van de stukken
papier, hief ze fladderend omhoog, en begon
zijn vroolijk spel er meê te drijven, door ze
spoedig hier en daar op den grond te doen
vallon, en ze de dan met geweld omhoog te
jagen.
De kleine Christiaan schiep veel vermaak in
dit vroolijk gefladder; hij liep dartel springend
de op en neder zwevende stukjes papier na,
en zelfs de ernstige spits vergal zijnen plicht,
en rende over het veld heen, om met een woe
dend geblaf de witte, dwarrelende papiertjes ie
vervolgen, welke hij in zijne hondenwijsbeid
misschien voor vliegende duiven hield, die
I zijnen plicht hem gebood van den akker
I verwijderd te houdon, waar zijne schapon
weidden.
I Gottlieb echter en Katrieu sloegen geen acht
meer op het verscheurdo boek. Hij had het
omringd van de officieren van zijn mili
taire huis.
De luitenant-generaal Van der Smissen
heeft de leden bij Zijne Majesteit ingeleid.
M. de Voorzitter Wtllems nam het
woord om den Koning te bedanken voor
al de bewijzen van deelneming welke hij
onophoudelijk aan de fraaie letteren
geeft. Te dezer gelegenheid herinnerde
de spreker de instelling van den prijs
van 25,000 franks, door den Koning ge
daan.
De Koning antwoordde als volgt
Ik bedank u, Mijne Heeren, over de
blijken van genegenheid welke gij mij
beloont, en ben zeer gevleid mij omringd
te zien van de bloem der Vlaamsche
letterkundigen. Het spijt mij dat de prijs
van 25,000 franks niet elk jaar toege
wezen wordt, en mijn dierbaarste ver
langen is hem weldra door een vlaamsch
gewrocht te zien winnen.
a lk versta het vlaamsch zeer wel,
doch spreek het moeilijk, Ik heb de vol
doening u aan te kondigen dat mijn door
luchtige broeder, de Graaf van Vlaan
deren, alsmede de Gravin van Vlaande
ren, er aan gehouden hebben dat hunne
kinderen niet enkel het vlaamsch ver
stonden, maar ook dat zij het spraken.
Onder dit opzicht zullen zij gelukkiger
zijn dan ik.
Al zijn wij een klein land wij zijn
altoos groot geweest door onze werken,
onze wetenschap en door de Vlaamsche
letterkunde voor dewelke ik eene diepe
verkleefdheid koester, omdat zij een der
hechtste steunsels onzer nationaliteit
Vervolgens heeft de Koning vriende
lijke woorden tot ieder lid der Akademie
gericht en getoond dat hij volkomen op
de hoogte der Vlaamsche letterkundige
beweging was.
Theophile de Bandore, de knappe
schrijver in den Patriote, heeft wederom
eenerevue in 3 bedrijven geschreven die
eerstdaags inde Marruggzaal zal gespeeld
worden. Het eerste bedrijf, Kazakkeer-
derij, speelt in een herberg te Brussel.
Men hoort er het recept geven voor de
verbroedering der liberalen, en een
discourrrs in blekkenmuziek van den
getuimelden Janson Bollekevet.
Het tweede bedrijl heeft plaats in een
hotel der Wet-en Koninklijkestraat. Men
woont er het kongres bij der Babbel
broeken, de inwijding van eenen Ridder
Kadosch bij de vrijmetselaars; de 13
Juni en de Jefkens, de schoolbataillons;
de kunstliefhebberij van 'nen diamanten
burgemeester het hoog vliegen en diep
vallen der gentsche zagemannen en het
wegkeeren der gesneuvelde represen
tanten.
hoofd op de borst laten vallen, cd staarde som
ber en zwijgend voor zich heen. Zij zag hem
aan vol eerbied en bewondering, en hare groo
te, donkere oogen stonden vol tranen. Gottlieb
stond daar nog altijd zwijgend en zuchtend,
toen Kalrien eindelijk naar bem toekwam, en
hare hand op zijnen arm legde.
Gottlieb Hiller, sprak zij fluisterend, gij
hebt uwe schoone Latijnsche spraakkunst ver
scheurd, en de bladen in den wind gestrooid
Misschien had gij gelijk, dat te doen maar gij
hebt geen gelijk, u zeiven arm en ongelukkig
te noemen, want de lieve God heeft eene rijke
en schoone gave geschonken.
Terstond hief hij hel hoofd op, en staarde
hij haar verbaasd aan.
Heefi God mij eene rijke gave geschon
ken vroeg hij. lk zou wel eens willen woten,
waarin die bestaat welke is dan die gave
Gottlieb, sprak zij ernstig en op plechti
gen toon, Gottlieb, he6ft de goede nod u niet
het vermogen geschonken om verzen te maken,
en liederen en gedichten uil te denken, welke
als liefelijke muziek klinken Heeft do goede
God u niet bet vermogen geschonken, om al
hetgeen u vreugde of verdriet aandoet,terstond
in schoone en heerlijke woorden uit te druk
ken, welke uiel alleen u zeiven, maar ook an
deren tol stichting en vertroosting strekken
Hij zag haar met verbazing aan, toen zij met
een hevigen blos op de wangen en met een
lieflijken glimlach op de lippen hare ernstige
oogen op hem had gevestigd, en zoo lot hem
sprak. En terwijl hij haar aanzag, werd de
uitdrukking van ziju gelaal hoe langer zoo
zachter, en begon or een zeer oagewoon,won
derlijk vuur in zijue oogen te schitteren. Hij
zag nu voor dc eerste maal,dat Katrien schoon
was, en dal hel meisje, dat hij nog altijd als
een kind beschouwd had, eene bekoorlijke
volwassene maagd was
Verslond Katrien, wat daar in zijn binnenste
omging Las zij in zijne oogeo, die thans op
haar gericht waren, de gedachten zijner ziel
Zij trilde, trok zachtkens bare hand van zijnen
arm terug, en sloeg beschaamd de oogen
Deêr.
Katrien, vroeg Gottlieb, en zijne slem
klonk zachter dan ooit te voren, Katrien, hoort
gij mijne liederen geerne, en doen zij u genoe
gen
Schuchter en zachtkens fluisterende ant
woordde zij
Ja, ik hoor ze geerne maar ik ken er
slechts zoo weinige.
Gij zult z6 allen kennen, .Kalrien, riep hij
uil .-ik wil al mijne gedichten voor u opzeggen,
en ieder vers, dat ik van nu af aan maak, zult
gij hel allereerst hooren.
Ik vroeg zij met eene bekoorlijke ver
bazing, en tegelijkertijd sloeg zij de oogen
naar bem op.
Maar terstona sloeg zij ze weder néér, want
zij had Gottlieb in de oogen gezien, en deze
schitterden met zulk een ongewonen gloed,
dat haar hart ineenkroop van angst en vrees.
Ja, gij, fluisterde hij, gij, Katrien, zult
do eerste zijn, die mijne verzen leert kennen,
en u zullen zij allen toebehooren, en aan u zal
ik denken, wanneer ik ze maak, en nimmer zal
ik vergeten, dat gij als een helpende engel mij
behandeld hebt, boewol ik altijd onvriendelijk
en lomp tegen u geweest ben.
Wordt voortgezet.