KOGELIIOEF.
NIEUWS- EN AANKONDIGINGSBLAD VAN OE STAD EN 'T ARRONDISSEMENT AALST.
Donderdag 25 Augusli 1891. 10 centiemen per nummer.18ste Jaar 1VT0 2908.
Raiffeisen.
Schijnheiligen.
Een en ander.
DE DENDERBODE.
A K0NNE1I ENTPRUIS
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is 6 frank 's jaars
fr. 3,25 voor zes maanden fr. 4,75 voor drij maanden, voorop te betalen
De inschrijving eindigt met 31 December.
De onkosten der kwitantiën door de Post ontvangen, zijn ten laste van
den schuldenaar
Men schrijft in bij C VAN DE PUTTE-GOOS8ENS, Korte-Zoutstraat,
N. 31, en in alle Postkantoren des lands.
\DVERTENTIËNPRIJS
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op
3e bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag avond. Voor de advertentiën uit vreemde landen
zich te wenden ten Bureele van dit blad.
Guique suum.
Aalst. 22 Augusli 1894.
Wacht u van het socialisme.
Elkeen moet bekennen, dat er dient ge
werkt te worden tot welzijn van den werk
man,niet door den werkman zeiyen alleen
maar door al wie belang stelt in hem en
klaar ziet in de akelige toestanden,waarin
de thans bestaande samenleving verkeert.
Het dreigend gevaar moet gekeerd wor
den.
Alle middelen worden aangewend van
den kant der socialisten en anarchisten,
om het volk tot hun te trekken. Zij weten
op zulke venijnige wiize hunne leerstel
sels voor te stellen, dat een werkman er
zich laat aanvangen, zonder nochtans te
beseffen wat al kwade gevolgen zij na zich
slepen.
Er wordt op schrikkelijke wijze gear-
beidt en niet zonder verbazende uitslagen.
Maar in een tijd als de onze, dat de zede
loosheid is doorgedrongen van de hoogcre
standen tot in de lagere en laagste, mag
dit bij niemand verwondering verwekken.
Het is immers zonneklaar, dat eenmaal
men de Hoogste Wet, heeft weggecijferd
en God als Looner of Straffer niet meer
erkent, men alle middelen aanwendt, om
een wulpsch leven te slijten en neemt wat
men krijgen kan, zonder zich te bekom
meren, met de wijze, opwelke men er kan
toe geraken.
Het zou waarlijk te betreuren zijn,
werklieden, moest er voor u geene lots
verbetering mogelijk wezen, zonder tus-
schenkomst van de socialisten.
Wat wij willen, gij en ik, en zooveel
anderen, die het goeu meenen, is verbete
ring van uw lot voor u en voor uw gezin,
maar langs vredelievenden weg en niet
gelijk zij, die met geweld den boel maar
't onderste boven willen werpen, alsof er
geene rechten bestonden dan voor de so
cialisten.
Er is zeker al veel gedaan voor onze
werklieden, en er moet nog meer gedaan
worden, maar Keulen en Aken zijn op
éénen dag niet gebouwd en ijzer kunt ge
toch met de handen niet breken.
De socialisten willen het pluimken op
hunnen hoed steken, dat zij alleen, het
geluk van den werkman bewerken, maar
zij bedriegen zich grootelijks, want, waar
immers vindt den werkman heil en vrede?
Het is te midden der katholieken! Schaart
u rond hun vaandel, zij, alleen zullen u
geven wat ge verlangt.
En wat verlangt ge werkman Een goed
bestaan en dat liefst zoo spoedig mogelijk.
Gij verlangt een loon, voldoende om met
uw huisgezin fatsoenlijk te kunnen
leven gij verlangt verlost te worden
van uw vrees als ik bij toeval zonder
werk geraak, als ik een ongeluk krijg, als
ik ziek, als ik oud wordt, ben ik broode
loos. Welnu als dat uw verlangen is,
wacht u dan voor het socialisme dit im
mers geeft u wel prachtige beloften voor
eene verre toekomst, als de wereld heele
maal op socialistische leest geschoeid zal
zijn; maar dan zijt gij al lang dood. Denk
aan het spreekwoord Beter éen vogel in
de hand dan seven in de lucht. Oogeublik-
kelijke verbetering in uw lot wordt door
niets zoo zeer belemmerd als door het so
cialisme. Wat toch willen de socialisten
Eene heele omverwerping van de heden-
daagsche inrichting der samenleving.
Verbetering in loon, arbeidsduur, zon
dagsrust, enz.... noemen zij lapmiddelen,
waardoor de geheele verbetering wordt
tegen gehouden; zij verlangen dat de toe
stand nog hoe langer, hoe slechter worde,
opdat de mensch op het laatst van wan
hoop naar de revolutie grijpe, als het
eenige middel dat nog overblijft. En al de
jaren, die we daar nog van af zijn, moet
ój, werkman, aan geene verbetering deu-
ieu. Maar als die groote revolutie einde
lijk zal zijn uitgebroken, zal de werkman
het dan beter krijgen Neen hij juist
wordt het slachtofferzoo was het tot
nu toe bij elke revolutie, zoo zal het gaan
in de toekomst. Werkman, met haat en
nijd komt men geen stap verder, wil het
tot spoedige verbetering komen, dan moet
er samenwerking zijn tusschen hoog en
laag,dan moeten er misverstanden uit den
weg geruimd worden, dan moet de pa
troon zich meer in uwen toestand geden
ken Welnu voor dat alles is het socialisme
een hinderpaal; zijne ongezonde én onre
delijke theorieen belemmeren het streven
van hen, die inderdaad verbetering van
het lot der werklieden willen de socia
listen beijveren zich de klove tusschen
patroon en werkman steeds breeder te
maken. Daaruit kan voor u geen nut
voortkomen.
Zij geven u iets prikkelends te slikken,
dat op den duur uw gestel ondermijnt, dat
wil zeggen uw toestand slechter maakt
dan hij is in plaats van hem te verbete
ren, hetgeen gij allen verlangt niet waar,
en waarop gij ook recht hebt.
Niemand ter wereld kan kwalijk nemen
dat gij uw recht eischt, en uwe plicht doet
maar wat men uw wel zal kwalijk nemen
is, dat gij geweld zoudt willen gebruiken,
waartoe ge geen recht hebt.
In uw eigen belang wacht u voor het
socialisme 1
Het bederft uwe eigen zaak in plaats
van ze te begunstigen.
Raiffeissen is een man aan wien
landbouw veel verschuldigd is, om reden
van de leenkassen welke hij in Duitsch-
lanp ingericht heeft, en welke binnen kier
en eenige jaren in België overal zullen
aangenomen zijn.
Eens dat de boeren dezen man en zijn
werk wel zullen kennen, zullen zij zijne
gedachtenis zegenen.
DE
Raffeisen werd den 30 maart 1818 te
Hamm-aan-de-Sieg, in Duitschlaud gebo
ren. Na zijn lager onderwijs, trad hij in
de voorbereidende school voor Avauta-
geuren bij de vesting-schutterij te Keulen.
Daar werden ongelukkiglijk zijne oogen
door eene kwaal aangetast, en Raiffeisen
werd verplicht den soldatendienst op te
ggen.
Dit gedwongen ontslag gaf hem de gele
genheid om bestuurzaken na te gaan, en
zoo werd Raiffeisen kreis-sekretaris te
Maijeu, en twee jaren nadien burgemees
ter van Weijerbusch.
Den oogst van 1847 mislukt zijnde, was
er te Weijerbusch'groot gebreken werd
er hongersnood geleden.
Maar Raiffeisen was een ware vader
voor zijne onderzaten.... De goede burge
meester stichtte aanstonds een verbruik
genootschap, om de ellende zijner onder
danen te verzachten, en hij trok er alzoo
velen uit den uitersten noou.
Het volgende jaar richtte Raiffeisen te
Flammersveld zijn eerste Darlehnskasscn
Vcrein iu, om de kleine landbouwers ter
hulp te komen. Die wijze man vond alzoo
de kunst alle benepene lieden te helpen,
zonder ze te moeten vernederen tot het
aanvoerden eener aalmoes.
....Van dan af besteedde hii al zijnen
tijden zijne behendigheid aan net invoe
ren van spaar- en leengilden.
In 1866 gaf Raiffeisen een werk uit,
waarin de grondbeginsels van landelijke
krediet-inrichtingen als Mittel zur
Abhilfe der Noth des landlichen Bevöl-
kerung n uiteen gedaan werden. Dit
schrift bracht veel bij tot het verspreiden
zijner genootschappelijke denkbeelden.
Veel moest Raiffeisen schrijven en zijne
zaken verdedigenwant anderen trouwens
hadden ook op hetzelfde tijdstip een
stelsel gevonden,en zij waren er in gelukt
het door hooge mannen te doen aaune
men. Het scheen dus in hun belang, het
stelsel van Raiffeisen ten ouder te bren
gen.
Maar zij hadden zonder de werkzaam
heid, de vastberadenheid en de wijsheid
an Raiffeisen gerekend.
In 1870,1874 en 1875 ontvingen Raif-
feisen's spaar- en leengelden van ambts
wege de volledigste goedkeuring, en zij
werden voorgesteld als het beste middel om
den woeker te bestrijden en de boeren in
hunnen geldnood te helpen.
In 1876 waren Raiffeisen's kassen in de
Rhijnprovincie zoo zeer vermenigvuldigd,
dat men goed vond het geldverkeer te
vergemakkelijken, met ze allen in een
middengenootschap te vereenmende
Landieirthsehaftliche Ccntralaarlehns-
kasse genaamd.
Raiffeisen stierf den 11 meert 1888 te
Neuwied-aan-den-Rhein, eenen zoon ach
terlatend die weerdig zijns vaders over
leveringen voortzet.
De Raiffeisensche leengenootschappen
hebben een dubbel doel de landelijke
-M-
6° Vervolg.
Het een ontstelden kreet liet zij hem los, en zonk op
eenen stoel neer als zonder kennis staarde zij voor
zich, eerst handenwringend, daarna dezelve in haren
schoot vouwend, terwijl hare borst onstuimig jaagde
en te vergeefs tranen zocht om haar verlichting aan te
brengen Het was dus waar 1 Zij was vaderloos zij
was een der ongelukkigste schepsels, die voor hare
eigene bloedverwanten een verwijt, voor alle anderen
een landpost, een voorwerp van minachting zijn;
evenals het aan den weg gestrooide zaad. hetwelk
onder de voeten van de wandelaars verstreden of ver
strooid wordtZij was gelijk aan de verkeerde uit
wassen van een regelmaligen stam, welke slechts met
onverschilligheid aangezien of met tegenzin geduld
worden.
Eensklaps was het doek der gelukkige begoocheling,
die haar tot nu toe zoo liefderijk had omgeven, ver
scheurd verblindend helder, met den gloed van eenen
brand, die de hut, welke zoolang haar t'huis was
geweest, in asch en puinhoopen veranderde, lag haar
heele afgelegde levensbaan voor haar bloot.
Menige zaak, die zij nooit goed begrepen en waar
door zjj zich beleedigd gevoeld had, zonder eigenlijk
te weten waarom, lag nu op eenmaal met eene ij
duidelijkheid voor haar... Menig woord, menige
gebeurtenis uit den tijd. toen zij op school ging, en
uit hare kinderspelen, die zij welwillend
van hare armoede had geschreven, was n
lijk opgehelderd alle draden die haar aan familie,
huis en gemeente bonden, werden, gelijk zoovele
levensaders afgesneden, en evenals het verledene, was
nu ook de schoone toekomst, waarvan zjj zoo dikwijls
gedroomd had, verwoestgelijk een bergdal, welks
weiden en hovingen plotseling door eene overstroo
ming. of dooreen bergschuiving vernietigd zijn.
Daarom was Lenz dus ook overmoedig jegens
geweest
II.
Ofschoon het herfstweer hardnekkig aanhield, be
antwoordde de avond niet aan de vooruitzichten van
den morgend.
Na het vertrek des konings, pakten dikke wolken
zich boven de bergen saSm, en de landltè wisten wat
het beteckcnde, als de NVachterkop, zoo heette een
der punten zijnen hoed opzette. De menigte
Kogelhoef verzameld, vloog uiteen, evenals de droppels
bevolking onder zedelijk en onder stoffe-
lijk opzicht te verbeteren. De zedelijke
verbetering is de hoofdzaak, n Het geld
immers, zegt Raiffeisen, is geen doel-
n wit, maar een middel om een verbeven
n doelwitte bereiken, n
Ja, christen geloof en christene naas
tenliefde moeten deze gilden bezielen.
Anderzins beantwoorden zij niet aan het
gedacht welk bun inrichter zich beeft
voorgesteld. Het was deze geest van chris
telijke werking, dien bij gansch zijn leven
betrachtte en nog in zijne laatste rede
voering verdedigde.
Ziedaar den insteller van de leenkas
sen, die u zoo zeer aanbevolen" worden
door eenen geleerden priester, de E. H.
Mellaerts, en die u verbetering moeten
aanbrengen.
Reeds bestaan er verscheidene zulke
lecugilden in ons land. De parochie Oost-
kerke, bij Brugge, stichtte de eerste zulke
kas in Vlaanderen, dank aau eene wel
sprekende voordracht van den heer Staats-
landbouwkundigc Bauwens, en aau de
bemoeiing van den ievcrigen pastor, de
E. H. Van den Driessche.
In Duitscbland bestaan er boven de
1700 zulke inrichtingen. Onnoembaar zijn
de voordeelen die zij aan de landbouwers
verschaft hebben.
De eerste Barlehnskas werd ingericht
in 1849, en tot nu toe is er nog nooit eene
gesprongen. Hunne volle werking hebben
zij in Duitschland behouden, zelfs gedu
rende bet netelig tijdstip van den oorlog
met Frankrijk.
(Silyesteb, uit de Gazette van Brugge
Ne pas attaquer la religion surtontBe
religie vooral niet aanvallen, ziedaar het
ordewoord dat door het Journal de Liegc
het orgaan van den ouden doctrinairen
vos Frère, aan de liberalen komt gegeven
te worden.
Dus de liberalen gaan dan weer eens
hunne godsdiensthatende tronie achter
hun oud en versleten masker van schijn
heiligheid verbergen in de hoop van de
kiezers te foppen of om den tuin te leiden.
Schrijft maar in uwe dagbladen, doet
maar over de daken uitbazuinen dat gij,
liberalen, de voorstaanders zijt van onzen
11. Godsdienst niemand ten ware hier en
daar er 'nen kneukel zal geloof aan hech
ten.
Uw nummer isgekcud zoowel op den
buiten dan in de steden.
Men weet en kent overal welken hard-
nekkigen en onverbiddelijkeu oorlog de
liberalen van allen deesem tegen, den R.
K. Godsdienst altijd hebben gevoerd en
blijven voeren, welken baat hen bezielt
tegen al wat van nabij en zelfs van verre
den R. K. Godsdienst raakt.
Achteruit dus, schijnheilige volksfop-
pers, want 't is boter aan de galg ge
kletst
•enen waterval. Allen liepen om ter hardste om
hunne woning te bereiken, of ten minste het grootste
gedeelte van den weg derwaarts af te leggen, voor het
iwe«r loshrak. Dit leste trok in eene geclgrauwe
massa steeds dichter saim en naderde meer en meer,
ok de Kogel in de wolken verdween, alsof hjj
nooit achter dc hoef had gestaan. Ook het rijtuig van
M: von Steinerling rommelde over den bergweg zoo
spoedig mogelijk, hoe weinig behagen de peerden ook
in zoo eene snelle beweging schenen te scheppen
Weldra was het op de hoefwedr zoo eenzaam cn stil
als op de gewone rustige dagen slechts hier en daar
was een enkel persoon bezig, om het spoor van het
feest te verwijderen, of voor den dreigenden storm te
hergen. De Kogelboer stond in de deur en zag met het
bedenkelijk gezicht, waarmeè de landman zulke ver
schijningen gewoonlijk aanziet, naar de snel trekkende
wolken en schudde het kale hoofd.
't Zal nog op een onwcêr uitloopen, zegde hij.
dat van den zomer is achtergebleven. Als het mets
doet dan donderen en bliksemen, kan het nog gaan,
doch regen of hagel kunnen wij niet wachten. Onder
aan de berghelling" en In het dal staat nog Teel koren
in de halmen.... Zorg dat gij binnenkomt! riep hij
vervolgens Nannie toe, die met den meisje bezig was,
het vee uit de wei naar den stal te drijven. Het kan
ieder oogenblik losbersten als de wind opsteekt,volgt
het onweêr terstond.Mcn zou deuken het is onmogelijk
dat zulk een schoone dag in een oogenblik zoo kan
veranderen
Onze niiasionnai'iasen in
den Coiled. Den 6 van de toeko
mende maand zullen te Antwerpen in
schepen aan boord van den stoomboot
Akassa, de paters Berton, Svnden en
Van Leuven, van de congregatie van
Scheut.
De Eerw. Pater Aertselaer, overste van
het noviciaat der Belgische missiën in
China en den Congo wordt verwacht tegen
het begin der maand october.
Eene maand later zullen naar Engelsch
Indien vertrekken de EE. PP. Jesuieten
Van Robaeys, Scharlaeken, Verschraegen
en drij broeders.
Chrintenezelfopoflering.
In sommige gewesten van het Hollaud-
sche Guyana heersebt nog voortdurend de
afgrijssclijke en ongeneesbare ziekte de
melaatsheid. Met de ondersteuning en
medehulp van het Gouvernement, zijn er
nu gasthuizen opgericht omdieellendigen
op te nemen en te verzorgen.
Mgr Wuifing, Bisschop der streek,bood
zich onlangs te Tilburg aan, in Noord-
Braband, in het klooster der Zusters
vau Liefde om 6 zusters te bekomen om
de raelaatschen op to passen.
Het waren zes slachtoffers welke bij
kwam zoeken, gereed om bun leven in
pand te stellen mot zich aan het verplegen
dier armzalige leproezen toe te wijden;
want de melaatsheid is eene zeer betrape-
lijke kwaal en tot hiertoe heeft de kunst
liet middel niet ontdekt om dezelve te ge
nezen.
De Bisschop vroeg er dus zes en weet
gij hoeveel er zich aanboden Negentig
Negentig dus die zich gereed gevoelden
om het sacrificie van hun leven te doen
en bet afschuwelijk lot der melaatschen
te deelen
Eer aan die edelmoedige zielen 1 Eer
aan de zusters vau Tilburg, maar eer ook
aan den katholieken Godsdienst,die alleen
in staat is om dergelijke zelfopoffering in
te boezemen.
Moest men aan onze zoogezegde philan-
tropen, ofte liberale liefdadigneidsvrien-
den dergelijken voorstel doen, zij zouden
van schrik achteruitdeinzen en misschien
sidderen alsof ze reeds van de melaats
heid aangedaan waren
De katholieke Godsdienst alleen is de
school der ware naastenliefde, daar, en
daar alleen, vormt men die heldinnen der
ware zelfopoffering, de nederige gasthuis
nonnen, welke onze geuzen droomen aan
bet ziekbed van den armen werkman weg
te jagen, om ze terug te roepen, als cho
lera of pokken de wereldlijke ziekendie-
ners doen vluchten 1
Ja. ja, antwoordde Nannie, die nog geen tijd had
gevonden, om zich van hare zondagsklederen te
ontdoen, bet gebeurt meermaals, dat heel andere zaken
in een oogenblik met geluk en ongeluk aan het
evenzoo.
Het zinnebeeld, dat hel meisje van de weerTeran-
dering maakte, beviel de boer.
Wat zijt gij toch slim zegde hij lachend, gij
zoudt voor predikant kunnen studeerenden moet, miust
genomen, met eenen onderwijzer trouwen. Maar wat
scheelt n 1 vervolgde hij, toen zij naderbij kwam. Gij
zijt doodsbleek Gij zijt toch niet bevreesd voor het
wefir t Of scheelt u iets anders
Dat kan wel zijn, antwoordde het meisje, terwijl
ijj in den stal verdween, 't gebeurt meer, dat men
goed gezond is ,en in een oogenblik zich gereed voelt
om te sterven.
Alles goed en wel, riep de boer, die ook ernstig
geworden was, terwijl hij zich het voorhoofd wreef,
het gaat mij vandaag evenzoo. Ik ben weer precies als
strak, hot is of ik dronken benmisschien heb ik van
daag t* veeigeéten.
Nu hij op het punt stond zijne woning in te treden,
kreeg hij Lenz in het oog, die bij de schuur stond om
deze te sluiten.
Laat alles staan, zooals het staat, zegde hij hem,
morgen is er nog een dag om op te ruimen.
Pas had hij deze woorden uitgesproken, of de
lang verwachte windvlaag kwam. De deuren sloegen
uit dc forsige handen van den jongeling cn vlogen
krakend toe, zoodat het huis op z|jn grondslagen
dreunde. Lenz had tijd genoeg om de deur ie sluiten
doch h|j had zich ccn oogenblik opgehouden, toen
ISannie met de beesten naderde. Ook bern ontging
het verwarde uiterlijke cn de blecke kleur van het
meisje niet, maar het was geen meelijden dat hij
gevoelde veeleer smaakte hij helscbe vreugde en
voldoeiiiug, omdat hij haar hare weerspannigheid zoo
gevoelig had doen betalen. Zij kon kwaad en zelfs ziek
worden binnen weinige dagen zou zij, naar hij dacht,
dat wel weer vergeten zijn, en als hij liaar maar een
goed woord gaf, zou het aangename en vriendelijk
leven hersteld worden, waaraan de huiskring reeds
zoovele jaren gewoon was.
De eenige vreemdeling, die de hoef nog niet had
verlaten, was Kasper, die in iederen hoek rondliep
om Naunie te zoeken, welke hem na het leste gesprek
ontsnapt was, en hij nu niet meer kou vinden.
Op hem had het gebeurde een sterken indruk
gemaakt en zelfs door Int roet heen, zag men dat
hij bleek was. De vroegere vroolijke en slimme uit
drukking van zijn gelaat scheen hem verlaten ta
hebben, Hoe pijnlijk lirm de belcediging, die zijne
lievelinge ondervonden bad, ook viel, was hel toch
bovenal gramschap, die hem voortdurend onverslaan
bare woorden deed mompelen en daarbij met de ban
den in dc lucht te molenwieken, alsof hij iemand voo
zich had, dien hij het wilde doen zien, dat de kracht
met de jaren nog niet geheel uit zijne armen was
gegain.
Wordt voortgezet).
