Donderdag 15 Februari 1896. 5 centiemen per nummer. 50ste Jaar. 5058.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
!- -S'
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Waartoe dienen priesters en
kloosterlingen.
I
TWEE LEVENS.
Roode Kapilalisten.
Mentana en Pius IX.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
Yoor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. i-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwitantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat, N. 31,
en in alle Postkantoren des Land.
-wV
s ir-.- «srf
Guique suum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00; Vonnissen op
3® bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Bureel®
van dit blad.
Aalst, den ISFeb. 1896. i
Stejt die vraag aan al dezen die dage
lijks met hunnen neus in de gcusche vuil-
hladjes zitten, en gij zult zoo seffens als
antwoord krijgen Dat volkskc is nie-
vers toe goed
't Is wel waar dat de kloosterzusters
dag en nacht de arme zieken bezorgen in
de gasthuizen; 't is wel waar dat de arme
zustertjes de schamele menscheu gaan
oprapen, zou ik zeggen, langs straat en
ze dienen gelijk koningen en koninginnen;
't is wel waar, dat zelfs de meeste schreeu
wers. als ze in nood zijn, den weg nog
vinden naar de deur dier verwenschte
papen; 't is wel waar dat tijdens typhus,
cholera en andere onhebbelijke kwalen,
de priester nevens den geneesheer altijd
gereed is om kosteloos dienst te doen bij
arm en rijk; 't is wel waar dat die batig-
zuchtige paters en nonnen, naar Afrika
gaan, in 't gloeinde land, of naar de
sneeuwgewesten der Eskimos dat zij daar
leven bij een walgelijk menschenras, bij
melaatschen, en wat weet ik al; dat zij
sterven, dertig jaar voor hunnen tijd,
afgebeuld door 't harde leven, of gedood
door hun aangenomen volk dat is al
waarmaar zoo de geuzenbladen eens
zeggen dat zijn al vodden, en de paters
en nonnen deugen niet, 't is dan al ge
leid, en dat is 't Evangelie.
En 't zou nogthans eens gebeuren dat
geuzen uit verstrooidheid voorzeker
anders spreken of anders handelen, en
't gebeurt waarachtig te zelden, opdat wij
ze bij hun woord niet zouden nemen, en
ze pakken met hunne handen in 't nest.
Le Petit Bleu spreekt van den E P.
'Van Hencxthoven, een Vlaamsche Jesuit,
en zendeling in Congolaud
"VVeg sedert 1893, schrijft het blad,
heeft hij, in twee jaar tijds, twee school
koloniën gesticht.
Een daarvan heeft reeds meer dan 300
negerkinders, die, onder andere, hand
werk leereu, en die na eenige jaren
de beste werklieden der Congoleesche
standplaatsen zullen zijn.
De negers en vragen niets beters dan
temogen timmeren en metsen, hovenie
ren, steeubakken, en Pater Van Hencxt
hoven is er zoo ieverig mede bezig, dat
hij hardop den naam verdiend van baan
breker der beschaving.
't Is al krachtdadigheid, edelmoedig
heid, overtuiging dat er in zit.
Dat zegt Lc Petit Bleu. En wat doet
iLarocho, de nieuwe résident-generaal
van Madagascar
't Is gekend dat de kloosterlingen in
Frankrijk door de geuzen, nog meer dan
elders, aanzien worden als 't afvaagsel
van de wereld.
Welnu die Larocke schrijft naar den
abt van een Trappistenklooster uit Alge-
rie, met verzoek eenige broeders te zen
den naar Madagascar, de nieuwe Fran-
sche colonie, om tc helpen aldaar de be
schaving verspreiden en de bevolking
vredelievend te maken
a Zoodus de priesters en kloosterlingen
9 nog ievers toe goed zijn, volgens de ge
tuigenissen zelfs van hunne vuige laste
raars
Ja, en 't was al wat wij eens wilden ter
weet brengen.
28* VEBVOLG.
Als verpleegster Een nieuwe rol voor u
- spotte Iwan. Onder dien laatsten gccselstsg hief zij
het hoofd op en zag hem hooghartig aan, terwijl zij
trotsch ten antwoord gaf
Misschien maar gij zijt de eenige, die het recht
wist my van dien wenseh een verwijt te naken, en
Rij zult (hans aanhooren wat mij tot dat verlangen
dreef. Het zullen mijne laatste woorden zijn, want
daarna is ook de jongste schakel tusschen ons ver
broken. Ik had, in weerwil van tijd, van scheiding en
zelfs van.hoon den man blijven' liefhebben die alleen
mija hart bezeten heeft, en toen ik zyn terugkeer
vernam en wist dat bij niet tot mij kon komen, ging
ik tot hem, met het voornemen hem te zeggen gij
hebt aan my getwijfeld, uwe eigene liefde is dood,
maar de mijne is groot genoeg voor ons beiden, laai
mij voortaan aan uw zijde in uw ballingschap doe
uw lang geleden gegeven woord gestand en maak mij
tot uwe vrouw. Dat was de zwakheid, die mij to! u
dreefvaarwel thans, Iwan Karoskine, na deze
woorden acht zelfs ik dat er niets meer tusschen ons
kan worden gesproken.
En zonder hem zelfs ook maar de hand toe tc ste
ken, verwijderde zy zich.
De gentsche socialisten zijn voor de
som van 75,000 fr. eigenaars geworden
van het lokaal van de Koninklijke Koor
maatschappij. u Dat is, zegt de Bien
Public van Gent, naar wij meenen, het
vierde of vijfde gebouw, dat de socialis
ten in onze stad koopen of oprichten.
Hoe komen de socialisten, die over
weinige jaren niets bezaten, aan het geld
voor zulke gebouwen en inrichtingen
noodig
Zeker niet uit de beurs vau hunne lei
ders (ik zou haast schrijven lijders) of
aanvoerders. Zij hebben het van de winst
op hunne broodbakkerij en andere win
kels en magazijnen.
Opperbest. Maar nu komt bij ons de
vraag op, of de socialisten daarmede niet
geheel en al in strijd zijn met hunne
leer en hunne beginselen. Zij varen tegen
het kapitaal uit, omdat zij dit beschou
wen als verkregen uit de winst op den
arbeid behaald, en volgens hunne leering
is de arbeid de eenige bron van rijkdom,
en derhalve moet ook alle winst op den
arbeid aan de arbeiders selven komen.
Deze leer vormt den grondslag van het
socialismus tegen die leer handelen, is
het socialismus afbreken en veroordeelen.
Wordt er derhalve op den arbeid der
werkers in de bakkerijen en in de andere
inrichtingen der socialisten winst be
haald, dan moet die winst aan de arbei
ders worden teruggegeven geschiedt dit
niet, dan zijn de werklieden der gentsche
socialisten even goed loonslaven als die
welke in de nijverheid van bijzondere
persouncn arbeiden.
Dat nu dc roode mannen van Gent
kostbare gebouwen kunnen koopen, is
een bewijs dat zij niet de winst hunner
nij/orheid uitbetalenmaar Icapitalen
vormen.
Zij staan dus geheel gelijk met andere
kapitalisten, die zij noemen uitzuigers,
uitbuiters, enz., enz.
Maar lig was haar voor ca versperde de deur, wier
knop hij met krampachtige vingers vaster toeklcmde
Alma, stotterde hij, by den hemel die u hoort
waren deze woorden enrst
Zij boog sprakeloos het hoofd.
Maar ik ben door de gcnceshecren opgegeven.
De vrees dat het zoo zjjn mocht, deed mij des
te duidelijker inzien, hoe lief gij mij waart.
Ik ben arm.
Gij bezit Slerna en het geld uwer ouders.
Eindelijk, eindelijk was hij overwonnen, was zgn
twijfel gedood, zijn tooru verdwenen. Zij, door de
wereld van ziellooze behaagzucht beschuldigd, bad
zooveel macht tot liefhebben iu zicb, dat zjj zich van
alle fierheid ontdeed om een balling, een arme, een
stervende haar leven aan te bieden, en met een lui -
den kreet zonk hg aan hare voeten neer en kuste
den zoom van haar kleed.
Neen, sta op, Iwan, zegde zij haastig, g(j hebt
mij voor niets te (tanken. Ik zoebt alleen mijn geluk
laat mij thans verder gaan.
Ga, ik zal u vrijlaten, zoo in dit uur, waarin ik
zoo zwaar tegen u misdeed, het oude gevoel uit uw
hart verdween maarzoo niet... hoor dan ook mijne
bekentenis. Toen ik u sprak over onze doode liefde,
doelde ik alleen op de uwe, die ik meende, dat ge
storven was. Ik... ik bleef u beminnen, al waande
ik ook bij oogenblikkcn u te haten, mijn leven was als
tot een gesmeed met bet uwe. O heb medelijden en
verlaat mij niet wéér.
Alma wankelde, doch van geluk, en zij boog zicb
tot hem over en liet het hoofd op zijne lokken
Klinkender bewijzen tegen de leering
van het socialismus kan rncu uiet vinden,
dan in de handelwijze der gentsche volks
opruiers.
Zag het volk wat klaarder, las het ook
nog iets anders dan de roode bladqn,
voorzeker zoude het in zich zelve keeren,
nadenken, en het nadenken zou al spoe
dig aan het volk de dwaasheid en on
houdbaarheid hunner leerstelsels aantoo-
nen, dat zelfde volk zou dan overtuigd
zijn dat de socialisten niets auders doen
dan poeier in de oogen van de werklie
den werpen
Dat God het betere.
verder. Zij klauteren tegen de muren op,
maken bres op bres, ja»en de Garibal
disten voor zich uit, en slaan er met de
kolven hunner geweren dapper op los,
terwijl de Zwitsersche scherpschutters en
het Romeinsche legioen zich op een 7000
man sterk detachement des vijauds wer
pen, 't welk achter houtgewas en rotsen
verscholen lag. Hevig was ook hier de
strijd driemaal moest de kolonol Ga
stel la een ander paard bestijgen, daar
telkens het ros onder hem werd doodge
schoten eindelijk doorboort een kogel
zijn been. Een aantal zijner manschappon
sneuvelden, 46 werden doodelijk ge-
l kwetst. Tot nog toe waren de Franschen
toeschouwers van het bloedig drama ge-
H bleven zij bewonderden de dapperen en
3 brandden van ongeduld om ook in den
songeduld om ook inden
Het was op een Zondag morgen, om j. roem van den dag te deelen. Eindelijk,
drie uur dat de Pauselijke troepen S na drie uren te hebben gestreden, laat
door de Porta Pia dc Eeuwige Stad ver- kolonel d'Argy om versterking verzoeken;
lieten, ter verdediging van de wereldlijke een donderend hoera der Franschen
monl.t T-nv, TX... TV 1,»«- T/..C
macht van Pius IX z. g. en van het Erf
goed van den H. Petrus. Het korps Zoua-
ven, dat om de eer verzocht had, don
aanval te doen, opende den trein.
Tegen den middag werd bij een kapel
rust gehouden, en droeg pater Ligier het.
H. Misoffer op. Daarna rukte men verder
en kwam omstreeks een uur bij Mentana
aan.
Nauwelijks hadden de voorposten van
Garibaldi de voorhoede der pauselijken
ontwaard of plotseling waron de hoogten
met geheele scharen van roodhemden
bedekt, en werden de Pauselijken door
eeu levendig, goed onderhouden geweer
vuur begroet. Het voorwaarts, mijne
kinderen van den kolonel liet zich
hooren, voorwaarts, met de bajonetten
den weg gebaand Frankrijks leger zist
u, voorwaarts 1 Eu onder het oorver-
doovend leYe Pius IX, stormde het
vooruit. In weerwil der moeilijkheden
van het terrein en over het lijk van den
dapperen officier De Beaux waron de
eerste stellingen van den vijand reeds
bemachtigd, toen de Zouaven zich eens
klaps voor een door do natuur zelve ver
sterkte, bijna onneembare positie bevon
den. Het was do wijnberg Santucci, die
op eene steile, ommuurde hoogte ligt, en
door een villa beheerscht wordt, met
dikke, door torens geflankeerde muren.
Op een dezer bevond zich Garibaldi,
met zijn zonen en generaals bij hem. Een
oogenblik schenen de Zouaven voor de
overmacht te moeten bukken. Daar
zwaait luitenant-kolonel do Charetto de
roode muts van ecu officier der Garibal-
disten, dien hij zoo even gedood heeft,
en snelt naar de eerste gelederen onder
den uitroep Voorwaarts, Zouaven, of
ik wil alleen sterven De Quatrebar-
bes, een jong Zouaaf, snelt de anderen
vooruit, doch een kogel werpt hem ter
aarde. Leve Pius IX I roept hij uit,
het is niets, laat mij maar liggen 1 voor
waarts en wederom ijlen de dapperen
rusten; zondereen welsprekender akkoord te vinden.
Ih liet volgende oogenblik hield hij baar aan zijn
hart geklemd.
Hebt gij wel bedacht wat gij doen gaat fluisterde
hij teeder. Gij, nog jong, nog onbeschrijfelijk schoon,
gij zulL u moeten begraven, ver van uwe vrienden,
ver van al waar gij aan hecht, in de stilte eener zie
kenkamer.
Zult gij niet bij mg zijn O I Iwan, doe niet,
alsof ik te beklagen ware. Daareven missehien, maar
nu is alles goed, onuitsprekelijk goed.
Maar ons huwelijk, hoe zal dat onmogelijk zgn
Ik vrees, dat ik daartoe nog naar Polen terug
zal moeten keeren, om er alles le regelen, ook wat
onze bezittingen aangaat. Daarbij wil ik persoonlijk
de tijdingen aan uwe zusters overbrengen en hen de
brieven overhandigen, die gij mg zeker voor haar meó
te geven zult hebben, maar wees gerust, ik zal geen
uur langer wegblijven dan dringend noodzakelijk is,
en daar kom is voor altijd weer.
Hebt gij reeds bedacht, waar gij gedurende uwe
bruidsdagen blijven zult, liefste vroeg de jonge man
bezorgd. Gy zoudt u zoo eenzaam gevoelen in deze
groote stad en alleen in een vreemd hotel.
Gij zult toch zeker Paul Nesdoriï tot uw getuige
kiezen welnu dan zal ik vragen zoolang b|j zijne
vrouw tc mogen blijven. Zij zullen dit niet weigereu.
Er is niets, of gij weet er raad op. Welnu dan,
ik zal in alles uwen wil opvolgen, u blindelings ge
hoorzamen alleen maar blijf niet lang weg.
O Daarvoor bestaat geenc vrees. Maar nu,
Iwan, moet g|j ook bedenken, boe kortaf gij deu man
het antwoord de chassepots werpen on
telbare kogels iu de verwarde gelederen
der Garibaldisten, die hun heil in een
overhaasten terugtocht op Montc-Rotondo
zoeken.
Op dit oogenblik rukt een tweede ba
taljon Zouaven onder De Fronssures aan
ook zij wenschen aan den strijd deel te
nemen, en komen juist op tijd om de ver
sterking, die uit Monte-Rotondo aan Ga
ribaldi gezonden werd, d«n pas af te
snijden.
De macht maakt een einde aan den
strijd. Den 4" November, des morgens
om vier uren, wilden de generaals Kauzler
en de Polhcs juist het bevel geven om
den stryd to hervatten, toen eeu parle
mentair zich vertoonde. De belegerden
in Mentana en Monte-Rotondo verzochten
een eervolle capitulatie, nl. vrijen aftocht
mot pak en zak. Op genade en onge
nade, en wel binnen een uur, luidde
het antwoord van generaal Do Polhcs, en
zonder andere voorwaarden te bediugen,
gaven dc Garibaldisten zich over. Zij za
gen, dat zij overwonnen en verraden wa
ren verraden door Garibaldi, den
held zijner eeuw, die zoo menigmaal op
snorkenden toon gezegd had Rome of
den dood maar nooit, waar ernstig
werd gevochten, in de eerste gelederen
was gezien. De held, die zijn heil in de
vlucht had gezocht, werd ettelijke dagen
door de Italiaanscho regeering gevangen
gehouden, de vrijkorpsen, die daags te
voren aan niets minder dan aan eene
nederlaag dachten, werden ontwapend
de afdeelingen van het Italiaansche leger,
die eenige punten van het pauselijk gebied
bezet hadden, trokken terug, en de pro
vinciën der Kerkelijke Staten, die den H.
Stoel nog overgebleven waren, werden
door de vijanden der Kerk ontruimd.
De Garibaldisten telden ruim 600 ge
sneuvelden en eeu evenredig getal ge
kwetsten, terwijl 1600 krijgsgevangen
waren gemaakt. Van de pauselijke troe-
hebt weggezonden, aan wien wij al dit geluk ver
schuldigd zijn Het wordt tijd hem terug te roepen,
niet waar
Ja, ik had dit in de overmaat mijner vreugde
vergaten doch wij zullen beter doen, dan hem
terug te roepeu, laat ons tot bcm gaan.
Weet gij dan waar hij is
Waarschijnlijk in de kamer, die bij ook tijdens
zyne afwezigheid aanhield. Kom slechts me£.
Op dal oogenblik overviel hem een nieuwe hoestbui
en moest h|j zich aan den deurpost vastklemmen.
Alma rilde zy had den dood vergeten, die haar zoo
duur verworven geluk bedreigde. Zou heel bare
liefde dan niet bij machte wezen, dien vijand van
het dierbare hoofd af te woren
Zachtkcns omstrengelde zij Iwan's hals met de
armen fluisterend
Ik zal u genezen ik wil u behouden heel uiijn
leven lang.
Hg glimlachte baar droevig toe.
Wensch dat niet, gaf hij ten antwoord, want
dan zou dat bestaan al heel kort moeten z|jn. Maar
treur niet over mijn lot, Alma, hel is zonniger dan
wat van welken sterveling dan ook en hoe spoedig ik
ook moge sterven, ik zal altijd nog oneindig gelukkig
zijn geweest.
Een oogwenk later klopten zij aan NesdorlTs kamer
Toen zijne stem bcm uiluoodigdc binnen te treden
en zij de deur openden, trof hun «en schouwspel,
dut hun dc tranen in de oogen deed opwellen.
De balling was aan eene tafel gezeten, waarop
pen waren 30 man gesneuveld en 103
gekwetst, waarvan de meesten Nederlan
ders en Belgen. De zouaven alleen telden
24 gesneuvelden en 87 gewonden de
Franschen 2 dooden en 37 gekwetsten.
Deu 6 November trokken de overwin
naars do Eeuwige Stad binnen, verwel
komd door het onbeschrijflijk vreugdege
juich der bevolking. De Paus, de kardi
nalen, de Romeinsche adel, de Senaat der
stad, de burgerij, allen wedijverden om
do dapperen te huldigen, en met hen
jubelde dc geheele katholieke Christen
heid.
Te midden der algemeene vreugde
vergat men echter ook hen niet, die den
roemrijken dood voor Christus' Kerk
waren gestorven. Rome gaf het voorbeeld,
en in bijna alle steden der wereld wer
den zielmissen voor de gesneuvelde hel
den opgedragen. Ter herinnering aan
den roemrijken veldtocht liet Pius in den
vorm van een achthoekig kruis een zilve
ren gedenkteeken slaan en aan allen
uitreiken, die bij Mentana hadden ge
streden. Het behoeft hier wel niet vermeld
te worden, dat ook de gekwetsten, zoo
vriend als vijand, niet vergeten werden
allen ondervonden de liefderijke zorgen
van den H. Vader. Z. H. bracht hun een
bezoek, en toen hij te midden der 200
Garibaldisten verscheen, die in den En
gelenburcht waren opgesloten, heerschte
er een diepe stilte Ziehier hem, dien
uw geneïaal den bloedzuiger van Italië
noemt, n zoo sprak hij ze aan. Gij hebt
de wapenen tegen mij opgenomen, en
wien ziet gij hier Een oud man. Hy
sprak vervolgens onkelen toe, beloofde
hun ondersteuning en hunne vrijheid, er
bijvoegende vooral bid ik u, dat gij
als katholieken mijnor iu uwe gebeden
indachtig zijt. Gij weet hot, mijne lieve
vrienden, het is de Paus, die er u om
verzoekt.
Aan deze vaderlijke liefde konden deze
versteende harten geen weerstand bie
den met tranen in de oogen omringden
zij den H. Vader om zijne voeten of zijn
kleed te kussen.
Was dit een trek der echt christelijke
naastenliefde van Pius IX, de volgende is
niet minder onze bewondering waardig.
Z. H. had in deze gewichtige dagen eens
zijne dienaren om zich verzameld, ten
einde hun eenige vaderlijke vermaningen
te geven. Toen hij hen liet weggaan, bleef
er één terug, wierp zich op de knieën
voor hem en bekende onder oen stroom
van tranen, dat een Garibaldist hem had
omgekocht om Z. H. te vermoorden. Bij
deze bekentenis boodt hij Z. H. een dolk
en eeu goed gevulde beurs aan. De H.
Vader stond eenige oogcnblikken iu diepe
ontroering voor den berouwvollen zon
daar, wierp zich toen voor een kruis
beeld op de knieën, stond weder op en
zeide tot den jongen man Welaan, ik
behoud beide, opdat de verleiding u in
een zwak oogenblik niet ovérweldige. -
tal van voorwerpen lagen verspreid, en, beschenen
door het lamplicht, stond eene schoone vrouw aan
zyne zijde, den arm om zijnen hals geslagen, in uit
dagende houding, als verwachtte zij d« speurhonden
der policie en wilde zjj hen tarten den dierbaren
herwonnen schat aan hare omhelzing te ontrukken.
Hij bun binnentreden liet zy den arm zinken en
stamelde enkel Goddank
Ja, Goddank cn vrees niets, wij kwamen
alleen om uw geluk te deelen, zegde Karoskine. W(j
hopen van ganscber harte, Mevrouw, dat wjj van nu
af aan altijd trouwe vrienden zullen zgn. eu gij Paul,
ik duif u zelf mijne vergiffenis niet af te vragen
heel het schandelijke van mijne handelwijze staat mij
te zeer voor den geest, maar hier is iemand, die onze
handen weer in elkander wil leggen. Zult gij mijne
bruid weigeren onze verzoening te bewerken
Uw bruid riep de jonge man getroffen uit.
Had ik gelijk of niet, haar van ganscber ziel te be
wonderen en in haar te geleoven
Stildat alles is slechts een booze droom ge
weest en het ontwaken was er slechts des tc zoeter
om, sprak Alma zachtkcns en op mevrouw NesdorlT
toetredende, greep zij hare beide handen en mom
pelde
Wat moet gij gelukkig zjjn, na zooveel leed en
angsten.
Dc jonge vrouw was terstond voor haar gcwonnenl
Zy vertelde haar nu van hare bezorgdheid voor Paul'a
behouden overtocht en hoe goed alles was gegaan,
hoe spoedig zij elkander hadden wedergevonden.
Wordt vo*ri4/eeet\