m
f
Donderdag I December 1898. 5 centiemen per nummer 34ste Jaar 3318
Landbouw.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
=3/ j
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Wie inschrijft voor 1899
zal Den Denderbode
van heden af tot Nieuw
jaar gratis ontvangen.
Een volksvriend
van den echten stempel.
VERLOREN EER
SPANJE.
DE DEND
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frank; met de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwilantiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat. N. 31,
en in alle Postkantoren des band.
r- - -
Culque auiim.
Per drukregel. Gewone 15 centiemen Reklaraen fr. 1,00 Vonnisse p
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
aijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten Buret Ie
van dit blad
Aalst, 30 November 1898.
De fransche academie is onlangs, vol
gens jaarlijksche gewoonte, in plechtige
sitting overgegaan tot het uitreiken der
belooningen voor daden van deugd en
moed, en heeft den grootsten prijs (prys-
Montyon) toegewezen aan een eenvoudi-
;en kloosterling, Pater Jozef genaamd,
lie met daad, en niet met ijdele woorden,
gslijk onze praters van socialisten doen,
xijne liefde »oor het volk bewezen heeft
i nog bewijst.
Wij ontleenen aan het verslag, door
het academielid, M. Loti, voorgedragen,
de volgende eervolle feiten
De liefdadigheid zoo schryft hij
is en blijft het durend kenmerk der
volgelingen van Christus. Zy wordt op
prachtige en afdoende wijze verheer-
lijkt in een boek,* dat, allo eeuwen door,
als do echte uitdrukking der ware
menscblievendheid zal blijven bestaan,
namelijk het Evangelie.
- Op den eersten rang uwer uitver-
koornen, mijuheeren, zoo gaat hij
voort tref ik weder, evenals op vorige
jaren, een dier discipelen van Christus
aan, een priester ditmaal van de om
streken van Belfort, een Barnabiet,
Pater Jozef, wien gij terecht de grootste
belponing toekent. In 1870, bij den
aanvang van den oorlog tegen Pruisen,
vroeg Pater Jozef, die zich reeds alsdan
door zijne uitmuntende liefdadigheid in
eene kleine parochie van Geneve, on
derscheiden had, de toelating om dienst
te mogen nemen, als veldpater, in het
Fransche leger, en by begaf zich naar
de voorposten in den Elzas. Bij het
beleg van Straatsburg, bracht hij zyne
- dagen en Dachten te midden der solda-
ten door, en, onverschrokken voor het
gevaar, immer vroom en heldhaftig,
verwierf hij het kruis van het eerele-
gioen, dat hem door het Staatsbestuur
overhandigd werd. Na de overgave der
stad, vonden hem de Pruisen in de
ambulanciën en hielden hem aan. Hun
bevelhebber schonk hem de vrijheid,
welke by echter weigerde te aanveerden
een verbaal naar het hoogduitscb.
31* VERVOLG.
Het meeste zal wel voor hen blijven
liggen doch een gedeelte kan geen langer
uitstel lijden.
Hij ging heen Dora hoorde hem in den
molen werken, later zag zij hem in de schaar
gaan. Zyn schuw en vreesachtig voortslui-
pen, als wilde hij niet gezien worden, trok
daarbij hare aandacht.
De avond begon reeds te vallen, toen hij
het peerd uit den stal haalde zij Btond in de
deur terwijl hij het besteeg.
Hy wenkte haar met de hand een afscheids
groet toe. Een zonderlinge blik, die haar
verontrustte en bevreemdde, trof haar uit
zijne oogen zij kon zich niet onthouden van
te denken, dat het de blik van een slecht,
met schold beladen geweten was.
X.
Dora was in huis teruggekeerd zy moest
over de meêdeelingen haars man nadenken.
Zy kwam meer en meer tot de overtuiging,
om zich vau zijne geliefde medemak-
- kers, die krijgsgevangen genomen wa
reu, niet te moeten scheiden. Door onze
vijanden, die over zulke zelfverlooche-
- niDg verwonderd waren, en dezelve niet
konden beseffen, van bespiederij ver-
dacht, werd hij naar Rastadt overge-
bracht, van nabij bewaakten mishau-
r> deld, totdat eindelijk de Aartsbisschop
van Freiburg, in hem eeuen waren
apostel ontwarende, hem onder zijne
bescherming nam.
Verlangt gij den dood te trotseo-
ren zoo schreef hem de Bisschop
- op zekeren dag ga I De typhus woedt
te Ulm 2000 uwer landgenooton zijn
door de ziekte aangetast, en zij behoo-
ven troost en bulp 1. Eenige uren
later, was hij te Ulm. Daar verbleef hij
negeu maanden lang, dag en nacht,
zonder rust en zonder verpoozen, aan
het ziekebed der lijders gekluisterd.
Ondertusschen schreef hij aan zijne
vrienden van Frankrijk om geld, warme
kleedingstukken en allerhanden onder
stand voor zijne ongelukkige broeders,
die aan den dood mochten ontsnappen,
meer door koudo en ellende nu geteis
terd wareu. Zijn oproep werd beant
woord. Dank aan de vrijgevigheid zijner
vrienden, vermocht hij, tijdens dien
aseligen winter, meer dan 300,000 fr.
uit te ueelen. Alsdan stonden onze vijan-
- den, die hem aan het werk zagou, vol
bewondering voor dien held der chris-
lelijke liefdadigheid, enzij boden hem
het Eerekrais van den Zwarten Arend
aan. Doch nogmaals bedankte Pater
- Jozef voor de eer en bad enkel om eon
verhoor bij de keizerin Augusta, hare
Majesteit smeekende hem als eenige
-gunst te willen vorloeneu, dat de hor-
- stelde zieken naar hun vaderland zou-
den terug gezonden worden, wat tot
dan toe hardnekkig was geweigerd. De
keizerin voldeed bereidwillig aan zijn
- verzoek, en aan verscheidene houderde
Fransche soldaten werd het, door zijn
- toedoen, vergund de gevangenis te ver-
laten en naar bun geboorteland te mo-
gen wederkeereu.
- Bij het eindigen van den oorlog, be-
trok Pater Jozef opnieuw zijne parochie
to Geneve, waar hij zich ganscb aan
het verzorgen toewijdde van tallooze
- arme weezenkindereu, die hij rond zich
had geschaard en in zijne pastorij ge-
huisvest. Dat duurde zoo onafgebroken
tot op den dag dat hij, in gezelschap
zijnen Bisschop, Mgr Mermillod, door
■do ongodsdienstige onverdraagzaamheid
der Zwitsersche liberalen, verjaagd
- werd.
- Hard, voorwaar, viel het hem, zich
- van zijne aangenomen kinderen to moe-
ten scheiden doch, in die droevige
omstaudigheden, ontviel hem de moed
niet. Hoo dwaas het ook mocht voorko-
men, bedacht hij een heldhaftig plan,
wat hij ten uitvoer bracht met het
gering overschot zijner geldmiddelen
- ongeveer 30,000 fr. kocht hij op
- Franschen bodem, Dhby de grens, eene
- pachtstode, waar hy zijne boscherme-
- lingeu, thans ten gctalle van 150, groo-
- tendeels kloiue,ongelukkige veriatenen,
verzamelde en voor wier stoffelijk wel-
- zijn on zedelijke beropbeuring hij on-
verpoosd bidt, arbeidt, predikt, aal-
- moezen inoogst, kortom, zich geheel cu
gansch teu offer brengt.
Zoo luidt het verhaal van M. Loti, over
Pater Jozef. En zooals deze, zijn er (lui
zende beoefenaars dor Evaugelische liof-
dadigheid, die zich, alle stonden van hun
leven, voor hunne medomenschen slacht
offeren, en dan uog op den hoop toe. in
stede van beloouing, door de socialisti
sche en liberale vrijbuiters en vrijlevers,
op de scbandigste wijze miskend, bespot,
gehoond en als vijanden van bet volk
uitgescholden worden 1
Nu, ons dunkt dat die Pater Jozef en
zijne talrijke medewerkers wel kunnen
opwegen tegen onze gewaande volksvrien
den, die, tot nu toe, schoon er millioen-
fijken onder hen zijn, nog geeue roode
duit aan de arme dutson hebben gegeven,
maar, wel integendeel. Op de kap van
het misleid volk paleizen aaakoopen en
plezierreisjes doen I
Hoelang nog zullen do sukkelaars zich
door die hatelijke kluchtspelers laten
foppen
dat haar vermoeden gegrond was het terug-
stootende, barsehe voorkomen van den knecht
versterkte dien argwaan niet weinig.
Zij herinnerde zich dat de schaapherder
haar eens vroeger gezegd had, dat do roode
Hans in het bezit was van een geheim, het
welk, naar hij meende, op den toenmaligen
brand betrekking bad zij wilde met hem
spreken, misschien wi6t hij een middel uit te
denken, om den misdadiger te ontmaskeren.
Een gelukkig toeval wilde dat de herder
zijne kudde voorbij den molen dreefDora
hoorde het blaten der sohapen, zij ijlde naar
buiten en noodigde den oude nit bij haar
binnen te komen. Daar de herder echter zijne
kudde niet wilde verlatenzag Dora zich ge
noodzaakt buiten met hem te spreken. Zy
berichtte hem allee wat Hagen haar meege
deeld had en vraagde hem, of hy geloofde,
dot dit het geheim was, hetwelk de roode
Hans zoo streng bewaarde.
De herder schadde twijfelachtig bet hoofd.
Wel gaf hij toe, dat de verdenking gegrond
kon zijn, maar hij was van oordeel, dat de
knecht, in dit geval, nit vrees voor de altijd
mogelijke ontdekking, reeds lang naar een
anderen dienst zon omgezien hebben. Hij
was het met do jonge vrouw eens, dat men
alles in het werk moest stellen om zich zeker
heid te verschaffen, waarschuwde-baar echter
voor alle onberaden stappen, en raadde haar
Melkerij school voor
mansPersonen, te Bors-
-- beke. Deze school, ge
plaatst onder toezicht van
- dan Staat en de Provincie,
UV^ff k eene ^er 0U('stö en host
ingerichte des lands. Ieder
leergang duurt er 4 maan
den en omvat melkerij, kaasfabricatio,
werktuigkunde, boekhouden, dieren-
kweek, veevoedering, enz. De leerlingen
hebben dagclijksche oefeningen in alles
wat de prachtische workzaamheden der
melknyverheid betreft.
Voor alle inlichtingen wende men zich
tot den bestuurder der school M. A.
Peiffer, landbouwkundige te Dendermon-
de of tot den secretaris der landbouwco-
mico te Herzele.
De grenzen opnieuw gesloten.
Bij maatregel van gezondheidspolicie, is
door ministerieel besluit van 26 novem
ber 1898, afwijkeudo van de bepalingen
van het besluit van 4 October laatstleden,
verboden, tot nadere schikking en te rekc-
aan den knecht noch door een woord, noch
door een gebaar te laten blijken, dat men
achterdocht tegen hem koesterde.
Hij bracht haar onder het oog, dat men
van de wraakzucht van zulk een mensch het
ergste moest vreozen, en derhalve verstandig
deed deze wraakzucht niet op te wekken. Zoo
de mulder den knecht ontslagen had, dan zou
hij daarvoor wel goede gronden gehad heb
ben, zegde hij, en het was niet raadzaam
hem langer in huis te honden toegevend
heid was tegenover znlke lieden eene dwaze
zwakheid, waarover men later altijd berouw
had.
Dora moest hem in alle opzichten gelyk
geven, maar zijn raad en zijne waarschuwin
gen stelden haar geenszins gerust. Zij kon de
inwendige onrust niet meester worden zy
geloofde zich nog dien dag zekerheid te moe
ten verschaffen om den veroordeelde de vrij
heid te kannen doen hergeven.
Zij dacht aan hem het geloof aan zyne
onschuld, dat haar nooit verlaten had, rees
als een glinsterende ster aan haren dicht be
wolkten horizon op, en al haar denken en
streven was er slechts op gericht hem de
vrijheid en de eer terug te geven.
Al kon zij thans niet meer voor hem dat
zijn, wat zij zoo goerne voor hem geweest
ware, al kon zij hem ook niet vergezellen op
zyn eenzaam en vreugdeloozen pelgrimstocht
nen met 1 december aanstaande, de
invoer van melkkoeien, herkomstig uit
Holland, langs de tolkantoren Esschen
(statie) ou Esschen (dorp). Moniteur.
Eenige prijzen van Belgische
hengsten. Baron de Steenhault heeft
een hengst van 3 jaren verkocht aan
een Üuitsch koopman voor 4600 fr.
Bric, broc, de zesjarige hengst van M.
Defalque, die tijdens do laatste keuring
yan Genappo den eersten prijs behaalde
is verkocht aan een consortium van Luik-
sche kweekers voor 20,000 fr. indien het
peerd eene bewaarpremie van 5,000 fr.
wint.
Jovial II, 2 ljt jaren,van M. Deleener,
te Houdzocht, is aangeworven door MM.
Van den Heuvel, van Eppegem, voor
5300 fr. De hengst (8 jaarj van M. Bódo-
ret, to Houttaiu-le Gal, is verkocht aan
consortium Limburgsche kweekers voor
7000 fr.
Voor Hollansch-Limburg is door MM.
Vygen en PuDt een Belgischen hengst ge
kocht. Deze heeren hebben last drie
hengsten te koopen met het doel, dezelfde
aan de fokkers van Hollandsch-Limburg
ouder zekere bindende voorwaarden pu
bliek te verkoopeu.
Rupsenplaag. Een tuinbezitter
had de opmerking gemaakt, dat zijne
planten in de nabijheid van een knlkhoop
niet (loor rupsen lastig govallen werden,
terwijl elders alles kaal gevreten werd.
Deze omstandigheid deed hom de proef
nemen met kalk tot rupsen verdelging en
wel met gunstig gevolg na drie dagen
was geeu rups meer te vinden. Daar nu
de kalk hot gewas niet benadeelt, ja, in
vele gevallen als een uitstekend amende
ment van den bodem te beschouwen is, is
dit middel de proef zeker wel waard.
Een audor middel is iu Frankrijk be-
proofd en doeltreffend bevonden het
bestaat in de besprooiing met eene oplos
sing van 3 DG. kopervitriool, 3 DG. ge-
bluscbte kalk eu */t DG. melasse in 2
liters water. De besproeiing moet plaats
hebben als de rupsenplaag begint.
Eene bewering, welk*» men sinds «enigen
tijd herhaaldelijk in do antiklerikale bla
den tegenkomt, is deze, dat de klooster
lingen den oudergang vau Spanje bewerkt
hebben. Historische feiten, om die bewe
ring te bewyzen, halen zo echter niet
aan zo zouden er te veel moeite meê
hebben zo bevredigen zich met grofhe
den, dwaasheden en leugens uit te kra
men Deftige handelwijze, inderdaad 1
Welnu, de geschiedenis getuigt dat
Spanje nooit zoo bloeiend, zoo voorspoe
door het leven, het was haar tflch geoorloofd,
als eene vriendin en zuster, voor hem te zor
gen, hem schadeloos te stellen voor datgene
wat hij geleden had. Wellicht vond hij op
zijn pad nog eenige bloemen, die hem ver
goeding schonken voor hetgeen hij verloren
had.
Ja, zij moet hem bevrijden.... nit hare
handen moet hij de vrijheid en de eer, zijne
hoogste goederen, terug bekomen. Misschien
wist de oude meid iets, wat een lichtstraal in
het duister wierp.
Bezield door deze hoop, ging Dora naar de
kenken zij vond Brigitte bezig met koken
van voeder voor hot vee. Zij knoopte een ge
sprek met haar aan, dat zij ongemerkt op den
rooden Hans wist over te brengen. Zij zegde
dat Hagen den knecht weggejaagd had, om
dat hij grof en brutaal geweest was zy kon
dat evenwel niet begrijpen tegonover haar
had UanB zich altijd zeer vriendelijk en voor
komend betoond. Zij geloofde wel, dat de
man een boosaardig karakter had, maar in
ieder geval moest hij getergd geweest zijn
geerno zon hij niet den goeden dienst verla
ten hebben.
Zy zag Brigitte daarbij onderzoekend aan,
maar in het barsehe gezicht der oude meid
verraudde geen enkele trek, of zij deze mee
ning dan of niet deelde.
Wat denkt gij er van vraagde Dora.
dig, zoo machtig was als ten tijde toen
het eene katholieko natie bij uitstek
mocht genoemd worden. In menig opzicht
trad Let alsdan aan do spits der Kuro-
peesche volkeren. Stoffelijke welvaart en
verstandelijke ontwikkeling gingen er
hand aan hand. Zijne hoogescholen, zijne
geleerden, zijne schrijvers genoten eene
buitengewone vermaardheid.
Is Spanje sinds de baan des vervals
opgegaan, 't eu zyn geenszins de klooster
lingen, welke er do schuld aan hebben.
Dat erkende nog onlangs la Nouvelle
Revue, een blad, dat zeker uiet klerikaal
geziu l is, wanneer zij schreefSomber
is do tegenstelling tusschen het prachtig
b uiterlijk dezer gebouwen (van Andalu-
8 zië) en do huidige armoede harer in-
b weodigo versiering droevige Karei
b III, welke meende dat het voldoende
b was om den voorspoed vau het konink-
b rijk te bevorderen, eenige kloosters te
n verwereldlijken, douanen-inrichtingen
a te maken eu de bureelratten te verme-
b nigvuldigen
Overigens, de oorzaken van den onder
gang van Spanje zijn zoo nauwkeurig mo
gelijk gekend. Daaronder zijn in de eerste
plaats te noemen de beroerten, wclko dit
land sedert het begiu dezer eeuw te door
worstelen had. 11 jaren oorlog baiten
's lands, 23 jaren oorlog iu ziine koloniën,
10 jaren strijd togen de Carlistcn en 12
jaren inwendige woeliugen hebben Spanje
beurtelings uitgeput. Daarenboven is het
onder politiek eu finautieël opzicht jaren
lang erbarmelijk bestuurd geweest. Ein
delijk, do noodlottige uitslag van den
laatsten krijg met de Vereenigde Staten
heeft zijne ontreddering ten top gevoerd.
En toch schijnt Spanje, ondanks al die
rampspoeden, niet reddeloos verloren.
Mocht het een verstandig, vooruitziende
staatsbestuur bekomen, dan waro eene
opbeuring nog zeer goed mogelyk. Im
mers, het Spa&nsche volk bezit eigen
schappen, welke het tot buitengewone
krachtinspanning geschikt maken. Daar
enboven is de rijkdom van zijnen grond
onberekenbaar delfstoffen van allerlei
aard zijn er in massa voorhanden, bij
zooverre dat een Amerikaan nog voor
enkele maanden schreef dat Spanje, in
dit opzicht, het meest begunstigde land
van Europa is. Zijne vruchtbaarheid even
eens is verbazend het levert voortbreng
selen van allen aard cd dit in menigte.
Bemerken wij nog dat, volgens do laat
ste statistieken, er een merkelyke voor
uitgang is waar to nemen in de outwikke-
ling van mijnontginning, landbouw, koop
handel en nijverheid in het Herisch
schiereiland. Reclus, welke zeker niet
kan verdacht worden de katholieko natiën
te willen ophemelen, schreef reeds voor
drie-en-twiutig jaren
Geschiedschrijvers hebben van de
b Spanjaards gesproken als van een
- Ik weet het nietantwoordde de oude.
Wat gaat het mij aan, wat die beiden met
met elkander gehad hebben
Maar gij hondt Hans toch ook voor een
boosaardig mensch
Hem hij heeft roode haren
Ik vrees dat hij wraak zal nemen, om
dat mijn man hom de deur gewezen heeft.
De onde roerde druk in den ketel, een
kwaadaardige trek vertoonde zich op haar
gelaat.
- Ik weet niet wat ik zeggen zal, en daar
om zeg ik liever niets, antwoordde zij op
korte, barsehe manier die twee zijn alkan
der sinds den trouwdag steeds nit den weg
gegaan, en de roode heeft kannen doen wat
hij verkoos. Of hij werkte of niet, geen haan
kraaide er naar, en als de meester 't huis was,
vraagde hij er niet eens naar wat er ontvan
gen, of gedaan was.
Ja, dat is mij ook opgevallen, merkta
Dora aan.
loen het den meester naderhand zoo
erg geworden is, dat hy don knecht weg
joeg, had hij eerst moeten bedenken, dathy
zelf er de schnld van was als men een knecht
laat luieren, moet men er zich later niet over
verwonderen, dat men een dagdief den kost
geeft,
(WORDT VOORTGEZET).
