Donderdag 22 December 1898. 5 centiemen per nummer. Jaar 5524
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
Wie inschrijft voor 1899
zal Den Denderbode
van heden af tot Nieuw
jaar gratis ontvangen,.
Krediet.
VERLOREN EER
DE DENDERBODE,
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
Yoor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 4-75 voor drij maanden, voorop te betalen. De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kwHaotiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij O. Van de Putte-Goossens, Korte Zoutstraat. N. 31.
en in alle Postkantoren des Land.
Cuique mum.
Per drukregel. Gewone 15 centiemen Keklamen fr. 1,00 Vonnisse op
3* bladzijde 50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden met teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen, uiterlijk tegen den
dijnsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen aich te wenden ten Buret. Ie
van dit blad
Aalst, 21 December 1898.
Ziedaar voorzeker een wapen schrijft
De Onafhankelijke dat van twee kan
ten snijdt. De oenen vinden er hunne
redding in, doch de meesten gaan er bij
ten onder.
De groothandel sou moeilijk zonder
krediet kunnen bestaan of zou toch zeker
in zijne beweging belemmerd zijn indien
het krediet niet bestond.
Een der nuttige en goede vormen van
het krediet zijn de volksbanken, de Raif-
feisenkassen, die aan den kleinen hande
laar, den landbouwer, den werkman het
middel bezorgen om zijne zaken uit te
breiden en eer aan zyne verbintenissen te
doen, in afwachting dat hij zijne koop
waren of voortbrengselen op voordeelige
wijzo te gelde make.
Een ware kanker voor menige stiel
doeners en handelaars is het gedwongen
krediet dat zij moeten geven, dat hen
dikwijls in verlegenheid brengt en voor
velen de oorzaak van hunnen ondergang
is. Meer dan eens hebben wij de aandacht
onzer lezers op dezen ongelukkigen toe
stand van den kleinhandel geroepen, ver
oorzaakt door het misbruik vau het kre
diet, en wij hebben alle eerlijke lieden
aangezet hunne leveraars dadelijk te be
talen.
Hoevele schoenmakers, kleermakers,
kleine winkeliers zijn er niet, die vroeger
deftig bun brood verdienden en thans tot
verval, tot armoede zelfs geraakt zijn om
dat hunne klanten hen te lang op hun
geld lieten wachten en sommigen in het
geheel niet betaalden
In de meeste gevallen is het krediet
gevaarlijk, noodlottig zoo voor dengene.
die het geeft als voor hem die er gebruik
van maakt.
Er is eeu vorm Tan krediet, die betrek
kelijk nieuw is, doch allergevaarlijkst
voor den kooper H is de betaling op ter
mijn.
Tegenwoordig bestaan er in de groote
steden handelshuizen, die allerhande slach
van zaken, al wat gij uitdenken kuut
meubels, kleederen, wijn, sigaren, boe-
een verhaal naar het hoogduitscb.
34* VERVOLG.
ken op krediet verkoopen, betaalbaar op
termijii.
Bij middel van aankondigingon in
de nieuwsbladen, van plakbrieven met
schreeuwende kleuren en nog scbreeu-
wender oproepen tot het publiek, door
tusschenkomst van agenten, die gausch
het land doorloopen, zoeken zij de licht-
gelootigen in hunne netten te krijgen.
't Is vooral bij de werkende klas, de
kleine bedienden, dat zij de meeste
slachtoffers maken.
Wat slachtoffers zijn het, zij, die zich
tot deze handelshuizen wenden.
De voorwaarden zijn zoo aanlokkelijk.
Mits vijf franks per maand te betalen
kan men seffens alle wenschelijke kle
dingstukken bekomen voor drie franks
per week krijgt men een volledig buis-
raad. Maar wolk huisraad 1 En aan vat
prijs I
Het gevaar, dat de verkooper bij som
mige kalanten loopt van niet betaald te
worden, moet vergoed worden en peper
duur wordt dat de koopers aangerekend.
Het ergste van al, echter, is het con
tract, de overeenkomst die men do koo
pers doet onderteekenen Daardoor blijft
de verkooper eigenaar van de koopwaren
zoolang deze niet heel en gansch betaald
zijn. Men kan weken, maanden lang ge
regeld betalingen gedaan hebben en dan
door ziekte of werkverlies niet moer voort
kunnen betalen, al bleef men op drie,
vier honderd franks slechts tien franks
schuldig, do verkooper behoudt zijn vol
recht eu, weest er vau verzekerd, hij
maakt er ruimschoots gebruik van.
Hoeveel arme bedienden en werklieden
zitten er reeds niet tusschen de klauwen
dezer mannen, die, gewapend met de
onderteekende overeenkomst, het karig
loon Sunner slachtoffers in beslag nemen
of de geleverde waar geheel of gedeeltelijk
terugeischen
Zoowel op den buiten als in de steden
woekert die kwaal en daarom waarschu
wen wij. onze lezers tegen de wezenlijke
uitsluiting waarvan de werkende klas
vooral te lijden heelt door do sluwe doeu-
wijze van krediethuizen, die den handel
eene oneerlijke mededinging aandoen.
Mochte het Gerecht er weldra tusschen-
komen om ons van deze plaag te ver
lossen
Moresnet. De Berlijnsche corres
pondent van de Indépendanec beige maakt
melding van het gerucht dat Pruisen eu
België een overeenkomst gesloten zouden
hebben, ten aanzien van het onzijdige
stukje laud Moresnet.
Dit zou aan België afgestaan wordeD,
terwijl een gedeelte vau het Herzogenwalii
bij Eupen, aan Pruisen zou komen.
De Duitsche Katholieken en de
Drukpers-
De Duitsche katholieken over ecuige
dagen, hun jaarlijksch Congres houdende
teCrefeld, hebben belangrijke beslissin
gen genomen aangaande de drukpers.
Wij roepen de aandacht onzer lezers op
die besluiten, welke in België wel zouden
van pas komen. Zij zijn zeer merkwaar
dig, want ze toonen hoezeer de Duitsche
katholieken besloten hebben in zake van
letterkunde en drukpers, met den ouden
slenter af te breken.
De krachtdadige middelen door de ver
gadering aangewezen schijnen niet over
dreven edoch, wij moeten er bijvoegen
dat indien de vergadering uit de katho
lieke huisgeziunen al de dagbladen on
boeken verbaut, die de zeden of het ge
loof eenigzius kunnen kwetsen, ze ook
heeft bewezen dat de katholieke dagbla
den en tijdschriften in staat zijn ernstige
vergoedingen aan te bieden, zoodat men
de veroordeelde geschriften niet hoeve te
betreuren.
Het is kanunnik Hulskamp, als oenen
zeer ervaren letterkundige gansch
Duitschland door bekend, die bet verslag
heeft afgelezen en zijne besluiten heeft
'doen aannemen.
Ziehier de beslissing tegenover de on
zijdige drukpers genomen HetCoDgres
drukt zijnen spijt uit, dat zoovele katho
lieke huisgezinnen nog zoogezegde ouzy-
dige of onpartijdige dagbladen lezen.
Deze worden aangekocht door katho
lieken die zich aan geene liberale dag
bladen willen abonneeren maar die den
moed niet hebben zich lezer te toonen
van een kutholiek dagblad.
Geen gewag makende van deze omstan
digheid, dat bet den meusch onwaardig
is zijne meeniug niet rechtuit te doeu
kinnen, en dat er, ten huidigen dage,
geen onzijdig dagblad kan bestaan, dient
er opgemerkt te worden dat juist deze
dagbladen, 't zij in hunne letterkundige
gedeelten, 't zij in hunne aankondigingeu,
maar al te dikwijls zeer juiste beknibbe
lingen uitlokt verdienen. Gedurende den
kiesstrijd, insgelijks toonen zij zich meest
al de gezworene vijanden van de Kerk en
van het katholiek Geloof.
Nu volgt een ander besluit, welk eene
hevige woordenwisseling heeft doen ont
staan, zoowel in de algemeene zitting als
in de vergaderiug der afdeehug
Het Congres wekt alle katholieke
zonder onderscheid aan te werken, ieder
volgens zijue macht
1° Om de onzijdige en vijandige druk
pers te verstooten men zal ze niet bij
staan noch door aankondigingen, noch
door haar mededeelingen toe te vertrou
wen, betrekking hebbende, tot het gods
dienstig leven.
Daar hoorde zij eensklaps de gillende stem
der oude Brigitte brand 1 brand roe
pen het was een kreet die door merg en
been drong.
Zij vloog naar de deur het was toch niet
mogelijk dat het huis in brand stond lij had
immers het licht uitgedoofd en den misdadi-
gen toeleg van den brandstichter verijdeld.
Met loshangende haren, onafgebroken om
hulp roepende, stond de oude meid op de
plaats reeds was de brandlucht merkbaar
en toen zij buiten kwam, zag zij eene donkere
rookwolk over den boomgaard naar het dorp
drijven. Dora bemerkte terstond, dat het
vuur op meer plaatsen aangelegd was, daar
aan twee tegenovergestelde punten de vlam
men uit het dak sloegen.
Sprakeloos en stijf van sohrik, ontzetting
en afgrijzen, stond de jonge vrouw voor het
brandende huis, het oog op de vlammen
vestigd, die met razende snelheid om zich
tasten. Het was haar niet mogelijk cenig ge
luid voort te brengen zij knikte zwijgend,
toen Brigitte betuigde dat ook nu de brand
aangestoken was zij schudde ontkennend
het hoofd tot antwoord op de vraag, of
men niet beproeven zou te redden, wat nog
redden was Had het in hare macht gel-
gen den brand te blusschen, zij zon er de
kracht niet toe bezeten hebben naar lichaam
en aiel als verlamd, was zij niet in staat eeu
besluit te nemen of iets tot redding te be
proeven.
Het was haar onmogelijk nit den chaos van
haar denken en gevoelen een enkele gedachte
te vormen zij moest den storm in hare ziel
laten uitrazen, al streek hij ook vernielend
over de leste bloesems van haar jeugdig leven;
zij kou hem niet bedwingen.
De onde riep nog gestadig op hulp, Dora
keerde naar het brandende huis den rag toe
en sloeg den weg naar het dorp in.
Hen ding stond echter onwankelbaar bij
haar vastzij wilde eerst dan in het huis
hoars mans terugkeeren, wanneer hij zich
zuiveren kon van de vreeselijke verdenking,
die op hem rustte zij hoopte nog steeds, dat
zulks hem mogelijk zou zijn. Tot zoo lang
wilde zy in de dorpsherberg haren intrek
nemen zij kende de vrouw van den herber
gier en wist dat zij bij haar vriendelijk zou
opgenomen worden.
Moest zij van haren man scheiden, zoo vond
zij een onderkomen in de hot, die zij voor
haar trouwen met hare moeder bewoonde
deze hnt was nog haar eigendom aan den
2° Om altijd meer uitbreiding aan de
katholieke drukpers te verschaffen door
het nemen van een abonnement, door ze
aan te bevelen, overal in da staties en
hotels katholieke dagbladen te vragen,
ann die dagbladen aankondigingen te
verschaffen en er aan mede te werken.
Het congres beveelt insgelijks do plaat
selijke dagbladen aan, die bijzonder door
het volk gelezen worden. Het is door deze
dagbladen dat men, met den besten uit
slag, het socialismus bestrijdt. Het con
gres vraagt dat de plaatselijke dagbladen
zoo opgesteld worden dat allo andere
lezing overtollig worde. En, indien men
goede uitslagen wil bekomen, moet zij in
kal men en vastberaden toon worden op
gesteld.
Hel bier in Egypte.
Men zegt dat Egypte in de oudheid een
ballingsoord was voor de arme Hebreeu
wen. Zij moesten er gedurende veertig
jaar verblijven, alvoren in bet beloofde
land te kunnen doordringen. Vandaag
zou men zeggen dat de rollen veranderd
zijn en dat Egypte, verre van een oord
vau verbanning en straf te zijn, een waar
land van belofto is geworden.... voorde
brouwerij.
Wij bobben in den tijd gemeld, dat
eene Belgische maatschappij, aan wiens
hoofd een onzer voornaamste Brusselsche
bro iwers stond, eene brouwerij had"go-
sticht in de stad Alexandria, in Egypte.
Wij lezen in de bladen dier stad Le
Pharc cn La Réforme, Gat de brouwerij
geheel voltrokken is en dezer dagen in
werkzaamheid gesteld werd.
- Niets belangwekkender, zegt Le
Phare d'Alexandrie, dan het doorloopen
dier ruime lokalen, gebouwd op een op
pervlakte van omtrent tien duizend vier
kante meters, met al de inrichtingen,
verbeteringen en volmakingen, in de beste
gestichten van dergel ij ken aard in Europa
aangenomen.
De nijverheidsgebouwen, de gisting-
bcwaarkelders, dc magaxijnen voor het
op flesschen trekken, de afbankelykhe-
den, bureelen en woonlokalen, zijn op
onberispelijke manier ingericht, zoo on
der technisch als onder oogpunt van ge
rieflijkheid en gezondheidsleer waarvan
de regelen overal werden in acht ge-
De stallen, de mestboopen en alles wat
maar de minste onzuivere lucht kon mee
brengen, is op verren afstand geplaatst
achter de lokalen der fabrikatie.
De verkoeling der hop gebeurt in her
metisch gesloten lokalen, in welke men
enkel gesteriliseerde lucht laat door
dringen.
De gisting- en bcwaarkelders verdienen
aandrang van den mulder, om haar te
koopeu, had de oude vrouw uiet willen toe
ven.
Aan den zoom van het bosch bleef Dora
nog eenmaal staau, eu wierp een laatsten blik
op den molen, die thans in een vuurzee her-
sohapen was.
Ach zij had onder dat dak geen enkel
vrooljjk, gelukkig uur beleefd zij kon zon-
der leedwezen, zonder Bmart er van scheiden,
geeu enkele genoeglijke herinnering knoopte
ziek toch voor haar aan deze woning vast.
Zij hoorde in de verte de Btemmen der boe
ren yiings trad zij in het kreupelhout om
met deze lieden niet in aanraking te komen.
Zij vreesde de nieuwsgierige vrageu, waarop j
zij geen antwoord weuschte te geven iy j
wilde de beantwoording er van aan haren
man overlaten. Zoodra de boeren voorbij wa
ren, zette Dora haren weg voort. Niemand
had haar bemerkt, als zij achter de deur der
herberg verdween.
XI.
Met lossen teugel rende Hagen de herberg
voorbij naar het tooDeel van den brand, het
welk den rooden weerschijn aan den donke
ren nachtelijken hemel hem reeds in de verte
aangewezen had.
Vrouwen en kindren stonden op den weg
die door het dorp looptzij schreeuwden hem
na, dat het zijn huis was hij hoorde een
scherpe stom het woord brandstichter roepen;
eene bijzonderemelding. Niettegenstaande
de hevige hitte, die in dit lana heersebt,
zijn de kelders niet in den grond uitge
graven; zij zijn met den grond gelyk,
maar zijn omringd door afzonderende
muren, zoo goed gebouwd dat het er zoo
friscb is alsof zij onder den grond waren.
De koude wordt voortgebracht door
twee machtige machienen. Zij ziin ge
maakt met rechtstreeksche ontlading in
de kelders, en kunnen 30,000 kil. ys per
dag opleveren.
Al de zalen van de brouwery, alsook de
woningen van het personeel en tot zelfs
de kleinste afhankelijkheid zijn electrisch
verlicht. Op de voornaamste binnenplaats
staan twee electrieke masten, welks
schitterend licht men 's avonds op meer
dan een half uur afstands bemerkt.
Niets is verwaarloosd, en men mag
zeggen dat elke vooruitgang in de laatste
jaren verwozenlijkt in do takken, die be
trek hebben op de brouwery, in deze
modelbrouwerij toegepast is.
De schoonste toekomst wacht de stout
moedige inrichters dezer groote onder
neming. De stad Alexandria is groot en
bezit eene zeer belangrijke haven. De
Arabieren mogen bier drinken on zij drin
ken het zeer geerne. De muzelmannen,
integendeel, moeten er zich van onthou
den; de Coran verbiedt hun do gegiste
dranken. Maar zij hebben het middel ge
vonden om bier to drinken, zonder den
Coran te overtreden, daar zy hot eenvou
dig drinken onder den naam van gerste
water.
Wij zegden hooger dat Egypte het be
loofde land is voor de brouwerijen; wy
zouden nog meer mogen zeggen, t is het
Eden, het Paradijs der Brouweryen I
En inderdaad, iu dit gelukkig land is
de regie totaal onbekend. Men brouwt
wanneer men wil: geen aangifte te doen.
Men brouwt er zooals men wil, geen toe
zicht van de belastingkomiezen en
nooit accynsrechten te bAtalen I
Wij eindigen dit artikol met eene ware
hulde aan de helderziende on onderne
mende mannen, die begrepen hebben dat
er ginder iets te doen is voor de brouwery
ou hun groot ontwerp tot goed eindo heb
ben weten te brongon.
Wij moeten or bijvoogen dat in de
Crown Brewery van Alexandrie, de naam
alleen Engelsch is; ai de rest is Belgisch:
machienen, ketels, kuipen, tonnen, enz.,
alles, tot den laatsten nagel is in België
gemaakt.
Moge deze onderneming, bestemd om
den goeden naam onzer nationale nijver
heid te verspreideu en het aanzien van
België in den vreemde to verhoogen, met
volledig succes bekroond worden.
La Moniteur de la Brasserie.
woedend drukte hij zyn paard de sporen in
de zijde, zoodat het geweldig begon to stei
geren.
Zoodra hij uit het bosch kwam en zijn blik
op de brandende gebouwen viel, bemerkte
bij terstond dat de hulp te laat kwam en er
aan geen redding meer te denken was. Hij
rende verder. In den boomgaard stonden di
boeren in groepen bijeeu. Zy omringden hem
toen hij uit den zadel sprong bedreigingei
werden gehoord, welke hij alleen op zichzel-
ven toepassen kon. Hij gaf er geen antwoord
op maar liep haastig naar de brandende ge
bouwen
De schaapherder volgde hem, de overigen
bleven terag om op veiligen afstand to zien.
wat hij nu ging doen.
De brand is weêr aangestoken sprak
de herder en er klonk een scherp verwijt in
den toon dien hij aansloeg. De mlijder staarde
strak iu de vlammen, die mét haar rood
schijnsel syn aangezicht spookachtig ver
licht ton.
Dan heeft de roode Hans het gedaan,
antwoordde hij ik heb den vlegel om zijne
brutaliteit weggezouden, hij heeft my be
dreigd, dat het mij berouwen zon.
Deetijde zou het Willem gedaan hekben
merkte de onde man aan.
Wellicht is het destijds ook mijn knecht
geweest, vervolgde Hagen, terwijl hij verder
voortliep staar wie kan het thans bewijzen 1
Hola heeft niemand den rooden Hans ge-
sn?
Hij h&d de laatste vraag tot de boeren ge
richt, die achter hem stondeD, doch hy ont
ving er geen antwoord op.
Het is toch opmerkelijk, dat de brand
altijd in awe afwezigheid uitberst, merkte de
herder aan.
Zwijg viel de mulder toornig uit. Wilt
gij mij in opspraak brengen Indien ik den
brandstichter had, sloeg ik hem dood, den
schoft
Nu, schade lijdt gij er niet by de ver-
zekeriogmaatschappy moet wéér den geldboi-
il losmaken.
Hagen hief de rijzweep op, die hy nog in
de hand had de oude man zag hem vast en
bedaard aan.
- Gij zijt zot morde Hagen, torwyl hy
den arin weêr liet zinken. Ik heb er waarlyk
geen voordeel by al wordt mij ook de schade
vergoed, het verlies dat ik lijdt doordien ik
niet malen kan, vergoedt my niemand 1
Hm het is ook zoo groot niet
Wat weet gij daarvan Ik wilde van
daag eenige knechts huren en de 8000 mud
malen, die nu iu de lucht gevlogen zyn ik
had er goede winst meê kannen maken na
kan ik voor het koren niet meer eischen dan
den marktprijs, die zeer laag staat. Is dat
ook voordeel
(WORDT VOORTGEZET).
