m
i|pl
IIID M DEN SCHOUT,
Donderdag oO November 1890 5 centiemen per nummer. a48,e Jaar 3421
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan van de Stad en 't Arrondissement van Aalst
GODSDIENST, HUISGEZIN, EIGENDOM
|K3
VADERLAND, TAAI., VRIJHEID.
De Priester
Samenleving.
D E
DE ZONDAGRUST.
Celeerden en halfgeleerden
in zake van Godsdienst.
BODE.
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag van iedere week, onder
dagteekening van den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week
voor de Stad 5 frankmet de Post verzonden 6 frank 's jaars, fr. 3-25 voor zes
maanden; fr. 1-75 voor drij maanden, voorop te betalen. - De inschrijving
eindigt met 31 December. De onkosten der kw'taritiën door de Post ont
vangen zijn ten laste van den schuldenaar
-den schrijft in bij C. Van de Putte-Goossens. Korte Zoutsiraat. N. 31.
en in alle Postkantoren des bands
W ---
Guique auum.
Per drukregel, Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnisse eji
'v bladzijde 50 centiemen Dikwijls te herbalen bekendmakingen bij
accoord. Niet opgenomen handschriften worden niet teruggestuurd.
Heeren notarissen moeten hunne inzendingen doen. uiterlijk legen den
dijDsdag en vrijdag in den voormiddag.
Voor de advert.entien uit vreemde landen zich ie v/enden ten Bureele
van dit blad
Aalst, 29 November 1899.
Een onpartijdige Davorscher die heeft
voorgenomen, van den tegenwoordi^en
toestand der samenleving na te gaan, zal
weldra met ontzetting moeten bestatigen
dat het strijdende menschdom in een
moeilijk straatje is geraakt.
Hedendaags is het heel zeldzaam van
een volk tegen te komen, dat niet door
de verdeeldheid en de tweedracht is aan
getast.
De mensob snakt vandaag zoodanig
naar vrijheid en onafhankelijkheid, dat
meest aliijd zijn evennaaste voor hem een
juk is dat hij tracht van zich af te schud
den.
Wat zien wij in de steden de huizen
zijn om zoo te zeggen op elkander ge
hoopt, talrijke familiën zijn slechts door
de dikte van eeneu muur van malkander
gescheiden en toch welke oneindige af
stand tusscben de herten...
De mensch is voor Je samenleving ge
schapen geweest hij bemint ze, hij zoekt
ze op en nauwelijks beweegt bij zich in
haren omvangrijken schoof, dat reeds
een gevoelen van haat en verbittering
tegen diezelfde samenleving in hem is
ontstaaD. 't Zijn de belangen die een
wedetzijdsche strijd voeren 't zijn de
verschillende overtuigingen die in aan
stooting komen 't is de haat, 't is de nijd,
't zijn al de slechte driften die opstaaD en
die ontvlammen,wanneer de herten onder
ling in aanraking worden gebracht.
Zulke staat van zaken zóu wellicht den
ondergang der maatschappij voor gevolg
hebben, ware het niet dat de Almogende
Schepper, in zijne oneindige bermhertig-
heid, ons het middel heeft gegund deze
hachelijke kwalen, waarmede 't mensch-
v dom wordt geteisterd, met hoop van wei-
gelukken te bestrijden.
Ginds boven al deze huizen, die als
zoovele bakermatten de eigenaardigste
driften mogen beschouwd worden, verheft
statig en trotsch een ruim gebouw dat
den Gode der vrede als woonplaats is
toegestaan, 't Is de Kerk.
Daar komen de geloovigen van alle
standen bijeen om den God der heirscha-
ren te gcbenedijdeD.
De grootste vijanden vindt men soms
daar vereenigd, en 'tware toch zoo zeld
zaam niet, gebeurde het dat deze vijanden
hij 't verlaten des heiligdoms volmaakte
vrienden wierden.
E MARLITT.
(NA VERTELD
10d* VERVOLG.
De schout wist in 't geheel niet, dat hem
door den advokaat van den erfgenaam, de
pacht reeds een jaar geleden was opgezegd.
Hij protesteerde kort en bondig tegen de
flauwe houding van den nieuwen eigenaar
van het Ilertenveld met betrekking tot de
spoorweg kwestie, waardoor hg, zijn pachter,
in zgn bestaan benadeeld was. Nooit ofte
nimmer zou hij er toe overgaan, zijnen groen-
selhof achter het huis te verleggen, evenmin
als hij het zich zou laten welgevallen, dat op
dezen of genen dag zijne woning boven zijn
hoofd instortte.
Ten slotte voerde hij nog aan, dat hij met
zijn pachtgeld wel is waar een weinig ten
achter was maar hij verwachtte iederen dag
eene aanzienlijke som, die zyn zoon, een
schatrijk man in Californië, hem zon zenden,
maar die tot zijne bevreemding uitbleef zoo-
dra hij het geld ontving, zou u de bagatel n
worden afgedaan.
Welnu, 't is in de Kerk dat de priester
dc gelukkigste oogenblikkeD zijns levens
overbrengt, 't is daar dat hij de gewich
tigste punten van zijn heilig ambt heeft
te vervullen.
- Mijne broeders, ik kom u heden den
vrede aanbrengen, zoo roept hij de kris-
tenen van uit den predikstoel toe. 'k
Wil Liet spreken van dien vrede weikeu
de wereld schijnt te geven, 't Is de
vrede met God, onze schepper en onze
regoerder met de menschen, onze
broeders 't is de vrede met ons zel-
n ven, deze vrede des herten die alle ge-
voelens overtreft. Waarom zoeken wij
soms om deze vrede te vergallen, ver-
mits wij allen lidmaten ceuer zelfde
familie zijn Is God dan onze vader
niet? Is de Kerk onze moeder niet,
en is het Zij niet die ons verstand
met de melk van 't Goddelijk woord
voedt
Zoo luidt de liefderijke samenspraak
van den priester tegen de geloovigen hij
heeft immer den lof van God en van zijne
leering in zijnen mond en om eene ziel
voor den hemel te winnen zou bij, ware 't
mogelijk, bergen verplaatsen.
Hetgeen de priester door de prediking
begouuen heeft, wordt door de biecht vol
trokken.
Er worden hedendaags maar al te veel
menschen gevonden die niet aarzelen,
met de biecht den spot te drijven.
Wat is er dan natuurlijker dan deze
beweging van een hert dat de noodwen
digheid gevoelt, van zyDe geheimen in
een ander hert uit te storten De onge
lukkige die door de knagingen des gewe
tens of door een zedelijk verdriet wordt
getergd, heeft eenon vriend van doen be
kwaam om hem te aanhooren, te troosten,
te geleiden. Do goddeloosste wijsgeeren
zijn het eens om te verklarGD, dat de
biecht als een der stevigste hinderpalen
tegen de ondeugd en teveDS als 't mees
terstuk der wijsheid mag afgeschilderd
worden.
Waarom is het toch noodig de getuige
nis der wijsgeeren in te roepen, om de
wijsheid der instelling van de biecht te
doen uitschijnen Immers, deze instelling
is Gods werk, en vermits Hij de oneindige
wijsheid is, al hetgeen door hem is ge
schapen of gemaakt moet noodzakelijk
den stempel zijner wijsheid dragen,boven
al wanneer het eene instelling geldt,welke
eene noodzakelijke gemeenschap met het
opperste einde van den mensch heeft.
't Is zonneklaar en 't ware overtollig
daar langer over uit te wijden.
Nu komen wij ter zake.
Wie bezit er de macht om de zonden te
ontbinden, zooniet de priester
- Ja, ja, dat is de manier van den schout,
lachte Peter Griebel goedhartig, nadat M.
Markus hem den inhond van den brief had
meegedeeld. Hij is een wonderlijke kerel.
Een wonderlijke kerel wat zijt ge toch
altijd zachtzinnig in uwe woorden, Peter, een
bluffer is hg, en van de eerste soort, viel zijne
vrouw hem in de rede.
Zij had peterselie gesneden, was van den
hofkant den paviljoentrap opgekomen en
stond op de bovenste tree met het krnid in de
hand, die zij waarschuwend door de open
denr stak. Laat n toch in Gods naam niet
met hem in, M. Markus Hg zal u foppen,
dat u hooren en zien vergaat. Hij deukt, pre
cies als de strnisvogel, wanneer hij de oogen
toe doet. dan ziet geen men ach, in welke
ellende hij door de schuld gekomen is. Met
dien zoon in Californië wil hij u evenals alle
domme menschen, die hem geborgd hebben,
zand in de oogen strooien, 't Zal een kereltje
zijn, die zoon van zoo'n zwendelaar
Maak het tech niet al te erg, Jetje. Ge
zyt anders zoo niet, zegde haar man. Van de
overleden mevrouw weet ik, dat de jonge
heer Frans een goed mensch is. Hij is de wyde
wereld ingegaan, omdat hij de ellende op het
domein niet kon aanzien. Hij moet ook eens
eene goede som naar hnis gezonden hebben.
Men weet niet, wat er sedert van hem ge
worden is, en daarom treurt zijne moeder zich
bgna dood.
De priester is dus noodzakelijk in de
wereld voor deze reden alleen, dat hij en
hij alleen macht bezit om 's menschen
zonden in den naam Gods te vergeven
zij dc rol hier op deze wereld isgro.otsch,
indrukwekkend, heiligen bovenal belang
rijk, vermits heel dikwijls niet alleen het
eeuwig maar ook het tijdelijk welzijn
zijner boetelingen afhangt van de manier
op dewelke hij zijnen rol weet te ver
vullen.
't Is klaar blijkend dat er vele onreebt-
veerdigbeden onder de menschen worden
begaan. Welnu, wij durven rechtuit en
zonder aarzelen vei klaren dat deze on-
reebtveerdigheden steeds zouden aan
groeien, moest het gebeuren dat deze
goddelijke instelling, biecht genaamd, uit
den schoot des menschdom kwame to
verdwijnen.
Genoot den priester wat meer achtiog,
wat meer aanzien in zekere omgeviugen,
wellicht zou 't aanschijn der aarde, van
somber en raadselachtig dat het is, zuiver
en onbevlekt wordeu.
Maar al te dikwijls braken de snoode
godsdiensthaters moedwillig tegen de
priester al het venijn uit, dat in hun boos
aardig hert ligt verscholen, en dit tot
groote ergernis van de oningewijde jeugd.
Waar is de oorzaak van dezen onver- i
biddelij ken haat te zoeken
't Is niet moeilijk om raden Christus'
leering is de grondslag van 't leveD des
priesters gansch ziju ambt bestaat in
't voortzetten en in 't ontwikkelen van
hetgeen Christus, en na hem zijne apos
telen, deden.
De Zaligmaker, 't meerendeel der apos
telen, millioeneu kristenen stierven den
marteldood, omdat de leering welke zij
verspreidden of beleden, rechtstreeks 't
gruwelijk gedrag hunner vervolgers brand
merkte de priester, op onze dagen .wordt
aan de openbare denkwijze ten spotge-
geveD, omdat hij in geweten dc manieren,
de daden, 't leven van zekere verloren
zoDcn moet afkeuren.
Indien er hier op dees aardrijk nog
liefdadigheid onder de menschen bestaat,
't is aan den priester, 't is te zeggen
Christus' navolger, te danken.
Immers, zijn gansche leven is een vol
maakt toonbeeld van edelmoedigheid, van
naastenliefde, van zelfverloochening.
Slechts dan waDneer hij zich van alles
heeft ontbloot verheft hij zyne smeekende
stem tot hen die door de fortuin zijn be
gunstigd geweest, ten einde ze aan te
manen, tot 't lenigen van 's menschen
ellende mede te werken.
't Ambt des priesters, in een woord,
mag als een ambt van vrede en van liefde
gekenschetst worden.
Wil men tot het oplossen der maat
schappelijke vraagpunten medewerken,
dat men leere den priester te beminne en
te waardeeren....
Senaat. De Senaat is bijeengeroe
pen tegen woensdag 6 december.
Nn hoort gij het M. Markus sprak
Jufvrouw Griebel nijdig, terwijl zij met den
duim naar den spreker wees, en toch wil die
goede man, dat men den jongen, die nog geen
blad papier eu wat inkt voor zijne moeder
over heeft, voor een respectabel persoon zou
aanzien. Dat is naar de maan geblazen Peter.
Hiermee stapte zij bromend de trap af, om
hare peterselie naar de keuken te brengen.
M. Markus liep gedurig het vertrek op eu
neer, nadat Peter Griebel in het naburig
prieel gegaan was, waar hem zijn dnchterke
eenen boterham met worst en een glas goud-
kleurigen Nordhiiuser-brandewijn, tot ontbijt
op de steenen tafel had gezet.
Met den brief van den schout had de zaak
van de erfenis, die het toeval den nieuwen
eigenaar van het landgoed in de hand ge
speeld had, eene nienwe wending gekregen.
Nog dezen morgen had hij gedacht dat door
eene bespreking met zijnen advokaat, kort
voor zijn vertrek, en door een paar brieven
uit Berlijn aan den laatsten wensch zijner
tante gemakkelijk zon voldaan worden. Hij
hoefde dns niet met de personen, in de zaak
betrokken, en voor welke hij op voorhand
afkeer gevoolde, in persoonlijke aanraking te
komen.
Maar nu kwam nog eon ander persoon op,
er was een zoon, van wien de overledene eene
zeer goede meening moest gehad hebben, zoo
als Peter Griebel herhaaldelijk verzekerde, en
Het orgaan der bedienden van alle ge-
zindheden. Le Moniteur des Employés,
antwoordt als volgt aan het liberaal blad
l'Etoile Beige, dat durft schrijven dat de
i Zoudagrust het postwezen, evenals het
i bestuur der ijzerenwegen in den war
i brengt
I 't Is onloochenbaar, zegt het or-
gaan, dat vele dagbladen strijd voeren
tegen de Zondagrust. Deze strijd schijnt
eerder door ongodsdienstige gevoelens dan
I door een ware bekommering voor de be
langen van handel, nijverheid, en die van
het publiek, ingeblazen te zijn; hij is, in
1 alle geval, het gevolg van eene onnauw
keurige waardeering van den toestand en
de noodwendigheden der bedienden.
Eerst en vooral eeD woordje aan de
sectarissen, die in de Zondagrust slechts
eene kwestie van godsdienst en andere
klerikale kwesties zien; aan de sectarissen
die schreeuwen: Weg met de Zondagrust!
evenals zij Weg met de papen roepen.
j Wij meenen dat het gouvernement
gelijk heeft aan ieder zijner bedienden
het recht te verzekeren van alle Zondagen
naar de mis te gaan en van zijue gods
dienstige plichten te doen, van het oogen-
blik «'at dit geene verplichting voor allen
isen dat de gewetei svrijheid voor ieder
een gewaarborgd blijft.
Wij begrijpen niet dat zij, die de vrij
heid inroepen, namelijk de vrijheid van
denken en de vrijheid van eerediensteD,
eenen maatregel kuDnen beknibbelen die
kan genomen geweest zijn met het doel
die vrijheid te verzekeren, even als om de
rust van geest en lichaam te verschaffen,
welke den werkman zoo noodig is, na
eene gansche week van barden arbeid.
Die maatregel is, inderdaad, een alles
zins rechtveerdige maatregel, in 't belang
der werkende klas, door 't katholiek
ministerie, ondanks den onwil en de be
knibbeling der liberale politiekers, die
zoogezegde volksvriendengenomeu.
Moesten de geuzen opnieuw aan het
bewind komen, wat zou er van de Zondag
rust geworden
Dat ziet ge van bier
Ziedaar, werklieden en bedienden, het
verschil tusschen uwe katholieke en uwe
liberale vrienden I
Onthoudt het wel.
toch sprak de leste beschikking geen woord
over hem. Was hij misschien even toegeeflijk
en teerhartig als zijne moeder, zoodat de
erfllaatster meende, dat in zyne hand het
leste hulpmiddel niet veilig was
De oude dame moest vee! vertrouwen gehad
hebben in de vastheid van karakter van het
meisje, onder wier bescherming zij de toe
komst van hare ongelukkige vriendin wilde
Btellen. M. Markus begreep dit vertrouwen
niet. Immers de overledene was de neerstig-
heid en werkzaamheid in persoon geweest
op het veld en in den melkkelder, in de keu
ken en in het laboratorinm, aan het ziekbed
der armen, zoowel als aan de schrijf- en werk
tafel had men haar ten rechten tijd kuu-
nen vinden, en zij had nooit het gedacht
gehad, zelfs een lintje door een ander aan
hare kleeron te laten, of heur haar door
vreemde handen te doen opmaken.... Hoe
kon deze praktische, werkzame vrouw er dan
toe koiuen, zulk eene moeilijke taak op te
dragen aan een meisje dat nog altijd voort
ging de groote dame te spelen die geen hand
uitstak om de orde ia de verwaarloosde huis
houding te herstellen en zelfs kamenierdien
sten eischte van de meid, die vroeg en laat
op 't veld of in het huis moest werken en
slaven
Hg verwenschte zijne domheid, die hem op
den inval gebracht had, den breizak te door
snuffelen, was hij maar zoo wijs geweest, om
Terwyl de bende halfgeleerde schryve*
laars en politiekers uit de eerste broek
er hun behagen en roem in vinden de
religie, die zij zelf niet eens kennen, te
bezwalken en, arme dwergen I te bestor
men, is het troostelijk en tevens leerzaam
te bestatigen wat de ware geleerden en
ernstige maDnen, zelfs deze die zich
enkel door de gezonde rede laten geleiden,
over haren heilzamen invloed denken.
Wij willen hier de merkweordige be-
kenteuis lal en volgen van Paul Bour-
get, lid der Fransche Academie, die, on
danks zijne vrijzinnige denkbeelden welke
hem tot nu toe overheerschten, eindelijk
door de waarheid en de verhevenheid der
Christece Religie overreden, zijne oude
anti-katholieke dwalingen en vooroor-
deelen verloochent ea in bewondering uit
roept
- Ziet ge, er is een stelregel, dien ik
altijd waar bevonden heb, en die geene
uitzondering lijdt. Overal waar het Chris
ten geloof leveud is, zie ik de goede zeden
bloeien en zich heropbeuren, overal waar
het kwijnt, zie ik ze vervallen en in even
redigheid dalen. Het Christendom is de
boom, waarop al de menschelijke deug
den, buiten dewelke al de maatschap
pijen tot den ondergang gedoemd zijn,
groeien en bloeien.
Ik verklaar het uitdrukkelijk: men
verbastert, men vermoordt de Fransche
Natie met haar onchristelijk te maken.
Buiten de waarheden der tien geboden
Gods is er geene maatschappelijke waar
borg mogelijk. 't Was de overtuiging van
Lo Play en die van Taine. Ik ben het
eens met hen.
Zoo verklaart M. Paul Bourget.
Deze zoo welverdiende en op grondige
studiën en overwegingen gestaafde lof-
tuigiugen, onder de pen van zulke geleerde
en geenszins verdachte mannen, kunnen,
ons •lunkens, wel opwegen tegen al het
geblaf en getier der anti-klerikale bluf
fers en helhouden van vierden of vyfden
rang
Geen werkstaking. Het socialis
tische mijnwerkerscougres, te La Lou-
vière gehouden, besloot, de werkstaking
niet uit te roepeu, gezien de gedeeltelijke
loonsverhooging reeds toegestaan, en do
verdere verhooging, beloofd door de pa
troons.
Het congres besloot nog, to Brussel,
den laatsten zondag van meert, eene
monsterbetooging der arbeiders in te rich
ten, ten gunste der werkerspensioenen.
het oude ding met heel den inhond in de com
mode tot stof te laten verteren I Nn was hij
ook nog zoo onaoozel, zich het lot van de
onde dame op de pachthoeve aan te trekken,
en het zijnen plicht te denken, alles met de
meesto nauwgezetheid te overwegen
Zooveel was zeker, dat de hontvesterin zich
met al hare helderheid van geest had vergist,
in het karakter en den aard harer erfgename.
Wie weet welke, comedie men voor haar ge-
speeld had Was het niet plicht, haar mis
greep te herstellen en liever den jongen Frans
de kleine erfenis in handen te geven Wie
stond er voor in, dat voor de groote dame
niet onmiddelijk een vrijer verscheen, wan
neer het ruchtbaar werd dat zij geërfd had
Mejufvrouw de gouvernante zon zeker geen
oogen blik aarzelen, ja te zeggen vreemde
handen zouden de nalatenschap opstrijken en
de arme zieke op de pachthoeve kon het na
zien.
Lastig streek hij met beide handen door de
haren er bleef hem niets anders over, dan
door den zuren appel te byten on den stand
van zaken bij den schout en ook hetgouver-
nante-jufferke met eigen oogen op te nemen.
Hij bleef den heelen dag uit zgn humeur
eu nam tegen den avond zijnen hoed op en
richtte zijne stappen naar bet bosch.
(Wordt voortgazet.)
