Vrijdenkers-congres.
Zondag 8 September 1912.
5 centiemen het nummer
65ste Jaar 4511.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
GODSDIENST, HUISGEZIN EIGENDOM,
van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
GELOOF EN LIEFDE
Naar den afgrond.
t il mijn Congoleesch
dagboek
Leest en verspreidt
"DE DENDERBODE,,
DITJES en DATJES.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt don Woensdag en Zaterdag van iedere week onder dagteekening van
den volgenden dag. I)e prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank met
den Post verzonden 6 frank 'sjaars, fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden,
voorop te betalen De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwit-
tanliën door de Post ontvangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men .sclirijft in bij G. VAN DE PUTTE-GOOSSENS Korte Zoutstraat, nr 31, en in alle
Postkantoren des Lands.
CUIQI l<: SLUM.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3d* bladzijde
50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen bij accoord. Niet opgenomen
handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Notarissen moeten hunne inzendinger
doen, uiterlijk tegen den Dijnsdag en Vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad.
Aalst, den 7 September 1912.
De Fransche vrijdenkers hebben te
Rijssel,Ier feeslzaal der Hoogeschool, hun
jnsu'lijksche congres gehouden.
Do Belgische Vrijdenkershond was door
vier afgeveerdigden vertegenwoordigd.
Niets anders dan helsche lmatvollè
^uitvallen tegen God, tegen de R. K. Kerk,
tegen den Godsdienst en tegen hel kris-
fölp onderwijs werden er uitgebraakt.
u Al de vrijdenkers, riep de Fransche
sena.léur Beau visage uil, moeten zich ver
eenigen om de Katholieke Kerk te be
vechten en het godsdienstig onderwijs
uitte roeien. Op alle gebied moeten wij
de Katholieken aanvallen en alle geloofs
punten bestrijden. Do vrijdenkers mogen
iilleen trouwen voor de wet zij mogen
limine hinders niet laten doopen zij
moeten zich burgerlijk laten bograven.
Verscheidene redenaars eischten dat de
kerken en kapellen niet moor ter beschik
king der Katholieke Geestelijkheid en
van de geloovigen zouden gesleld worden,
(inaarwol van alle eerediensten, van aller
hande maatschappijen en vereenigingen,
zelfs van l'ramagonslogen, van vrijden
kers, muziek- en turnbonden, meotin-
gen, danspartijen, enz. enz.
Allen zonden er mogen gebruik van
maken en indien de Katholieke Geeslo
lijkiieid in de aldus ontwijde bidhuizen
nrg goddelijke diensten zouden celebre
ren, 'I gene onzin is, zal men dadelijk 11a
de plechtigheid alles walden Godsdienst
betreft, moeten doen wegruimen, behalve
de voorwerpen gehouden als geschied
kundige berinneringen
Ren der redenaars deed bemerken dal
dr vorschilige denkwijzen in den school
der vrijdenkerij vertegenwoordigd zijn.
De vrijdenkers mogen zich, om alle
onderlinge twisten en bijgevolg eene
scheuring te vermijden, alleen bezighou
den met nnli-kleriknlism
Men stelde voor aan priesters en kloos
terlingen de toegang te verbieden 111 de
pist huizen om <le zieken te verzorgen en
Stervenden bij te slaan. E11 om te hegin-
i"-u moeten de kapellen der gast buizen
gesloten worden.
Wenscheii werden gesteunI voor de
verwereldlijking van alle scholen.
e wegruiming van alle godsdienstige
zinnebeelden, bet Christusbeeld, enz
langs de straten eji openbare gebouwen
dc nitschrabbing der kerkelijke feesten
inden almanak, de vervanging van de
•namen der Heiligen in de straatnamen
door benamingen aan de natuur ontleend,
gelijk ten tijde der Fransche Revolutie
van de jaren 1790.
Wat liet gebruik der kerken en kapel
len betreft, vrijdenker Beauqier, afge-
voenligde van Doubs. zal in den aanstaan
den wetgevenden zittijd der Kamers een
wetsvoorstel voordragen om dat gebruik
Ie regelen gelijk bet congres bet voor-
Geschiedkundige ridderroman uit den
ooi-sten kruistocht
door Petrus Van Nuflel.
9e Vervolg
Tweehonderd jubelkreten barstten los
vierhonderd oogen aanstaarden den puin
hoop. Maar, sollier op denzelfden stond,
werden de Turken de list hunner tegen
strevers gewaar en gaven zij hunne
teleurstelling den vrijen teugel met het
uitbraken van vcrwenschingen en liet ver
laten hunner rangen. Diederik, liet bedrog
ontdekkende, vloog, als van de aarde
opgelicht, naar eenen der verstafgelegen
gangen der sterkte. Fly vond er den rossen
torenwachter, op zyn uitdrukkelijk gebod
daar geplaatst, wacht houdende aan Maria's
karner. Door toorn verblind, was bij op het
punt in verwijtingen uit te vallen, wan-
"te.r zij» speurhond hem door bedekte
teekons tot stilte en kalmte aanmaande en
wenkte nader tot de deur te komen. Moei-
'\jk zijne gramschap bedwingende, hield hy
liet oor aan het paneel gedrukt. Eene slem,
zoet als die des naclitegaals, zuiver als de
klank van kristaal, galmde door het vertrek
e« zeer besclicidelijk konden de spions
enkele woorden onderscheppen zij hoor
den eene vurige smeekbede tot den God
'an heinel en aarde opklimmen....
stelt, 'l is te zeggen, dat de Katholieke
Geestelijkheid de kerken zal moeten
afstaan aan de vrijden kersbonden, maeon
nieke loges, lurnclubs, muziekmaatschap
pijen, aan de liberalen en socialisten
voer hunne meetingen, enz. enz.
Men bemerko liet wel dat het meerrn-
deel der punten van het programma der
vrijdenkerij zijn ingeschreven in dat van
liet, rood blauw kartel in België.
Nu, roodon en blauwen zijn liet volko
men eens om dit programma in zijn
geheel Ie verwezenlijken en dit zonder
eenige uitzondering, moesten zij ooit bier
te lande meester worden.
Overigens 't is ganscli het program
ma der makonieke loge die ook het
godsdienstig onderwijs wilt afschaffen,
di 11 R. K. Godsdienst uitroeien, de ker
ken en kapellen sluiten om ze nog alleen
te openen voor feesten en vergaderingen
die den maconnieken stempel dragen.
Men weet dat de hoofdleiders der roode
socialisten allen tot de maeonnieke loge
belmoren. Een der koeplollen der «Stem-
rechtmarsch» toont ons aan wat zij in
'L.schild voeren.
Het luidt immers als volgt
Aan ons straks uwe kerken en kasteelen
En 't Stemrecht
Wat kan slechts onze wonden nogbeelen?
Hel Stemrecht
Dus vooruit voor dit recht
Maar blijft steeds aan 't roode vaandel
jg'hecht,
Aan ons straks uwe kerken en kasteelen
En T Stemrecht
Dus na do kerken de kasteelen en alle
andere eigendommen en dit zal het na
tuurlijk gevolg zijn.
Het waarlijk revolutionnair con
gres werd gehouden ter Hoogeschool
van Rijssel dus met de goedkeuring der
Fransche Regeering.
De vrijdenkers, die onder voorwendsel
van vrijheid van denken, alle mogelijke
erediensten willen gedongen en bescher
men, willen daarentegen de uitoefening
van den R K. Godsdienst «Iwarsboomen
zooveel bet in hunne macht is en zelfs
totaal verbieden en afschaffen.
De vrijdenkerij is dus. niets anders
dan dwingelandij en vervolging
tegen ons. Katholieken
Op 2 Juni beeft hel kiezerskorps in
overgroole meerderheid uitspraak gedaan
en verklaard dat het de maeonnieke
leerstelsels en de vrijdenkerij verfoeit en
veroordeelt als noodlottig voor land en
volk
Ik las over eenige dagen iu eene gazet
dal te Jemappes (Henegouw; vier jongens
en zes meisjes het burgerlijk loopsol
ontvangen hebben. Waarin nu eigenlijk
dit burgerlijk doopsel bestaat daar geeft
Vertrek tierde Dicdeiik. den wa
ker van zich slootende. Alleen gebleven,
klopte hij op de deur.
Hij bekwam geen antwo< rd.
Jonkver Maria, schreeuwde hij ik
moet u spreken...
Laat mij iu vrede riep het meisje
hem vastberaden toe
Ik gebied u te openen
Vermetele
In naam uws vaders zult gij de deur
ontsluiten
Weg! verachtelijke schurk, verfoeie-
lijk wangedrocht
Ik smeek u, Maria,.... ik kruip voor
u op de knieën
Ik haat u uit al de krachten mijner
ziel
En ik bemin u, ik heb u zóo onzeglijk
lief...
Wees gevloekt, lage booswicht
Doemenis Doemenis huilde de
godslasteraar, wegvluchtende. Aan den
uitgang botste hy op Hoël.
We zijn bedrogen, deerlijk bedrogen!
jammerdo deze.
Tienvoudig zal ik gewroken worden
raasde de soldaat. Do dood tréfle alle
christenen Allen, hoort ge, Hoél Ook u
en uwe dochter.
Let op, ellendige
Let op u zeiven De tijd van kruipen
en vleien is voorbij de schalmen, welke
mij zoo lang de leden insloten, werp ik
verbryzeld vóór uwe voeten ik verlang
de gazet gcenen uitleg over ik veronder
stel in alle geval daler wel een peter en
meter zullen bij tegenwoordig geweest
zijn, om te zorgen dat de gedooplen later
een zuiver burgerlijk leven leiden.
Een philosoof van de gemeente had
het goed gedacht die plechtighoid te
vereeren met eene diepdoordraclite rede
voering, vol grootc woorden.
De Kerk, zegde bij, heeft haren
invloed verloren, de Rede en de Weten
schap, dat zijn de twee goden waar de
mensch de knie moet voorbuigen -.
Sommige menschen zullen misschien
niet al te best verstaan hoe O L. Heer
zoo maar ineens afgeschaft is en zich
afvragen wat dat toch eigenlijk belon
ken t, de R( de en de Wetenschap.
Hewel ik zal u dat eens uitleggen
om hel of hemel moet gij 11 niet meer
hekommeren, ge hebt maar alleen belang
testellen in het tegenwoordig leven
De Rede, of liever uwe rede of ver
stand, zal u zeggen hetgeen lat gij te
doen hebt zij is onfeilbaar.
Jamaar, als ik nu eens kwaad gedaan
heb, wie zal mij dan straffen, vermits
O. L. Heer afgeschaft is
Daar moet gij niet om bekommerd
wezen in dat geval zal de Rede li zeg
gen Gij hebt kwaad gedaan en T is
daarmeê al.
Mettertijd zouden dan ook natuurlijk
rechtbanken, gendarmen, gevangenissen
niet meer van doen zijn on afg- schaft
worden, vermits alleman perfekt aan de
Rede zou gehoorzamen.
Schoon, zult gij zeggen, als het maar
zoo was Ik inviteer 11 met mij een klein
wamlelingsken le doen in een land,
waar over honderd jaar de godin de Rede
op den troon werd geplaatst.
Is daar alles in den haak Daar, in
Frankrijk, zijn er nochtans velen die
O. L. Heer uit hun hert gejaagd hebben
en slechts uitsluitelijk luisteren naar de
Rede. In 1892 klom het getal dergenen
die van moord of andere misdrijven
belicht werden tot -11.000.
Van 1884 tot 1900 werden 90.000
echlsch idingen uitgesproken
Eindelijk, liet getal overlijdens heeft
in Frankrijk eenen sclirikkolijken voor
sprong op liet gehoortegelal.
En nu vraag ik aan dien pliiiosoof van
JemappesIs de Rede, de Wetenschap
dan zoo onfeilbaar dal zij alle inenschen-
lijke kwalen geneest
Is het geene misdaad den Godsdienst
uit het hert van den menseli Ie rukken,
en wal stelt gij in do plaats
Twee groole woorden de Rede, de
Wetenschap.
Maar wie luist- rt er naard- Rede, als
er g-'ëne straf of belooning hij is
Weet gij waar gij het volk naartoe
leidt met al uwe ijdele woorden
Naar den berg van het Ware Geluk en
an den Vooruitgang
Neen, naar den afgrond van de ver
beesting en der ondeugd
loon iuar work de rollen zijn verwisseld
Welke eischen bobt gij tc stellen
Zijt ge dan tot liet laagste peil der
onbeschaamdheid gedaald, mij dit nog te
durven vragen?.. Uwe dochter belijdt den
Roomschen Godsdienst, enjgy, 0|>p< rbovel-
hebber dezer bende, gij werkt dooi .iwe
zwakheid en toegevendheid mede in onzen
val.
Wat vergt ge van my
Maria zal myno vrouw worden of
sterven. U klaag ik aan, plichtig aan hoog
verraad.
Dat zult, dat kunt gij niet kreet de
ontaarde ouder Ge wilt mijn kind, liet
hoort u toe Edoch, Diederik, zweer me
dat gy het altoos met liefde en eerbied zult
omringen Heb medelijden met haar
Mij lust liet niet boet preken te aan-
hooren, antwoordde do ridder. Dóe my
ontbieden wanneer ge met myne aanstaande
het ontbijt neemt. Daar zullen wij onze
wederzydsche voorwaarden nader ontwik-
kelon en het blyft u alsdan nog altijd vrij
te doen wat ge wilt.
Ik zal mij naar uwe wenschen schik
ken.
Denk ondertusschen wel na: Verbreekt
gij uwe belofte, gij kent er de gevolgen
van. Kies
De grysaard dwaalde in gepeinzen weg
en liet zijnen vertrouweling vertrokken
zonder handdruk of groet.
Midderwyl waren de kruisridders, met
den held van ons verhaal aan do spits, 111
door Cohyiv.
Stichting van den landbouwpost
van Kitunguru.
XXIV.
27 November Vier zwarten werken
voort aan liet dak, de anderen gaan gras
halen Ik geef mijnen boy eenen frank
om mij aardapp-den te gaan koopen hij
de inlanders, 't is eenen frank met de
beeltenis van Koning Albert. De jongen
noemt den frank, beziet hom en draait
hem langs alle kanten tot ik vraag
Apana musuri? Apana bwana, antwoordt
hij, na basensi anakatala apana bula
malari mukubwa na bula-matari kiloko,
de inlanders willen hem niet, 't is niet
den grooten bula-matari die er op slaat
maar n'en kleinen en dien willen zij
niet. De groote bula-matari dat is wijlen
Leopold II ziet gij, en Koning Albert, die
er op de franken erg jong uitziet en niet.
zoo struisch als Leopold II dat is de
kleine bula-matari na Bulaya. Eenen
franschen frank of eenen 1/2 frank met
don Belgischen leeuw zullen zij insgelijks
weigeren maar geef hun een stuk lood
met de beeltenis v n Leopold II dat is
goed. I11 het tellen echter zult ge n'en
zwarte niet bedriegen, als 't met franken
is. Geef hem eens n'en frank te kort
senèhs zult gij liooren ingene franka
moya bwana, nog n'en frank meester.
Thans wil ik u een voorbeeld geven van
den wonderbaar snellen groei der planten
en gewassen alhier, 't Is nu zeker een
vijftal weken geled-m dat ik eenen dreef
aanlegde van mijn huis naar de groote
haan op Lukouzolwa en Molero. Te dien
einde deed ik al liet struikhout en de
jonge hoornen afkappen, de stronken en
wortels werden zoo goed mogelijk uit
den grond gehaald, en de dreef met de
braak omgekapt zoodat er zelfs geen
pijltje gras meer opstond. Hewel thans
staat ér gras op van 30 a 40 centimeters
en allerlei wild gewas en houtpoorten
van 70 a 80 centimeters lengle. zoodat
ik verplicht hen den weg opnieuw te
reinigen. Daar ik nu toch met een de
bauannboomen die den dreef moeien
vormen ga planten is het geen verloren
werk. Juist hebben -Ie vier zwarten gelast
Imt dak te maken hun werk volbracht,
die vier steek ik elk eene houweel in de
hand en beveel hun le bcgmnen aan het
omkappen van den weg en gras en
vuiligheid zorgvuldig te verzamelen en
op hoopen te leggenLater doe ik al
dien bucht in de pullen waarin de
banaanboomen moeten geplant worden
want voor bananen is dit eene goede
meststof, vooral als men gelijk ik het ga
doen er stalmest kan bijvoegen. Hoe
meer gevel, hoe schooner en monigvul-
diger vruchten de hoornen later zullen
opleveren, en bananen zijn er altijd te
kort op de tafel. Zoo mijn spel lukt,
zooals het alles laat verhopen zal ik wei
een welstellend <lorpje alwaar zij er in
gelukten naar voldoening hunne nuoddrufl
te nemen en. op den hoop toe, een aan
zienlijken voorraad levensmiddelen machtig
werden. In dier voege zakten zij naar hun
kamp af, verzekerd zoo zij waren de
Mahomcdanen buiten hunne sterkte te kun
nen lokken. Wie maalt ons hunne verba
zing, hun hartzeer, toenzy de schrikkelijke
vernietiging hunner legertenten ontdekten!
Grijnzend tusschen de tanden, brulden zij
Wee over de vernielers Ons hunne
sterkte
Wilfried, ofschoon bezield met dezelfde
opvatting zyner medestrijders, trachtte
nochtans hunne billyke verbolgenheid in
te toornen, hunne smart te matigen. Geluk
te hy hierin nietten volle, dan toch kon hij
zich verheugen in een schielijken omkeer.
Nauwelijks had hij den wenscii uitgedrukt
eene nieuwe schuilplaats op te richten of
de gemoederen verkoelden, de handen
togen uit de mouwen en liet werk nam
aanvang. De lichamclyko toestand der
krijgers, zoo lievig geknot, hunne onder
mijnde gezondheid en 't getal edellieden den
slafelyken arbeid niet gewoon, dit alles in
aanmerking nemende, liep liet werk vlot
van de hand. Niet eene uitgezonderd, hoe
oud in jaren, hoe weinig met krachten
bedeeld, of hij zwoegde moedig, hitste
anderen tot volharding aan, zong liederen
uit het vaderland.
De overste sloeg besturend do manhaftig
heid zyner onderhoorigen gade, paste hier
bananen genoeg hebben om niet alleen
mij maar ook om de posten van Lukon-
zoiwa, Pweto en Kilwa te gerieven.
Nu de dagelijksche les
mest mavi hand rnikono
ezel punda hamer heunera
met 11a zakdoek-kitembala
en geneesheer mohanga
andermaal zamani ik mi
zaken maneno aanstonds—sasa-ivi
aanbrengen - kuleta ziekte malari
roepen kukwita duif deku
haard ndéfu vogel deku
sleutel lufungula verre inbali
maar lakini gisteren iana
stuk kipandé slaan kupika
neus - pua ivoor pembé
aap makaka België Bulaya
leugenaar bongo muts kofira
tas koppo schrijven-kuandiko
zien kuona inkt wino
waarheid kweli kaas fromagi.
28 November Marche jongens, allen
weg om gras uitgenomen de vier die den
dreef moeten reinigen. Om gras gaan dat
staat hen aan, immers dan zijn zij in de
inlandsche dorpen en gaan daar zoowat
haas spelen, zij zijn immers Bantus na
bula malari en de anderen maar basensis.
Ge ziet 't is hier juist de zelfde liefde ais
in België. Die zöo'11 schaduw van over
heid heeft laat het de anderen goed
gevoelen en zoo hij dan al niet zegt
Buigt of berst dan denkt hij het niettemin,
't Is hij sommigen voorwaar geen
GEbruik maar Misbruik van macht. Doch
wij hebben het hier op dit aardsch
tranenparadijs zoo gevonden en wij zul
len hel dan ook zoo laten. Dezen mor-
gend toen ik de beesten ging nazien in de
weide heb ik n'en haas gezien, 't Was
den eersten sinds mijn verblijf in Congo,
't Diertje was niet zoo groot als zijne
stambroeders in België maar 't kon
minstens zoo goed loopen als die vier-
pooters bij ons. 'k Heb hem laten loopen
en zoo hij niet afgescheiden is dan loopt
hij voorzeker nog. Gelooft gij dat lezers?
Ik lees daarjuist in de gazetten welke
men mij uit België stuurt dat de heer
Algemeene Ondergouverneur strenge
maatregelen voorschrijft tegen hetdrank-
misbruik, dat, naar liet zou schijnen, in
sommige plaatsen hee. scht. Daarover
een woord aan dezen die schikken naar
de kolonie te komen, en denken hier
maar den vollen teugel te kunnen vieren
aan het plezier maken en denken daar
zal ik mij niet moeten geneeren, daar hen
ik baas en zal ik kunnen doen en mogen
doen al wat ik maar wil. Hewel dat die
gerust in 't vaderland blijven waift zij
zouden hier nuchter slaan zien en gansch
ontgoocheld wezenAgenten die op die
manier de beschaving der zwarten ver
slaan en den voorspoed en bloei der
kolonie kan het gouvernement gemak
kelijk missen.
Verkoopers worden gevraagd
in verscheidene gemeenten.
en daar eene in liet oog springende verbe
tering toe. Onbewust liet hy den blik over
's vijands bave weiden Sarrend rees zij op
uit de groene waterslang, welke haar om
singelde, en scheen te grimmelen met den
zwakken tegenstrever, die haar aan beu
ren wettigen lieer kwam betwisten. Ook
den jongeling, zoowel als menig anderen
kampioen,pijnigden akelige vooruitzichten.
Er bestond zoo weinig hoop, om deze plaats
te ontgaan Alles spande hun tegen ge
brek aan wapenen, gemis aan voldoende
uitrusting. Weemoedig murmelde hy
Waarom niet verre van hier gaan en ons
versteken Eene schuilplaats zoeken en
er het oogenbhk afwachten, dat stamge-
nooten ons bijspringen Maar later dacht
hij huiverend aan zijne gezellen, die hem
bezwoeren liever honderdmaal den dood te
onderstaan dan langer den moedwil hunner
vijanden te verduren en dan zuchtte hij
De voorzienigheid beslist. Ben ik veroor
deeld hier tc sterven, dan toch zal Maria
denkelijk vernemen dat hier, op uitheem-
sclien grond, het lijk van haren Wilfried
om een graf smeekt tusschen oudera en
vrienden, dat zyn gebeente eene rustplaats
verlangt in gewijde aarde, onder de gras
zoden van den vaderlandschen bodem....
Sneller dan ooit klopte zijn hart van liefde
tot de bloem der maagdon, voorbestemd om
eene gravinnenkroon op het hoofd te dra
gen; glooiender dan weleer brandden zyne
lippen om haar eenige woorden van ver
van troost toe te fluisteren
De taalstrijd. De - Etoile
Beige van verleden Zondag, drukt heel
plechtstatig dat er in Belgie maar eene
nationale taal bestaat de Fransche
En zoo slaan de Brusselsche liberale
Fransche gazetten den wijzen raad, door
koning Albert te Antwerpen gegeven
tot vrede en eendracht tusschen Vlamin
gen en Walen in den wind.
Het Vlaamsche volk zal weten zijne
taalrechten te doen eerbiedigen, daar
mag de Etoile op rekenen en zijn
fransgezinde nasleep tegelijk.
Een volksstam in Amerika
iaat zijne sprekers niet toe, lange rede
voeringen tc geven. Om dat nu de
sprekers niet gedurig te moeten herinne
ren, zijn deze laatsten verplicht, telkens
zij meeling houden, op een been te slaan.
Dan zijn zij het ras beu en het duurt
gewoonlijk maar vijf a tien minuten.
Dit zou een goede maatregel te nemen
zijn ten opzichte van GROENE PIE als
hij ter Volkskamer aan 't zeeveren gaat.
Men geeft wel raad, maar men
kan er niet hijgeven de wijsheid om er
tijdig een geschikt gebruik van te maken.
De Vlaamsche Bladen worden
vriendelijk uitgenoodigd om dit schrijven
op tc nemen en tot instemming een
exemplaar te zenden aan liet Antwerpsch
Gemeentebestuur. Al de Takken van het
Alg. Ned. Verbond worden uitgenoodigd
om in den zelfden geest te schrijven. Alle
Vlaamsche Vereenigingen worden uitge
noodigd om het zelfde te doen.
Gent, 4 September 1911.
Aan de heeren Burgemeester
en Schepenen der stad Antioerpen.
Hooggeachte Heeren,
De bladen brengen het nieuws, dat het
Conscience-Museum te Antwerpen niet
zou bestendigd worden
Niet te gelooven
Wat die schatten zouden weer ver
spreid worden, dat Museum, dat voor
ons Volk een leerschool is van nationalen
trots dat wie weet hoeveel sluimerende
letterkundige begaafdheden zal wekken,
door den prikkel van het voorbeeld van
den Nederige, die het niet noodig had
zijn taal le verloochenen om wereldroem
te oogstendat Museum zou verdwijnen
Daar waar ieder kuituurvolk dergelijke
musea aan zijne grooten heeft opgericht,
zou men het onze doen verdwijnen, nu
het bestaatDat kan niet dat mag niet.
Het is door geen reden, van welken aard
ook, te rechtvaardigen. En moest geld
kwestie de reden zijn het Vlaamsche
Volk bezit stamtrots genoeg om het door
een nationale inschrijving te redden.
Heeren Burgervaders van Antwerpen,
wij bezweren U laat dien hoon niet
over Antwerpen komen, dat het zijn
Conscience-Museum zou laten verdwijnen.
Namens het bestuur van den
Gentschen Tak van het Alg. Ned. Verbond.
De Penvoerder, De Voorzitter,
H. Meert. Dr Speleers.
begeerlijker nog wenscht-i hy, haar
engelenwezen eene enkele maai te kunnen
aai)8Cliouwen, alvorens voor den stoel van
zijn oppersten Rechter te verschijnen
vooraleer te sterven begeerde hy de duur
bare geliefde nog eons weer te zien in al
den luister harer \vergalooze schoonheid..
Ook dit verlangen bleef onverwezenlykt
die gunst niet verkregen. Van het wereld-
tooneel verdwynen als banneling, als
zwerver de zielinde qanden zyns Scheppers
teruggeven, zoo was liet voorbeschikt en
hy gevoelde het maar al te wel.
Dunne boomstammen tilden een door den
wind opgeblazen zeildoek ten hemelliet
bolwerk der christene bedevaarders Arm
zalige dwerg tegenover eenonoverwinbaren
reus nietig lijk het grasalmpje onder den
voetzool dor voorbijgangers. Men zamelde
het nog overgeblevene der krijgsmateriee-
len saam twee ladders, bylen en zwaarden
waren nog de eenigste voorwerpen van
waarde hun overgebleven. Hoe hemelsch-
breed verschillend de stond, waarop zij den
geboortegrond verlieten, met thans! Alsdan
fonkelde alles van weelde en prachtallen
degelijk uitgerust, in de beste slagorde
geschaard, straalden zy van mannenmoed
en levenslustnu droegen zy nog eeniglyk
ellendige lompen, de blos was hunne we
zens ontvloden en, hadde men in hunne
verglaasde oogen dit tintelend vuur niet
gedurig zien vonken, men had gezworen
levenlooze schepsels tc zien.
(Wordt voortgezet).