De toestand van België.
Donderdag 19 September 1912.
5 centiemen het nummer
65stc Jaar 4514.
Vrij onafhankelijk volksgezind orgaan
GODSDIENST, HUISGEZIN. EIGENDOM,
van de Stad en 't Arrondissement van Aalst.
VADERLAND, TAAL, VRIJHEID.
De Orgeldraaister.
Land- en Tuinbouw
Liberaal Congres
Een en ander.
DE DENDERBODE
Dit blad verschijnt den Woensdag en Zaterdag,van iedere week onder dagtcekening van
den volgenden dag. De prijs ervan is tweemaal ter week voor de Stad 5 frank mei
den Post verzonden C frank 's jaars, fr. 3,25 voor zes maanden fr. 1,75 voor drij maanden,
voorop te betalen. De inschrijving eindigt met 31 December. De onkosten der kwit-
tantiën door de Post ontvangen zijn ten laste van den schuldenaar.
Men schrijft in bij C. VAN DE PUTTE-GOOSSENS Korte Zoutstraat, nr 31, en in alle
Postkantoren des Lands.
CUIQL'E SIJU1M.
Per drukregel Gewone 15 centiemen Reklamen fr. 1,00 Vonnissen op 3d" bladzijd»
50 centiemen. Dikwijls te herhalen bekendmakingen by accoord. Niet opgenomen
handschriften worden niet teruggestuurd. Heeren Notarissen moeten hunne inzendingor
doen, uiterlijk tegen den Dijnsdag en Vrijdag in den voormiddag.
Voor de advertentiën uit vreemde landen zich te wenden ten bureele van dit blad.
Aalst, den 18 September 1912.
Die toestand is slecht, zoo zeggen alle
geuzengazelten, maar vandaag zullen wij
eens het woord geven aan iemand die
onpartijdig is.
Die - iemand - is het blad L'Action
Economique dat de volgende besluit-
selen hoeft getrokken uit het Statistisch
Jaarboek elk jaar door het Ministerie
van binnenlandsche zaken uitgegeven.
Het blad zegt
1. De statistiek der misdadigheid staat
nagenoeg stil daar de bevolking aan
groeit, is er verbetering.
Waaruit wij nu besluiten de geuzen-
gazetten, die zeggen dat de misdadigheid
toeneemt, liegen wetens en willens, of
spreken van dingen die ze niet kennen.
Als die geuzengazetten die zoogezegde
toeneming der misdadigheid toeschrijven
aan de katholieke scholen, dan houden
ze hun lezers dubbel voor den aap.
2. Het leven verduurt in België gelijk
overal eldershet is vooral uit hoofde
van de verhooging der loonen en der
maatschappelijke lasten, dat is van het
algemeen welzijn.
De zeventien voornaamste voedings
middelen zooals boter, aardappelen,
granen, enz., zijn van 1900 tot 1912 ge
middeld 22 t. li. opgeslagen. De midden-
prijs van geslacht vlcesch in 1900 was
1,39 fr. nu is hij 1,75 fr., dus een op
slag van 26 t. h.
3. Het bedrag der geldstortingen in de
spaarkas bereikt 1350 inillioen hèt was
maar 900 millioen in 1900. Die cijfers
bewijzen eene vermeerdering van den
openbaren rijkdom en een neiging tot
grooter spaarzaamheid.
4. De onderlinge bijstand doet altijd
nieuwen vooruitgang het getal deel
nemers aan de premién en toelagen van
den Staat beliep in 1910 tot 692.065,
tegen 328.205 in 1901.
5. Het verschijnsel der samentrekking
van de nijverheid doet zich meer en meer
voor het getal nijverheidsgestichten
vergroot, maar het getal werklieden van
elk gesticht is in deze tien laatsto jaren
in een veel stérker verhouding aange
groeid.
0. De verkoopprijs tracht meer en
meer den inkoopprijs te naderen maar
de vermeerdering der voortbrengst, een
gelijkloopende vermindering van inkoop
prijs medebrengende, maakt dat de winst
gelijk blijft, tenzij in tijdperken van
krisis, dat is van afslag, of in de tijdper
ken van voorspoed gelijk nu wan-
lle vervolg.
De deur van het huis ging open en een
vrouw vertoonde zich boven aan den trap.
Het gelaat dezer vrouw was openhartig en
innemend, maar toch zag zij er een weinig
droefgeestig uit.
Zijtgij het, Claude, zeide zij. Gaat gy
uit
Ja, ik ga een boodschap doen voor den
baas.
Met uw stalen ros
Inderdaad 1 Mijn ros is een der nut
tigste uitvindingen, die bestaan Ja, Vero
nica, in eon half uur is men verder dan te
voet in anderhalf. Er is niets meer ver en
men wordt niet moede. Daarbij heeft men
nog dit voerdeel, dat rnyn stalen ros, zoo
als gij zogt, noch hooi noch haver eet en
geen dokter noodig heeft... Ja, ja, dat is
een schoonc uitvinding.
De concierge trok de deur open, Claude
droog zijn fiets naar buiten, sprong er op
en verwijderde zich snel.
Voorbij het hotel van vrouw Aubin ry-
dende, waar hy woonde, zag hij dat de
bazin juist op de stoep stond. Zij bemerkte
den meesterknecht en riep hem toe
Gy daar, mijnheer Claude
Is er iets bijzonders, madame Aubin
vroeg hy.
Wel ja, de brievenbesteller brengt
daar een brief voor u.
neerer lerzelfdertijd volle voortbrengst
is en de prijs hoog, dus dubbele winst.
7. De nijverheidsbloei heeft in België
een kenschetsend verschijnsel teweeg
gebracht België dat tot hiertoe een land
was dat veel kolen uitvoerde, voert er
nu in het heeft geen brandstof moer
genoeg voor zijn eigen verbruik.
8. Do gezamenlijke handel uitvoer
en invoer beliep in 1910 tot 7 milliard
672 millioen, terwijl hij in 1S90 maar
beliep tol 3 milliard 109 millioen.
Volgens den liuidigen handel mag men
de waarde van eiken Belg dooreen schat
ten op 1000 fr. Deze waarde is in 20
jaren verdubbeld.
Indien de handelswaarde van eiken
Russischen burger evenveel beliep, dan
zou de Russche handel tot 125 milliards
beloopen, terwijl hij maar 7 milliards
2o0 millioen bereikt, dat is minder dan
België. De waarde van eenen Rus is dus
maar 83 fr.
9. De snelheid van den economischen
vooruitgang van België gaat vooruit met
een vlugheid die de bewondering af
dwingt i'.
Dat laalste is voorzeker hetbouquet
dat wij opdragen aan alle geuzengazet
ten, zoo kleine als groote, De Volks
gazet niet uitgezonderd.
Voor kleine Belgen, zooals de
Franschen zoo gaarne zeggen, voor
- domme Belgen zooals onze geuzen
zeggen, is liet nog zoo slecht niet ge...-
vlogen.
DE HAVEROOGST
De haver is een der meest gewaardeer
de graangewassen. Zij is voorzeker voor
het paard zoo noodig als het brood voor
den mensch. Zelfs voor melk- en vet-
dieren heeft zij sedert lang hare proef
doorstaan.
Dit graangewas wordt altijd tegen
hooge prijzen betaald, in verhouding van
zijnen inhoud aan voedstoffen. 't Is dus
wel een gewas, dat ten hoogste de belang
stelling der landbouwers wekken moet,
en, daar de bemesting de hoofdrol in de
opbrengst speelt, zoo onderwierpen wij
de haver dit jaar ook aan onze proeven.
Eene gemiddelde opbrengst van 1 Ha.
ontneemt nagenoeg 19,4 kgr. fosfoorzuur
aan den grond, door graan en strooi.
Laat ons nu eens zien, uit welke mest
stof de haver het liefste dit vruchtbaar
makend bestanddeel put.
Het perceel met stalmest alleen gaf
ons 2750 kgr graan en 3400 kgr. strooi
per Ha. Dit waarbij 1000 kgr. fosfaat
Claude nam den brief, dankte de vrouw,
keek naar het adres, en stak hem in den
zak.
Op zyn rijwiel springend, zette hy zyn
weg voort met nog meer haast dan zooeven.
Omtrent halfweg, tusschen Saint-Ouen
en Saint denis hield hij stil, stapte af, zette
zijn fiets tegen den muur, haalde don brief
uit zijn zak, en brak koortsachtig den om
slag open.
Hij scheen verlangend te zyn om den
inhoud te kennen. Hy las
Berlyn, 24 December.
Beste Claude
Ik ben ten einde myner krachten. Ik
verzink. Het is tijd dat ik iets vind om mij
aan vast te klampen, en niet te vergaan.
Morgen vroeg neem ik den trein naar
Parijs, waar ik den 29" ten 9 uur 20 m. des
avonds zal aankomen.
Ik hoop u aan de Oosterstatie te vinden.
Ik reken er op. Ik moet u vele dingen vra
gen.
Uw toegenegen,
ROBERT.
Het komt er eindelyk van mompel
de Grivot, terwijl zijn oogen stralen scho
ten. Het is nu al zoo lang, dat hij aarzelt en
draalt. Hij weet nochtans wel, dat ik hem
alles voorbereid heb. Den 26", dat is van
daag... Om 9.20 uur moet ik hem opzoe
ken... Ten 6 uur zal het werk gedaan zyn..
Daar ik mij nog wat moet opknappen, zal
Bernard werd gevoegd1 gaf in tegendeel
3500 kgr. graan en 590Ö kgr. strooi.
Op een ander perceelfwerd de werking
der metaalslakken tegenover het fosfaat
Bernard onderzochtdenuitslag was 3280
kgr. graan en 5700 kgr. strooi voor de
scories, en 3520 kgr. gijaan en 6000 kgr.
strooi voorliet Bernard fosfaatmest.
Op een derde pcrceaj bekwamen wij
met superfosfaten 3200 kgr. graan en
5600 kgr. strooi, terwijl liet fosfaat
Bernard 3480 kgr. graan en 5800 kgr.
strooi opbracht, 't Is dus wel bewezen
dat de haver eene voorliefde voor deze
laatste meststof heeft, waarvan de ver
standige landbouwer din ook rekening
houden zal. 1 VERITAS.
Wij hebben doen uitschijnen dat do
liberalen in verlegenheid ziiten met de
algemeene werkstaking.
Eenige leiders zouden wel willen dat
vuurtje wat aanblazen Jul was het maar
om het katholiek Gouvernement moei
lijkheden aan te doenimaar, van den
anderen kant, vreezen zij andere libera
len te misnoegen die hun dan ook den
rug zouden toekeeren.
Daarom ware het goe<T d< groote kop
pen byéen le roepen, want twee welen
meer dan een.
Ook zijn er liberalen die het gedacht
hebben vooruitgezol. oen congres te hou
den. Doch dat ontmoet geen gunstig
onthaal, maar integendeel veel tegen
spraak.
Men vreest van alle kaaien dat de libe
ralen na een liberaal congres nog meer
zoifden verdeeld zijn dan ervoor.
Een liberaal congres in 1912, zegt
"L'Etoile Belge-, indien het niet ont
aardde in bittere redetwistingen, zou geen
ander nut hebben dan aan zekere woord
voerders of leerling-woord voerders toe te
laten welsprekende redevoeringen uil te
galmen. Nu, we hebben niet noodig rede
voeringen te hooren, al waren zij de wel
sprekendste der wereld.
De liberalen hebben maar al te veel
redevoeringen uitgesproken.
«La Ciironique» moet ook van geen
liberaal congres weten want, zegt het
blad
Bittere woorden zouden gesproken
worden men zou in twist vallen en in
plaats van de zoo noodige bevrediging
en eendracht, zou dal congres tweedracht
zaaien, en haat raisschen en ons meer
verdeelen dan bijeen brengen. Ik ver
wacht niots goeds van een liberaal kon-
gres.
ik toch nog voor den tijd in de Ooeterstatie
zijn.
Hij scheurde den brief in stnkjesen zeide:
Dit mag niet gevonden worden dat
zou gevaarlijk zijn.
Na de stukjes papier in een riool gewor
pen te hebben, zette hy zijn weg voort.
Claude Grivot was vijf-en-veertig jaar
oud, en geboren te Parijs, in denFoubourg
du Temple.
Hij had een goede opvoeding genoten, en
zyn vader die een goede slotmaker was,
had hem zijn vak geleerd.
Vader Grivot bezat een krachtig hoofd
en kloeke vuisten en daar de jongen soms
koppig en grillig was, wist hij hom toch te
temmen. Daar de jonge Claude buitenge
woon veel aanleg toonde, zette hij hem aan
het fijne mechaniekwerk.
Claude deed met zijn handen al wat bij
wilde.
Op twintigjarigen leeftijd kende ieder
hem als een losbol, maar tevens ook als een
vakman van groote verdienston.
Kort na zijn vrouw verloren te hebben,
overleed vader Grivot, en liet aan zyn eeni-
gen zoon 'n winkel na die opperbest liep en
nog verscheidene duizonde franks.
Claude Grivot was echter met den reis
duivel bezeten.
Op zekeren dag verkocht hy vaders win
kel en vertrok, met een volle beurs geld op
zak,
Niet wetende wat het beteokent voor
den dag van morgen te zorgen, zoj smolt
- L'Iindépendance, - een ander libe
raal blad zegt
- Men mag niet vergeten dat de liberale
partij samengesteld is uit twee elementen
waarvan de strekkingen en de invloeden
gelijken eerbied verdienen en dat het
onmogelijk zou zijn een dezer elementen
aan het ander op te offeren zonder gevaar
te loopen eene betreurlijke verdeöling
onzer krachten te bewerken.
Eindelijk, een liberaal congres zou
geensins kunnen beslissen over de hou
ding, door de liberale partij tegenover de
algemeene werkstaking aan te nemen,
daar het aangenomen is dat de kwestie
der algemeene werkstaking niet kan ge
steld worden voor de liberale partij en
uitsluitolijk eene socialistische kwestie
moet blijven.
Kortom, de liberale partij weet niet
wat doen om hel best te doen de gedach
ten en betrachtingen zijn al te zeer ver
deeld.
De algemeene werkstaking welke moet
dienen om liet katholiek Gouvernement
in nesten te stoken zou wel kunnen dat
gevolg hebben dat zij meer en meer de
liberale partij ontreddert en meer en
meer doet uitkomen dat alleen de katho
lieke partij de partij is aan welke het
land zijne lotbestemming gerust kan toe
vertrouwen.
De vader van ljel onzijdig
wetenschappelijk onderwijs.
Over eenige jaren was er veel spraak
van hot pensionaat van Campuis, in
Frankrijk.
Al de aanhangers van het onderwijs
zonder godsdtenst, hadden er de oogen
op gevestigd, in blijde verwachting.
I11 hun gedacht was 't een voorbeeld
een toonbeeld van onzijdig wetenschap
pelijk onderwijs.
Welhaast werd het voorbeeldig ge
sticht alom geheeten «Het Varkenskot
van Campuis.» Meisjes en jongens, im
mers, leefden daar al ondereen, gelijk
de onredelijke schepsels 't Was een
poel
De stichter van dit onderwijsstelsel
die ook nog met zijne «leerlingen als
propagandamiddeT^naar België feekomen
was en hier feestelijk onthaald werd door
de vijanden van het godsdienstig onder
wijs, Paul Robin, is over eenige dagen
dood op zijne kamer gevonden Uiteen
briefje, dat nevens hem lag. zag men dat
hij zich vergeven had
Rampzalig einde voor den uitvinder
van een rampzalig stelsel van opvoeding,
zonder godsdienst, ja, maar ook zonder
zeden.
het geld in zijn handen, nu hy zyn eigen
meester wes.
In elke groole stad hield hy eenige
maanden stil en bestudeerde er de meester
stukken van don machinebouw. Zoo door
reisde bij Engeland, Rusland en Amerika.
Van Amerika ging hij naar Duitschland,
en een fabrikant van Berlijn, getroffen door
zyn bekwaamheid en behendigheid, had
hem met een hoog loon in zijn dienst geno
men.
Bij het vervliegen der jaren had Claude
altijd dezelfde gevoelens van onafhankelijk
heid behouden hy was immer overtuigd
gelijk te hebben tegen iedereen, wilde zyn
wil doordrijven en onder niemand staan.
Had zyn kunde hem in véle schoone be
trekkingen gebracht hij moest die telkens
verlaten, want met die gebreken en zyn
losbandigheid, kon hy nergens blyven.
Dun viel hy uit tegen die uitbuiters, ge
lijk hij zyn bazen noemde, en beschuldigde
hen niet zichzelf de oorzaak te zyn
zijner gedurige tegenspoeden.
Was hij vroeger rechtschapen van in
borst, zijn karakter was veel veranderd en
slechter geworden. In hem was niet het
minste spoor van zedelykheid meer. Hy
was valsch geworden, en bereid tot alles,
ja, zelfs tot euveldaden, om zijn driften bot
te vieren en zich een gemakkelyke toe
komst to verzekeren.
Te Berlijn had hij zyn verblijf langer
dan elders gerekt. Wij zullen weldra ver
nemen om welke redenen ze waren zeer
Eersle vrouwelijk
syndikaal Congres.
Eindo Juli vergaderden te Brussel
eenige afgevaardigden van de verschil
lende vrouwelijke vakvereenigingen uit
ons land. Na ernstige besprekingen werd
er besloten jaarlijks een syndicaal Con
gres voor vrouwen te beleggen, met het
doel de syndicale gedachten te versprei
den, de beweging te bevorderen en nau
were betrekkingen te doen ontstaan
tusschen de reeds bestaande vrouwen-
vakvcrceuigingen.
Het eerste dezer congressen zal gehou
den worden te Brussel, op 29 September,
in de zaal Patria Broekstraat.
9 l/t uren. H. Mis, in St-Lodewijks-
College.
10 uren. Algemeene Vergadering.
Fransche voordracht, door den E. P.
Rutten.
Vlaamsche voordracht, door Mmo De
Vreize, over de noodzakelijkheid der
vakvereenigingen voor vrouwen.
12 uren.Gezamenlijk Middagtnaal.
2 uren. Werkzaamheden der
Afdeelingen.
1. Verslag over den toestand der be
dienden van handel en nyverheid, door
Mcj. Dervoigne.
2. Verslag over den toestand der
werksters met de naald, door Mej. Fanny
Wynen (Fransch).
3. Verslag over den toestand der
fabriek werksters, door Mej. Baers.
4. Practische inrichting der vakveree
nigingen door Mevr. Lambrickx (Fransch).
5. Slotvoordrachten door Mej. Van
Riel en Mej. Cappe.
Vlaamscli of fransch mag onverschillig
gebruikt worden, daar een vertaaldienst
verzekerd is.
Voor inschrijvingen en inlichtingen
wende men zich 45 Loxumslraat, Brussel.
Waarheidsvolle spreuk. Dezer
dagen lazen wij Menigeen leeft van de
dwaasheid van anderen.
Daar schoot de waarheid van die
spreuk helder voor onzen geest op
Hoevele duizenden winnen hun brood
niet rijkelijk, omdat velen, zeer velen,
al te velen meer drinken dan voor hunne
gezondheid, hunne beurs en hun welvaren
wenschelijk is Hoevele duizenden sto
kers, brouwers, herbergiers, en hunne
werklieden
Er zouden veel minder polieiemannen,
rechters, advokatcn, pleitbezorgers,
weinig eerlijk hy Duitschland verlaten
had, om weder in Frankrijk werk te gaan
zoeken.
Keeron wij nu terug tot ons verhaal.
Binnen eenige oogenblikken had Claude
Grivot het doel zyner reis bereikt, en on
derzocht de machine van den sleepboot,
wiens onraiddelijke herstelling gevraagd
was.
De werken die daar moesten uitgevoerd
worden, werden door hem berekend, en
hy oordeelde, datzy, met drie man, zonder
een oogenblik te verliezen, twee volle
maanden zouden duren.
Hij werd verzocht er zoo spoedig mogo-
lyk meê te beginnen.
Claude kwam aan zijn baas den juisten
toestand uitleggen,en keerde aanstonds naar
Saint-Denis terug met de noodige werklie
den, die hij aan den arbeid zette.
Langer dan hij voorzien had, werd
Claude nog door mijnheer Vornièro bezig
gehouden, die hem uitleg moest vragen
over een werk, dat aan den ging was, een
klein stoombootje, dat stuk voor stuk te
Genève moest geleverd worden.'Eerst te
zeven uur 's avonds verliet de mei ster de
werkplaats
Hy had juist nog tyd genoeg om zich te
gaan kleeden en den reiziger te gaan af
wachten, wiens brief uit Berlijn wy hem
in stukjes hebben zien scheuren.
(Wordt voortgezet).
