Napoleons Veldtocht
KATHOLIEK NIEUWS-- EN AANKONDIGINGSBLAD
Zondag 6 Oogst 1916
5 centiemen het nummer
70sle Jaar IV0 4717
Week-Ka lender.
MOEDER-GEDICHTEN,
LriEFHB.
DE DENDERBODE
Abonnementsprijs 3 trank 's jaars.
Men schrijft in te Aalst
31, KORTE ZOUTSTRAAT, 31
DRUKKERUITGEVER
VAN DE PUTTE-GOOSSENS
Aalst, den 6 Oogst 1916.
AUGUSTI.
Evangelie van den Zondag
De onrechtvaardige Hofmeester. Luc XVI.
6 Zondag, 8. na Sinxen. Gedaante veran
dering van Christus.
7 Maandag, H. Cajetanus, B.
8 Dijnsdag, H.H. Cyriacus, Largus en Sma-
ragdus mart.
9 Woensdag, Verheff. en overvoering van
P. H. Bavo.
10 Donderdag, H. Laurentius.
11 Vrijdag, H. Gaugericus
12 Zaterdag, H. Clara.
VI
Moeder.
Geen zoeter stem
zong ooit een zoeter lied,
Noch schiep tot reiner levensvree,
mijn barnend wee,
Dan die, die van mijn moeder,
Die van mijn oude, goede moeder
Geen zoeter oog
had'ooit een zoeter blik,
Noch zocht noch zag mij aan van ver
met liever ster,
Dan dat, dat van mijn moeder,
Dat van mijn oude, goede moeder
Geen zoeter beeld
had ooit een zoeter blos,
Noch werd voor blijder kroost op aard
door God gespaard,
Dan dat, dat van mijn moeder,
Dat van mijn oude. goede moeder I
L. Lambrechts.
Volksopbeuring
verzoekt ons om opname van
Gent, 14 Juli 1916.
Etappeninspektion der 4 Armee
Der Kommissar der Agence Beige.
Tgb. N° 1868/16.
Aan de Vereeniging
Volksopbeuring Gent.
De openbaarmaking van de volgende ken
nisgeving wordt vanwege de Ëtappenin-
spektion toegestaan.
Volksopbeurings Soldatentroost
Volksopbeuring is gemachtigd ook uit
Holland pakketten met levensmiddelen te
zenden aan de krijgsgevangenen in Duitsch-
land.
De verzending geschiedt door het bijkan
toor in den Haag, Daguerrestraat. 35.
Paketten met den volgenden inhoud kun
nen verzonden worden
Pakketten van 10 fr.
1 kg. appelsiroop 400 gr. mager spek
500 gr. roomkaas 500 gr. leverpastei 700
30 Mengelwerk. Nadruk verboden.
in Rusland, in 1812.
Groot Historisch Verhaal.
(Getrokken uit het vermaard boek van
Graaf Philiep de Ségur, Generaal, die
den veldtocht meegemaakt heeft)
De rapporteneer chirurgijns waren
akelig in dit land vervangt men
den aruivendrank door eenen sterken
drank uit het graan getrokken, waarin
men het sap van slaapverwekkende
planten mengt. Onze soldaten, door
honger en vermoeienis uitgeput, dach
ten dat deze drank hun nieuwe krach
ten zou ingegoten hebben, doch dit
giftig vocht, dat hen eerst een stond
doorgloeide en doorbrandde, deed hen
daarna machteloos en ziek langs de
wegen nedervallen.
Anderen die er te kwistig van ge
dronken hadden en reeds algeheel
uitgeput waren, werden door draaiin
gen en verdooving aangegrepen. Men
zag hen in de grachten of langsheen
de wegen zitten, en daar, met half ge
opende, doffe en tranende oogen, sche
nen zij met eene volslagene gevoel
loosheid langzamerhand de dood in
te treden zonder een woord of een
zucht gaven zij den geest.
Te Wilna heeft men slechts voor
gr. lekkerkoek 40 stuks sigaretten100 gr.
tabak2 stukken toiletzeep.
Pakketten van 5 fr.
500 gr. appelsiroop 400 gr. mager spek
500 gr. leverpastei350 gr. lekkerkoek 100
gr. tabak 20 stuks sigaretten 1 stuk toilet
zeep.
Alle waren gewaarborgd eerste hoedanig
heid.
In ieder pakket wordt een ontvangstkaart
gesloten, die, onderteekend door den bestem
meling, door het Gentsche kantoor aan den
afzender toegezonden wordt.
Bijdragen voor pakketten worden tegen
kwijtschrift in ontvangt genomen door-tie
Secretariaten Aalst, St. jobstr. 96 Gent,
Spiegelstr. 20; Kortrijk, Afbertstr. 13; Thielt,
Kortrijkstr. 13.
(get.) Wentrup-Hauptman.
Volksopbeurino;I-Iet Boekenwerk.
Uit een aantal Krijgsgevangenenlagers en
andere Gevangeninrichtingen blijven de
aanvragen om boeken, tijdschriften, muziek,
toestroomen.
Volksopbeuring wil de boekeninzame-
ling inrichten op groote schaal. We doen
dus een herhaald beroep op het publiek,
opdat het ons boeken, enz. voor dit doel zou
doen toekomen.Ook gelezen bladen zijn zeer
welkom. De adressen waarvan men de boe
ken zenden kan zijn
Antwerpen, M. Rosseeuw, Schoenstr. 33,
Borgerhout.
M.F.vanLaar, Jul.Dillensstr. 10.
Aalst, M. Is. Hallaert, St. Jobstr. 96.
Brussel, Vlaamsch Huis, Gr. Markt, 16.
M. J. Kesler, Dethystr. 47,
St. Gilles.
M. L. Delpire, St. Jorisstr. 59,
Laeken.
Deinze, Dr. A. Martens.
Gent, Nieuwbrugkaai, 22.
Hamme, M. M. de Meyer, Kerkstr. 15.
Kortrijk, M.R.Waeterloos, Albrechtstr. 11.
Lokeren, M. O. Bontinck, Dijksken.
Mechelen, M. L. Peeters, Fr. Halsvest, 95.
St. Gilles, Dendem. M. Moens, Heerbaan, 65.
Dit beroep geschiedtvoorgeheel Vlaamsch
België.
Het is wenschelijk, dat we hiervoor in alle,
of op de meeste Vlaamsche gemeenten me
dewerking vinden of inzamèlkantoren kun
nen openen. Wie zijn medewerking verlee-
nen wil, deele het mede aan het hoofdkan
toor voor Volksopbeuring Spiegelstraat,
20, Gent.
Opvoedkunde
en Onderwijs
Theoretische en Praktische
Beschouwingen
XXI.
Bladzijden van een Wijsgeer uit de
vorige eeuw.
Willen wij eens deze beschouwingen
door de ondervinding zien bevestigen,
en nagaan hoe do vrouw in zake var^
fijnheid en opmerkingsgave den man den
loef afsteekt
Laat ons dan mede binnentreden in
een huis waar de genoodigde gasten door
de echtgenooten worden ontvangen.
Beiden wedijveren in beleefdheid en ge
dienstigheid, beiden zijn zij met hetzelfde
zes duizend soldaten hospitalen kun
nen oprichten, en alles moet daartoe
dienst doen kloosters, kerken, syna
gogen, schuren. In die droevige ver
blijfplaatsen welke soms ongezond
zijn en wier getal nog steeds te gering
is, ontbreekt het den zieken aan voe
dingsmiddelen, aan bedden, aan de
kens, zelfs aan stroo en aan medika-
menten. De heelmeesters ook schieten
er te kort, zoodat alles, tot zelfs de
hospitalen, nog meer zieken maken in
plaats van te genezen.
Te Witepsk zijn er vierhonderd
russische gewonden op het slagveld
achtergebleven drie honderd andere
gekwetsten werden door hun leger in
de stad achtergelaten, en daar al de
inwoners er uittrokken, zoo bleven
die ongelukkigen daar drie dagen lang
vergeten en hulpeloos liggen, ster
vende of dood, te midden eener wal
gende vuilnis. Eindelijk werden de
nog levenden opgenomen, en met
onze geblesseerden, zeven honderd
in getal, verpleegd. Onze chirurgijns
hebben zelfs reeds hunne hemden en
deze dier ongelukkigen moeten ge
bruiken, om hunne wonden te verbin
den.
Als dan de zieken aan de beterhand
geraken, en zij nog alleen op een ver
sterkend voedsel wachten om geheel
hersteld te zijn. moeten zij omkomen
omdat dit voedsel ontbreekt, en wei
nigen onder hen, hetzij franschen of
AANKONDIGINGEN
Kleine één maal 0,75 fr.twee maal 1,25 fr.
Gewone annoncen 0,15 fr. de regel.
Vonnissen, sterfgevallen, enz. 0,50 fr. de regel.
Dikwijls te herhalen volgens akkoord.
verlangen bezield een aangenaam ont
haal aan hun volk te geven, opdat ieder
een tevreden mochte heengaan. De man
is gansch bezorgd om niefs le verwaar-
loozen hij gaat en komt, en loopt rond,
en zweet en zucht van den last en de
inspanning, want voor alles wil hy een
aandachtig oog en oor hebben. De vrouw
blijft ter plaatse een kleine kring van
gonoodigden omgeeft baar en schijnt
hare aandacht aan het overige der ver
gadering te onttrekken toch gaat er
daar niets om of zy bemerkt het, zij
vindt de gelegenheid om aan elk een aan
genaam en passend woord te zeggen, en
zonder in het minst te storen of te hinde
ren heeft zij aan iedereen, aan de gering-
sten zoowel als aan de bijzondersten van
het gezelschap voldoening geschonken.
Nu gaat men aan tafel. I)e man die op de
hoogte is van den stand en de geestes
verwantschap zijner gasten, zal hen vol
gens die kennis aan den disch koppelen
de vrouw, zonder die kennis te bezitten,
zal nochtans spoedig^in de blikken, in de
houding harer gasten gelezen hebben
wat hen bevalt, en ieder van hen zal vol
gens zijn verlangen aan tafel geplaatst
wezen. De meester des huizes legt er
zich op toe om iedereen goed le bedienen;
de. vrouw raadt welke spijzen men met
voorliefde beziet en biedt ze u aan tor-
wijl zij met haren gebuur spreekt, blijft
haar oog op hot uitoihdc der tafel geves
tigd, zij weet een onderscheid te maken
tusschen dr-ngene die niet eet. omdat hij
geen honger heeft, 011 dongone die zich
niet durft bedienen noch iets vragen,
omdat hij onhandig of schuchter is. Wan
neer men van tafel opstaat, verkeert
ieder der gasten in .do meening dat de
huisvrouw slechts met hern bekommerd
en bezorgd is gewoest, zij denken dat. zij
haast den lijd niet gehad heefl. om een
brok te eten, en nochtans heeft zij dap
perder dan een van hen met den vork
gespeeld.
Als iedereen dan vertrokken is, spre
ken de echtgenooten over liet gebeurde.
De man vertelt wat men hem gezegd
heeft, wat hij gehoord en gezien heeft
van dezen met wie hij zich onderhield.
Do vrouw van haren kant weel hem mee
te doelen wat er aan het uiteinde der
zaal met stille slem is gefluisterd ge
weest zij weet wat di" of die gedacht
heeft, welke beteekenis die zinspeling of
dat gebaar had aan de minste beweging
der gasten kan zij eene bediedenis geven,
en bijna altijd slaat zij den nagel op den
kop.
Hoe bezit zij deze kunst Is het r.iet
dank aan hare fijne en aanhoudende op
merkingsgave, welke haar toelaat ten
allen tijde te raden wat er omgaat in het
hart der mannen en hun minste gebaren
of woorden uit te leggen en op te helde
ren Deze kunst wordt met de vrouwen
geboren, en do mannen zullen nooit
daarin op één lijn kunnen komen met
russen, ontsnappen aan den dood.
Dezen vooral die door het verlies van
het een of het ander lidmaat of door
danige zwakheid, hun eten niet kun
nen gaan halen, bezwijken de eersten.
Die droevige gevallen doen zich overal
voor diar waar de keizer niet meel
is, want alle bevelen worden slechts in
zijne omgeving stipt uitgevoerd.
Te Smolensk is er geen gebrek aan
hospitalen men heeft vijftien groote
steenen gebouwen van de vlammen
kunnen sparen men heeft er zelfs
eenen voorraad van brandewijn, wijn
en heelmiddelen gevonden, en onze
reserve-ambulancen hebben eindelijk
het leger vervoegd, maar het is alles
veel te weinig voor de groote nood
wendigheden welke zich alom voor
doen. Intusschen werken de chirur
gijns dag en nacht, het is nog maai
den tweeden dag en reeds ontbreekt
alles om de gewonden te verbinden
daar is geen linnen meer, men is ge
noodzaakt zich van papier te bedienen
dat men in de archieven heeft gevon
den. Het zijn perkamenten welke
dienen om te spalken en te verbinden,
en 't is slechts door afval van klodden
en wol van berkenboomen dat men
het pluksel kan vervangen.
Onze chirurgijns hebben de handen
vol. Intusschen heeft men sedert drie
dagen een hospitaal met honderd
gekwetsten vergeten. Een toeval
heelt het doen ontdekken. Rapp komt
hen. Dit is een der meest teekenende ka
raktertrekken van het vrouwelijk ge
slacht hun tegenwoordigheid van geest,
hun scherpe blik, hun fijn opmerkings
vermogen, en de behendigheid waarmede
zij uit dit alles partij kunnen trekken.
('t Vervolgt).
Wie beeft 0111 uw kroontje die peerlengestrooiri,
Zoo heerlijk in goudlicht van zonne vermooid,
0,7.ee ine
Wie heeft op uw blaarkens die tranen geweend,
En weemoed en weelde zoo wonder vereend,
O, zeg me
Wie was er zoo mild en zoo droef dezen nacht,
Die weenend van sinarto, juweelcn u bracht,
O, zeg me
Mij tooide het kroontje met edelgesteent',
En heeft op mijn 'daderkens tranen geweend,
De Liefde
August MEERT
De Fruitkwestie
in den huidigen tijd.
Zooals men weet was er in gewonen tijd
eene redelijke geldwinst te verwezenlijken
met den fruitteelt. De geneverbessen, aalbe
ziën, stekelbessen, appels, peren, moerbe
ziën, vlierbeziën, enz. werden naar den
vreemde opgestuurd en tegen betrekkelijk
voordeelige prijzen van de hand gedaan. Nu
echter alle uitvoer geschorst is, wordt dik
wijls de vraag geopperd Wat moeien wij
met ons fruit aanvangen
Wel kan er aan het vee gegeven worden,
doch, daargelaten dat deze hoeveelheid gering
moet zijn, op straffe bij de dieren buikloop
te veroorzaken, brengt dit weinig of geen
geldelijk voordeel op. Den verkoop aan lage
prijzen (wanneer men nog koopers vindt)
geeft bijna niets," zooals wij verleden jaar ge
zien hebben. Men verkoopt de vruchten op
den boom. en den kooper, weinig bezorgd
voor eene koopwaar die hem weinig winst
geeft, is natuurlijk geneigd het plukken zoo
ras en goedkoop mogelijk te doen daardoor
verminkt hij zeer dikwijls de fiuithoornen,
zoodanig dat zij verscheidene jaren in de
opbrengst ten achterblijven. Men staat dus
voor eeii dezer toestanden of het fruit van
zelf laten afvallen, zonder voordeel, of het
zelf verbruiken. Vele personen zijn onwetend
hoe het fruit voordeelig te gebruiken, andere
weten niet waar de toestellen te verkrijgen
zijn, noodig voor het verwerken der vruchten.
Andere nog denken dat kostelijke inrichtingen
noodig zijn voor dit doel. Aan deze personen
willen wij in weinigen regelen eenige nuttige
wenken geven.
Er bestaan drie manieren om voordeel uit
het fruit te halen 1Het maken van con
fituren of marmeladen 2° het maken van
dranken of zoogezegden wijn 3° het bewa
ren door droogen of door de koude.
er de eerste binnen te dringen, en ik
haast mij een sluier te werpen over
de schrikkelijke tafereelen welke zich
daar aan zijne oogen voordeden. Hij
zelf spaarde de waarheid niet voor
den keizer, die van zijn eigen wijn en
goud deed uitdeelen aan deze onge
lukkigen waarvan er nog een aantal
leefden, en die een walgend voedsel
genut hadden.
Deze verhalen maakten diepen in
druk op Napoleon. De gebeurtenissen
van deze laatste tijden riepen daarbij
een grooten kommer voor de toekomst
in hem wakker. Het was thans klaar
gebleken dat de schrikkelijke brand
van Smolensk niet door het toeval
geschiedde of door een daad van
wanhoop van wege den vijand, maar
dat hij het gevolg eener op voorhand
genomen beslissing was. De russen
hadden met kalme vastberaden hand
het vuur aan hunne eigene haardste
den aangestoken, en zoo gebeurde het
overal waar zij zich terugtrokken.
Voortaan was het niet meer het vijan
delijk leger alleen, doch gansch de
bevolking vluchtte voor ons weg als
voor de pest, en hiermede zag de
keizer een zijner machtigste verove
ringsmiddelen ontsnappen. Tusschen
ons en de aftrekkende russen rezen
de honger, het vuur, de woestijn als
zooveel vijandelijke elementen waar
mede er af te rekenen en te kampen
viel.
Confituren Daarvoor worden meestal de
kleine beziën gebezigd, alhoewel men ook
appels en peren gebruikt. Dezen moeten ge
spoeld, geperst en gekookt worden, met bij
voeging der noodige hoeveelheid suiker en
andere stoffen. Deze laatsten zijn alleenlijk
noodig tot het verdikken der gelei en het
bewaren. Doet men echter de gelei in lucht
dichte doozen, laat ze daarna koken, zoo kan
men ze lang bewaren, zelfs zonder suiker.
Als men klare, doorschijnende gelei wil
maken, bezigd men eene fruitpers, en de
vruchten door dichte doeken geperst zijnde,
benuttigd men alleenlijk het sap des fruits.
Dit sap wordt met of zonder suiker gekookt
in koperen of verlakte bekkens. Indien men
echter in de confituur alles wil benuttigen
(kerns, pulp en schil) moet men een confi
tuurmolen gebruiken, welke de vrucht plettert
en om zoo te zeggen maalt totdat alles in een
haarfijne brei veranderd is deze brei wordt
dan bewerkt zooals het sap.
Dranken Men neemt gewoonlijk appels
en peren daarvoor (bijzonderlijk deze van 28
en 3e kwaliteit). Men gebruikt een appel
breker, eene goede fruitpers, eene groote
kuip en een of meer zuivere vaten. Het fruit
wordt eerst in den appelbreker gepletterd
(ten einde al het sap te kunnen uitpersen)
wordt vervolgens in de pers gedaan, en men
vangt al het sap op in eene kuip waarin men
het laat bezinken, terwijl terzelvertijd een
begin van gisting ontstaat. Het geklaarde'sap
wordt vervolgens in vaten gevuld, waar men
het verder laat gisten, totdat het op zijn noo
dige alcoolgehalte gekomen is. Vervolgens
moet men het verder klaren, en op flesschen
of vaten doen welke dan gereed zijn voor
het verbruik. Wat van de persing overschiet
is nog goed ombijhetbeestenvoeder gemengd
te worden. Deze behandeling geeft een ge
zonden drank, die het bier gemakkelijk ver
vangt.
Bewaring Voor het droogen wordt het
fruit geheel, ofwel geschild en gesneden in
een verwarmd toestel geplaatst, waarin'eene
hevige luchtverversching plaats grijpt. Daar
door wordt al het water uit de vrucht verwij
derd. zonder den smaak weg te nemen. Zoo
men deze drooge vruchten eenige uren in het
water legt, bekomen zij weder hun vroeger
uitzicht en smaak.
De bewaring door de koude (de vruchten
blijven zooals zij oorspronkelijk waren) is
slechts mogelijk daar, waar groote hoeveel
heden te bewerken zijn, en moet daarom aan
zien worden als eene bijzondere nijverheid.
Er zijn natuurlijk nog andere produkten
te maken met fruit, doch dit wordt dan ook
eene nijverheidsonderneming, buiten het be
reik der kleine beurs van den fruitkweeker.
Alle toestellen noodig voor deze bewerking
kan men aan voordeelige prijzen bekomen
te Aalst bij Van de Putte, Broeders29,
Korte Zoutstraat, agenten van het huis
Datry-Colson, van Gent. Deze heeren gelas
ten zich met de levering van volledige instel
lingen.
Nochthans Smolensk is het kruis
punt der wegen naar St Petersburg
en Moscou. Wij bevinden ons hier
nog op een afstand van negen-en-twin-
tig dagmarschen van de eerste, en
vijftien dagmarschen van de tweede
hoofdstad. St Petersburg is het cen
traal punt van het gouvernement, en
het brein van Rusland waar al de be
stuurlijke draden van het land te
saam loopen. Daar ligt tevens het
eenige verbindingspunt tusschen Rus
land en Engeland. De zegepraal wel
ke wij bij Polotsk komen te behalen
schijnt den keizer in die richting te
stuwen.
Aan den anderen kant vertegen
woordigt Moscou den adel en de oude
heerlijkheid der natie. De weg welke
naar deze hoofdstad leidt is daaren
boven de kortste, en biedt het minst
hinderpalen aan. Daar bevindt zich
gansch de vijandelijke legermacht
welke wij moeten zoeken te verplette
ren, en de hoop van daar het hart
zelf der natie doodelijk te kunnen
treffen, trekt gansch de aandacht van
Napoleon.
Het is dan ook dit laatste strijdplan
dat hem het gunstigste toeschijnt,
niettegenstaande het ver gevorderd
('t Vervolgt).
