EDMONDEN BERTHA,
le Jaar.
Nummer
Zondag 17(|c January 1886.
Dc personen die ons blad
ontvanseft en niet wenschen
als abonnenten aanzien te wor
den, zijn verzocht het terug te
keeren en hunnen naam op
den band le schrijven.
Buitenlands politiek nieuws.
Be zegepraal des Harten
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
Abonnementsprijs 1 blï' ys8°r- de Btad^. voorop betaalbaar.
ADonnemenibpnjb 5^ 50-voor den buiten, v
PRIJS PER NUMMER 10 CENTIMEN.
Men abonneert zich op alle postkantooren voor den buiten voor de stad, ten kantoore van het blad,
40, Korte Zoutstraat, 40, Aalst.
Nee spe nee
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 centimen
Prijs der annoncen Reklamen, 75 centimen
Vonnissen op de derde bladzijde, öO centimen
per drukregel.
Men maakt melding van elk werk waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Indien liet- ministerie de Freycinet
dooi' de geavanceerde republikeinsclie
bladen vriendelijk onthaald is geworden,
dan is, van eenen anderen kant, de hou
ding der opportunistische bladen zeer
bescheiden. Dit ministerie bestaat uit
mannen wier naam reeds gunstig bekend
is, en uit andere die nog min of meer
onbekend zijn.
De gewone zittijd van 1886 der fransche
Kamers is dijnsdag laatst geopend. De
heer Floquet is als Voorzitter herkozen.
De Voorzitter der Republiek, M. Grévy,
heeft eeneu brief aan de Kamers gezonden
waarin hij haar bedankt over zijne her
kiezing die, zegt hij, schijnt te bewijzen
dat het fransche volk den wensch heeft
uitgedrukt het Gouvernement op vaste
gronden gevestigd te zien.
Men sprak verledene week van eene
overeenkomst die op het punt was geslo
ten te worden tusschen lord Salisbury,
1" minister van Engeland, enM. Parnell,
hoofd der Iersche home-rulers. Dit ge
rucht blijkt onwaar te zijn, daar de be
geerte der home-rulers is de volledige
zelfstandigheid van Ierland, iets waarin
lord Salisburg niet zal kunnen in toe
stemmen.
De zittijd van het britsche parlement
is dijnsdag geopend. M. Bradlaugh, de
berichte godloochenaar, wien men in de
vorige zittijden verbood den eed van af
gevaardigde af te leggen en dus zijne
plaats in het Parlement in te nemen, is
nu tot het afleggen van den eed toege
laten.
Het engelsch ministerie zoekt midde
len 0111 den toestand in Ierland te verbe
teren 't is te hopen dat het middel wel
dra zal gevonden worden.
Men schreef op het einde der verledene
week dat Griekenland met vredelievende
gevoelens scheen bezield te zijn en te
weeg van zijn leger weêr op vredes voet
te brengen. Die tijding was onjuist. Het
kleine land is veeleer oorlog zuchtig en
dreigt de wapenen te zullen opnemen, zoo
men het geene uitbreiding van grondge
bied wilt toestaan. Die houding wordt
door de mogendheden ten zeerste afge
keurd en prins von Bismarck is er bijzon
der over vergramd. Men zalIriekenland
wel weten te dwingen het zwaard terug
in de scheede te steken.
De vrede zal ongetwijfeld, binnen kor
ten tijd, gesloten worden tusschen Serbië
en Bulgarië. De mogendheden werken te
zamen om die twee landen er toe te
bewegen hunne troepen te ontwapenen.
Het is, voor als nu, zeker dat Rumelië
aan Bulgarië zal gevoegd worden.
Duitschlandheeftzich meester gemaakt
der Philippynsclie eilanden, in de nabij
heid der Carolijnsche, die nu bephald aan
Spanje toebehooren. De gemoederen, in
'Spanje verleden zomer zoo zeer in op
schudding gebracht uit oorzaak dezer
laatste eilanden, en die nog niet volkomen
gestild worden, zijn weder, door de inbe
zitneming der Philippynsche eilanden,
tegen Duitschland opgehitst
Zal dan toch eindelijk dit ongelukkig
land geene rust mogen genieten Het
heeft die nochthans hoogst noodig. Te
Carthagena hebben weer een 40 tal repu-
bliekeinen, aangevoerd door twee oud
sergeanten. gepoogd zich meester te
maken van het fort St- Jul liaan. De gou-
vemements troepen, onder het bevel van
generaal Fajardo, plaatsbevelhebber,
hebben die poging verijdeld de oproer
makers zijn gevlucht. Generaal Fajardo
is gevaarlijk gekwetst geweest men
heeft hem een been moeten afzetten.
Argus.
om geen
of
door
AUGUSTE VILAIN.
Ik heb u gezegd dat ik al zou doen wat
mogelijk is. Die laatste woorden wierden ge
volgd door eenen zuchtEdmond ging de deur
uit om adem te halen want hij stikte.
Hij had de wanhoop in de ziel. Langs om meer
wierd zijn toestand verschrikkelijker. Zijn le
ven lang was hij bespot geweest en, wijl andere
jongens van zijnen ouderdom vrougde en geluk
vonden op liunue baan, bijde ongelukkige vond
niets dan tegenkanting en verdriet van allen
aard. Waarlijk dit was voldoende om iemand
tot eene wanhopige daad te doen besluiten, en
wie weet of hij ook er niet toe zou gekomen zijn
zoo Bertha's zoete wezen niet voor zijnen geest
ware komen zweven op het oogenblik dat de
storm, zoo heimelijk, in zijn binnenst woede.
Des anderendaags was het Zondag. Na de
mis duwde hij een briefjen, door hem geschre
ven in de handen van Bertha, waarin hij haar
Ik zal geene openbare werken meer
voor Aalst vragen. Zoo verklaarde de
Burgemeester Van Wambeke in zitting
des gemeenteraads van 24 December
laatst. Met diepe verwondering hebben
wij dit gehoord. Een man, in de politiek
vergrijsd, zooals M. A an Wambeke, zou
immers dienen te weten dat liet niet al
lofbetuigingeuzijndie men ontvangt, zelfs
van politieke vrienden, wanneer men
twee zulke gewichtige ambten bekleed
als deze van Burgemeester en van A olks-
vertegenwoordiger wij dachten ook dat
in de positie, waarin zich M. Van AAam-
beke bevind, men iets wat meer karakter
zou mogen bezitten en niet zou moeten
pronken gelijk een leerjongen aan wiens
werk men iets of wat afkeurt. Of is
M. Aran Wambeke misschien gewend
slaafscli door zijnen gemeenteraad aan
hoord en gevolgd te worden en verliest
hij nu het hoofd bij 't opmerken dat de
kaart aan 't keeren is Dat zijn vragen
die wij niet oplossen moeten. Het zijn
bemerkingen ter loops gedaan 's burge
meesters verklaring vooral, moet onze
aandacht opwekken.
Ik zal geene. openbare werken voor
Aalst meer vragen. Aalst Is dat de
stad alleen, is dat het gansche arrondis
sement
Hoe gij liet ook moget verstaan, M.Van
AVambeke, of er kwestie is van de stad
alleen of van het gansche arrondissement,
toch vergt uwe verklaring dat gij uw
mandaat van volksvertegenwoordiger
neerlegget. Het arrondissement Aalst,
moet gij weten, heeft u gekozen alleenlijk
0111 zijne stoffelijke belangen voor te
staan, 0111 verbeteringen te vragen aan
waters en wegen, 0111 iemand in de
Kamers te hebben die voor liet arrondis
sement, wanneer de bespreking der bud
getten plaats heeft, een deel der uitge
deelde gunsten zou vergen.
Het is wel waar dat de gunsten, die
het arrondissement u te danken heelt op
de vingeren kunnen geteld worden er
zijn, daar ben ik verzekerd van, buiten
den ijzeren weg van Antwerpen naar
zegde dat hij, denzelfden avond, terwijl de
burgemeester ter herberg zou zijn, zich naar
dezes boomgaard zou begeven met de hoop haar
daar te vinden en haareenige woorden te zeggen.
Terug naar het huis haars meesters gekeerd,
verhaastte zich Bertha liet briefjen te lezen
zij sprong op en ging eenige stonden heên en
weêr, in haar zeiven overwegende wat haar te
doen stond eensklaps, alsof zij een plotseling
besluit genomen had, riep zij uit Ik zal hem
wachten.
Met het vallen van den avond ging Edmond,
veel omzichtigheid gebruikende, naar de hoeve
van den Burgemeester, waar deze die hij zoo
zeer betrachte te zien zonder twijfel op hem
wachtte. Toen hij over de haag sprong, die
hein van Bertha scheide, begon hij in al zijne
ledematen te beven en een koud zweet beperelde
zijn voorhoofd. Hij was benauwd, hij vreesde
opgemerkt te worden. Blij was op het punt terug
te keeren en aan zijn ontwerp te verzaken. Maar
het zicht der betooverende schaduw die hij,
tusschen de hoornen van den boomgaard kwam
optemerken, deed zijnen moed erleven en, vlug
als een vogel, liep hij naar Bertha toe, die, vol
angst, op hem wachtte.
Met zachte stem wenschtte hi j haar den goe
den avond en, hijgend, fluisterde hij eenige
woorden heur in liet oor. ATiendelijk lnchtte zij
hem toe en gaf hem heur hand die hij driftig
drukte, welhaast vereenigden zich hunne lippen
Donay, die van algemeen 111
honderd duizend frank openbare werken
gedaan binst den tijd dat gü de eer liebt
het arrondissement in de vraten Lamer te
vertegenwoordigen. Ik wed dat gij, op
dien tijd, reeds meer uit de staatskas
getrokken hebt dan liet bedrag der som
in ons arrondissement aan openbare wer
ken uitgegeven op de 20 jaren die gij
reeds in de kamers zetelt.
Gij zijt als volks vertegenwoordiger
gekozen den 11 oogst 1S64 de volks
vertegenwoordigers trekken 200 gulden
per maand zittijd de duur des zittijds
mag men, gemiddeld op 8 maanden per
jaar rekenen dus hebt gij, M. Aan AVam
ber" e, voor de 168 maanden dat gij id de
Kamers gezeteld hebt, getrokken de som
van 33600gld. ofinfranken 70896,00fr
En gij zult geene openbare werken meer
vragen Onzes inziens is het niet om
u eene jaarlijksclie rent te betalen dat
wij u naar Brussel zenden 't is ook niet
om, als politiek man, den jan uit te han
gen doarvoor hebben wij reeds M.
AVoeste 't is om een woordjen ten beste
te doen voor ons maar al te vergeten ar
rondissement.
En gij zult geene openbare werken
meer vragen Zou men niet zeggen,
verduiveld, dat gij ons reeds schatten
van weldaden hebt bezorgd
Misschien ook spraakt gij die bedrei
ging maar uit voor Aalst alleen. Is het
zoo, M. A au AVambeke, dan mogen wij
vlakaf zeggen dat gij wel ondankbaar zijt
voor uwe geboortestad. Het is aan haar
dat gij uwe loopbaan als politiek man te
danken hebt en voor haar zoudt gij niets
meer doen. Aalst heeft u als burgemeester
aangenomen omdat gij reeds afgevaar
digde van het arrondissement waart en
aldus in de gelegenheid dagelijks bij den
minister te zijn. Fin 1111 zoudt gij haar
uwen invloed van volksvertegenwoordi
ger onttrekken, niets meer voor liaar
doen. Stadskas nochthans heeft u reeds
mildelijk meegedeeld van 1872 tot 1880
trokt gij jaarlijks 1000 fr. of voor die
8 jaren 8000 fr. van 1880 tot heden, dus
6 jaren, trokt gij, per jaar, 2500 fr., dus
15000 fr.'t zij, als burgemeester 23000
(drij en twintig duizend franks). En als
gij dat sommetje in den zak hebt gestoken
dan zoudt gij den goeden dag wenschen
aan Aalst en gerust voort slapen op uwe
parlementaire bank zonder 11 nog verder
met ons te bemoeiën Gevoelt gij dan
niet dat, op die wijze, uwe rol van afge
vaardigde en burgemeester is afgespeeld
en gij de plaats moet laten aan andere.
Aan andere, M. A'an AArambeke, die met
gretige pogen uwe postjens beloeren en
niets beters zouden wenschen dan u, lie
ver heden dan morgen, de plaats te zien
ontruimen 0111 er zich op staanden voet
meester van te maken. Al ij dachten dat
een man van kennis en ondervinding, als
gij, heer burgemeester, beter de ontwer
pen zijner benijders en afgunstigers zou
hebben verijdeld.
A. Z.
Parturiunt montes, nascetur ridiculus
mus Of gelijk de fabulist La Fontaine
het zegde Een berg in barensnood
maakte zooveel gerucht dat men dacht
hij ging eene stad grooter als Parijs ter
wereld Zetten hij baarde eene muis.
En werkelijk, wanneer De Denderbode
ons zondag laatst zegde dat wij bij zijn
zwijgen van vorigen zondag niets zou
den verloren hebben, nopens het artikel:
verjaardag van 1789, verwachten wij ons
aan iets meer dan aan zijn armzalig
gekribbel dat hij ons tot antwoord geeft
hetwelk nu echter toch u dood armzalig
gekribbel is.
AAranneer het hem toch zoo gemakke
lijk was ons schrijven te wederleggen,
zooals hij het beweert, en hij in plaats
van strijdredenen slechts scheldwoorden
vindt, zal men gemakkelijk beseffen dat
zijn gemakkelijk slechts ijdclen waan
is, en door onmogelijk moet vertolkt
worden.
Slechts leugens schreven wij neer, zegt
hij. Het is zeer gemakkelijk iets met den
naam van leugen te bestempelen, maar
de onwaarheid te doen zien is moeiëlij-
ker. Heeft hij dan ook eene van onze
leugens weerlegd Hij zou er zich
wel voor gewacht hebben.
AArie weet niet dat de spaansche in-
kwisitie nooit in ons land bestond zoo
vraagt hij. Hebben wij van spaansche
inkwisitie gesproken AA ij hebben ge
sproken van de inkwisitie in 't algemeen
AA'at geeft het dat de spaansche inkwisi
tie hier te lande niet bestaan heeft, het
geen waar is om aan den Denderbode
te toonen dat liet ons niet te doen is om
te liegen en hetgeen wij ook niet be
weerd hebben Omdat ons land de spaan
sche inkwisitie niet gekend heeft, heeft
de inkwisitie daarom in ons land niet
bestaan zooveel als in andere landen, in
Frankrijk, in Italië enz. AA'at geeft het
nog verders, dat men met den naam van
inkwisitie bestempele of niet, de moor-
derijën gepleegd in den naam der lee
ring Christi, daar het toch onmogelijk is
deze te loochenen.
Indien de inkwisitie in ons land niet
bestaan had, waarom de schrikkelijke
vervolgingen tegen de hervormden
AVaarom die bloedbaden waarin duizende
slachtoffers in omkwamen, waarom die
brandstapels AVaarom noemt de Paus
Adriaan A I door eene bul van 1 Juni
1523, A'an der Hulst als - algemeen in
quisiteur over Brabant, A laanderen,
Holland, Zeeland, Hennegouwen, Artois
en al de andere Nederlandsche bezittin
gen van Keizer Karei, indien de inkwisi
tie hier niet moest bestaan
Het was dus de moeite niet waard, het
ellendig uitvluclitsel dat de spaansche
inkwisitie hier nooit bestond waarvan
er geene spraak was, te zoeken om u
uit den slag te trekken, Denderbode.
AA'ij hadden overigens maar ter loops van
de inkwisitie gesproken om aan te wijzen
dat, indien de fransche omwenteling
door schelmerijën was bezoedeld, al
de godsdiensten, nog grovere gruwelda
den ten hunnen laste hebben.
AAij hadden van de inkwisitie ge
sproken omdat gij iets gemeens zocht
tusschen het liberalismus en de gruwel
daden van 1789, en niet merkt het
wel op om eene instelling te bevech
ten die eerbiedwaardig is en die wij eer
biedigen.
Zoo ziet ge dat ons artikel in zijn ge
heel blijft staan en dat uw booze laster
valt, daar gij niet één woord hebt kunnen
antwoorden op den eigenlijken zin van
het artikel.
Gij wilt uwen tijd niet verspillen 0111
op het dood armzalig gekribbel te
antwoorden ge weet best waarom. Gij
had nogthans een antwoord beloofd, en
het niet volbrengen dier belofte is veel
beduidend. Gij doet hetgeen men zeer
wel in 't franscli filer par la tangente
noemt.
Nu zal men oordeelen wie van Dender-
galm of Denderbode de grootste leuge
naar is, en, aangezien gij de deftigheid
in sprake brengt, zullen wij u doen op
merken dat wij voor onze polemiek nog
niet eens onzen toevlucht tot scheld
woorden hebben moeten nemen, zooals
gij het doen moet bij gebrek aan rede
nen. AA'ie en wat is er deftigst?
Vlaamsche jongen.
en geheimzinnig weerklonk het eerste kusje.
Oh Bertha riep Edmond geestdriftig uit,
waarom wilt men mij beletten uwe liefde te
genieten waarom wilt men ons beletten ons
heider leven tot een enkel te versmetten 1 Ah
geloof mij, voor mij kan 't goud der gansche
wereld niet opwegen tegen 't geluk u eenmaal
tot levens gezellin te hebben
Zeker redeneert gij wonder wel, beste
vriend, maar de wereld, zoo hoovaardig en af
gunstig, spreekt niet als gij
Ik ben maar een arm meisje, Edmond, en 't is
goud, goud dat er hedendaagsch noodig is
Zuchtend had het meisje die woorden uitge
sproken.
Spreek toch zoo niet, Bertha, gij doet mij
lijden. Laat de wereld maar praten en luistert
alleenlijk naar dezen eed, dien gij moet aan
schouwen als geheiligd AA'at er ook moge ge
schieden, ik zweer u, bij al wat mij duurbaar is,
nooit zal eene andere
Hij kon niet voortspreken een gerucht van
stemmen, achter de haag kwam hem ter oor.
Zachtjes ried hij Bertha aan zich heên te spoe
den en hi j zelf begon op handen en voeten te
kruipen, om uit den boomgaard te ontsnappen.
Maar te laat, ongelukkiglijk De arme Ed
mond was opgemerkt door zijnen A'ader die,
zonder twijfel alles gehoord had.
De oude Liétardhad, hij het vallen van den
avond, zijnen zoon bedektelijk zien uitgaan en
De koopkandelskamer van Aalst drukte
zich in liaar verslag van 1861 volgender
wijze uit
De vurigste onzer wenschen is de
fiscale wetten te zien verdwijnen welke
nog de volkeren van elkander scheiden.
AA'ij hopen dat het Gouvernement alle
zijne krachten zal inspannen om op
eene wijze manier, maar zoo haast
mogelijk de hindernissen, door de tol-
v rechten voortgebracht, at te schaffen.
De verslagen der andere koophandels-
kamers van België waren in den zelfden
zin opgesteld
Verleden jaar wierd hier, te Aalst, een
kring van kooplieden en hij veraars ge
sticht en dusdanig saamgesteld dat de helft
der bestuurleden katholijken, de andere
helft liberalen waren: de voorzitter moest
beurtelings een liberaal en een katholijk
zijn. Nu, het eerste werk des krings, na
de aanduiding, 't verleden jaar, der kan
didaten voor de koophandels-rechtbank,
was het opstellen van een verzoekschrift
ten einde een tolrecht te verkrijgen op
den invoer van het vreemd vee. Door eene
meerderheid van slechts 2 stemmen is de
voorstel van verzoekschrift aanvaard
geworden. De voorstaanders van den
vrijhandel en die der beschermrechten
hadden wederzijds alle hunne krachten
ingespannen, de eene 0111 het verzoek
schrift te doen aanvaarden, de andere 0111
het te doen verwerpen.
Op vijf-en-twintig jaren afstand hebben
de koophandels-kamer en de kring der
koophandelaars een verschillig beginsel
voorgestaan. Men wordt gewaar dat de
wind in de zijlen der aanhangers van de
handelsbeschermers blaast.
J. J.
hij vermoede aanstonds eene geheimzinnige hij
eenkomst. Hij volgde Edmond op zekeren af
stand en, zonder gezien te zijn was hij, langs
eene andere opening, maar ter zeiver tijd als
de jongeling, in den boomgaard gedrongen.
Hij wist dus alles
Edmond beefde hij de gedacht der kastijding
welke zijne fout hem ongetwijfeld ging be
rokkenen. Een oogenblik diepzinnig, hief hij
welhaast het hoofd op en vluchtte weg alsof hij
plotseling zot was geworden.
Vooraleer zij liet huis haars meesters was
binnengetreden had Bertha, den onverbidde-
lijken Liétard ontdekt. Ditmaal dacht zij
stellig dat alles gedaan was tusschen haar en
Edmond zij ging onmiddelijk te bed en be
gon overvloedig te weenen.
Gansch den nacht had de somberste wan
hoop heur alle rust ontnomen slechts weinige
oogenhlikken had zij eenen. zwaren door pijn
lijke droomen verontrusten slaap mogen ge
nieten, toen zij weder het bod moest verlaten
0111 hare dagelijkiche bezigheden te hernemen.
Op dit zelfde oogenblik moest Edmond, van
wegens zijnen Vader alle mogelijke verwijten
onderstaan over zijn gedrag van den vorigen
avond. Droevig ontving hij de slagen die op
hem regenden en, met eene engelachtige gela
tenheid aanhoorde hij de vreeselijke bedrei
gingen die de oude tegen hem uitbraakte
Nog eene bijéénkomst met die vrouw, riep
Birmcniandsch politiek nieuws.
Te Gent ziju, simls eenigan tijd versc-heide
liberale kringen, tot stand gekomen, inde bij
zonderste wijken. Het doel dier kringen is deze,
hij in zijne gramschap uit, en 't is met u
gedaan
IV.
Een dichterlijk reisje.
Juist op liet oogenblik dat de hevige twist
ontstond tusschen Edmond en zijnen vader
kwam daar een jongeling uit het dorp voorbij
hij was blijven staan had alles afgeluisterd en
gezien hoe Edmond door zijnen vader wierd ge
slagen.
Nog den zelfden avond ging hij het gebeurde
in eene herberg vertellen 't was kermis-avond
en er waren vele bezoekers, jongens van den
ouderdom van Edmond, die, met gretigheid
naar het gezegde luisterden 0111 aldus eene gele
genheid te hebben met den ongelukkigen ver
liefden den spot te drijven.
Ook wanneer deze des anderendaags, na de
mis, de herberg binnen trad was het een alge
meen gelag en een gespot het gansche dorp
had reeds kennis van zijne liefde met Bertha
men wist dat zijn vader daarover in eene hevige
gramschap verkeerde en hem daags te vorenmet
oen pak slagen had gestraft. A'ele zelfs schaam
den het zich niet kwaadwillige zinspellingen te
doen nopens het gedrag van Bertha die zij als
een niet deugend meisje aanschouwden en reeds
verloren spraken.
Vervolg bij naaste.
t.
vT??BniMTr7mS"
,t nwrwaissr. r'- idBSSttaaaK^EiaiISȟb.-..
