EENE
uit Siberië
Abonnementsprijs
LIBERAAL AYEEKBLAD VOOR
5 fr. voor da stad.
5 fr 50 voor don buiten,
voorop betaalbaar.
PK I.JS PER NUMMER 10 CENTIMEN
Men abonneert zich
np alle postkan too ren voor den luiten: voor de stad, ten kantoore van het hlnd.
40, Korte Zontstrant, 40, Aalst.
llirr ATI HO GflSSEMENT AALST.
Gewone, 15 centimen
Prijs der annoncen Reklamen, 75 centimen
Tonnissn op de clcrdc bladzijde,, o 0 centimen
per drukregel.
Men mankt meh
van elk vork waarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
nee metu.
AALST, 6 NOVEMBER.
Dijnsdag a instaande wordt de wetge
vende zittijd 1880-87, door eene Troon
rede geopend. Wat die troonrede zooal
melden zal wordt in de dagbladen druk
besproken. De economische toestand van
ons land, en bijzonderlijk die onzer
werkersbevolking, door het werkonder-
zoek aan het licht gebracht, eischen
dringende hervormingen en men wijst
reeds die aan die door de Troonrede zul
len aangekondigd worden. Men luxd ook
eou wijl gedacht dat de Koning, bij het
openen van den zittijd, van een wetsont
werp op den verplichtenden persoonlij
kon dienst zou hebben gesproken, wel
ingelichte bladen hielden het voor zeker,
omdat dit wetsontwerp in hoogere krin
gen machtige voorstaanders vindt. Maar
nu is 't bijna zeker geworden dat er van
dusdanig wetsontwerp hoegenaamd gee-
ne spraak zal zijn.
Hoe is die zonderlinge ommekeer mo
gelijk. hoe komt het dat de persoonlijke
dienstplicht, door de krijgskundigen als
eene noodzakelijke hervorming ten
voordeele van ons krijgswezen aanzien,
door de staathuishoudkundigen als eene
noodzakelijke toegeving aan het volk
aangeprezen, door den Koning zoolang
gewenscht en gevraagd, nu dat het gun
8tig oogenblik om hem in ons land in te
voeren daar gekomen is, weêr al eens
van kant wordt geschoven Daaraan
zijn de Antwerpsche volksvertegen
woordigers niet vreemd. Over eenige
dagen schreef de Escauthun orgaan,
een artikel waarin van de TI. II. Nothomb,
vertegenwoordiger van 1 urnhout, en
Thonissen, van Hasselt, twee overtuigde
militaristen, gecisclit wierddat zij, ofwel
hunne gedachten moesten slachtofferen
ofwel van huu mandaat van volksverte
genwoordiger afzie* het was onmoge
lijk dat een Kempisch of Liniburgsch
arrondissement nog langer vertegen
woordigd bleef door afgevaardigden die
aan eene degelijke legerinrichting hun
ne genegenheid blijven bewaren.
Waarom die eisschen der Autw erpsche
volksvertegenwoordigersof liever van
M. Jacobs. Zoeken zij, in vooruitzicht
der kamerkiezingen van 1888, aan de
vijandelijke stemming van Antwerpen
tegen het leger toe te geven en aldus
de° populariteit, die bezig is hun te ont
snappen, nog eenigen tijd te behouden
om hunne kiezing te verzekeren Is het
alleenlijk een krijgslist om aan de 11.II
Nothomb en Thonissen hunnen invloed
in het huidige ministerie en bij de kleri
kale meerderheid te ontnemen, om eene
ministerieële crisis te veroorzaken en
aldus het staatsbestuur in do handen te
leveren van Jac >bseu Woeste, wierover-
moed, op eene ontzaglijke meerderheid
gesteund, ons welhaast het schandelijk
ste juk zal opleggen? Misschien wel om
eene en andere reden. AN at vooral Waar
blijkend is in deza zaak, is lie1" slachtoffe
ren, aan eigenbelang en dweepzuchtige
partijdrift, van het leger waarop zich
onze onzijdige zelfstandigheid steunt,
van de belangen der werkersbevolking
en misschien, voor een groot deel, van
de rust dos Vaderlands.
Dat ons leger in den erbarmelijksten
toestand blijve, dat de arme duivel alleen
den bloedtol aan de natie blijve betalen,
dat, in tegenstrijdigheid met de Grond
wet de ongelijkheid tusschen de Belgen
blijve heerschen, zoo enkel Antwerpen
moge voortgaan klerikale representanten
te kiezen, zoo enkel Belgë in de handen
valle van het fanatism
AVelke vaderlandsliefde
J. J.
Kloosterlingen en Socialisten.
Meester slim heeft het nu in De Tiend er-
bode gevonden. Luister u Men spuwt
n vuur en vlam tegen de doode hand der
b kloosters en men zwijgt lijk arduinen
pilasters tegen de doode hand der so-
v cialisten
Halte-la, kameraadje, hier blijven wij
u een antwoordje op schuldig
AVij gelooven, dat het onnoodig is te
bewijzen, hoe de kloosterlingen zich van
landbouw, nijverheid, koophandel en
eigendommen, ja, zoo als ge schrijft,
zich van alle levendige krachten des
volks meester maken. Zij bezitten fabrie
ken, werk- en handelshuizen en doen
eene onmogelijke mededinging aan de
overige fabriekanten en handelaars des
lands.
Iu al de zittingen der Kommissie van
den arbeid, en vooral in ATaanderen,
hebben we gedurig dezelfde klacht hoo-
ren herhalen 11 De kloosters zijn onzen
ondergang
Ontegensprekelijk is het, dat zij op
eenige jaren, geld, goed, rijkdommen
bezitten.
AVaar hebben zij hot gehaald Hebben
zij het verdiend Neen, duizendmaal
neen Honderden slavers van kleine kin-
ders en groote mensehen hebben het
voor hen gewonnen A"erder hebben zij
het geschooid of afgetroggeld met alle
oneerlijke en onwettige jezuietentrok-
ken.
En van welk nut zijn ze verder in cle
samenleving
Heeft de Staat op hen dezelfde rech
ten als op andere burgers
Geenszins, en het gebeurt meer dan
eens, dat zij zich boven den Staat stellen.
Geheel anders is het mét de socialis
ts n
Die koopen ook eigen lommen, dat is
waar, doch van hunne centen.
Zij doen zeker aan kleine winkeliers
en handelaars kwaad, doch doen ook aan
vele werkende menschen goed.
Al wat zij voortbrengen is van lien
al wat zij winnen is van hen al wat zij
sparen is van hen.
De werklieden betalen gansch hunnen
tol aan den staat ze zijn burgers.
De kloosterlingen zijn vreemdelingen
in hun eigen land, en blijven ze met den
zelfden drift voortgaan van alles binnen
te palmen en aan te slagen lijk nu, dan
zal men met hen moeten doen zooasl
men vroeger bijna in al de landen van
Europa gedaan heeft ze buiten steken
Het versleten liedje. Dat het
klerikaal ministerie de boeren ging red
den en den landbouw tot een nooit geken-
den trap van voorspoed brengen, zulk is
gekend en geweten van Jan en alleman.
Doch de landlieden lachen hunne redders
vierkant uit en spottend vragen zij waar
de beloofde lastenverminderingen blij
ven. De spijt en het ongenoegen te lande
moet verre gaan dat een landbouwblad
de volgende klachten drukt, niet van
aard om het betrouwen in de allesredders
te doen verhoogen, integendeel wel alle
krediet te ontnemen.
Ziehier en luistert wel v at de Land man
lteeds meermalen hebben wij ons
gedacht te kennen gegeven dat, nu
n voortdurende landbouwkrisis op ons
drukt, het ons vreemd scheen dat het
Staatsbestuur aan de gemeenten mach-
tiging verleende nieuwe opcenten op
de grondbelastingen te heffen. Tot on-
ze spijt zien wij dat steeds meer en
meer gemeenten zulke machtiging
2 ontvangen.
Ziedaar, zie, landbouwers, hoe men n
ter hulpe komt. Zeg nog dat het minis
terie niets «loet voor u het laat u de
laatste centen aftellen.
De ontwerpen van het ministe
rie.Men verzekert dat het ministerie
bij de opening der Kamers wetsontwer
pen zal indienen betreffende
1het bestrijden van dronkenschap en
onzedelijkheid, door eenen dam op te
werpen tegen het onrustbarend toene
men van herbergen, café-chantants en
danszalen, in den vorm van een verhoogd
patentrecht en eene belangrijke verhoo
ging van den accijns op sterke dranken:
2. het onderdrukken van dronkensclirp
door strafbepalingen in gelijken geest
als er voorkomen in het nieuwe Neder-
lansche wetboek van strafrecht;
3. het regelen, dit v il zeggen het be
perken van den arbeid van vrouwen en
kinderen in mijnen en fabrieken;
4. het, met behulp van de overheid,
stichten van pensioenkassen voor wedu
wen en weezen, van caisses de retraite,
van ziekte, en van verzekeringsfondsen
tegen ouderdom en tegen ongevallen in
fabrieken cn werkplaatsen;
5 verbetering der wetgeving in z ike de
onteigening par zóne in de groote steden,
en aanmoediging van het bouwen van
geschikte en gezonde arbeiderswonin
gen; verbetering der rechtspraak, en
vermindering der kosten, door eene
hervorming der handelsrechtbanken
door uitbreiding der bevoegdheden van
de werkrechtersraden, door verbetering
van het failietenrecht, door herziening-
van liet tarief der gerechtskosten, door
11
NAAR HET POOLSCH
van
Hulin Piotrow«ki.
Alsdan zogde hij mij dat hij van zin was
naar een ander regiurnt over te gaan, dasfir
het klaar genoeg bleek dat hij in de heet van
tleu kolonel stond. Ilij rakemie er op naar de
a-in Rus'and onderworpene KiraAis gezonden te
worden.en in die meeuiiiL' leerde hij hunne tapl
aan met in gesprek te komen met de inboorlin
gen dier streek die in dezelfde versterking ge
vangen zaten. Zelfs deed hij mij des suderen-
dahs het ontbijt nemen met e men dier zonjn
der wo 'Stijn, èenen Khan, en zoo had ik de ge
legenheid voor de e wstfi maal eenen verteren -
woordiver te kunnen aanschouwen van die
krijgsauchtende en zwervende volksstammen
die de steppen generzij ds Orenburg bewondn.
Des anderendags, om ach" ure 's morgenis,
kreeg ik het bezoek van den bevelhebber dei'
vesting, den colonel Degrawe, eenen waardi-
geu grijzaard, met eene ontzaglijke vollijvig-
heid, met zeer beleefde manieren en van zweed-
schen oorsprong. AN'at ongeluk, wat ongeluk,
hield bij niet op te herhalen, dat gij, eenmaal
vrij in den vreemde, het gedacht gekregen hebt
iu ona land terug te keeren Een weiuigjd
nadien kwam de politieprefekt van Omsk, M.
Nalabandire, lang, mager, droog, recht als een
pijl, met, een lang wezen, kleine, diep in hunne
holen gezonkene maar scherpe oogen, een men»,
gel van het ras der Kozakken, der Kirghizen,
en der Tataren er was iets in zijn wezen dat
aan den gier deed denken, en inderdaad, later
vsruani ik dat hij uitermat roofgierig en wreed
was. Nochthans had die man, als 't ware, on
vrijwillige uitboezemingm. Hij vroeg mij hoe
ik. zonder de toestemming van den tsar had
durventerugkeereii.cn wanneer ik hem ant
woordde dat ik enkel aan het heimwee had toe
gegeven, riep hij met eene ontroerde stem uit
O vaderland, vatb riand, wat rijt ge zoet
's Middags wierd ik hij den Vorst Gortsjakov
gemepen en in eene eroo'e wachtzaal binnen
geleid waar menigvuldige be'iendeu aan het
schrijven waren. Na weinigen tijd stonden er
eenige op, reikten mij de hand loe en spraken
ui ij in het poolsch a- u 't waren landgenoten,
jongelingen voor politieke misdrijven veroor
deeld en die iu de hureolen van het Bestuur
werkzaam waren.
Naar hun voorbeeld, ver A utten zich de Rus
sen op hunne beurt tot mij te naderen en mij
over mijn lot te onderhouden. Ik vernam als-
afschaffing dei' procureurs en uitbreiding
van het recht om pro I)eo te handelen.
0. liet vergemakkelijken van het tot
standkomen van het burgerlijke huwe
lijk, door opheffingen der te I mge ter
mijnen en thans nog bestaande verouder
de en lastige formaliteiten
7. het herstellen T an het verplichte
boekje voor de werklieden, hetwelk door
de vorige liberale meerderheid werd af
geschaft;
8. het tegengaan der vervalsching van
meststoffen, van atval uit fabrieken voor
beestenvoeder, van eet-en drinkwaren
voor menschen; en eindelijk
9. het invoeren eener breede hervor
ming van bet kiesrecht voor de Kamers,
de provinciale en gemeentelijke raden,
overoe ikomslig de dienaangaande door
den hr.M d tuontwikkel le denkbeelden.
M. de minister van financiën
heeft de traktementen der inspecteurs
van enregistrexnent en domeinen ver
hoogd met 500 fr.; dit traktement was
vroeger reeds 6 a 7000 fr.
AVannoer zal men denken aan de klei
nere ambtenaars, die het meer noodig
rebben dan de groote heeren
Bij het openen der Kameraitting
zal het gouvernement de lijst neerleggen
der onderwijzers, die op wachtgeld zijn
gebracht.
Zal het gouvernement ook de lijst
neerleggen der broerltens die in hunne
Maats werden benoemd
Minister Pontus.-Cesar.-Spa 'en
Over eenige dagen stapte minister
Aontus van Antwerpen komende, te Me-
clielen af, om de kerk te bezoeken, en
van den ètatmajor der klerikalen geës
corteerd, om dienzelfden dag in den
Ooiraar te gaan dineeren. Weet de wat
ditvisiet aan het land heeft gekost? -234
franks Over veertien dagen, dus reeds
twee weken na 't bezoek, werd door liet
Rekeningshof een betalingsbevel ten pro-
fijte van den minister get eekend tan be
loopevan bovengemelde som. A'oor den
minister gaat dit alles pe" expres, terwijl
de handelaars en nij veraars, die voor het
gouvernement leveren en werken, geltee-
le godsgenadige maanden naar hunne
duiten kunnen wachten.
Onze lezers kennen Cesar, den portier
van een der ministeries, die vroeger door
de klerikalen over den hekel werd ge
haald om allerhande profijtjes die hij
binnentrok. Meent ge dat de positie van
Cesar nuonderde klerikalen is verslecht?!
Over veertien dagen trok hij eene som
van 50 frs. voor buitengewone diensten.
AYat had de man daarvoor gedaan Had
hij meer gedaan als den hoed en den pa
letot van den minister weg gehangen den
dag van de uitreiking der medalies voor
moed en zelfopoffering? Verledene week'
ontving hij 200 fr. voor buitengewone
werken in het departement van land
bouw AVie weet of Cesar niet gelast is
groenten en peen te kweeken voor den
ffemeuzen restaurant van Londen, den
droom van minister Moreau? Onder mi
nister Van ITumbeeck kreeg Cesar kleri
kalen kneukelklop, onder M. I honissen
klerikalen wierook. Maar ook de kleri
kalen sparen.
Inderdaad, nog deze week werden drij,
vier onderpastoorsplaatsen gemaakt, al
len met eene gouvernementeele jaarwed
de. Zoo sparen de klerikalen...
Stond dat woord in den dictionnaire niet,
dan zouden de klerikalen het uitvinden
om de kiezers te verleiden en te bedotten.
{De Burgerij.)
Wij lezen in de Gazet van Dender-
monde
Arerleden week vroegen wij Is M.
Bertrand, schoolopziener, vrijwillig al-
getreden, of is bij ertoe gedwongen ge
weest
De tijd had ons ontbroken om in
lichtingen te nemen.
r, Thans weten wij dat de laatste ver
onderstelling waar is de heer schoolop
ziener is brutaal afgesteld.
Hij is afgesteld, omdat hij zich de
zaak der vervolgde onderwijzers ter har
te trok.
Hij is afgesteld, omdat hij niet wilde
heulen met de vijanden van het officieel
[onderwijs.
Zoodanig stond hij bij onze mees
ters in ongunst, dat hem zelfs de tijd
niet gegund werd om een behoorlijk af
scheid te nemen van zijn ouderwijzend
personeel.
Gewoonlijk zet een ontslag-gevende
of afgedankte schoolopzichter zijn ambt
voort tot aan de benoeming en indienst
treding van zijnen opvolger.
n Voor M. Bertrand mocht dit niet
zijn. Bijna onmiddellijk na zijne afstel
ling, ontving hij ook bevel zijnen dienst
te staken.
7! Men zott niet strenger handelen ten
opzichte van eenen misdadiger.
Waar gaan wij heen inet dit stelsel
van onverzoenbaren haat en berekende
vervolging
Klerikaal taktiek.
Zoo slim als een advocaat luidt er
eene volksspreuk, doch dat feniks-krib
belmans van de I)enderbode zulke genoot",
bol was, dat wisten we nog niet.
AVij zetten hein de prang op den neus,
wij brengen hem met zijn eigen verkla
ringen in nesten, en omdat daar nu juist
een woordeken bij toeral hetzelfde niet
in is, springt dat manneken uit zijn def-
tigen jezuietenrok op en bromt als een
beerEerlooze liberaalLafaard
Logenaar en nog al meer beleefde
uitdrukkingen uit bet klerikaal woor
denboek.
Merci, vriendje, we zijn er u hartelijk
dankbaar om, daar die uitval ons de ge-
dan dat bet een beslissend oogenblik voor mij
ging zijn. Ik heb liooger gezegd dat «le banne
lings-commissie, die baren zetel te Tobolsk bad
er de onder geleide aangebrachte verbannen, ui
ontving en aan elkeen hunner zijne bepaalde-,
lijke bestemmings p'mta aanwees maar daar
ik niet niet bet gewoon cgnvooi de reis bad af
gedaan, v/as bet niet meer d<* commissie van
Tobo'sk, maar de algemeene landvoogd van
Siberië, te Omsk verifiijvende. die over mijne
plaatsing beslissen incest. Nu, dat was liet
hoofdpunt. Hij kon mij, b. v. mijne dwangar-
beidstraf doen ondergaan iu de tabrieken der
naburige gouvernementen, of wel mij naar
Nertsjinsk sturen om erin de mijnen te wer
ken, en 't was juist die kwestie die men, in de
aanpalende zaa', waar de algemeene landvoogd
raad hield, aan 't bespreken was. De bedien
den zegden mij bijzonderlijk mijne hoop te
stellen in de aanv.e ieheid, in den raad. van M.
Kapocs-iiie, naast den Torst de hoogstgeplaatste
eu invlo 'drijkste ambtenaar, een ninn met edel
moedige inborst en die altijd pleitte ten voor
deele der staatkundige veroordeelde. Eensklaps
liet zich een gerucht hoeren, allen liepen haas
tig naar hunne plaats, en A'orst Gortsjakov ver
scheen op den drempel der deur. Hij deed eenen
stap voorwaarts, vestigde eenige stonden zijnen
blik op mij, keerde mij alsdan den rug toe en
ging weêr in zijne vertrekken /onder mij een
woord toegestuurd te hebben. Zoo verliep er
een uur in die vreeselijke afwachting eindelijk
zag ik de beer raadslid Ivapoestine uit de zaa
komen hij kondigde mij op eenen goedwilliger!
en beleefden toon aan dat ik zou gaan wei-ken
in de stokerijen van Eknteriuinski-Zavod, in
het district Tara. aan de boorden der Irtiisj,
drij honde den eenige kilometers Noordwaarts
van Omsk. Nauwelijks was bij buiten of de om-
staanders verhaastten zich mij geluk te wen-
tscben.... Ik zegde hun vaarwel, alsook aan de
gwee arme gendarmen die mij sinds Kiow ver-
ezelden en nam plaats m de Kibitka die mij
beneden wachtte en mij, onder geleide, naai;
mijne bestemming ging br engen.
III.
Den 4 Oktober, op eenen kouden morgend,
rond tien ure, zag ik voor mij een dorpje opda
gen. bestaande uit twee honderd armzalige but
jes, alle in bout opgetimmerd, in de nabijheid
van de Irtitsj rivier en iu e.me onmeetbare
vlakte aan bet einde verrezen, op eene boogie
en midden van een boseb van pijnboonien, de
gebouwen eener fabriekHetwas Ekaterininski-
Zavod, Men bracht mij inliet bureel der fi
nanti en kazionnala kantor aen weldra ver
scheen er de smotritel, 't is te zeggen de opzich
ter van bet gesticht. M. Aramilski, aan wie de
gendarmen reeds de mij rakende papierek
hadden gedragen. Hij deed mij, tot aan den
middel, in het bijzijn van elkeen, ontkleeden,
en bêstatigde aldus de waarheid van mijne li
chaamsbeschrijving, te Kiow opgemaakt, eu die
hij in de hand'hield. Dan bevool bij, mij op bet
register der dwangarbeiders onder mijn nuip-
mer op te schrijven en mij alsdan naar de wacht
te brengen. Hij zal met de boeiën aan de
voeten werken, voegde bij erin bet buiten
gaan bijzonder, mij bet minste woord toe te
sturen.
Toen hij zich verwéiderd had, stond een
jongeling, die tot dan toe. zooals al de andere
beambten va het kantoor, voortgegaan was
met, schrijveu, van zijnen lessennsr op en viel
iu mijne armen. Het was Karei Bogdaszewskig
van lvrakou die, betrokken in de zaak Erenber,
(l).tot drie jaren dwangarbeid en lercnslange
ballingschap was veroordeeld geweest. Eenige
stonden nadien kwam Jan Siesicki, van Lublin,
ook al een politieke veroordeelde, bij ons. Zij
spraken rap en met eene niet verborgene ont
roering. Zij smeekten mij dat ik mij zou ver
duldig en onderdanig in alles toonen en niij over
niets gekwetst voelen 't was op die voorwaarde
alleen dat ik, mettertijd, in de bureelen zou
werkzaam geraken, in plaats van den grovau
arbeid d-r fabriek te moeten verrichten 't was
alleenlijk onder die voorwaarden dat ik vooral
de Hofiamelüke straffen, waaraan elke dwang
arbeider onderworpen is, zou kunnen ontgaan.
Wordt voortgezet)
Nee
ling
O
(1) Ken in Polen zeer beroemd dichter, uit Siberië
teruggekeerd, dank zij eene algemeens genadeverlee-
ning door Keizer Alexander II hij zijne troonsbe
klimming toegestaan, maar op nieuw met verscheidene
andere Siberianen overgevoerd, bij voorzorgemaat
regel n zoo als het besluit meldde.
