BERICHT
le Jaar.
Nummer 50
Zondag 12 December 1886.
Aan onze Lezer
LIBERAAL WEEKBLAD VOOR
Ahonnementsoriis 5 fr" voor de stad' j voorop betaalbaar.
ADOnnemenispnjb 5 fr go voor den buiten, 1
PRIJS PER NUMMER 10 OEN TIM EN.
Men abonneert zich: op alle postkantooren voor den buiten voor 'de stad, ten kantoore van het blad,
40, Korte Zpmtstraat, 40, Aalst.
HET ARRONDISSEMENT AALST.
Gewone, 15 centünen
Prijs der annoncen Ee^lamen, 75 centimen pe' ürukr09el-
YfiHtriwn op dp. dorde bladzijde, HO centimn.
Men maakt melding gjn elk werk vaarvan een exemplaar aan het blad gezonden wordt.
Handschriften worden niet terug gezonden.
Nee spa nee metu.
AALST, 11 DECEMBER,
mogelijk anders, daar de vrijzinnige
De personen die een abonnement
op 1 #«'ii Dendergalm zou
den nemen voor het jaar 1887, zullen
van heden af tot nieuwjaar het blad
kosteloos ontvangen,
S*
Het eerste jaar van ons bestaan spoedt
ten einde. Met zekere zelfvoldoening
durven wij op onze afgelegde loopbaan
terugblikken, omdat wij gelooven, in de
mate onzer krachten, getrouw te zijn
gebleven aan ons programma en onze
beloften. Die terugblik zal ons aanspo
ren om op den ingeslagen weg voort te
gaan en, voor zoo veel mogelijk, naar
verbetering' en volmaaktheid te streven.
Wij zullen meer om meer onze krachten
toewijden om onze lezers op de hoogte
te houden van alle in- en buitönlandsche
gebeurtenissen, van handel, nijverheid,
landbouw en kunsten. at wij reeds dit
jaar, ter gelegenheid der junij kiezingen
en van 'twerkenkwest,deden zullen wij,
met het nieuwe jaar, meer om meer uit
breiden wij zullen, in afwachting dat
ons blad tweemaal ter week, in het zelf
de formaat, kunne' verschijnenwan
neer bijzondere gebeurtenissen de al-
gemeene aandacht op zich roepenonze
abonnentendoor een buitengewoon num
mer van ons blad op de hoogte trachten
te houden.
Dit zal van onzentwege eenige opoffe
ringen eisschen, voor de welke de gene
genheid onzer lezers en liberale vrien
den ons zal instaan.
De Rsdaktie.
partij degene is van het volk en de bur
gerij, terwijl de andere slechts de gees
telijkheid en den adel vertegenwoordigt.
Weerom zien we de klerikalen. die
grrroote volksvrienden, als verdedi
gers van eene wet optreden, welke de
werkende klas onder den bevoordeelig
den stand verlaagt.
Weer zien we een en minister van
openbare werken zijn budget met mil-
lioenen besnoeien en honderden armen
tot ledigheid doemen
Weer waren er pogingen aangewend
om den eenen alles te ontnemen en den
anderen het met volle handen toe te,
werpen
Weer verrijken zich kerken en kloas
ters, terwijl de volksellende aangroeit
Weer, is er een hachelijk oogeublik
voor het werkmanslot aangebroken
Yanl88-itot 188(1 zijn onze algmneene
inkomsten en uitgaven van een aelitüe
verminderd en de klerikale partij blijft
met gekruiste armen die gevaarvolle
worsteling aanzien, waarschijnlijk eenen
Deux ex machina verwachten de, welke
aan dien beuarden toestand ee» einde
zal komen stellen.
En terwijl de maatschappelijke krisis
zich sluip trekkend kromten van dag tot
da°' verergert, en terwijl liberale man
nen zoo als een Caurent, de Laveley, Le
Hardy, Denis, Prinsen andoren jaren op
jaren wérken om eene oplossing voor dit
belangrijk vraagstuk te vinden, terwijl
durft de klerikale pers-ons-lasterend
toeroepen, dat we t volk opstoken om
in troebel water te visschen.
Wij willen die valse lie aantijging niet
wederleggen. liet volk ziet en hoort ge
noeg; we laten het derhalve over die
gewichtige zaak zuil een oordeel vellen,
i overtuigd daar we zijn, dat het gemak
kelijk zijne ralsche van zijne ware vrien
den zal onderscheiden.
R. 8'.
r>e ware volksvrienden.
Onze beide staatspartijen hebben elke
een verleden. Ieder van hen heett meer
maals het bestuur van 't land in banden
gehad, en bijgevolg daden en akten be
dreven, waaruit wij voor het tegenwoor
dige en het toekomende de heilzaamste
lessen kunnen trekken.
In zijne stoute verwaandheid schildert
het schrij velaarken van De Denderbode»
de liberale partij af als vijandig aan alle
stoffelijke welvaart der werkende klas
sen, terwijl hij de kleri,kalen als redden
de engels der sociale kwestie doet op-
treden.
Hier vragen wij Wat hoeft de liberale
partij, wrat de klerikale partij vroeger
voor den burgerstand voor den werk
man gedaan
Aan wien van beide heeft zij de voor-
deeligste hervormingen, de heilzaamste
inrichtingen te danken
Wie heeft de vrijmaking der Schelde,
het leggen der IJzeren wegen, die twee
onschatbare bronnen van stoffelïjken
voorspoed, verkregen
Die man was de liberale Rogier, welke
aldus aan duizenden handen werk ver
schafte en later nogmaals, door het in
richten van leerwerkhuizen Vlaander-
land van den hongerdood redde.
Wie schafte de drukkende bareel- en
olctrooirechten af
Was het de liberale minister Erère
niet
Wie stichtte het gemeente- en land
bouwkrediet,
Wie ontwierp de buurtspoorwegen t
Ziedaar glorierijke parels aan de
kroon van het, liberalismus, ziedaar on
tegensprekelijke bewijzen van genegen
heid voor de welvaart van hoer en our-
ger.
Neg moer ander van minder belang zouden
wij er zonder moeite kunnen opsommen,
doch vinden de aangehaalde reeds meer
dan voldoende. Wij vragen eens aan de
Den ierbode of de katholieke partij ons
zooveM blijken van volksliefde uit haar
verleden kan aanwijzen
En wie zien wij thans op onze dagen
voor de sociale kwestie in de bres sprin-
De beledigers van het Leger.
Wij trekken de tang uit onzen haard
om eenige vuiligheden uit het Land van
Aalst op te rakelen en de beledigende
smaadwoorden aan onze lezers bekend
te maken waarmede bet nummer van
Zondag opgevuld is.
De p 'ï'soonlijke Dienst zou eene
werkelijke verzwaring van de Bloed
wet wezen
De persoonlijke Dienst zou den ver
derfelijken invloed der kazern nog
meer uitbreiden
De persoonlijke Dienst zou in 't Le
ger veel nijd, oneenigheid en haaf
brengen
Dit groot wapengerammel in een
onzijdig landeken zal ons in twist en
oorlog brengen en ons vrij bestaan op
een papieren zolderken zetten
Waar wordt de dronkenschap gevoed
en geleerd Waar wordt 'tzedenbe-
I derf voortgezet Is t niet in de ka-
zern
n En waar worden de jong ms onge-
loovig Waar lijden hun goede zeden
inbreuk Is t niet bij den Iroep, in
dat sla*'en-leger Bij gevolg hoe groo-
ter slavenleger, hoe meer socialismus
n in 't Land.
Het grootste getal der Kapiteinen
en Officiers maakt deel van de Logie
IIoo meer jonkheden onder hun ge-
i) bied, hoe meer slechtigheid in het
n Land
Doch genoeg, en wij vragen ons at
welke de verontwaardiging moet geweest
zijn bij ons Officierenkorps bij het lezen
van zulke hatelijke aantijgingen endrog-
reuenen naar hun hoofd geworpen Ie-
Wij hebben uit de verslagen der ver
gaderingen onzej* katholieke association
kunnen besiatigen dat men net leger én
ons deftig officierenkorps piet ge-paard
en door iieele schandelijke-woorden be-
modderd en belasterd heTfft doch de
oneerbiedige artikels van het Land gaan
die redevoeringen nog te boven.
Het is eene schande,dubbele schande,
en wij vragen verschooning voorliet offi
cierenkorps onzer stad eh van gansch
het leger dié woorden dezer gazet zijn
geenszins de gevoelens of de gedachten
zijner lezers wij kennen ten mmste in
Aalst geen enkele burger die zulke grove
uitdrukkingen in het openbaar zou dur
ven gebruiken en Staande houden.
Indien de di oukensi hap en ibedebe-
derf in d'e kazernen worden voortgezet,
wie is er de oorzaak va i. o klerikale
drukpers Indien gij niet zoo z -er be
kommert waart met de belangen dei' 8e-
miuaristeii,.indieu gij 't'bestaan van een
nationaal leger, indien gij ons. nationaal
bestaan wist te stellen boven den wil der
bisschoppen clie, liev>r hot lot des Va
derlands onder den v >et trappen, dan af
te zien vaneen met te recht aaiatigen
voorrecht, dan zoudt gij klaar zien in
deze zaak en, de hand op liet, 'nart, ba-
kennen moeten dat, zoo dronkenschap
en zedebederf bij 't leger aangroeien,
T remplacement er de gipotste oorzaak
van is. 't Zijn de plaatsvervangers die,
meestal uit luiardij of uit lust om.de pre
mie te genieten, bij 't legVv gekomen, de
.nmderde franks-lie zij bij hunne inlijving
ontvangen, in dierlijke slemperijen ver
brassen en aan hunne gezellen, demilitia-
u.*n, het verderfelijkst veoorbeeld geven,
ze medclokken op de baan van dronken
schap en zedebederf. "t Zdlizij die, cl ooi-
hun groot .verteer en braspartijen, den
geniotdrift bij hunne krijgsmakkers
aanzetten, waardoor doze aangedreven
worden om hunne ou Iers lastig te vallen
met aanvragen na u* geld, en deze som-
t iids verplichten hun eigen welzijn te
offeren om de driften van hunne, door
't remplacement verlorene zoonen.tevol-
doen
Dat is de waarheid, de naakte waar
heid die zich opdringt aan elkeen die
■door geenedweepzucht.door geen klein
geestig partijbelang is blind geslagen.
En wee u. gij, drukpers "en afgevaardig
den des volks, die voor eene zoogezegde
noodwendigheid der geestelijkheid, het
lot des vaderlands in gevaar brengt en
de belangen des volks ©nbarmartiglijk
slachtoffert.
yWij bieden Zuid-Nederland een red
middel nan voor zijue Handel- 'cn Nij-
verheidskrisis dit middel is l'.en Jol'
verbond ttmehen België en Holland. Be
schermd door dn vlag der Bataven
zullen de voortbrengselen der nijverheid
van onze Zuiderbroeders den weg naar
de verafgelegen landen gebaand vinden
- van de Antillen naar den Transvaal
en Oranje-Vrijstaat yan Mallaka naar
Australië door de Molukken dan
zuilen de Delgen daar kunnen stapel
plaatsen inrichten voör hunne voort
brengselen, ze verwissélen of verkoopen.
en zoo nieuwe bikken, van nijverheid
scheppen voor hun eigen land.
Zoo dit verbond tot stand kwam,
dan zou het voor België zijn alsof het
ons eiland Borneo of dé ('elebes vroeg en
wij dit verzoek, mits eenige waarborgen,
inwilligden. Dan zou België eene hulp
bron hebben om tegen de overweldiging
(Lr engelsclie, dnitsche en fr msche pro
ducten te kunnen sti'ijdon, want liet zijn
deze, dim al de vreemde markten over
dekken en de belgische warén terug
werpen in hun land. y
Wij moeten aanstippen dat het de eer
ste maal niet is dat zulk. verbond tussehen
Noord- en Zuid-Nederland, wordt ge
vraagd de Koophandels kamers van
Verviers en Antwerpen hebben het ge
vraagd en die vriiGéut toont zeer gene
gen te zijn tot etn Douanen-verbond. En
hoe zou het anders zijn
M. Fpère.-Orban, oud-minister van
buitenlandsch" zaken van België, neeft
getracht het eiland Mintlunao (archipel
der Philippijnen) van Spanje te koopen
Z. M. de k: ning Leopold 11, heelt voet
stappen aangewend om van Holland de
Gelebes te bekömen, en nu is hij vorst
van den Gong a-staat'genoemd.
Dit zin dus de pogingen der hooge
overheid van ons land, aangewend om
den weg tot de kolonisatie te openen,
of om vreemde markten te kunnen sticli
te
Maar hot boste ware toch het neder-
landsch verbond,'1 dan zouden wij, dooi
de tolwetten der groote gebaren, niet
meer op ons zelvcn verdrongen zitten
gekjk de inwoners eener geblokeeivle
stad dan zouden onze schepen, zwaar
geladen met allerhande koopwaren, met
breed ontplooide zeilen, fier de zee op
varen; dan zou er aftrok zijn van al
den orieengestapelden voorraad dan
zou er vraag zijn naar de nieuwe armen
en dan zou de werkman voor zijnen ar
beid eerst een stuiverken kunnen ver
dienen.
stuur en dat het, zulken stouten stap
durft doen, dit verwondert ons geens
zins.
Maar er is wat anders.
in 1884 was het provinciale kiezing
te Antwerpen en een klerikaal kandi
daat M. Verellen, gewezen onderwijzer,
deed in een kiesmanifest den volgende
oproep tot zijne vroegere ambtgenooten:
Onderwijzers, kiest voor ons, kiest
voor mij mijn naam is een waarborg,
dat ge, met voor de katholieken te
stemmen, er niets zult aan verliezen,
maar integendeel bij v. innen.
Meester Beernaert legde bijna dezelfde
verklaring af voor het kiezerskorps van
Thiclt.
En dan verder zag men al de katho
lieke Mailen uitgalmen We zijn tegen
de onderwijzers niet met ons zullen ze
vrijer ea gelukkiger zijn dan. onder liet
ge u z rn?n i 11 i »t e ri e
Sehoonc beloften
Eerst heeft men hunne plaats ontno
men. dan up .wachtgelchgesteld nu gaat
men dit nog verminderen en binnen kort
eindigen met hun niets meer te laten.
W at zal Thonissen doen Een beetje
krijsohen en toestemmend knikken.
Hoe gelukkig zijn die onderwijzers
toch niet onder een klerikaal minis-
rie
gen
Nog altijd de liberalen en dat kan on-
dereen is hier getuige hoe zedelijk, hoe
zorgvol onze soldatenkinderen onderwe
zen en opgevoed worden om later, als
deftige onderofficieren, in de gelederen
te treden en er door hun goed gedrag en
wetenschap later de epauletten te beko
men.
En het Land beweert dat onze ka
zernen eenen verderfelijken invloed ver
spreiden. Dat het leger, haat, nijd en
oneenigheid teweeg brengt. Dat men er
de dronkenschap aanleert en het zeden
bederf voortzet.
De overgroote voortbrengst, op verre
na niet goëvenredigd met het verbruik,
is de groote, misschien de eenigste
oorzaak der thans hei rschentle crisis.
Indien deze nog geruimen tijd blijft
voortduren zijn schrikkelijke rampen
onvermijdelijk. Een middel tot bestrij
ding der crisis dient dus opgezocht te
worden. Een algemeen gedacht, onder
de ongeleerde bevolking en ook op den
buiten verspreid, is dat do vernietiging
der mekanieken alleen eene redding
daarstellen kan die meening moet niet
eens wederlege! worden. De socialisten,
of liever de colleetivisten, denken het
middel gevonden te hebben in de ontei
gening, door don btuat, van alle faone-
ken. nijverheden.handel enz. die zouden
Mvergaari in de handen van 't volk. In-
the'orie is hel stelsel der Colleetivisten
heel schoon, maar het in praktijkstellen
daarvan levert zoovele moeiëlijkheden,
zoovele hinderpalen op. dat ineu het als
een droombeeld mag aanzien
De nïjveraars en kooplieden hebben
hoop op redding in de opzoeking van
nieuwe uitwegen vcor lnmne voortbren
gselen. Onze meening isliet dat zij alleen
op de goede baan zijn en daarom deelen
wij hier de volgende regelen mede die
wij in De Lichtstraal aantreffen
Een beroemd oeconomist uit een na
burig land, heeft onlangs een werk uit
gegeven dat deelneming bewijst in onzen
treurigen toestand, en in hetwelk hij het
Belgisch staatsbestuur aanraadt eenbond-
oenootschap met Holland aan te gaan.
Verneemt zijne taal
De linkerzijde en de persoonlijke
dienstplicht.
De linkerzij der Kamer- heelt Dijns-
dag, na de, zitting der Kamer, eene ver
gadering gehouden
De vergadering die zeer talrijk was,
heeft zich bezig gehouden met het ont
werp d'Üuitremont, dat heden in de sek-
tiën wordt onderzocht
Bij eenparigheid heelt zij heslotén het
princiep van "den peisoonlijken dienst
te ondersteunen, zonder zich te verbin
den aangaande de toepassing welke er
van gemaakt wordt, in het ontwerp van
den Brusselschen volksvertegenwoordi
ger.
Het is bij de stemming over art. 1 van
dat ontwerp, dat de partijgangers en de
tegenstrevers van den persoonlijken
dienst hunne woderzijdsche getalsterkte
zullen loeren kennen.
De vergadering heeft daarenboven
besloten, te p 'gen, in de sektiën eenen
liberalen of onafhankelijken verslagge
ver te doen kiezen, ton einde eene mid-
donsektic stiTneniostclien waarvan <3o
meerderheid gunstig zij aan de aiscnai
ling der plaatsvervanging,
A"alsohe l>elo vevs
Ve lezen in De Dendebbodé.
De stad Nijvel vraagt aan den minis
ter om het wachtgeld van 5 onderwijze
ressen te brengen op de hebt in 1887, op
een vierde in 1888 en 1889 en totaal af
te schaffen in 1890
Nijvel bezit een archi-klerikaal be-
jNinvoerrecliteu
op 1 ratu^i <*i\
Met dezen tijd van crisis en verkge-
brek.is hut eene no.odzakelijkheid ge.
worden zoo goedkoop mogelijk aan de
werkende bevolking bare voeding te
verschaffen en niet alleen moet de voe
ding van het volk goedkoop gemaakt
worden, maar ook verbeterd het were
voorzeker niet te veel vragen dan te
willen dat .ook de werkman van tijd tot
tijd een stukje vleéseli mccht eten.
Vat doen echter de klerikalen. zij die
zich uitgeven als de- eenige ware volks
vrienden, zij die beweeren alleen het
sociale vraagstuk te kunnen oplossen
Vat vragen ze Inkomende rechten op
eraan en vee. W aartoe zullen de invoer-
rechten op het graan leiden Tot niets
indien zij gering zijn maar zal alsdan
de landbouw, dien zij beweeren ter hulp
te willen komen, gered zijn Geenszins.
Een klein recht zal de amerikaansche
oranen niet beletten in ons land binnen
te komen aan den hedendaagsche prijs.
Maar zoo de inkomende rechten hoog
zijn zal ook de pri js der granen merkelijk
stijgen, zooals in frankrijk, waar de
middenprijs 2*2 franken is, tegen 19 m
België. En wien zal dit nadeel toebren
gen Aan hen voorwaar, die het meest
brood verbruiken de werklieden en de
kleine burgerij
Ziedaar eene schoone oplossing van
de sociale kwestie.
Om de voeding van de werkende klas
te verbeteren, t is te zeggen om haar in
staat to stellen ook al eens vleescli te
kunnen eten, wat is er nccoij Dat ook
de prijs van het vleescli door werklieden
kunne betaald worden. Is dit heden het
geval Voorzeker niet, cn indien de in-
voerrechten op het vee. reeds door de
middensektie der kamer aangenomen,
oölc door de kamers worden gestemd,
zal zulks nog veel minder zijn. "Want het
Onvermijdelijk gevolg der invoerrechten
zal zijn eene vermeerdering* van den
prijs van 't vleescli. Immers, is de vee
stapel van ons land in evenredigheid zij
ner bèVuMmg Nii u Vviiut, terwijl
Frankrijk 30, Duitschland 35, Holland
34. Ierland 79 hoornbeesten hebben op
100 inwoners, heeft België er slechts 25,
niet genoegzaam voor het hedendaagsch
inlandsch verbruik.
Zonderlinge oplossing der sociale
kwestie, voorwaar, die de klerikalen
aaataiOTB Ijl m limF litKMBBBga
■■rrxsL ^ziaassaBss:
O
®l* 'fi
O
e)
